Trung Quốc hiện là quốc gia phát khí thải lớn nhất hành tinh!
Trước thềm cuộc họp quốc tế - có tên là Hội nghị về Biến đổi khí hậu (COP26) của Liên Hợp Quốc, diễn ra vào ngày 31/10 - 12/11/2021 tại Glasgow, Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland - mối quan tâm lớn nhất của các nhà khoa học là liệu chúng ta có thể kiểm soát được biến đổi khí hậu hay không. Đồng thời đánh giá xem những nước phát thải khí nhà kính (CO2, CH4...) lớn nhất hành tinh đang làm gì và làm như thế nào để hạn chế chúng.
Theo thông tin của Liên Hợp Quốc, nhiều quốc gia thành viên đã công bố các mục tiêu mới, chưa từng có tại COP21 (năm 2015) khi Thỏa thuận Paris về Biến đổi khí hậu lần đầu được đưa ra, nhằm cố gắng đưa hành tinh vào con đường kìm giữ phát thải carbon.
Tuy nhiên, tính cho đến thời điểm hiện tại, nhiều quốc gia đã không đạt được các mục tiêu đã cam kết tại COP21. Đáng nói, họ lại là 5 quốc gia gây ô nhiễm carbon lớn nhất thế giới, gồm: Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, Nga và Nhật Bản. Tổng lượng khí thải 5 quốc gia này phát ra khí quyển chiếm gần 6/10 tổng lượng khí thải toàn cầu!
1/ CẢNH BÁO 'SẤM SÉT' TỪ LIÊN HỢP QUỐC
Theo Báo cáo Khoảng trống Phát thải thường niên của Liên Hợp Quốc, G20 - một nhóm các nước công nghiệp phát triển - đang không đi đúng hướng để đáp ứng các cam kết hiện có. Và đây là một "lý do quan trọng khiến thế giới vẫn trên con đường hướng tới thảm họa khí hậu ngày càng trầm trọng hơn", báo cáo cho biết.
Điều đáng nói, các cam kết (được thực hiện) lỏng lẻo từ năm 2015 có thể khiến Trái Đất lâm vào tình trạng tăng nhiệt độ 'thảm khốc' ngay trong thế kỷ này, báo cáo của Liên Hợp Quốc cảnh báo.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, Antonio Guterres quan ngại nói: Các cam kết lỏng lẻo hiện tại sẽ chỉ đưa hành tinh chúng ta nóng lên 2,7 độ C ngay trong thế kỷ này. Đây không còn là báo động đỏ mà là một 'lời cảnh tỉnh sấm sét' cho toàn thế giới.
Báo cáo mới nhất của Liên Hợp Quốc được đưa ra 24 giờ sau khi phân tích riêng biệt cảnh báo rằng mức độ khí nhà kính làm nóng hành tinh trong khí quyển lại đạt mức cao kỷ lục vào năm 2020 bất chấp đại dịch Covid.
Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) của Liên Hợp Quốc cho biết nồng độ CO2, Mêtan (CH4) và Oxit nitơ tăng nhanh hơn bất kỳ thời điểm nào trong thập kỷ trước, với xu hướng tiếp tục diễn ra vào năm 2021.
Nếu nồng độ khí nhà kính tiếp tục tăng với tốc độ hiện tại, thế giới sẽ chứng kiến nhiệt độ tăng cao 'thảm khốc' hơn nhiều so với các mục tiêu dài hạn đã được thống nhất trên toàn cầu để hạn chế sự nóng lên từ 1,5 độ C đến 2 độ C - nhằm tránh những tác động xấu nhất của biến đổi khí hậu.
Trước đây, Liên Hợp Quốc đã nói rằng để đạt được mục tiêu 2 độ C, lượng khí thải CO2 cần giảm khoảng 25% so với mức năm 2010 vào năm 2030 và thế giới sẽ đạt mức 0 vào khoảng năm 2070.
Để giữ nhiệt độ toàn cầu là 1,5 độ C, lượng khí thải sẽ cần giảm khoảng 45% so với mức năm 2010 vào năm 2030, đạt mức 0 ròng vào khoảng năm 2050.
