Hai nhân viên của Đại sứ quán Israel tại Washington DC – một cặp đôi trẻ chuẩn bị đính hôn – đă bị bắn chết vào khoảng 21 giờ 15 tối 21/5 (giờ Mỹ) khi họ rời một sự kiện tại Bảo tàng Do Thái.
Theo tờ The Guardian, cảnh sát cho biết nghi phạm đă hô “Giải phóng Palestine” sau khi bị bắt. Một số quan chức Israel và Mỹ xem vụ tấn công là hành động mới nhất trong làn sóng bài Do Thái gia tăng khi Israel tăng cường chiến dịch ở Dải Gaza, trong khi các chuyên gia an ninh lương thực cảnh báo Gaza có nguy cơ rơi vào nạn đói nếu Israel không chấm dứt phong tỏa.
Các nạn nhân
Bộ trưởng Ngoại giao Israel Gideon Saar xác nhận hai nạn nhân là Yaron Lischinsky và Sarah Milgrim, đều là nhân viên Đại sứ quán Israel. Đại sứ Israel Yechiel Leiter nói với phóng viên rằng Lischinsky đă mua một chiếc nhẫn trong tuần này với ư định cầu hôn bạn gái vào tuần tới tại Jerusalem.
Lischinsky, 28 tuổi, mang quốc tịch Đức và Israel, làm việc tại bộ phận chính trị của Đại sứ quán Israel ở Washington DC. Theo tiểu sử trên blog của tờ The Times of Israel, Lischinsky có bằng thạc sĩ về chính phủ, ngoại giao và chiến lược tại Đại học Reichman và bằng cử nhân quan hệ quốc tế tại Đại học Hebrew.
Theo bài viết trên mạng xă hội X của Đại sứ Israel tại Đức Ron Prosor, Lischinsky sinh ra tại Nuremberg, là một người theo đạo Cơ đốc, một người yêu Israel chân thành, đă phục vụ trong Lực lượng Quốc pḥng Israel (IDF) và chọn dâng hiến cuộc đời ḿnh cho Nhà nước Israel và sự nghiệp Zionist. Ông Prosor nói thêm: “Anh ấy thể hiện những giá trị Do Thái - Cơ đốc và là tấm gương cho giới trẻ trên toàn thế giới”.
Lischinsky chuyển đến Israel khi 16 tuổi. Anh từng viết trong hồ sơ trang LinkedIn: “Tôi tin tưởng sâu sắc vào tầm nh́n được đề ra trong Hiệp định Abraham, tin rằng mở rộng ṿng ḥa b́nh với các nước láng giềng Arab và thúc đẩy hợp tác khu vực là lợi ích tốt nhất của Nhà nước Israel và toàn khu vực Trung Đông. V́ vậy, tôi ủng hộ đối thoại giữa các tôn giáo và hiểu biết giữa các nền văn hóa”.
Trong khi đó, Milgrim thường tổ chức các chuyến thăm và phái đoàn tới Israel. Cô cũng là t́nh nguyện viên của Tech2Peace, một nhóm vận động đào tạo thanh niên Palestine và Israel và thúc đẩy đối thoại giữa hai bên.
Tech2Peace cho biết Milgrim là t́nh nguyện viên năng động đă kết nối mọi người bằng sự đồng cảm và mục tiêu chung. Tổ chức này nói: “Hết ḷng v́ một tương lai tốt đẹp hơn thể hiện rơ trong mọi việc cô làm. Người ta sẽ ghi nhớ sâu sắc tiếng nói và tinh thần của cô”.
Cựu Đại sứ Israel tại Mỹ, ông Michael Herzog, nói với Đài Phát thanh Quân đội Israel rằng người phụ nữ bị giết là người Mỹ, c̣n người đàn ông là người Israel.
Đại sứ quán Israel viết trên mạng xă hội: “Yaron và Sarah là bạn bè và đồng nghiệp của chúng tôi. Họ đang ở độ tuổi sung sức nhất của cuộc đời. Tối nay, một kẻ khủng bố đă bắn chết họ khi họ rời sự kiện tại Bảo tàng Do Thái Quốc gia ở Washington DC. Toàn bộ nhân viên đại sứ quán đều đau ḷng và kinh hoàng trước vụ sát hại này. Không lời nào diễn tả hết nỗi đau và sự kinh hoàng của chúng tôi trước mất mát khủng khiếp này. Tấm ḷng chúng tôi hướng về gia đ́nh các nạn nhân và đại sứ quán sẽ luôn sát cánh bên họ trong thời gian khó khăn này”.
