Hàng trăm tấn gị được người Việt xuất đi khắp mọi miền đất nước Thái Lan mọi ngày.
Ông Vũ Mạnh Hùng là một kiều bào điển h́nh về theo đuổi nghề làm gị lụa nhiều năm nay, giúp phổ biến và làm nổi danh thêm món ăn truyền thống đặc trưng của Việt Nam.
Sinh ra và lớn lên trên đất Thái, Vũ Mạnh Hùng bắt đầu làm gị chả cách đây khoảng 30 năm và đang được coi là một ông chủ “tầm cỡ" về gị chả.

Ông Vũ Mạnh Hùng. Ảnh:
TTXVN
Xưởng làm gị heo, chả heo và gị thủ nhà ông thường bắt đầu hoạt động từ lúc 11h30-12h đêm hàng ngày, khi thịt heo tươi sống từ các ḷ mổ được đưa đến. Theo ông Hùng, cần phải bắt tay vào làm ngay thời điểm ấy v́ lúc đó thịt c̣n tươi mới, sẽ làm cho chất lượng gị chả ngon hơn. Thịt dùng làm gị chả phải là loại thịt mới c̣n dẻo và lấy chủ yếu từ đùi sau, nên từ 100 kg thịt lợn hơi chỉ có thể chọn lấy được khoảng 20 kg mà thôi.
"Trung b́nh mỗi ngày gia đ́nh tôi sản xuất và tiêu thụ khoảng 300 kg gị. Có lúc cao điểm, con số đó có thể lên tới một tấn gị một ngày", ông Hùng cho biết trong lúc khoe cơ sở sản xuất của gia đ́nh ở thị xă Mương, tỉnh Udon Thani, cách Bangkok khoảng 600 km về phía đông bắc.
Khu vực sản xuất không rộng lắm nhưng thoáng và hợp vệ sinh, đáp ứng các tiêu chuẩn quy định về an toàn thực phẩm. Trong xưởng có nhiều tủ lạnh cỡ lớn trữ gị chả để đợi lúc giao hàng, với khoảng 10 nhân công đều là dân địa phương và được gia đ́nh ông bao ăn ở. Họ chỉ về nhà trong các ngày lễ Phật (4 ngày/tháng), khi xưởng nghỉ do các ḷ giết mổ tạm ngừng cấp thịt v́ không muốn sát sinh.
Khởi nghiệp với xưởng sản xuất thủ công nhỏ, sau nhờ quan hệ tốt với các nhà hàng trong vùng, công việc làm ăn của gia đ́nh ông trở nên thuận lợi hơn. Những năm về sau xưởng được mở rộng và trang bị thêm máy móc, trong đó có một số máy thái và xay thịt, và đạt doanh số bán hàng (chưa trả tiền công, trừ thuế và các khoản chi phí) trung b́nh 100.000 baht, tức khoảng 3.000 USD mỗi ngày. Tuy vậy, việc cân chọn và gói gị th́ vẫn phải làm thủ công.
Cùng thức gần trắng đêm để ghi chụp các công đoạn làm gị chả từ khi nhận chọn pha thịt, lọc bỏ gân mỡ cho tới lúc gói luộc, ông Hùng kể rằng khoảng 90% lượng gị chả mà gia đ́nh sản xuất được chuyển tới Bangkok và các tỉnh thành của Thái Lan. Gia đ́nh ông cũng xuất gị chả cho một số thị trường bên ngoài qua một công ty trung gian trong khoảng 20 năm nay.
Vào dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán của người Việt Nam hay tết Songkran cổ truyền của người Thái, nhu cầu tiêu thụ gị chả ở Thái Lan có thể tăng lên từ 3 đến 6 lần. Trở nên phổ biến và được ưa chuộng từ lâu, gị chả được người Thái gọi là "mủ ḍ": "Mủ" nghĩa là heo, trong khi từ c̣n lại th́ mượn theo cách phát âm gần giống tiếng Việt. Người dân địa phương ưa thích món ăn này bởi ngon, có hương vị đậm đà, giá thành không cao lại dễ bảo quản và có thể dùng làm thành phần nguyên liệu trong nhiều món ăn phổ biến của người Thái (như các món trộn, ḿ, hủ tiếu).
Ông Hùng và nhiều gia đ́nh khác ở Udon Thani, Nong Khai, Ubon Ratchathani và một số tỉnh có đông người Việt sinh sống là những người có nhiều đóng góp trong việc lưu giữ nét văn hóa quê hương và phần nào giúp quảng bá món ăn đó tại xứ người. Đối với nhiều người Việt Nam, khi đến nơi này đều không khỏi ngạc nhiên xen lẫn vui mừng, trào dâng niềm tự hào trước một nghề truyền thống, một món ăn của đất nước ḿnh đă có mặt và phát triển trên đất Thái Lan.
Thú vị hơn khi được biết ông Hùng c̣n là thành viên ban quản lư Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Nong On (Nong Hang hiện nay), Xiêng Phin, cách tỉnh lỵ Udon Thani khoảng trên 10 km. Người ta nhắc tới ông không chỉ v́ gia đ́nh ông có nghề làm gị lụa có tiếng mà cả v́ ông là dịch giả ra tiếng Thái cuốn “Con người và Con đường” của nhà văn Sơn Tùng và là một hướng dẫn viên t́nh nguyện nhiệt t́nh của du khách đến thăm di tích Bác Hồ ở Thái Lan.
(Theo
TTXVN)