Tuy nhiên, các tính toán mới nhất của họ cho thấy lượng khí thải toàn cầu đang theo dõi sẽ cao hơn 16% vào năm 2030 so với hiện nay.
2/ COP26 VẮNG MẶT ÔNG PUTIN VÀ TẬP CẬN BÌNH
Trong khi ông Boris Johnson mong muốn các nước cam kết cắt giảm lượng khí thải carbon thì theo Dailymail (Anh), cả nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đều cho biết họ không có ý định tham dự sự kiện này, và dự định cử đặc phái viên tham dự.
Điều này làm dấy lên lo ngại rằng hội nghị thượng đỉnh sẽ không đạt được tiến bộ đáng kể trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, và cảnh báo mới nhất từ Liên Hợp Quốc sẽ không giúp cải thiện được sự lạc quan của ông Boris Johnson rằng có thể thống nhất được các hành động toàn cầu hiệu quả sau COP26.
Cả hai nhà lãnh đạo Nga, Trung không tham dự COP26 trong bối cảnh Anh đang rất sẵn sàng chào đón các nhà lãnh đạo thế giới để hội đàm về khí hậu trong khuôn khổ hội nghị lần này.
Quyết định không tham dự COP26 của ông Tập Cận Bình được đưa ra khi các số liệu mới tiết lộ rằng Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về biến đổi khí hậu với cả lượng khí thải đã phát ra trong quá khứ. Điều này đi ngược với nỗ lực từ lâu của Bắc Kinh nhằm đổ lỗi cho cuộc cách mạng công nghiệp của phương Tây gây ra cuộc khủng hoảng khí hậu.
Ít nhất, về mặt khoa học, các quốc gia cũng phải thừa nhận rằng: Mục tiêu kìm giữ nhiệt độ toàn cầu ở dưới 2 độ C [đây là mục tiêu đặt ra tại COP21 2015] là không đủ để hạn chế những thiệt hại tồi tệ nhất từ biến đổi khí hậu. Thế giới phải kìm giữ nhiệt độ ở 1,5 độ C!
Todd Stern, Trưởng đoàn đàm phán Thỏa thuận Paris dưới thời chính quyền Obama, nói với CBS News gần đây rằng: "Trước bối cảnh phát thải khí nhà kính ồ ạt như thế này, 2 độ C đã là siêu khó. 1,5 độ C lại còn muôn vàn khó khăn hơn".
Inger Andersen, Giám đốc điều hành của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP), cho biết: "Để có cơ hội hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C, chúng ta có 8 năm để giảm gần một nửa lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính: 8 năm để lập kế hoạch, đưa ra các chính sách, thực hiện chúng".
3/ THE TOP 5: 'CÁO TRẠNG' CỦA NATGEO
Chỉ còn khoảng 1 ngày nữa, COP26 sẽ chính thức khai mạc, với Anh là nước chủ nhà. Trước khi hội nghị các bên này diễn ra, National Geographic đã chỉ tên 5 nhà phát thải CO2 lớn nhất hành tinh, xem xét nỗ lực của họ, cũng như tỷ lệ phát thải mà họ chịu trách nhiệm và khả năng hành động của họ để kìm giữ nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5 độ C.
[Tính đến nay, tại COP có 192 nước thành viên, trong đó:
Tổng lượng khí thải mà 5 nước phát ra khí quyển nhiều nhất đã chiếm 58%; số còn lại đến từ 15 quốc gia phát triển khác (chiếm 21%) và phần còn lại của thế giới (chiếm 21%).
15 quốc gia đó, bao gồm: Đức, Iran, Hàn Quốc, Ả Rập Xê-út, Indonesia, Canada, mỗi nước này chiếm lượng phát thải 2% ra khí quyển; Còn lại là Mexico, Nam Phi, Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ, Úc, Vương quốc Anh, Ba Lan, Ý, Pháp, mỗi nước chiếm 1%.
172 bên còn lại của Thỏa thuận Paris (chịu trách nhiệm cho 21% lượng khí thải toàn cầu) vẫn đang thực hiện cam kết hành động vì khí hậu. Trong đó, năng nổ nhất là Costa Rica, Maroc...].
