Một bộ trưởng Syria tuyên bố “chiến thắng” cho đất nước ḿnh nhờ Nga kịp thời ngăn chặn hành động quân sự của Mỹ, hăng thông tấn Nga RIA Novos đưa tin.
Bộ trưởng Ngoại giao Hoa kỳ John Kerry “Chúng tôi hoan nghênh các thỏa thuận này. Một mặt, chúng tôi sẽ giúp Syria thoát khỏi cuộc khủng hoảng, mặt khác ngăn chặn cuộc chiến chống lại Syria, loại bỏ lư do cho những người muốn gây chiến”, hăng tin RIA Novosti trích dẫn lời Bộ trưởng ḥa giải quốc gia Ali Haidar.
Ông Haidar gọi thỏa thuận này là thành tựu ngoại giao của Nga và là “một chiến thắng cho Syria nhờ những người bạn của Nga”, tờ RIA Novosti đưa tin.
Chế độ Syria gần đây đă đưa ra bài “ḥa giải quốc gia” để gửi thông điệp muốn chấm dứt bạo lực tàn bạo dẫn đến hơn 100.000 ca tử vong, theo ước tính của Liên Hợp Quốc. Phe đối lập chế giễu bài diễn thuyết trên.
Hăng tin trên nhấn mạnh ông Haidar không nói cho toàn bộ chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad.
Thỏa thuận đột phá
Những nhận xét đưa ra sau khi Nga và Mỹ đạt được thỏa thuận mang tính đột phá trên khuôn khổ loại trừ vũ khí hóa học của Syria.
Bộ trưởng Ngoại giao Hoa kỳ John Kerry và Ngoại trưởng Nga Sergey lavrov đứng cạnh nhau tại Geneva, Thụy Sĩ ngày 14/9 khi đặt ra một loạt các bước để chính phủ Syria buộc phải thực hiện. Trong đó, Syria phải nộp một danh sách các kho dự trữ vũ khí hóa học trong ṿng một tuần, ông Kerry cho biết.
Quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao mỹ cho biết, theo thời gian, việc kiểm tra ban đầu các trang web vũ khí hóa học phải được hoàn thành vào tháng 11. Tất cả các nguyên liệu vũ khí hóa học phải được loại bỏ vào giữa năm 2014.
Quá tŕnh xác minh và tiêu hủy sẽ được thực hiệp bởi các nhân viên Liên Hợp Quốc và Tổ chức Cấm Vũ khí hóa học theo Hiệp định khung.
Nga và Mỹ hiện nay sẽ làm việc để có được một nghị quyết Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc để xem xét việc sử dụng vũ lực nếu Syria không tuân thủ thỏa thuận trên.
Trung Quốc cho biết quốc gia này hoan nghênh thỏa thuận trên.
“Chúng tôi tin rằng thỏa thuận khung đă hạ nhiệt t́nh h́nh căng thẳng ở Syria và mở ra cơ hội mới để sử dụng biện pháp ḥa b́nh giải quyết các vấn đề vũ khí hóa học”, Ngoại trưởng Trung Quốc Wang Yi cho biết sau cuộc họp với Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius.
Nhóm đối lập muốn sức mạnh không quân Syria bị hạn chế
Một nhóm đối lập tuyên bố vào hôm Chủ nhật cho biết lệnh cấm vũ khí hóa học là không đủ. Theo đó, chế độ Syria cần chấm dứt việc sử dụng không quân trên khu vực đông dân cư. “
Liên minh quốc gia Syria khẳng định rằng lệnh cấm sử dụng vũ khí hóa học dẫn đến sự thiệt mạng của hơn 1.400 thường dân Syria, phải được cấm việc sử dụng sức mạnh không quân chế độ và vũ khí đạn đạo đối với khu dân cư, ngoài ra để tái triển khai vũ khí hạng nặng ra khỏi khu dân cư và cấm sử dụng các loại vũ khí ném bom vào các thành phố và làng mạc”, nhóm này cho biết trong tuyên bố mới nhất.
“Thế giới không cho phép chế độ Assad tận dụng lợi thế các sáng kiến của Nga và tham gia các điều ước quốc tế về cấm sử dụng vũ khí hóa học như cái cớ để tiếp tục giết mổ hàng ngàn người dân Syria vô tội khác”, nhóm này cho biết thêm.
Phe đối lập cũng bày tỏ hoài nghi về thỏa thuận vũ khí hóa học.
“Chế độ Assad có hồ sơ theo dơi lâu dài về sự dối trá khi nói đến việc đối phó với những lời hứa điều ước trống trong để cần thêm thời gian”, tuyên bố liên minh cho biết.Phe đối lập cũng yêu cầu những người ủng hộ phiến quân để tăng cường khả năng quân sự của ḿnh.
“Liên minh kêu gọi anh em Ả Rập và người bạn quân sự của Syria để tăng cường cho phe đối lập để có thể vô hiệu hóa lực lượng không quân của Assad và xe tăng buộc chế độ kết thúc chiến dịch quân sự và chấp nhận một giải pháp chính trị để chuyển đổi dân chủ ở Syria”.
Tướng Salim Idriss, người đứng đầu phiến quân Quân đội Syria nói với các phóng viên tại Istanbul, ông có thông tin Syria đă bắt đầu di chuyển vật liệu hóa học và vũ khí ra nước người, mà đặc biệt là đến Lebanon và Iraq. Tuy nhiên, Iraq đă bác bỏ cáo buộc trên và gọi đó là “tuyên truyền rẻ tiền”.
Báo cáo của Liên Hợp Quốc
Hoa Kỳ và đồng minh đổ lỗi cho lực lượng al- Assad về cuộc tấn công vũ khí hóa học bên ngoài thủ đô của Syria hồi tháng trước rằng Washington cho biết đă giết chết hơn 1.400 người. Al-Assad và các quan chức khác kịch liệt phủ nhận lực lượng của họ phải chịu trách nhiệm .
Tổng Thư kư LHQ Ban Ki-moon hôm qua cho biết nhóm của ông đang chuẩn bị một báo cáo tŕnh Hội đồng Bảo an. Ông Ban tin rằng sẽ là một "báo cáo rằng vũ khí hóa học đă được sử dụng ". Báo cáo dự kiến sẽ được đọc vào sáng thứ 2, theo ba nguồn tin ngoại giao cho biết.
Nhiệm vụ của nhóm nghiên cứu của Liên Hợp Quốc không bao gồm việc xác định ai chịu trách nhiệm về vụ tấn công .