Mỹ, Anh xem xét giả thuyết pḥng thí nghiệm Vũ Hán gặp sự cố. T́nh báo Mỹ, Anh đang xem xét báo cáo về dữ liệu điện thoại di động có thể cho thấy Viện Virus học Vũ Hán gặp sự cố vào tháng 10/2019.
Các cơ quan t́nh báo hai nước đang nghiên cứu một báo cáo 24 trang do Đơn vị Kiểm chứng Tin tức NBC có trụ sở ở London, Anh thu thập được, cho thấy không có bất kỳ hoạt động điện thoại di động nào trong khu an ninh cao của Viện Virus học Vũ Hán ở tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc từ 7/10 đến 24/10 năm ngoái.
Trước đó, điện thoại di động thường xuyên được sử dụng ở khu vực này. Báo cáo của cơ quan phân tích độc lập này cho rằng đây có thể là dấu hiệu cho thấy đă xảy ra một "sự cố nguy hiểm" buộc pḥng thí nghiệm dừng hoạt động từ 6/10 đến 11/10/2019.
Phân tích dữ liệu điện thoại di động từ khu vực xung quanh Viện Virus học Vũ Hán cũng cho thấy các rào chắn đă được dựng lên trên các con đường gần cơ sở này từ 14/10 đến 19/10/2019.
Ngoài các cơ quan t́nh báo Mỹ, Anh, báo cáo cũng đang được Ủy ban t́nh báo Thượng viện Mỹ xem xét.
Tuy nhiên, các chuyên gia độc lập kêu gọi thận trọng với những nhận định trong tài liệu trên, bởi tác giả báo cáo không cung cấp thêm được bằng chứng trực tiếp nào ngoài dữ liệu về sóng điện thoại.
Phân tích này dường như cũng chỉ dựa trên một phần nhỏ số điện thoại di động được sử dụng tại một cơ sở có 200-300 nhân viên. Giới chuyên gia cũng cho rằng có nhiều lư do khác nhau có thể ảnh hưởng đến tần suất sử dụng điện thoại của nhân viên tại pḥng thí nghiệm này.
Viện Virus học Vũ Hán ở thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc. Ảnh: WIV.
Hiện chưa rơ tổ chức tư nhân nào đă thực hiện báo cáo phân tích về dữ liệu điện thoại di động liên quan với Viện Virus học Vũ Hán.
Tuy nhiên, tổ chức thực hiện báo cáo dài 24 trang cho hay thông tin này "củng cố giả thuyết Covid-19 khởi phát từ Viện Virus học Vũ Hán" và đại dịch có thể bắt đầu sớm hơn so với những ǵ mọi người vẫn tưởng. Ca nhiễm nCoV đầu tiên được xác nhận tại Trung Quốc là vào ngày 17/11/2019.
Báo cáo này có thể là nguồn thông tin được Tổng thống Mỹ Donald Trump đề cập tới gần đây khi ông nói đă nh́n thấy bằng chứng giúp ông "có mức độ tự tin cao" vào giả thuyết Covid-19 vô t́nh bị phát tán từ Viện Virus học Vũ Hán. Ngoại trưởng Mỹ Pompeo hồi đầu tháng c̣n khẳng định Mỹ có "bằng chứng to lớn" rằng nCoV xuất phát từ pḥng thí nghiệm Vũ Hán.
Cách đây vài ngày, thượng nghị sĩ Cộng hoà Marco Rubio, thành viên Ủy ban T́nh báo Thượng viện Mỹ, đăng Twitter rằng "Sẽ rất thú vị nếu ai đó phân tích dữ liệu được đo từ xa và trong phạm vi pḥng thí nghiệm Vũ Hán từ tháng 10-12/2019. Nếu nó cho thấy sự sụt giảm đáng kể hoạt động so với 18 tháng trước th́ đó sẽ là một dấu hiệu to lớn về một sự cố tại pḥng thí nghiệm Vũ Hán và thời điểm nó xảy ra".
Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc thông qua dự án xây dựng Viện Virus học Vũ Hán vào năm 2003 với chi phí xây dựng 44 triệu USD, có thể chống chịu động đất mạnh 7 độ. Năm 2015, Viện chính thức đi vào hoạt động. Đây là cơ sở đầu tiên ở Trung Quốc nghiên cứu về các mầm bệnh đe dọa cuộc sống con người và là niềm tự hào của người dân thành phố Vũ Hán.
Một số quan chức Mỹ nói với NBC News rằng họ trước đây đă xem xét một số báo cáo tương tự, cũng dựa trên dữ liệu sóng di động để đưa ra nhận định rằng pḥng thí nghiệm Vũ Hán từng phải đóng cửa tạm thời v́ sự cố.
Các quan chức này sau đó phân tích dữ liệu mà họ thu thập được, kể cả ảnh vệ tinh, nhưng không thể khẳng định được rằng Viện Virus học Vũ Hán từng gặp sự cố phải đóng cửa, nên cho rằng giả thuyết đó là "không thuyết phục".
Một quan chức Mỹ khác cho biết các cơ quan t́nh báo có thể đánh giá lại những dữ liệu này sau khi xem xét báo cáo mới. Giới chức Mỹ cho hay v́ Viện Virus học Vũ Hán là một cơ sở an ninh cao chuyên nghiên cứu mầm bệnh nguy hiểm của Trung Quốc, nó là mục tiêu thu thập thông tin của nhiều cơ quan t́nh báo Mỹ. Dữ liệu được thu thập có thể là sóng điện thoại di động, các cuộc gọi bị chặn thu hay ảnh vệ tinh.
Các chuyên gia phân tích đang xem xét những dữ liệu điện thoại di động nào đă được thu thập vào tháng 10 và tháng 11 năm ngoái để làm căn cứ cho nhận định về hoạt động bất thường tại Viện Virus học Vũ Hán, các quan chức Mỹ cho hay.
Trung Quốc phủ nhận giả thuyết nCoV thoát ra từ pḥng thí nghiệm Vũ Hán. Phát biểu tại Bắc Kinh hôm 6/5, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh khẳng định Ngoại trưởng Mỹ không thể chứng minh nCoV lọt pḥng thí nghiệm Vũ Hán bởi ông "không có bất kỳ bằng chứng nào".
Covid-19 khởi phát từ Vũ Hán vào cuối năm 2019, xuất hiện ở hơn 210 quốc gia, vùng lănh thổ trên thế giới, khiến hơn 4 triệu người nhiễm, hơn 282.000 người tử vong.