Bí ẩn số 1 lúc này của chính trường MỹHiện những câu hỏi mà nước Mỹ vẫn chưa t́m ra lời giải là ai là người đứng sau vụ ṛ rỉ tài liệu của Ṭa án Tối cao, động cơ của người này là ǵ?
Đang có những giả thuyết trái ngược về danh tính và động cơ của người đă tiết lộ dự thảo tài liệu ư kiến của Ṭa án Tối cao về việc đảo ngược luật cho phép phá thai, theo The Hill.
Bên cạnh sự phẫn nộ của một bộ phận lớn người Mỹ trước khả năng một trong các quyền được xem là hiến định bị hủy bỏ, câu hỏi người được lợi nhất khi tài liệu mật của Ṭa án Tối cao bị ṛ rỉ đang nổi lên.
Politico là tờ báo đầu tiên công bố tài liệu ṛ rỉ. Tuy vậy, tờ báo này không tiết lộ làm thế nào họ tiếp cận được tài liệu.
Ai là người ṛ rỉ tài liệu?
Luồng quan điểm nhận được sự đồng t́nh rộng răi nhất là dự thảo tài liệu của Ṭa án Tối cao ṛ rỉ do một nhân vật phản đối việc lật lại vụ kiện Roe, có thể là thư kư của một trong các thẩm phán có tư tưởng tự do.
Người tiết lộ có lẽ muốn đánh động công chúng nhằm gây sức ép lên các thẩm phán trước khi phán quyết được công bố trong tháng 6.
Tuy nhiên, một giả thuyết khác cũng thuyết phục không kém cho rằng tài liệu bị một người thuộc phe chống phá thai tung ra. Mục tiêu là nhằm ngăn chặn bất cứ thẩm phán bảo thủ nào đổi phe trước khi Ṭa án Tối cao ra phán quyết cuối cùng.
Theo thông tin từ tài liệu ṛ rỉ, 5 thẩm phán thuộc phe bảo thủ ủng hộ việc đảo ngược luật cho phép phá thai trên toàn nước Mỹ.
Kel McClanahan, giáo sư luật Đại học George Washington, nhận định hai giả thuyết phổ biến nhất được h́nh thành trên giả định rằng người thuộc phe tự do muốn huy động cử tri để gây sức ép, c̣n người phe bảo thủ muốn sớm định đoạt số phận của phán quyết.
"Nếu là người phe Dân chủ, họ muốn cử tri đi phỏ phiếu và để bảo vệ quy định theo vụ kiện Roe. Nếu là người phe bảo thủ, họ hẳn sợ rằng phán quyết cuối cùng sẽ không đúng ư ḿnh", giáo sư McClanahan nói.
Trên truyền thông và các mạng xă hội, tồn tại nhiều giả thuyết khác về danh tính và động cơ của người tiết lộ tài liệu, từ những thuyết âm mưu cho tới các phân tích dựa trên mục tiêu chính trị của những người liên quan đến Ṭa án Tối cao.
Một tuần trước vụ tài liệu ṛ rỉ, Wall Street Journal đăng tải bài viết ủng hộ việc đảo ngược phán quyết trong vụ kiện Roe, đồng thời dự đoán Thẩm phán Samuel Alito sẽ được lựa chọn làm người soạn dự thảo ư kiến của đa số thẩm phán Ṭa án.
Bài viết của Wall Street Journal cũng cho biết hai Thẩm phán Brett Kavanaugh và Amy Coney Barrett có thể ủng hộ nỗ lực của Chánh án John Roberts t́m ra giải pháp dung ḥa nhằm không đảo ngược hoàn toàn vụ kiện Roe.
Tom Goldstein, luật sư có nhiều kinh nghiệm tranh tụng tại Ṭa án Tối cao, cho rằng Wall Street Journal cũng đă nhận được tin nội bộ về t́nh h́nh của Ṭa án Tối cao, và vụ ṛ rỉ tài liệu từ Politico sau đó là một đ̣n trả đũa.
