Nhật báo Le Monde hôm nay đặt câu hỏi : « Trước tham vọng của các quốc gia mới trỗi dậy, châu Âu có thể bảo vệ được nền công nghiệp của ḿnh hay không ? ». Tờ báo kinh tế Les Echos th́ lên tiếng báo động : « Châu Âu đă bị đặt dưới áp lực của các chủ nợ ».
Thủ tướng Tây Ban Nha tiếp đón chủ tịch Hồ Cẩm Đào (Reuters)
Hồ sơ hôm nay của Le Monde xoay quanh việc bảo vệ và phát triển nền công nghiệp châu Âu, đặc biệt là đối với các lănh vực nhạy cảm, khi các nước mới giàu lên đang thi nhau mua lại các công ty uy tín của cựu lục địa. Trong bài xă luận mang tựa đề : « Châu Âu và việc quay lại với kỹ nghệ», Le Monde nhấn mạnh, khủng hoảng kinh tế đă làm đảo lộn nền kinh tế thế giới, với lợi thế nghiêng về phía các quốc gia mới trỗi dậy, và qua đó, các nước giàu mới ư thức được vai tṛ quan trọng của công nghiệp.
Trong hai thập kỷ qua, người ta vẫn cho rằng nền kinh tế kỹ nghệ sẽ chuyển đổi sang nền kinh tế dịch vụ, thậm chí một số đưa ra h́nh mẫu nền kinh tế không nhà máy. Công nghiệp bị quy cho các tội làm ô nhiễm, điều kiện làm việc khắc nghiệt, gây ra các cuộc đấu tranh xă hội…Nhiều chính khách và nhà kinh tế tin rằng công nghiệp không có chỗ đứng trong việc tạo ra của cải cho một quốc gia hiện đại.
Nhưng thực tế đă cho thấy, không có kỹ nghệ th́ khó thể tạo được công ăn việc làm, duy tŕ tăng trưởng. Tổng thống Pháp trong thông điệp đầu năm mới đă khẳng định : « Nước Pháp sẽ không là cường quốc nếu không có kỹ nghệ ».
Theo Le Monde, th́ sự tỉnh thức này là khá muộn màng. Trong ṿng 15 năm, Pháp đă mất đi nửa triệu việc làm trong lănh vực công nghiệp, và trọng lượng của khu vực này trong 25 năm qua từ tỉ lệ 21% giá trị của nền kinh tế nay chỉ c̣n có 12%. Lâu nay người ta cho rằng khu vực dịch vụ sẽ lấp đầy lỗ hổng, nhưng lại quên rằng kỹ nghệ là khách hàng lớn nhất của ngành dịch vụ, khi kỹ nghệ biến mất th́ dịch vụ không thể lớn mạnh nổi. Và châu Âu trong những năm qua đă không lo vun đắp cho các tập đoàn chủ chốt của ḿnh, không có được một chính sách công nghiệp chung. Trong khi đó, Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ đă vươn ḿnh thức giấc, và Đức, Nhật, Mỹ không ngừng củng cố chiến lược kỹ nghệ.
Le Monde kết luận, cuối cùng th́ châu Âu có vẻ cũng muốn thiết lập một hệ thống trao đổi « có qua có lại », ít mất cân đối hơn với các đối tác. Đây không phải là chủ nghĩa bảo hộ, mà thời kỳ ngây thơ tin rằng toàn cầu hóa sẽ đem lại lợi ích cho tất cả mọi người nay đă qua rồi, và châu Âu vẫn c̣n thời gian để điều chỉnh lại chính sách.
Trong phần điều tra phản biện ở các trang trong, Le Monde đặt ra các câu hỏi, tham vọng nuốt chửng các công ty châu Âu của các nước mới nổi liệu có sẽ ngừng lại ? Có nên nghi ngờ mục đích của họ, và tác động đối với hoạt động công nghiệp và việc làm ở châu Âu như thế nào ?
