Dự án luật Hộ tịch tŕnh Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sáng nay (13/9) có thể "đi vào lịch sử": cấp sổ hộ tịch cá nhân thay thế hơn chục loại giấy tờ như khai sinh, chứng minh thư, sổ hộ khẩu..., đồng thời xây dựng mă số định danh công dân.
'Đi vào lịch sử'
Theo dự án luật, sổ hộ tịch cá nhân được cấp khi đăng kư khai sinh.
Theo Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường, tha thiết mong UBTVQH chấp nhận những đổi mới nêu trong dự luật bởi sẽ giúp thống nhất về quản lư, tạo đột phá trong cải cách hành chính. Sổ hộ tịch cá nhân nhằm thay thế các loại giấy tờ đơn lẻ khác như giấy khai sinh, đăng kư kết hôn, chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu...
Nhiều nước tiên tiến cũng quản lư công dân theo cách trên, chẳng hạn Nhật Bản, đă làm từ thời Minh Trị.
Tán thành ư tưởng, song Ủy ban Thường vụ QH cũng băn khoăn về cách làm, lộ tŕnh.
Chủ nhiệm UB Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng Đào Trọng Thi cho rằng, việc cấp mă số chỉ hiệu lực khi nhà nước quản lư công dân bằng dữ liệu điện tử.
Theo Bộ trưởng Tư pháp, luật Hộ tịch sẽ tạo đột phá trong cải cách hành chính. Ảnh: H.Anh
Về thời hạn cấp mă số, ông Thi cho rằng, trong giai đoạn quá độ vẫn phải song song quản lư theo hai hệ thống nhưng nên có lộ tŕnh. Trước mắt, có thể cấp cho trẻ em mới khai sinh (tính từ khi luật có hiệu lực) và trẻ em dưới 14 tuổi. C̣n những công dân đă được cấp số chứng minh thư, nên có lộ tŕnh chuyển đổi để họ cũng được cấp mă. Như vậy mới tiện cho việc quản lư thống nhất.
Chủ nhiệm UB Các vấn đề xă hội Trương Thị Mai cũng hào hứng cho rằng, nếu các đề xuất trên được thông qua, th́ cả Bộ trưởng Tư pháp và Chủ nhiệm UB Pháp luật QH đều xứng đáng “đi vào lịch sử”.
C̣n theo Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu, trước mắt có thể thấy ngổn ngang nhiều việc những điểm mới trong luật đều mang tinh thần cải cách, xóa đi t́nh trạng mỗi người dân hiện có tới ngót nghét gần 15 loại giấy tờ nhân thân. Tuy nhiên để ư tưởng về cách quản lư công khai, minh bạch này đi vào thực tiễn lại đ̣i hỏi các bộ đang nắm giữ quyền cấp giấy tờ cho công dân (Bộ Công an, Nội vụ) phải hợp tác với nhau để thống nhất.
Nên thận trọng
Một số ư kiến tỏ ra nghi ngại liệu chủ trương cấp sổ hộ tịch và mă số công dân có phải là cải cách hành chính hay sẽ gây khó cho dân.
“Ư tưởng tốt, nhưng tính khả thi đến đâu? Hay lại giống như chủ trương trả lương qua tài khoản, nhiều người nói sẽ chống tham nhũng tốt lắm, nhưng liệu có đúng không”, Chủ nhiệm UB Tư pháp Nguyễn Văn Hiện nêu.
Theo ông Hiện, quản lư công dân cứ làm như hiện nay cũng quá tốt rồi bởi từng người dân đă có chứng minh thư, hộ khẩu... Liệu có cần thêm sổ hộ tịch? Chưa kể sự lộn xộn ở giai đoạn quá độ, người có sổ, có mă số, người không.
Ông Hiện cho rằng cái khó hiện nay mỗi khi cần chứng minh nhân thân hoặc xác nhận nhân thân không phải do giấy tờ mà do thái độ phục vụ của công chức xă, phường.
Một vị quan chức, bạn ông, có lần cần ra phường xin xác nhận, nhưng chỉ ăn mặc b́nh thường và vào bộ phận một cửa để làm thủ tục, nhưng chờ hết vị này uống nước xong, lại đến vị kia mà không xong được việc. Ngày hôm sau, rút kinh nghiệm, ông mặc complet, tên tuổi chức vụ đàng hoàng, xách cặp đi thẳng vào ủy ban th́ có ngay vị phó chủ tịch phường ra đón tiếp, giấy tờ xác nhận chỉ hơn 10 phút là xong. Theo ông Hiện, cứ làm tốt những việc hiện nay là đủ.
Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng th́ lưu ư "liên quan đến công dân phải thận trọng”.
Do ư kiến chưa ngă ngũ nên cơ quan soạn thảo đồng ư tạm rút dự án luật về chuẩn bị kỹ hơn để tŕnh QH vào kỳ họp đầu năm 2013, thay v́ cuối năm nay như dự kiến.
Lê Nhung