1. TRUNG QUỐC
Phần trăm phát thải toàn cầu: 28%
Vào tháng 9 năm 2020, Trung Quốc đưa ra cam kết đạt được "mức độ trung hòa carbon trước năm 2060". Cơ quan Theo dõi Hành động Khí hậu (CAT) nhận xét rằng, nếu Trung Quốc thực hiện lời hứa này, "sẽ làm giảm các dự báo về sự nóng lên toàn cầu khoảng 0,2 đến 0,3 độ C".
Ba tháng sau, Trung Quốc cũng tiết lộ ý định đệ trình một bộ mục tiêu mới trong đó có việc đạt mức phát thải CO2 cao nhất trước năm 2030, sau đó giảm dần.
Các mục tiêu này vẫn chưa được chính thức đệ trình lên Công ước khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu (UNFCCC) và không biết liệu có chúng có được công bố chính thức trước hoặc trong cuộc họp COP26 ở Glasgow hay không.
Ngoài ra, vào tháng 9 năm 2021, Trung Quốc tuyên bố sẽ không cấp vốn cho việc xây dựng các nhà máy nhiệt điện than ở nước ngoài nữa.
Đặc phái viên Mỹ về Khí hậu John Kerry tự nhận mình "hoàn toàn vui mừng" trước thông tin này, mặc dù phóng viên BBC tại Thượng Hải (Trung Quốc) lưu ý rằng một nửa lượng than đốt trên thế giới vẫn được đốt tại Trung Quốc và nước này vẫn đang xây dựng các nhà máy điện than tại quê nhà.
Thật vậy, Trung Quốc đã bổ sung 38,4 GW các nhà máy than mới trong nước vào năm 2020, chiếm 76% tổng số nhà máy mới được đưa vào vận hành trên toàn thế giới.
2. MỸ
Phần trăm phát thải toàn cầu: 15%
Các chính sách và cách tiếp cận của chính quyền Tổng thống Biden đối với biến đổi khí hậu hoàn toàn trái ngược với chính sách của chính quyền tiền nhiệm, đặc biệt là việc Mỹ sẽ tham dự COP với tư cách là một bên ký kết mới của Thỏa thuận Paris về Biến đổi khí hậu.
Một trong những mệnh lệnh hành pháp đầu tiên của Tổng thống Joe Biden đã tái khẳng định mục tiêu không phát thải khí nhà kính ròng vào năm 2050 và đưa các sáng kiến về khí hậu vào các cơ quan của chính phủ liên bang.
Chính quyền sau đó đã đình chỉ các hợp đồng thuê khoan dầu và khí đốt tự nhiên tại Khu bảo tồn Động vật Hoang dã Quốc gia Bắc Cực (đồng thời cho phép các dự án khoan ở Bắc Cực khác được tiến hành) và thu hồi giấy phép đối với đường ống Keystone XL.
CAT đánh giá mục tiêu trong nước của Mỹ là giảm phát thải khoảng 50% mức năm 2005 vào năm 2030 là "gần như đủ" để giới hạn thế giới nóng lên 1,5 độ C, mặc dù đề xuất chính sách quan trọng để đạt được mục tiêu đó đã bị đình trệ vì sự phản đối của Thượng nghị sĩ Joe Manchin của Tây Virginia.
Tuy nhiên, CAT cũng lập luận rằng Mỹ nên đặt mục tiêu cắt giảm lượng khí thải từ 57 đến 63% vào năm 2030, và cần tiến xa hơn và nhanh hơn nhiều trong việc giảm lượng khí thải trong các lĩnh vực giao thông và xây dựng.
3. ẤN ĐỘ
Phần trăm phát thải toàn cầu: 7%
Ấn Độ đang trên đà hoàn thành vượt mức các mục tiêu chính thức của Thỏa thuận Paris. Nước này đã giảm cường độ phát thải xuống 21%, phù hợp với mục tiêu giảm 33-35% vào năm 2030.
Ấn Độ chỉ còn thiếu 2% so với mục tiêu đến năm 2030 là tạo ra 40% điện năng bằng các nguồn không phải nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên, theo CAT, đây chưa phải là một lý do để ăn mừng và nước này cần nỗ lực hơn nữa.