Tờ báo nhận xét, gần đây không tuần nào mà không thấy có một công ty châu Âu hay Mỹ bị một công ty cạnh tranh của một quốc gia mới trỗi dậy mua lại. Vụ công ty Trung Quốc Tianjin Xinmao đ̣i mua công ty Draka của Hà Lan, chuyên sản xuất cáp kỹ thuật cao đă gây lo sợ cho đến nỗi Ủy viên châu Âu phụ trách công nghiệp đă kêu gọi thành lập một cơ quan phụ trách xét duyệt các dự án đầu tư nước ngoài vào châu Âu. Nhưng theo Le Monde, vụ này tuy gây nhiều dư luận do mang tính chiến lược quân sự, nhưng đă che lấp mất nhiều vụ khác. Chỉ trong tháng 12 vừa qua, công ty Trung Quốc Trinity đă mua lại hăng thời trang nổi tiếng Cerruti, công ty Nam Phi Steinhogg International mua tập đoàn đồ gỗ Conforama, c̣n trước đó các tập đoàn xe hơi Volvo, Jaguar và Land Rover đă bị Trung Quốc và Ấn Độ mua lại.
Nước Mỹ bị nhắm đến nhiều nhất, tiếp đến là Ư và Anh, c̣n Pháp đứng thứ bảy. Trung Quốc đứng đầu trong số các nước mới trỗi dậy thích t́m mua các công ty uy tín của các nước giàu, sau đó là Ấn Độ và Nga. Các công ty Trung Quốc rủng rỉnh ngoại tệ, lại được sự hỗ trợ của hai ngân hàng nhà nước lớn. Khi mua các công ty phương Tây, họ sẽ có được sự bảo đảm của các tên tuổi lớn, nhiều bằng sáng chế hoặc một mạng lưới phân phối đă có sẵn.
Trả lời phỏng vấn của Le Monde, Bộ trưởng Công nghiệp Pháp Eric Besson cho rằng, châu Âu lâu nay vẫn nhập hàng của các nước mới nổi nhiều nhất, và bây giờ có quyền đ̣i hỏi những cố gắng đáp lại. Các bộ trưởng công nghiệp châu Âu gần đây đă thông qua đề nghị của Pháp về một chính sách kỹ nghệ chung cho châu Âu. Pháp c̣n đề nghị thành lập một một quỹ đầu tư mạo hiểm để hỗ trợ cho công nghiệp, và một quỹ bằng sáng chế châu Âu, chuyên mua lại các bằng sáng chế trên thế giới để các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể sử dụng.
Cũng liên quan đến công nghiệp, nhật báo cánh hữu Le Figaro chú ư đến sự kiện ba nhân viên cao cấp của tập đoàn xe hơi Renaud bị đ́nh chỉ công tác v́ nghi ngờ làm gián điệp. Tờ báo cánh tả Libération th́ tỏ ra phẫn nộ trước lời phát biểu của ông chủ công ty dược phẩm Servier, là thuốc Mediator chỉ làm có ba người tử vong, dù hai công tŕnh nghiên cứu nghiêm túc mới nhất cho biết loại thuốc này đă làm cho từ 500 đến 2.000 người chết.
Trên lănh vực giáo dục, nhật báo cộng sản L’Humanité cho rằng vấn đề tự trị đại học – giao cho các trường đại học tự quản lư ngân sách và tuyển người - thật ra chỉ là tư nhân hóa đại học Pháp. Nêu ra con số từ đầu năm nay có 73 trường đại học được giao chế độ tự trị, theo L’Humanité th́ điều đó có nghĩa là các trường này phải tự t́m nguồn tài chính, và mở cửa cho các công ty tư nhân. C̣n nhật báo công giáo La Croix th́ quan tâm đến « Một Noel tang tóc đối với những người Copte », tức những người theo đạo Thiên Chúa ở Ai Cập và Ethiopie. Tối nay Giáo hội Copte sẽ mừng lễ Giáng Sinh, sau khi xảy ra vụ thảm sát ở Alexandrie hôm 31/12 vừa qua làm cho 21 người chết và 79 người bị thương. Tờ báo cho rằng trong bối cảnh đó, không thể coi thường những lời đe dọa tấn công vào các nhà thờ Copte tại Ai Cập cũng như tại Pháp, Đức.
Trí thức trẻ tuổi Trung Quốc không nh́n thấy tương lai
Đó là tựa đề một bài báo của thông tín viên nhật báo Le Figaro tại Bắc Kinh. Tác giả cho biết, hiện có vô số thanh niên tuy có bằng cấp nhưng vẫn không t́m được một chỗ đứng trong xă hội Trung Quốc hiện tại. Những trí thức trẻ thất nghiệp thường được mệnh danh là « lũ kiến », họ sống chen chúc ở ngoại ô các thành phố lớn. Chính quyền Bắc Kinh đă bắt đầu ư thức được quả bom nổ chậm về mặt xă hội này.