"Tôi đoán ai đó thuộc phe cánh tả đă làm việc này. Vụ ṛ rỉ tài liệu là vi phạm lịch sử chưa từng có tiền lệ về sự tin tưởng thiêng liêng giữa các thẩm phán và nhân viên ṭa án. Ṭa án Tối cao đă bị tổn hại", luật sư Goldstein nói.
Uy tín Ṭa án Tối cao bị tổn hại
Tuần trước, Chánh án John Roberts cho hay ông đă chỉ đạo mở cuộc điều tra vụ ṛ rỉ, cam kết việc tiết lộ trái phép thông tin sẽ không cản trở hoạt động của các thẩm phán.
"Nhân viên ṭa án có truyền thống gương mẫu, tôn trọng tính bảo mật của quy tŕnh tố tụng, bảo đảm sự tin cậy của ṭa án. Vụ việc là vi phạm đơn lẻ, nghiêm trọng, gây phẫn nộ cho Ṭa án Tối cao và các công chức làm việc tại đây", Chánh án Roberts nói.
Bí ẩn người đă ṛ rỉ tài liệu có thể sẽ không bao giờ được hé lộ trong nhiều năm tới, thậm chí là vĩnh việc bất kể Ṭa án Tối cao có điều tra quyết liệt đến đâu.
Cả nước Mỹ hiện dơi theo từng bước đi của Ṭa án Tối cao với những đồn đoán về khả năng cơ quan tư pháp quyền lực cao nhất có ra phán quyết như tài liệu ṛ rỉ tiết lộ hay không.
Các lănh đạo đảng Cộng ḥa đă lên án vụ ṛ rỉ tài liệu, kêu gọi tiến hành điều tra toàn diện, thậm chí khởi tố h́nh sự. Đây dường như là bước đi nhằm chuyển trọng tâm chú ư vụ việc từ nội dung dự thảo sang người đă công khai tài liệu này. Đảng Cộng ḥa mặc định cho rằng người ṛ rỉ tài liệu là thành viên phe Dân chủ.
"Vụ ṛ rỉ chấn động là đ̣n công kích vào tính độc lập của Ṭa án Tối cao. Đây là bước leo thang mới nhất trong chiến dịch của phe cánh tả cực đoan nhằm hăm dọa các thẩm phán, dùng quyền lực đám đông để chà đạp lên nguyên tắc thượng tôn pháp luật", lănh đạo phe Cộng ḥa tại Thượng viện Mitch McConnell nói.
Tuy vậy, giáo sư Logan Strother, chuyên gia khoa học chính trị Đại học Purdue, cho rằng tác động của vụ ṛ rỉ tới uy tín của Ṭa án Tối cao sẽ không lớn bằng tác động từ nội dung của dự thảo một khi nó được thông qua và trở thành luật.
Giáo sư Strother nhận định quan điểm của cử tri với Ṭa án Tối cao chủ yếu dựa vào việc phán quyết của cơ quan này có đúng theo ư của mỗi người hay không.
"Người dân thích ṭa án nếu đưa ra phán quyết họ đồng t́nh, họ không thích khi ṭa án ra phán quyết trái với quan điểm của họ. Tôi cho rằng vụ việc lần này sẽ gây tổn hại tới tuy tín của Ṭa án Tối cao, bởi ư kiến chung là ủng hộ duy tŕ phán quyết vụ kiện Roe", giáo sư Strother nhận xét.
Với các cá nhân làm việc tại Ṭa án Tối cao, giáo sư McClanahan cho rằng sẽ có những hậu quả nghiêm trọng, từ việc bị giám sát chặt chẽ hơn cho tới quyền riêng tư bị xâm phạm, thậm chí rủi ro về mặt pháp lư.
"Sẽ rất sốc nếu không nhân viên nào của Ṭa án Tối cao bị trừng phạt trong vụ ṛ rỉ. Nếu đang làm việc cho Ṭa án Tối cao, hăy tham khảo ư kiến luật sư, đó là cách tốt nhất để vượt qua cơn băo hiện nay", ông McClanahan nói.
VietBF@ sưu tập
|