Ấn Độ cung cấp các khoản trợ cấp hào phóng cho năng lượng tái tạo và gói kích thích hậu Covid năm 2021 bao gồm khoảng 3 tỷ USD để phát triển pin và quang điện Mặt trời.
Tuy nhiên, Ấn Độ cung cấp tài trợ cho than nhiều hơn đáng kể so với năng lượng tái tạo. Ấn Độ có số lượng nhà máy than đang được phát triển lớn thứ hai thế giới và là một trong số ít quốc gia có số lượng nhà máy vẫn đang tăng lên.
Theo kế hoạch hiện tại, công suất than khoảng 200 GW của nước này sẽ tăng lên 266 GW vào năm 2029-2030.
4. NGA
Phần trăm phát thải toàn cầu: 5%
Nga đang tự đặt mình vào vị trí trong số các nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch lớn cuối cùng còn tồn tại trên thế giới, khi nhìn thấy cơ hội kinh tế tiềm năng ở một miền Bắc lạnh giá đang tan băng thông qua hình thức tăng cường vận chuyển và khoan để có nhiều nhiên liệu hóa thạch hơn.
Tổng thống Vladimir Putin đã phủ nhận biến đổi khí hậu và công khai chế nhạo các nguồn năng lượng thay thế, đặc biệt là tuabin gió. Nga đã không phê chuẩn Thỏa thuận Paris cho đến tháng 9 năm 2019 và chỉ thông qua luật khí hậu trong nước đầu tiên vào tháng 4.
Mặc dù nước này đã bày tỏ ý định giảm phát thải khí nhà kính xuống 30% so với mức của năm 1990 vào năm 2030, lượng phát thải trên thực tế sẽ tăng nhẹ trong thập kỷ tới và sau đó bắt đầu giảm; đến năm 2050, mức này vẫn cao hơn năm 2017.
Hơn nữa, Nga không có đóng góp đáng kể nào cho tài chính khí hậu quốc tế.
CAT kết luận rằng nếu các quốc gia khác áp dụng cách tiếp cận tương tự như của Nga, thế giới có thể đối mặt với mức nhiệt lên tới 4 độ C vào cuối thế kỷ này.
5. NHẬT BẢN
Phần trăm phát thải toàn cầu: 3%
Có rất nhiều điều để hoan nghênh các chính sách và cam kết gần đây của Nhật Bản.
Vào tháng 4 năm 2021, chính phủ Nhật đã công bố mục tiêu mới là giảm phát thải khoảng 46% mức năm 2013 vào năm 2030, với khả năng áp dụng các biện pháp bổ sung để giảm mức phát thải xuống 50%.
Nhật Bản tiếp tục bày tỏ mục tiêu đạt được mức độ trung hòa carbon vào năm 2050. Đây là một sự nâng cấp đáng kể so với cam kết trước đó là cắt giảm 26% vào năm 2030, nhưng CAT ước tính rằng các chính sách thực tế của Nhật Bản sẽ khiến nước này không đạt được mục tiêu mới.
Một vấn đề là sự phụ thuộc của mục tiêu vào năng lượng hạt nhân. Kế hoạch kêu gọi 60% sản lượng năng lượng là từ các nguồn nhiên liệu không hóa thạch; bao gồm 38% năng lượng tái tạo và 22% năng lượng hạt nhân.
Nhưng con số hạt nhân sẽ yêu cầu phần lớn trong số 33 nhà máy của nước này phải tiếp tục sản xuất, mặc dù chỉ có 10 nhà máy hoạt động trở lại kể từ thảm họa Fukushima năm 2011, và sự phản đối gay gắt của địa phương có khả năng sẽ cắt giảm nghiêm trọng các kế hoạch trong tương lai. Ngoài ra, kế hoạch chi tiết vẫn yêu cầu 19% năng lượng của đất nước được tạo ra từ than đá.
CAT lập luận rằng, để đáp ứng mức cắt giảm phù hợp với các mục tiêu của Thỏa thuận Paris, Nhật Bản sẽ cần phải loại bỏ gần như hoàn toàn điện than vào năm 2030.
VietBF @ Sưu tầm
