Quyết định cắt đứt viện trợ quan trọng của Tổng thống Donald Trump trong tuần này làm tổn hại đến khả năng quan sát rơ ràng chiến trường của Ukraine, khiến nước này không biết về các cuộc di chuyển quân lớn hơn của Nga và dễ bị bắn phá.
Pḥng không Ukraine. Ảnh Ukrinform
Một nhà lập pháp Ukraine trả lời tờ Business Insider tại Kiev vào ngày 7/3 rằng, việc Mỹ tạm dừng chia sẻ thông tin t́nh báo và hạn chế quyền tiếp cận h́nh ảnh vệ tinh quan trọng của Ukraine dự kiến sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng pḥng thủ của nước này trước các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga.
Serhiy Rakhmanin, thành viên của Ủy ban quốc hội Ukraine về an ninh quốc gia, quốc pḥng và t́nh báo, cho biết quyết định này cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng giám sát hoạt động di chuyển quân và thiết bị của Nga ở hậu phương của Kiev.
Có thể thấy được sự thay đổi trong các tuyến chiến đấu và sự tích tụ là rất quan trọng để xây dựng một hàng pḥng thủ thích hợp. T́nh báo và h́nh ảnh vệ tinh cũng cho phép tấn công sâu.
Các quan chức Mỹ đă xác nhận vào đầu tuần rằng Washington đă ngừng chia sẻ thông tin t́nh báo với Kiev. Động thái này diễn ra sau quyết định của ông Trump về việc tạm dừng ḍng viện trợ quân sự cho quốc gia bị chiến tranh tàn phá này sau cuộc họp tại Pḥng Bầu dục đầy tranh căi với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Sau đó, ngày 7/3, chính quyền Trump đă đ́nh chỉ quyền truy cập vào h́nh ảnh vệ tinh của các tài khoản Ukraine. Công ty h́nh ảnh vệ tinh hàng đầu Maxar của Mỹ cung cấp dịch vụ cho Kiev cho biết, họ bị ảnh hưởng bởi động thái này.
Vũ khí được chú ư nhiều nhất, nhưng thông tin t́nh báo là quan trọng nhất. "Thông tin t́nh báo là một trong những thứ quan trọng nhất mà Ukraine nhận được từ Mỹ, "vấn đề nhạy cảm nhất" đối với Kiev là lệnh cấm sử dụng dữ liệu vệ tinh. Điều này gây ra vấn đề, đặc biệt là trong việc thu thập thông tin về các cuộc tấn công bằng tên lửa. Nó làm suy yếu đáng kể khả năng của hệ thống pḥng không. Mỹ đă cung cấp thông tin thu được từ vệ tinh, bao gồm cả dữ liệu Maxar", Rakhmanin cho biết.
Maxar đă kư hợp đồng với hệ thống Global Enhanced GEOINT Delivery (GEGD), một cổng thông tin lớn có thể chia sẻ quyền truy cập vào h́nh ảnh vệ tinh thương mại do Mỹ mua với các đồng minh và đối tác. Công ty cho biết chính phủ Mỹ đă tạm thời đ́nh chỉ các tài khoản Ukraine trong GEGD.
Cơ quan T́nh báo Địa lư Quốc gia, trực thuộc Bộ Quốc pḥng, đă xác nhận động thái này và cho biết họ đă hành động "theo" lệnh của chính quyền ông Trump.
Việc tiếp cận h́nh ảnh vệ tinh rất quan trọng đối với Ukraine v́ nó cho phép nước này lập kế hoạch tấn công, theo dơi các hoạt động quân sự của Nga và đánh giá thiệt hại về cơ sở hạ tầng. Nó cũng cung cấp cho thế giới quyền tiếp cận trực quan chưa từng có đối với cuộc xung đột kéo dài 3 năm.
Mức độ tạm dừng chia sẻ thông tin t́nh báo và viện trợ quân sự của Mỹ vẫn chưa rơ ràng, nhưng các nhà lập pháp và quan chức Ukraine như Rakhmanin hy vọng rằng ngành công nghiệp quốc pḥng đang bùng nổ của Kiev và các nước châu Âu có thể giúp lấp đầy một số khoảng trống trong cả hai lĩnh vực này.
Mykhailo Podolyak, cố vấn của ông Zelensky, đă nói với BI vào đầu tuần này rằng lệnh đóng băng viện trợ của Mỹ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng nhất đến hệ thống pḥng không của đất nước ông. Việc thiếu tên lửa đánh chặn, cùng với hạn chế về khả năng thu thập thông tin chính xác về các cuộc tấn công trên không của Kiev, có thể là một vấn đề nghiêm trọng trong việc bảo vệ các thành phố khỏi Nga.
Rakhmanin cho biết: "Việc hạn chế thông tin t́nh báo đặc biệt gây ra vấn đề trong việc chống lại các cuộc tấn công bằng tên lửa, giám sát Biển Đen và Biển Azov, cũng như theo dơi hoạt động di chuyển quân đội và thiết bị sâu trong lănh thổ Nga".
Cách tiếp cận của chính quyền ông Trump đối với cuộc chiến ở Ukraine cho đến nay đă khác biệt đáng kể so với chính quyền ông Biden, vốn đă cam kết hỗ trợ an ninh hơn 65 tỷ đô la sau khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2/ 2022.
Các quan chức của ông Trump đă bày tỏ sự hoài nghi về việc Mỹ tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine, khi tổng thống thúc đẩy việc chấm dứt chiến tranh nhanh chóng, ngay cả khi đó là một thỏa thuận bất lợi cho Kiev.
Vào cuối tháng 2, căng thẳng bùng nổ sau khi ông Trump và Phó Tổng thống JD Vance chỉ trích ông Zelensky tại Nhà Trắng về các cuộc đàm phán ḥa b́nh với Nga theo các điều khoản bất lợi. Sau đó, Mỹ đột ngột gây áp lực lên Kiev bằng cách tạm dừng viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin t́nh báo.
Trong bài phát biểu ngày 3/3 trước phiên họp chung của Quốc hội, ông Trump cho biết: "Đă đến lúc chấm dứt cuộc chiến vô nghĩa này". BI đă liên hệ với Nhà Trắng để xin b́nh luận về tác động dự kiến của việc cắt giảm hỗ trợ nhưng không nhận được phản hồi.
Các chuyên gia về xung đột tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Mỹ, đă cảnh báo rằng Moscow có thể sẽ lợi dụng quyết định của ông Trump và tăng cường chiến dịch tấn công vào Kiev. Các quan chức cho biết vào thứ Bảy rằng, các cuộc tấn công của Nga đă giết chết ít nhất 20 người trong đêm.
Ông Rakhmanin cho biết: "Đối với các hoạt động tiền tuyến và gần tiền tuyến, chúng tôi vẫn có thể quản lư mà không cần sự hỗ trợ của Mỹ, nhưng đối với những nỗ lực mang tính chiến lược hơn, vai tṛ của họ vẫn rất quan trọng".
VietBF@ Sưu tập