Vụ tấn công táo tợn
Hiện trường vụ nổ súng bên ngoài Bảo tàng Do Thái ở Washington DC ngày 22/5/2025.
Theo cảnh sát trưởng Washington DC, bà Pamela Smith, người ta thấy nghi phạm đi lại ngoài bảo tàng trước khi nổ súng, rồi đi vào bảo tàng sau khi nổ súng và bị nhân viên an ninh sự kiện bắt giữ.
Khi bị bắt giữ, nghi phạm bắt đầu hô khẩu hiệu “Giải phóng Palestine”. Bà Smith cho biết lực lượng thực thi pháp luật không cho rằng có mối đe dọa kéo dài đối với cộng đồng.
Vụ bạo lực xảy ra sau buổi tiếp đón các nhà ngoại giao trẻ thường niên của Ủy ban Do Thái Mỹ tại bảo tàng.
Hai người tên là Yoni Kalin và Katie Kalisher có mặt trong bảo tàng khi nghe tiếng súng và thấy một người đàn ông chạy vào trong trong t́nh trạng hoảng loạn. Kalin kể rằng người ta đến giúp người này, mang nước tới v́ nghĩ hắn ta cần giúp đỡ, mà không biết hắn ta chính là nghi phạm. Khi cảnh sát đến, hắn ta rút ra một chiếc khăn keffiyeh đỏ và liên tục hô: “Giải phóng Palestine”, Kalin kể.
Kalin nói: “Sự kiện này nói về viện trợ nhân đạo. Làm thế nào để chúng ta giúp đỡ cả người dân Gaza lẫn người dân Israel? Làm sao đưa người Hồi giáo, người Do Thái và người Cơ đốc lại với nhau để cùng giúp người vô tội? Thế mà hắn lại lạnh lùng giết hai người”.
Nghi phạm
Nghi phạm được xác định là Elias Rodriguez, 30 tuổi, sống tại Chicago.
Chưa rơ Rodriguez có luật sư để phát ngôn hay không. Số điện thoại ghi trong hồ sơ công khai không có ai bắt máy.
Hắn ta được cảnh sát Washington DC và FBI thẩm vấn từ sáng 22/5. Công tố viên Mỹ ở Washington sẽ xử lư vụ án.
Phản ứng về vụ xả súng
Văn pḥng Thủ tướng Israel cho biết Thủ tướng Benjamin Netanyahu bàng hoàng trước vụ xả súng ghê tởm, mang tính bài Do Thái. Ông nói trong một tuyên bố: “Chúng ta đang chứng kiến cái giá khủng khiếp của t́nh trạng bài Do Thái và kích động điên rồ chống Israel”.
Trước đây, các nhà ngoại giao Israel từng là mục tiêu bạo lực, cả từ các tay súng do nhà nước hậu thuẫn lẫn tay súng Palestine trong nhiều thập niên xung đột Israel - Palestine nảy sinh từ khi Israel thành lập năm 1948.
Người Palestine mong muốn Gaza và Bờ Tây là lănh thổ của một nhà nước tương lai, trong đó Đông Jerusalem làm thủ đô. Tuy nhiên, tiến tŕnh ḥa b́nh giữa hai bên đă bị đ́nh trệ nhiều năm.
Kênh truyền h́nh Al Jazeera đă phát một đoạn video quay từ điện thoại di động, ghi lại h́nh ảnh nghi phạm mặc áo vest và quần tây bị kéo ra khỏi hiện trường, tay bị c̣ng phía sau.
Bối cảnh xung đột
Vụ xả súng xảy ra trong bối cảnh Israel phát động chiến dịch mới nhằm vào Hamas ở Dải Gaza trong một cuộc chiến đă làm căng thẳng lan rộng trên khắp Trung Đông. Cuộc chiến bắt đầu khi nhóm tay súng Hamas tấn công từ Gaza ngày 7/10/2023, giết 1.200 người và bắt giữ 250 con tin đưa về Gaza.
Từ đó đến nay, chiến dịch dữ dội của Israel ở Gaza đă khiến trên 53.000 người chết.
Cuộc chiến khiến 90% dân số khoảng 2 triệu người ở vùng lănh thổ này phải di dời, gây ra cuộc khủng hoảng đói nghèo và phá hủy diện tích lớn đô thị Gaza. Các tổ chức viện trợ đă hết thực phẩm để phân phát từ nhiều tuần trước, khiến phần lớn dân cư phải dựa vào các bếp ăn cộng đồng mà nguồn cung cũng gần cạn kiệt.
VietBF@sưu tập
