Bị 'nã' tới tấp, Trung Quốc lao đao ở nơi có 'kỳ quan thép' của TG: Ăn mừng quá sớm, tụt dốc không phanh

[Cupcake01]

Chuỗi chiến thắng của Trung Quốc đã bị khựng lại, hàng loạt thách thức và khó khăn ập đến với Bắc Kinh. "Cơn ác mộng" ở miền đất hứa đã chính thức mở ra với "con rồng giấy"?

Đôi lúc, kênh đào cũng đóng vai trò quan trọng như những cây cầu. Kênh đào Panama - kỳ quan 'thép' của thế giới - là ví dụ rõ ràng nhất kết nối Đại Tây Dương và Thái Bình Dương với nhau. Con kênh này – cắt qua eo đất Panama – là một tuyến đường dẫn cho thương mại hàng hải, tạo điều kiện thuận lợi cho khoảng 6% hoạt động thương mại thế giới.

Do kênh đào Panama đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế Nam Mỹ nên những "kẻ săn mồi" như Trung Quốc đã để mắt đến nó từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, Bắc Kinh không ngờ rằng Tổng thống Panama Laurentino Cortizo đã sẵn sàng để đánh đổ bất cứ kế hoạch nào trong chủ nghĩa phiêu lưu của Trung Quốc.

Trạng thái bình thường hóa quan hệ giữa Trung Quốc và Panama được thiết lập dưới thời chính quyền Juan Carlos Varela năm 2017. Mặc dù quan hệ chính thức mới bắt đầu được 4 năm nhưng người Trung Quốc đã len lỏi vào quốc gia này từ những năm 1990.


Kênh đào Panama nhìn từ trên cao. Ảnh: PANAMA CANAL AUTHORITY

Mỹ đã kiểm soát Kênh đào Panama và khu vực xung quanh cho tới năm 1977, khi Hiệp ước Torrijos-Carter cho phép Panama giành lại quyền kiểm soát từ Washington.

Chính phủ Panama cuối cùng đã tiếp quản kênh đào này vào năm 1999 và mở cửa cho người Trung Quốc đặt chân vào lãnh thổ của mình. Nhiều tháng sau, chính phủ Panama đã nhượng quyền cho công ty Hutchison-Whampoa của Trung Quốc vận hành các cảng trên cả hai bờ Đại Tây Dương và Thái Bình Dương của kênh đào Panama.

SỰ QUY PHỤC CỦA VARELA TẠO ĐÀ CHO BẮC KINH

Chưa hết, chính quyền Juan Carlos Varela trước đây đã khởi động một loạt các sáng kiến của Trung Quốc tại Panama. Nước này đã công nhận Đài Loan thuộc Trung Quốc vào năm 2017 và đăng ký tham gia Sáng kiến Vành đai & Con đường đầy tham vọng của Bắc Kinh những tháng sau đó.

Panama đã ký 19 biên bản ghi nhớ với Trung Quốc vào cùng năm này. Một năm sau đó (2018), chính phủ Panama đã mời chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình trình bày một số sáng kiến và dự án khác của Trung Quốc.

Hoạt động thương mại giữa hai nước cũng phát triển theo cấp số nhân trong hai thập kỷ qua. Kể từ năm 2011, giá trị thương mại song phương giữa 2 phía đã tăng gấp 22 lần, đạt 938 triệu USD vào năm 2019.

Ngoài ra, chính phủ Trung Quốc cũng gây sức ép với chính quyền tiền nhiệm của Panama để dẫn tới hiệp định thương mại tự do giữa hai quốc gia. 5 vòng đàm phán thương mại đã diễn ra trước khi ông Varela rời nhiệm sở vào tháng 5/2019.

Đước thúc đẩy bởi sự quy phục từ chính quyền Varela, Bắc Kinh thậm chí còn muốn thành lập một đại sứ quán khổng lồ ở cửa Kênh.

CORTIZO TRỖI DẬY VÀ SỰ SỤP ĐỔ CỦA TRUNG QUỐC

Tuy nhiên, chuỗi chiến thắng của Trung Quốc tại Panama đã khựng lại khi Tổng thống Laurentino "Nito" Cortizo lên nắm quyền vào tháng 5/2020. Kế hoạch xây dựng đại sứ quán của Trung Quốc tại cửa Kênh đã bị đình chỉ. Các cuộc đàm phán thương mại bị đình trệ. Một số dự án kênh đào được khởi xướng dưới thời chính phủ tiền nhiệm cũng phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ.

Các dự án BRI của Trung Quốc tại Panama đã bị cản trở. Chẳng hạn, đề xuất của Trung Quốc về việc xây dựng một tuyến tàu cao tốc trị giá 4,1 tỷ USD nối thành phố Panama với miền bắc Trung Quốc đã phải gác lại.

Một số dự án điện quy mô lớn [trong đó công ty Trung Quốc tìm kiếm thế độc quyền] cũng bị đình chỉ. Sau này, các công ty Trung Quốc đã bị loại khỏi dự án tàu điện ngầm Panama, tiếp quản dự án là các công ty Hàn Quốc.

Giới chuyên gia nhận định, việc chính quyền Cortizo kìm hãm ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực xuất phát từ hai yếu tố: Áp lực gia tăng từ chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và những lo ngại ngày càng tăng về những dấu ấn ngày càng mở rộng của Trung Quốc đối với nền kinh tế Panama.

SỐ PHẬN CỦA TRUNG QUỐC Ở PANAMA

Điều đáng nói là hợp đồng 25 năm được trao cho công ty Trung Quốc Hutchison sắp kết thúc vào năm sau. Tháng 3 năm nay, công ty này đã tìm cách gia hạn hợp đồng, tuy nhiên, theo bản phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, "chính phủ Panama đang phân vân giữa việc nên tiếp tục hợp đồng nhượng quyền hay theo đuổi quy trình đấu thầu rộng rãi".

Theo các nhà phân tích, do xu hướng chống Trung Quốc đang gia tăng trong khu vực này, và chính quyền Tổng thống Cortizo dường như sẵn sàng chống lại tham vọng của Trung Quốc nên Bắc Kinh có khả năng sẽ thua trong cuộc đấu thầu quan trọng.

Tuy nhiên, việc chính quyền Tổng thống Mỹ Biden không muốn hỗ trợ Panama chống lại Trung Quốc có thể làm suy yếu sự kiên định của ông Cortizo trong việc ngăn cản Trung Quốc tiếp quản Kênh đào Panama.

Một số chuyên gia cho rằng, chính quyền ông Biden không chỉ nên thúc đẩy quá trình đấu thầu rộng rãi ở Panama, mà còn nên thúc đẩy các công ty Mỹ tham gia vào dự án kênh đào ở đây.

"Ông Biden phải thức dậy sau cơn buồn ngủ nếu muốn duy trì lợi ích của mình trong khu vực" – Một nhà phân tích nêu quan điểm.

VietBF @ Sưu tầm