Hiện nay, vịnh Nha Trang đang phải chịu đựng khi nhiều cống xả thẳng nước thải chưa qua xử lư ra sông, biển. Nhiều nhà khoa học lo lắng vịnh Nha Trang sẽ bị mất cân bằng sinh thái, đặc biệt gần đây có hiện tượng “thuỷ triều xanh”, bốc mùi hôi thối khó chịu.
Xả chất bẩn ra biển
Cống xả thẳng ra vịnh Nha Trang, đoạn đường Phạm Văn Đồng.
Tiến sĩ Nguyễn Tác An, nguyên viện trưởng viện Hải dương học Nha Trang, chủ tịch uỷ ban quốc gia về Hải dương học của Việt Nam cho biết, từ năm 1978 về định cư Nha Trang, mỗi buổi sáng, ông đều tắm biển Nha Trang. “Hiện nay, số người ra biển ngày càng đông, lượng rác trong nước biển ngày càng nhiều, nước biển ngày càng đục hơn”, ông An nói. Kết quả phân tích nước biển của viện Hải dương học Nha Trang cho thấy, vi sinh vật hữu cơ ngày càng tăng.
Qua khảo sát dọc đại lộ Phạm Văn Đồng, chạy dọc bờ biển Nha Trang, ai cũng dễ bắt gặp mùi khó chịu do hàng loạt cống thoát nước có đường kính từ 0,8m – 2m, “đua nhau” xả nước thải chưa qua xử lư ra biển. Chỉ riêng đoạn từ Ḥn Chồng đến Ba Làng dài hơn 1km đă có ba, bốn cống xả, riêng hệ thống cống đoạn ngă ba Đặng Tất, Phạm Văn Đồng trước khi chảy thẳng ra biển, nước thải đă tạo thành một hồ nước sâu đen ng̣m.
Thực tế cho thấy, trừ một số bệnh viện, khách sạn lớn có xử lư nước thải nội bộ, c̣n lại những hệ thống cống vẫn thải nước đen ng̣m ra biển. Đó là nước thải từ các cơ sở sản xuất và một số hộ đấu nối trực tiếp vào hệ thống cống thu gom, đặc biệt, ở các hộ nhà sàn trên sông, tất cả chất thải đều đổ xuống sông rồi ra biển.
Ông Nguyễn Văn Đàm, trưởng pḥng kỹ thuật công ty Cấp thoát nước tỉnh Khánh Hoà cho biết, hiện nay, hầu như tất cả nước thải đều chảy ra biển, trong đó những cửa xả dọc đường Phạm Văn Đồng là gây bức xúc cho người dân nhất, phần lớn nước thải c̣n lại đều xả ra các sông Tắc và sông Quán Trường.
Hiện tượng thuỷ triều xanh
Tiến sĩ Lê Như Hậu, trưởng pḥng Vật liệu hữu cơ từ tài nguyên biển, viện Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ Nha Trang cho rằng, có quá nhiều chất thải hữu cơ, nên sẽ làm cho lượng hữu cơ trong nước biển tăng vọt, nhất là hiện tượng ưu dưỡng, gần đây có hiện tượng “thuỷ triều xanh”, bốc mùi hôi thối khó chịu.
Nguyên nhân do khoảng tháng 4 đến tháng 6 khi vào mùa hạn, lượng nước mưa ít, lượng hữu cơ đậm đặc hơn, cùng với các điều kiện thuận lợi cho một số loại rong lục phát triển mạnh, sau đó rong chết. Bị nặng nhất là dọc đường Phạm Văn Đồng, đoạn gần danh thắng Ḥn Chồng. Ưu dưỡng làm một số loài rong biển thích hợp phát triển mạnh, tranh oxy của các loài thực vật khác, gây mất cân bằng sinh thái ven bờ.
“Tôi nghĩ để ô nhiễm hữu cơ, ô nhiễm rác thải không xử lư sẽ có đến một ngày không c̣n ai đến tắm. Trước đây, có nhiều du khách biết thông báo có nhiều vi sinh vật nên họ ra các đảo xa để tắm. Bây giờ tắm biển ven bờ chủ yếu dân địa phương”, tiến sĩ An lo lắng.
Ông Nguyễn Văn Thành, giám đốc trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch Nha Trang thừa nhận, do cống thải trực tiếp ra biển có mùi khó chịu, màu sắc nước biển thay đổi, dẫn đến việc tắm của du khách bị ảnh hưởng. Từ năm 2007, dự án Vệ sinh môi trường thành phố Nha Trang với vốn vay phần lớn từ ngân hàng Thế giới để thu gom, xử lư nước thải, đến nay, nhiều tuyến cống đă được lắp đặt nhưng sau đó nước thải đổ ra sông, rồi ra vịnh vẫn chưa được xử lư. Theo bà Lư Ngọc Dung, giám đốc ban quản lư dự án này cho biết, do thiếu vốn, các hạng mục ở phía bắc như: nhà máy xử lư nước thải, các trạm bơm, các tuyến cống thu gom, cống bao, cống dẫn nước thải đều bị ngưng đầu tư.
Theo Lê Anh
Sài G̣n Tiếp thị