Thổ Nhĩ Kỳ khổ sở đóng vai "chim cu gáy trong tổ NATO"

[therealrtz]

Những hành động rắn của TT Erdogan chống lại Mỹ có thể khiến người ngoài xuýt xoa, nhưng nó không thể che giấu sự khó khăn tột cùng trong mối quan hệ với Nga.

Không dễ như tưởng tượng

Trong nỗ lực biến Thổ Nhĩ Kỳ thành cường quốc có tầm ảnh hưởng trải khắp Trung Đông, Bắc Phi và Trung Á, cũng như để đảm bảo chiếc ghế quyền lực, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan nhận ra rằng ông có ít khả năng thành công hơn những gì bản thân tưởng tượng.

Trong những tuần gần đây – và cũng không phải lần đầu tiên – nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đối đầu cùng lúc với cả Mỹ, đồng minh khăng khít trong NATO và đồng minh mang tính thời vụ - Nga.

Tổng thống Erdogan đã gây dựng được tiếng tăm nhờ vào chuỗi thành công đến từ chính sách đối ngoại thị uy sức mạnh, thách thức không chỉ Washington và Moscow mà còn cả các quốc gia thành viên của Liên minh châu Âu (EU), tổ chức mà chính Thổ Nhĩ Kỳ còn đang khao khát gia nhập.

Sử dụng máy bay không người lái, dân quân và lính đánh thuê cũng như lực lượng chính quy, ông Erdogan đã lật ngược tình thế trong cuộc chiến ở Libya; giúp Azerbaijan giành phần thắng trước Armenia; và đang cắm rễ ở miền bắc Syria để đẩy lùi các chiến binh người Kurd.

Khi Ankara cảm nhận được hành động tăng cường sức mạnh của mình là điều đúng đắn, thì các đồng minh NATO lại lo lắng về một sự thúc đẩy của tham vọng "Tân Ottoman" nhằm giành quyền bá chủ trong khu vực.

Báo động đã tăng lên đối với cả Nga khi Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố chủ quyền hàng hải đối với các dải rộng lớn ở Biển Đen, Aegean và phía đông Địa Trung Hải.

Nhưng Tổng thống Erdogan cũng cho thấy rằng ông có thể kiềm chế chủ nghĩa phiêu lưu của mình bằng chủ nghĩa thực dụng.

Ông khéo léo hàn gắn với Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Ai Cập, ba quốc gia Ả Rập đã phong tỏa Qatar - đồng minh vùng Vịnh của Thổ Nhĩ Kỳ - trong giai đoạn 2017-20.

Ông cũng đã giải quyết những căng thẳng ở phía đông Địa Trung Hải bằng các cuộc đàm phán với đối thủ Hy Lạp.

Nhưng trong khi dễ dàng ứng phó với một EU "dễ nóng, dễ lạnh", nhiệm vụ điều phối quan hệ giữa Mỹ và Nga lại rất khó khăn đối với ông Erdogan trong thời gian gần đây.



"Con chim cu gáy trong tổ NATO"

Cựu Tổng thống Donald Trump có thể được coi là tấm lá chắn cho ông Erdogan, giúp ông tránh được những đòn đáp trả từ phương Tây, nhưng mọi thứ với Joe Biden thì khác.

Bế tắc Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ vẫn còn đó, bao gồm tranh cãi về quan hệ đồng minh giữa Mỹ với lực lượng người Kurd ở Syria và việc Ankara mua hệ thống phòng không S-400 từ Moscow, được các chiến lược gia của liên minh mô tả như "con chim cu gáy trong tổ NATO".

Phẫn nộ vì người đồng cấp Mỹ không sắp xếp thời gian cho cuộc gặp đôi bên ở Liên Hợp Quốc, ông Erdogan báo hiệu sẵn sàng đưa quan hệ với Washington lao xuống vực sâu.

Không chỉ yêu cầu hoàn lại tiền vì bị loại khỏi chương trình phát triển F-35, Tổng thống Erdogan còn khẳng định mua thêm S-400 và sẵn sàng hợp tác hơn nữa trong các lĩnh vực từ máy bay đến tàu ngầm với Moscow.

Những tuyên bố của ông Erdogan có thể được thiết kế để làm êm dịu mối quan hệ với Tổng thống Vladimir Putin.

Tuy nhiên, cuộc gặp với người đồng cấp Nga tại khu nghỉ mát Sochi lại diễn ra ngắn ngủi một cách bất thường, đặc biệt là sau 18 tháng gián đoạn tiếp xúc.

Cuộc gặp kết thúc mà không có cuộc họp báo như mọi khi, ngoài những lời ca tụng lẫn nhau.

Bối cảnh trước hội nghị thượng đỉnh cũng toàn những diễn biến gay gắt. Tại Liên Hợp Quốc, ông Erdogan nhắc lại rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không bao giờ công nhận việc Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014.

Ông cũng đã đồng ý cung cấp cho Ukraine máy bay không người lái Bayraktar TB2 - vũ khí quyết định trong cuộc chiến ở Libya cũng như ở Nagorno-Karabakh.

Nga cũng đã thực hiện nhiều cuộc không kích ở miền bắc Syria - nhấn mạnh rằng sự hiện diện của Thổ Nhĩ Kỳ ở bốn khu vực đó cần phải được ông Putin xem xét lại.

Những hành động rắn của ông Erdogan chống lại người Mỹ có thể khiến người ngoài xuýt xoa, nhưng nó không thể che giấu sự khó khăn tột cùng trong mối quan hệ với người Nga.

Tổng thống Erdogan có tất cả quyền lực mà bản thân tìm kiếm nhưng để sử dụng nó một cách hiệu quả và thành công thì không.

VietBF @ Sưu tầm