Theo như một phân tích từ Reuters rằng, Vương Hỗ Ninh là một nhân vật quyền lực phía sau hậu trường đă nhẹ nhàng bước vào vị trí gây chú ư, sau khi mọi ánh mắt đổ dồn xem chuyện ǵ đă thật sự diễn ra khi cựu lănh đạo Trung Quốc, Hồ Cẩm Đào bị dẫn ra khỏi phiên họp Đại hội Đảng Cộng sản ở Bắc Kinh hồi tháng 10.
Ông Vương Hỗ Ninh tại lễ ra mắt Thường vụ mới Bộ Chính trị Trung Quốc sau Đại hội Đảng Cộng sản lần thứ 20 vào tháng 10 vừa qua
Vương Hỗ Ninh là một trong hai quan chức duy nhất trong Thường vụ cũ Bộ Chính trị được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh tái bổ nhiệm.
Ông Vương đă có một quan lộ khác thường để trở thành một 'đại quân sư' của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Đứng đằng sau hậu trường, Vương Hỗ Ninh được cho đă đóng một vai tṛ quan trọng trong vụ việc ông Hồ Cẩm Đào bị đưa ra khỏi Đại hội Đảng.
Khi đó, ông Lật Chiến Thư, ủy viên Bộ Chính trị măn nhiệm, có vẻ như định đứng lên để giúp ông Hồ, 79 tuổi, dường như bối rối, nhưng sau đó ông Vương ở bên phải kéo ông Lật ngồi xuống.
Hành động tuy nhỏ nhưng lại được cho mang một ư nghĩa quan trọng. Dù cho đến nay chưa được diễn giải đầy đủ, nhưng hành động được nh́n nhận rộng răi là sự kết thúc của bất kỳ tàn dư nào trong kỷ nguyên chính trị trước thời Tập Cận B́nh.
Một điều mỉa mai là ông Vương, 67 tuổi, từng phụng sự trong thời của ông Hồ Cẩm Đào và người tiền nhiệm của ông Hồ là Giang Trạch Dân trước khi trở thành một trong những cố vấn thân cận nhất của Tập Cận B́nh, với vai tṛ 'đại quân sư'.
Đây là một đường hướng độc nhất trong một thời đại mà mọi thành viên thuộc Thường vụ Bộ Chính trị đều được xem là người trung thành với Tổng Bí thư Tập Cận B́nh.
Ông Vương Hỗ Ninh, 67 tuổi, từng phụng sự trong thời của ông Hồ Cẩm Đào và người tiền nhiệm của ông Hồ là Giang Trạch Dân trước khi trở thành một trong những cố vấn thân cận nhất của Tập Cận B́nh với vai tṛ 'đại quân sư'
"Ông ta đă đi mọi chuyến công du, với Giang Trạch Dân, tôi tin vậy, bất kể nơi nào. Và với Hồ Cẩm Đào và sau đó với Tập Cận B́nh cũng như vậy," Kenneth Lieberthal, một chuyên gia về Trung Quốc, cựu quan chức cấp cao về vấn đề châu Á trong nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Bill Clinton từ năm 1998 đến 2000 và đă gặp ông Vương vài lần.
"Ông ấy rơ ràng có một khả năng kết nối về mặt tính cách cá nhân ở các cấp quyền lực cao nhất và tạo dựng mối quan hệ của ḷng tin. Điều đáng chú ư."
Trong nhiệm kỳ 5 năm tại Thường vụ Bộ Chính trị, ông Vương đă đóng vai tṛ Bí thư thứ nhất Ban Bí thư, phụ trách các vấn đề thường nhật của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Trong nhiệm kỳ lần thứ ba của Tập Cận B́nh, th́ ông Vương sẽ phụ trách Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc, một cơ quan tham vấn.
Tuy nhiên, quyền lực của ông Vương vượt lên hẳn các vai tṛ cụ thể, giới phân tích nhận định.
Trong hơn ba thập niên, theo giới phân tích, ông Vương đă tự gầy dựng bản thân trở thành một nhà lập thuyết chính trị hàng đầu cho Đảng Cộng sản Trung Quốc, ảnh hưởng đến các khái niệm chính sách và những khẩu hiệu thường được dùng để thúc đẩy các lợi ích của Trung Quốc và chính danh hóa sự cai trị của đảng trong một kỷ nguyên mà Tập Cận B́nh tăng cường vai tṛ của đảng trong mọi mặt của đời sống xă hội.
Các ư tưởng như "hiện đại hóa theo kiểu Trung Hoa", và "Tư tưởng Tập Cận B́nh về chủ nghĩa xă hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới" đă được định vị là triết lư cốt lơi của Tập - được giới phân tích nhận định đều có liên quan đến Vương Hỗ Ninh.
"Ông ta là một nhà thẩm mỹ chính trị, rất giỏi trong việc sử dụng mỹ phẩm để làm đẹp cho các chính sách và khẩu hiệu chính trị, bao gồm chính sách ngoại giao," Willy Lâm, một nhà nghiên cứu cấp cao từ The Jamestown Foundation tại Washington nói.
"Tất cả các khẩu hiệu chính, từ thời Giang Trạch Dân cho đến Hồ Cẩm Đào, rồi đến Tập Cận B́nh, dường như đều đến từ Vương Hỗ Ninh," ông Willy Lâm nói.