Từ mới « lũ kiến » được định nghĩa là « các thanh niên có bằng cấp, nhưng thu nhập thấp, sống tập thể . Người ta ước tính có ít nhất một triệu « con kiến » như thế tại Trung Quốc, thậm chí đến hai ba triệu. Họ thuê những căn pḥng chỉ chừng hai mét vuông, sống quanh các thành phố lớn để t́m việc. Cả gia đ́nh đă đầu tư bao nhiêu là tiền bạc, th́ giờ và sức khỏe để cho con cái học thành tài, nhưng dù có bằng đại học, họ vẫn không t́m được việc, sống vất vưởng qua ngày bằng những việc làm tạm bợ. Nói về vấn nạn này của xă hội Trung Quốc, một nhà xă hội học đă nhắc lại một câu ngạn ngữ Trung Hoa : Vạn Lư Trường Thành có thể bị sụp đổ do những lỗ kiến.
Cũng liên quan đến Trung Quốc, Le Figaro c̣n chú ư đến việc Bắc Kinh mở hé tấm màn bí mật về loại máy bay tàng h́nh J-20. Nhiều tấm ảnh về chiếc máy bay mẫu loại này đă được báo chí chính thức đăng tải, nhưng theo các chuyên gia th́ máy bay tàng h́nh Trung Quốc không thể đưa vào hoạt động trước năm 2020.
Tờ báo ghi nhận một chuyện không b́nh thường, đó là việc một chương tŕnh bí mật như thế lại chiếm lĩnh trang nhất của tờ Global Times, thuộc Nhân dân Nhật báo, tiếng nói của đảng Cộng sản Trung Quốc. Le Figaro nhắc lại cách đây một năm, nhân vật số hai của quân đội Trung Quốc đă cho biết nước này sẽ đưa vào sử dụng máy bay thế hệ thứ tư made in China (nếu tính theo thang bậc phương Tây th́ là thế hệ thứ năm) trong ṿng 8 đến 10 năm tới. Các chuyên gia tự hỏi, liệu Bắc Kinh đă rút ngắn được thời gian, hay đây chỉ nhằm khoa trương thanh thế.
Hungary khuyến khích phụ nữ ở nhà và sinh con
Trên lănh vực xă hội, nhật báo Le Monde cho biết, do dân số đang sụt giảm nên chính quyền Hungary đă phải ban hành các luật lệ mới nhằm khuyến khích người phụ nữ ở nhà làm nội trợ và sinh con.
Nhiều người Hungary lo ngại nếu dân số giảm xuống dưới ngưỡng 10 triệu người, th́ khó thể duy tŕ được ngôn ngữ và nền văn hóa của ḿnh, đang bị cô lập trong một môi trường hầu hết là ngôn ngữ slave, la-tinh và Đức. Với tỉ lệ 1,27 con cho một phụ nữ ở lứa tuổi sinh sản, sinh suất của Hungary đang ở mức thấp của Liên hiệp châu Âu, c̣n nếu không tính người di-gan, th́ tỉ lệ này chỉ c̣n là 1 phụ nữ có 1 con.
Chính quyền Hungary đă cho tái lập kỳ nghỉ hộ sản là ba năm thay v́ hai năm, đưa ra những ưu đăi về thuế khóa, trợ cấp xă hội và phát triển các công việc làm bán thời gian, để phụ nữ có nhiều thời gian ở nhà chăm sóc con cái ; ngược hẳn với thời kỳ chế độ cộng sản trước đây, hầu hết phụ nữ phải đi làm với đồng lương thấp. Một dự án Hiến pháp mới do phe bảo thủ cầm quyền đưa ra đang gây lo ngại cho phe đối lập, v́ nếu được thông qua, quyền phá thai sẽ bị hạn chế. Hiện nay tại Hungary có khoảng 44.000 vụ phá thai mỗi năm, con số này cũng tương đương với số trẻ em sinh ra.
Theo RFI
Châu Âu muốn bảo vệ công nghiệp, không để rơi vào tay các nước mới trỗi dậy
