ROSEMEAD (NV) - Sau nhiều năm vận động, tranh đấu, và kiện ra ṭa, tiệm gà vịt sống duy nhất ở thành phố Rosemead đă thấy được chút ánh sáng cuối đường hầm.
Tiệm gà vịt sống “Chinese American Live Poultry” ở Rosemead, tọa lạc trong khu kỹ nghệ, đang phải kiện thành phố để không bị đóng cửa. (H́nh: Google Maps)
Tuần qua, Thẩm Phán Dolly Gee ra lệnh cấm thành phố Rosemead tạm thời không được đóng cửa tiệm Chinese American Live Poultry trong khi chờ vụ kiện ngă ngũ.
Chủ tiệm, bà Dana Phu, một người Mỹ gốc Hoa nhưng sinh tại Việt Nam, cho báo Người Việt biết bà rất vui và nói qua qua tiếng thở phào:
“Chưa biết tương lai ra sao, nhưng lệnh cấm tạm thời là một điều tốt cho chúng tôi.”
Tiệm Chinese American Live Poultry do bà và chồng là ông Quan Phu làm chủ đă có mặt ở Rosemead từ hơn 20 năm nay, nằm lẫn những tiệm sửa xe, nhà kho, quán ăn và được xem như là một phần của quang cảnh phía Đông của thành phố này.
Khởi đi từ một cửa tiệm nhỏ xíu, Chinese American Live Poultry ngày càng phát đạt, phục vụ hàng trăm khách mỗi ngày tại Rosemead và vùng lân cận, v́ cửa hàng gần nhất cạnh tranh với họ ở măi tận phố Tàu tại Los Angeles.
Theo cơ quan thống kê dân số Census Bureau, dân số thành phố Rosemead đă thay đổi theo thời gian, từ 33.5% người gốc Á năm 1990, tăng lên 60.5% năm 2010.
Khách hàng đến đây, đa số là người Trung Hoa, Việt Nam, và Hispanic có thể yên tâm là họ mua được gà vịt tươi, v́ Chinese American Live Poultry giết, mổ và làm lông tại chỗ.
Bà Dana cho biết vài tháng sau khi tiệm Chinese American Live Poultry mở cửa, thành phố Rosemead ra lệnh cấm các ḷ sát sanh (slaughterhouse), nhưng vẫn cho phép họ hoạt động v́ mở cửa trước khi luật ban hành.
Thế nhưng cách đây 2 năm, thành phố Rosemead ra lệnh bắt tiệm này phải đóng cửa trước ngày 12 tháng 5.
Lư do Rosemead muốn đóng cửa tiệm này, là v́ người dân quanh đó khiếu nại. Họ nói tiệm có mùi hôi và gây kẹt xe. Vào dịp Tết, khi người ta mua gà về cúng, số người đến tiệm này quá đông gây cản trở giao thông.
Báo Người Việt để lại lời nhắn cho Nghị Viên Stephen Lư thành phố Rosemead, nhưng chưa nhận được hồi âm.
Kiện thành phố
Hai vợ chồng chủ nhân thương lượng với thành phố để được sửa lại cửa tiệm cho đỡ mùi hôi, nhưng thành phố không đồng ư. Họ bèn nộp đơn kiện lên ṭa liên bang.
Trong đơn kiện, họ tố cáo giới chức thành phố là kỳ thị chủng tộc và tôn giáo, và lập luận rằng theo văn hóa và tập tục thờ cúng của Phật tử người Mỹ gốc Á, những con gà c̣n nguyên đầu và chân được dùng để cúng tổ tiên vào những ngày lễ Tết.
Lập luận này xem ra có khả năng thuyết phục Thẩm phán Liên bang Dolly Gee. Trong phán quyết, bà nói một trong những lư do khiến bà ra lệnh cấm là v́ lợi ích công cộng đ̣i hỏi phải “loại bỏ việc phân biệt đối xử v́ lư do chủng tộc hay nguồn gốc” v́ thế chính quyền địa phương phải cẩn thận không ban hành những luật không b́nh đẳng.
Thẩm Phán Gee cũng nêu ra việc thành phố để yên cho tiệm này hoạt động từ nhiều năm nay.
“Thành phố đă cho phép CAL Poultry hoạt động cả 19 năm sau khi ban hành lệnh cấm các ḷ sát sanh,” bà viết. “Tài liệu của thành phố cho thấy các thử nghiệm về mùi hôi thực hiện năm 2009 không cho thấy CAL Poultry gây mùi quá nặng, ngoài ra cơ sở này không vi phạm luật sức khỏe từ năm 2008.”
Luật Sư Robert Dawson đại diện cửa tiệm nói với Người Việt:
“Lệnh cấm của Thẩm Phán Dee rất khích lệ, và đă nêu lên được nhiều vấn đề về cáo buộc của thành phố.”
Bà Dana Phu nói lệnh đóng cửa khiến gia đ́nh bà rất lo lắng, v́ đă làm ăn ở cùng một địa điểm hơn 20 năm, từ lúc tiệm chưa có khách cho đến nay.
“Chúng tôi cảm thấy bị xử ép, v́ họ nhất định bắt phải đóng cửa, từ khước đơn xin xây sửa để làm giảm mùi hôi.”
Hà Giang/Người Việt