'Nước Mỹ chống lại nước Mỹ'
Trong khi hầu hết các thành viên trong Thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc đều có kinh nghiệm điều hành một tỉnh thành lớn, th́ Vương lại có xuất thân từ giới học thuật. Ông đă giảng dạy lư thuyết chính trị, trong số các bộ môn khác tại trường Đại học danh tiếng Phúc Đán ở Thượng Hải từ năm 1981 đến 1995 trước khi chuyển đến Trung Nam Hải, khu phức hợp của giới lănh đạo cấp cao tại trung tâm Bắc Kinh, và ông đă ở đây từ khi đó.
Từ năm 2002 đến 2020, ông Vương đă đứng đầu Văn pḥng Nghiên cứu Chính sách Trung ương, một viện thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc phụ trách soạn thảo các tài liệu chính về tư tưởng và lư thuyết, cũng như cung cấp hướng dẫn về các vấn đề chính sách. Thời gian nhiệm kỳ của ông ấy thường kéo dài một cách bất thường trong một hệ thống mà giới chức luân phiên qua các vị trí khác nhau.
Cùng lúc đó, ông Vương đă nổi lên trong hệ thống thứ bậc của đảng, từ Ủy ban Trung ương cho đến Bộ Chính Trị, và vào Thường vụ Bộ Chính trị năm 2017, cơ quan quyền lực cao nhất.
Năm 2015, ông Lưu Kỳ Bảo, một thành viên của Ủy ban Trung ương Bộ Chính trị Trung Quốc nói chuyện với ông Vương Hỗ Ninh tại phiên khai mạc Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc
Theo Giá Minh, một giáo sư ngành khoa học chính trị từ Đại học City University of New York (CUNY) th́ ông Vương đă tránh những đấu đá phe cánh hay gom góp tài sản, vốn đă khiến nhiều quan chức Trung Quốc bị bay chức.
Trong nhiệm kỳ đầu tại Ban Thường vụ, ông Vương là một thành viên duy nhất phát biểu tại các cuộc thảo luận cấp cao được tổ chức sau khi phần ba và phần bốn của tuyển tập "Quản lư đất nước Trung Quốc", bao gồm những phát biểu và bài viết của Tập Cận B́nh, vốn hiện diện ở mọi nơi tại các nhà sách tại Trung Quốc được ấn bản.
Ông Vương nổi tiếng tại Trung Quốc với quyển sách "America vs. America" (Nước Mỹ chống lại nước Mỹ), được ấn bản vào năm 1991. Dựa vào thời gian sống sáu tháng, và đi đến 30 thành phố, ông Vương đă t́m cách hiểu bí mật đối với sự thành công của Mỹ, với hy vọng giúp Trung Quốc trở thành một quốc gia hùng mạnh.
Trong khi ca ngợi một số khía cạnh của Mỹ, th́ quyển sách cũng chỉ trích chủ nghĩa cá nhân quá mức, tiền bạc trong chính trị và các mối quan hệ sắc tộc.
"Nước Mỹ ngày nay đối mặt với những thách thức từ Nhật Bản, phần lớn bởi v́ các định chế, văn hóa, và giá trị của Mỹ đối chọi với chính nước Mỹ," ông Vương viết về thời gian mà Nhật là đối thủ kinh tế hàng đầu của Mỹ.
Tính cách của Vương Hỗ Ninh
Vương Hỗ Ninh tham dự Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc vào năm 2018, khi đó ông đang là thành viên của Thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc
Giáo sư Giá Minh từ CUNY, người từng học tại Đại học Phúc Đán và có tham dự một lớp về lư thuyết chính trị Phương Tây do Vương Hỗ Ninh giảng dạy, trước khi trở thành đồng nghiệp của ông Vương vào những năm cuối 1980, mô tả ông Vương là một người nghiện công việc, hướng nội và bị chứng mất ngủ.
Lúc xảy ra làn sóng sinh viên biểu t́nh đ̣i dân chủ vào năm 1989, th́ ông Vương nói với ông Giá là không nên ủng hộ sinh viên, một cảnh báo mà ông Giá không thèm lưu tâm.
"Hồi đó (ở Phúc Đán), ông Vương Hỗ Ninh rơ ràng là một người ủng hộ chủ nghĩa chuyên chế mới," ông Giá cho biết.
Hai năm sau, khi ông Giá đi đến Mỹ, ông Vương đă cảnh báo ông về quê hương tương lai.
"Tôi đă đến đó. Quốc gia đó [Mỹ] như một cỗ máy hoạt động công suất cao, anh phải quen với một cỗ máy vào thời điểm anh bước chân vào hoặc không sẽ bị nghiền thành bột nêm", ông Giá nhắc lại lời cảnh báo của ông Vương vào thời điểm đó.
Trong suốt các cuộc gặp chính thức giữa ông Clinton và ông Vương, cựu cố vấn chính trị của Mỹ, Lieberthal cho biết đă t́m cách bắt chuyện với ông ấy khi các quan chức ra khỏi pḥng họp, nhưng ông ấy lại cư xử hơi xa cách mặc dù họ đă gặp nhau trong lúc ông Vương ở sáu tháng tại Mỹ.
"Vào thời điểm đó ông Vương được biết đến là người không bao giờ nói chuyện với người Mỹ. Tôi nghĩ là chính ông ấy đang tự cố gắng bảo vệ ḿnh không có liên quan trực tiếp với người Mỹ - chắc chắn không theo nhóm người đó."
Reuters dẫn lời một người từng họp chung với ông Vương thời ông ấy c̣n là Giám đốc của Văn pḥng Nghiên cứu Chính sách Trung ương nói đă vô t́nh bắt gặp ông Vương nổi giận với một nhân viên trong vài phút v́ không mang đúng loại bút mà ông thích.
"Tôi không nghĩ ông ta chấp nhận những kẻ ngu ngốc, tôi có thể chắc chắn điều này."
