Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, sản xuất và kinh doanh đ́nh đốn khiến nhiều nguồn thu giảm, đỉnh điểm là năm 2012, tổng thu ngân sách địa phương của TP Hải Pḥng giảm gần 1.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, điều đáng nói là nguồn thu giảm c̣n do lỗi hệ thống trong công tác quản lư đă để xảy ra nhiều nợ đọng, nhất là bỏ sót nguồn thu.
Nợ quá nhiều
Cho tới thời điểm hiện tại, Thế nhưng, t́nh h́nh nợ thuế tại Hải Pḥng vẫn chưa có dấu hiệu giảm khiến nhiều cấp, ngành “đứng ngồi không yên”. Theo Báo cáo mới nhất của UBND thành phố, hiện, tổng số nợ đọng thuế là 1.297 tỷ đồng, trong đó: tiền thuế là 1.044 tỷ đồng, tiền phạt là 253 tỷ đồng. Phân tích kỹ các số liệu vừa nêu cho thấy, số nợ thuế không có khả năng thu nộp là: 448,5 tỷ đồng, bao gồm: nợ chờ xử lư 3,3 tỷ đồng; nợ thuế do tính phạt nợ thuế trước 1/7/2007 (Khi Luật quản lư Thuế có hiệu lực thi hành) 65,6 tỷ đồng.
Theo chỉ đạo của Bộ Tài chính, ngành thuế thành phố đang tổng hợp hai khoản nợ này báo cáo các cơ quan chức năng của trung ương xem xét xử lư khoản nợ của các doanh nghiệp vi phạm h́nh sự, chờ xét xử h́nh sự 43,2 tỷ đồng; nợ của các doanh nghiệp trên bờ phá sản 142,7 tỷ đồng; nợ của 5 doanh nghiệp ngừng hoạt động không t́m thấy địa chỉ liên lạc 24,3 tỷ đồng. Nợ của các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Vinashin 169,4 tỷ đồng. Tuy nhiên nợ có khả năng thu vẫn chiếm phần lớn với 848,5 tỷ đồng, trong đó: 46 doanh nghiệp khó khăn tài chính với số nợ 272,4 tỷ đồng. 10 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực XDCB với số nợ 92,3 tỷ đồng. Riêng khoản nợ tiền đất được xác định là kéo dài triền miên, đến nay, thị trường bất động sản chưa có dấu hiệu hồi phục nên dư nợ vẫn rất lớn.

Tính đến 30/6/2013 là 173 tỷ, gồm: nợ tiền thuê đất của các doanh nghiệp thuộc tập đoàn công nghiệp tàu thủy Vinashin 19,4 tỷ đồng; nợ tiền thuê đất của các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh thua lỗ, t́nh h́nh tài chính khó khăn 124,6 tỷ đồng và của các doanh nghiệp chờ phá sản 29 tỷ đồng.
Chưa đủ thời gian để mạnh tay xử lư
Đáng nói, không chỉ có nợ thuế phát sinh mà c̣n rất nhiều khoản thu nộp cho ngân sách đă bị bỏ sót trong suốt thời gian dài do nhiều nguyên nhân như các doanh nghiệp lợi dụng chính sách ưu đăi, thông thoáng, sự bất cập trong hệ thống văn bản pháp luật để lách thuế, trốn thuế nhưng không ai xử lư. Điển h́nh là các hoạt động XDCB, kinh doanh vận tải container, kinh doanh du lịch và nhất là hoạt động khai thác tài nguyên cát.
Trước những diễn biến nợ lớn, nợ khó nêu trên, UBND TP Hải Pḥng đă tập trung chỉ đạo theo hướng giao chỉ tiêu thu nợ cho ngành thuế với mục tiêu khá khiêm tốn so với tổng nợ: Phấn đấu 6 tháng cuối năm thu từ 300-450 tỷ đồng tiền nợ thuế từ các khoản có khả năng thu.
Để làm được điều này, ngành Thuế tập trung rà soát lại các khoản nợ thuế, tiến hành phân loại nợ, kịp thời điều chỉnh lại các khoản nợ ảo do nguyên nhân khách quan, như nhầm lẫn trong khâu hạch toán, tạm tính, gia hạn nộp.v.v.. Đặc biệt, đang là tháng đầu tiên triển khai áp dụng sẽ áp dụng Luật Quản lư Thuế được bổ sung, sửa đổi, theo đó có thể áp dụng một số biện pháp mạnh đối với các đối tượng chây ́, không có khả năng trả nợ như cưỡng chế nợ thuế trực tiếp hoặc cưỡng chế gián tiếp (phong tỏa các tài khoản đối tượng tại qua ngân hàng, thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng, đ́nh chỉ sử dụng hóa đơn, cưỡng chế thu nợ thuế qua người thứ 3.
Cùng với 2 đoàn công tác đôn đốc thu nộp ngân sách nhà nước đă được h́nh thành từ năm 2012, Cục Thuế tiếp tục thành lập 2 Đoàn Kiểm tra phối hợp với UBND các quận, huyện, ngân hàng thực hiện nhiệm vụ truy thu thuế. Trước t́nh h́nh lách thuế, trốn thuế của các tổ chức, cá nhân, ngành thuế thành phố đă triển khai nhiều biện pháp nhằm chống thất thu thuế như: xây dựng và triển khai các chuyên đề chống thất thu thuế trong lĩnh vực kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản; tiếp tục xây dựng các chuyên đề về chống thất thu thuế trong lĩnh vực kinh doanh du lịch và vận tải container; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế; phối kết hợp với các sở, ngành trong việc tăng cường công tác quản lư thu thuế tài nguyên đối với hoạt động khai thác khoáng sản...
Cũng theo UBND TP Hải Pḥng, do Luật Quản lư Thuế sửa đổi mới bắt đầu hiệu lực từ 1/7/2013 nên công tác chuẩn bị cần có thêm thời gian để lập hồ sơ xử lư theo tŕnh tự mới. Trước mắt, sẽ lựa chọn một số doanh nghiệp có số nợ đọng thuế lớn báo cáo Tổng cục Thuế đề nghị tiến hành thanh tra, kiểm tra, xử lư, thậm chí có thể khởi tố theo quy định của pháp luật
Lê Minh Triết