Danh họa Picasso yêu Marie-Thérèse Walter, 17 tuổi, khi ông đã có vợ và con trai.
Femme assise pres d’une fenetre (Marie-Thérèse) của Picasso đứng đầu trong danh sách "Những tác phẩm đấu giá đắt nhất năm 2021" do The Value công bố. Tranh được bán giá 103,4 triệu USD trong phiên đấu của nhà Christie's tại New York hồi tháng 5/2021. Trước đó, năm 2013, tác phẩm được gõ búa 44,7 triệu USD tại Sotheby's London.
Bức tranh được Picasso sáng tác năm 1932, khắc họa chân dung Marie-Thérèse Walter - người tình kém ông 28 tuổi. Họa sĩ vẽ tình trẻ với dáng người như tượng và gương mặt góc nghiêng có những đặc tính của nghệ thuật điêu khắc. Theo Christie's, đây là một trong những bức chân dung ấn tượng và nghiêm túc nhất mà Picasso vẽ Walter, thể hiện sự mê đắm của ông với cô.
Bức "Femme assise pres d’une fenetre" (Người phụ nữ ngồi bên cửa sổ) được vẽ ở Boisgeloup ngày 30/10/1932. Ảnh: Christie's
Mối tình với Marie-Thérèse Walter khơi nguồn cảm hứng sáng tạo cho Picasso. Lần đầu tiên gặp Walter tại bách hóa Galeries Lafayette ở Paris vào tháng 1/1927, Picasso bị hút hồn bởi mắt xanh, tóc vàng sáng và vẻ đẹp như tượng của cô. Ông khi đó 45 tuổi, có vợ Olga Khokhlova - vũ công ballet người Nga và con trai năm tuổi. Walter 17 tuổi, sống cùng mẹ và hai chị gái tại Maisons-Alfort - ngoại ô phía đông nam Paris. Theo cuốn A Life of Picasso, The Triumphant Years 1917-1932, họa sĩ lại làm quen và nói: "Em có khuôn mặt rất thú vị. Tôi muốn vẽ một bức chân dung em. Tôi cảm thấy chúng ta sẽ làm được nhiều điều tuyệt vời cùng nhau. Tôi là Picasso". Ông hẹn gặp cô vào 11 giờ sáng ngày thứ hai tại ga tàu điện ngầm Saint-Lazare.
"Cái tên Picasso không có ý nghĩa gì đối với tôi. Chính chiếc cà vạt của anh ấy khiến tôi thích thú. Và rồi anh ấy quyến rũ tôi", Walter nói trong bài phỏng vấn trên tạp chí L'Oeil số ra tháng 5/1974. Cô đến đúng hẹn. Cả hai tới quán cà phê, ăn trưa và tới xưởng vẽ. Họa sĩ không làm gì hơn ngoài việc quan sát kỹ gương mặt và cơ thể cô. Khi Walter rời đi, Picasso hẹn gặp lại vào ngày mai. Những cuộc hẹn nối tiếp nhau khiến Walter nói dối gia đình nhận công việc ở thành phố. Họ giữ kín mối quan hệ vì Picasso đã có vợ con, còn Walter chưa đủ tuổi thành niên.
Marie-Thérèse qua ống kính của Picasso năm 1932.
Olga - vợ Picasso - mắc chứng rối loạn thần kinh, nổi tiếng ghen tuông vì tính trăng hoa của chồng, vì vậy, họa sĩ giấu kín mối quan hệ. Họa sĩ miêu tả Walter bằng những hình ảnh mã hóa như: trái cây trong tác phẩm tĩnh vật, chữ cái trong tên cô biến hóa thành dây đàn guitar hay vóc dáng đẹp như tượng của cô ẩn trong những bức tranh khỏa thân trên bãi biển hè năm 1927, 1928.
Họa sĩ cũng tìm mọi cách cân bằng thời gian giữa vợ con và người tình. Hè năm 1928, Picasso thuê một căn nhà cho gia đình trong khu nghỉ mát Breton ở Dinard. Ông sắp xếp cho Walter một phòng tại trại hè dành cho nữ sinh gần đó. Mỗi sáng, ông tới đón cô và dành cả ngày bên nhau trong căn nhà gỗ trước biển.
Năm 1930, Picasso mua lâu đài Le Boisgeloup ở vùng nông thôn cách Paris 72 km. Họa sĩ nói với vợ và nhân tình rằng mua cho họ. Olga tận hưởng cuộc sống hàng ngày tại đây. Cuối tuần, khi cô lái xe đến Paris, Picasso ở lại và nơi đây trở thành "vương quốc" của Walter. Cô đạp xe, làm mẫu để ông vẽ, điêu khắc.
Khoảng thời gian này, Walter hiện diện rõ nét trong tác phẩm của Picasso qua những chân dung khỏa thân. Theo Christie's, sự trẻ trung và vẻ đẹp như tượng tạc của người tình đã truyền cảm hứng sáng tạo theo chủ nghĩa siêu thực trong thời kỳ này cho Picasso. Cô được xem là nàng thơ của ông. "Không có thời điểm nào khác trong đời, bức tranh của ông ấy hoàn mỹ đến thế, tất cả đường cong uốn lượn, cánh tay ôm lấy, mái tóc xoăn lọn to", nhiếp ảnh gia Brassaï nói trên Christie's.
Năm 1933, Walter suýt chết đuối khi chèo thuyền kayak trên sông Marne. Dù được cứu kịp thời, cô vẫn bị nhiễm trùng do lũ chuột sông nên sức khỏe yếu ớt. Picasso bị sốc. Ông nhớ về vụ tai nạn qua những bức tranh về nữ thần nước.
Dịp Giáng sinh năm 1934, Walter nói với Picasso rằng cô đang mang thai. "Ngày mai anh sẽ ly hôn", họa sĩ hứa. Tuy nhiên, lời hứa không thành hiện thực do Olga từ chối ký đơn vì không được chia tài sản. Để chăm sóc người tình, Picasso thuê cho cô một căn hộ cách nhà ông không xa. Con gái của họ chào đời ngày 5/9/1935, tên Maria de la Concepcion, hay còn gọi là Maya. Họa sĩ tỏ ra là người cha tốt, thậm chí còn nấu ăn và dọn dẹp nhà cửa.
Tuy nhiên, hạnh phúc không kéo dài khi chỉ hai tháng sau, họa sĩ rơi vào lưới tình với Dora Maar - nhiếp ảnh gia có vẻ ngoài rạng rỡ và tài năng vượt trội.
Mẹ con Walter chuyển đến Le Tremblay-sur-Mauldre - cách Paris 45 km - trong ba năm tiếp theo. Họa sĩ dành ngày cuối tuần cho họ, ngày thường ở Paris bên tình mới. Năm 1955, khi Olga qua đời, Picasso gọi điện cho Walter yêu cầu kết hôn nhưng cô từ chối. Cả hai không gặp lại nhau nhưng con gái Maya vẫn là sợi dây liên kết giữa họ.
Năm 1977, bốn năm sau khi Picasso qua đời, Walter tự vẫn. Theo Los Angeles, sự ra đi của Walter có liên quan đến cái chết của danh họa.
