Thêm một tin vui cho những bệnh nhân ung thư. Các nhà khoa học đă nghiên cứu và phát triển một loại laser mới có thể t́m và tiêu diệt tế bào ung thư trong máu từ bên ngoài da.
Theo báo cáo đăng trên tạp chí Science Translistic Medicine ngày 12/6/2019, mặc dù có thể mất khá lâu nữa mới trở thành một giải pháp thương mại, nhưng tia laser mới này nhạy hơn tới 1.000 lần so với các phương pháp hiện tại được sử dụng để phát hiện các tế bào khối u trong máu.
Để kiểm tra sự lây lan của ung thư, các bác sĩ thường lấy mẫu máu, nhưng thường các xét nghiệm không t́m thấy tế bào khối u ngay cả khi chúng có trong một mẫu duy nhất, đặc biệt là nếu ung thư ở giai đoạn sớm, theo tác giả nghiên cứu là Vladimir Zharov, giám đốc trung tâm nano tại Đại học Khoa học Y khoa Arkansas.
Nếu các xét nghiệm dương tính, điều đó thường có nghĩa là có nồng độ các tế bào khối u lưu hành trong máu cao; tại thời điểm đó, ung thư có khả năng đang lan rộng ra các cơ quan khác và thường là "quá muộn để điều trị hiệu quả cho bệnh nhân", ông Zharov nói thêm.
Nhiều năm trước, Zharov và nhóm nghiên cứu của ông đă nảy ra ư tưởng về một phương pháp thay thế, không xâm lấn để kiểm tra lượng máu lớn hơn với độ nhạy cao hơn. Đi theo con đường quen thuộc, họ đă thử nghiệm nó trong pḥng thí nghiệm, sau đó trên động vật và gần đây đă đưa vào thử nghiệm lâm sàng ở người.
Công nghệ mới, được đặt tên là Cytophone, sử dụng các xung ánh sáng laser ở bên ngoài da để làm nóng các tế bào trong máu. Nhưng tia laser chỉ làm nóng các tế bào khối u ác tính - không phải tế bào khỏe mạnh - bởi v́ các tế bào này mang một sắc tố đen gọi là melanin, giúp hấp thụ ánh sáng. Cytophone sau đó sử dụng một kỹ thuật siêu âm để phát hiện những sóng nhỏ, phát ra từ hiệu ứng sưởi ấm này.
Họ đă thử nghiệm công nghệ này trên 28 bệnh nhân da trắng có khối u ác tính và 19 t́nh nguyện viên khỏe mạnh không bị u ác tính. Họ chiếu tia laser vào tay bệnh nhân và thấy rằng trong ṿng 10 giây đến 60 phút, công nghệ này có thể xác định các tế bào khối u đang lan rộng ở 27 trong số 28 t́nh nguyện viên đó.
T́m và tiêu diệt tế bào khối u
Thiết bị này không cho bất kỳ kết quả dương tính giả nào với các t́nh nguyện viên khỏe mạnh và không gây ra lo ngại về an toàn hoặc tác dụng phụ, các nhà nghiên cứu cho biết. Melanin là một sắc tố thường có trong da, nhưng các tế bào da không bị tổn hại, Zharov nói. Mặc dù da sản xuất melanin một cách tự nhiên, nhưng kỹ thuật laser này không gây hại cho các tế bào đó. Đó là v́ ánh sáng laser bị tán xạ trên một vùng rộng lớn trên da (v́ vậy nó không tập trung đủ vào các tế bào da riêng lẻ để làm hỏng chúng).
Thật bất ngờ, nhóm nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng sau khi điều trị, bệnh nhân ung thư có ít tế bào khối u đang lan hơn. "Chúng tôi đă sử dụng năng lượng tương đối thấp" với mục đích chính là chẩn đoán thay v́ điều trị ung thư, Zharov nói. Tuy nhiên, ngay cả ở mức năng lượng thấp đó, tia laser dường như có thể tiêu diệt các tế bào ung thư.
Cách thức hoạt động của nó như sau: Khi melanin hấp thụ nhiệt, nước xung quanh melanin bên trong các tế bào bắt đầu bay hơi, tạo ra một bong bóng nở ra và vỡ tung, phá hủy cơ học tế bào, Zharov nói.
"Mục tiêu của chúng tôi là bằng cách tiêu diệt các tế bào này, chúng tôi có thể giúp ngăn ngừa sự lây lan của ung thư di căn", ông nói. Nhưng ông hy vọng sẽ tiến hành thêm nhiều nghiên cứu để tối ưu hóa thiết bị hơn nữa, dẫn đến tiêu diệt nhiều tế bào khối u hơn, trong khi vẫn vô hại với các tế bào khác.
Họ cũng chưa thử nghiệm thiết bị trên những người có làn da tối màu, những người có mức độ melanin cao hơn.