Bị mắc bệnh dại th́ chắc chắn 100% là chết, vậy phải làm ǵ khi bị chó cắn? Vết chó dại cắn càng gần năo, thời gian phát bệnh càng nhanh và khi đă lên cơn dại, 100% ca bệnh tử vong.
Chỉ trong ṿng 2 ngày, sau câu chuyện bé 7 tuổi ở Hưng Yên bị đàn chó xông vào cắn tử vong, tại Hoà B́nh tiếp tục chứng kiến câu chuyện đau ḷng khác khi 2/5 người trong cùng một gia đ́nh bị tử vong do chó dại cắn.
Tại Việt Nam, chó là ổ chứa virus dại chủ yếu, chiếm 96-97%, sau đó là mèo: 3- 4%.
Mỗi năm, nước ta có thêm 50-60 ca tử vong v́ bệnh dại, đây thực sự là hồi chuông báo động về t́nh trạng nuôi chó thả rông, không rọ mơm tại Việt Nam.
Bệnh nhân tỉnh táo đến lúc chết
Bệnh dại do virus dại Rhabdovirus gây nên, thường lây từ nước bọt của động vật bị dại thông qua vết cắn. Loại virus này dễ bị phá huỷ trong các chất dung môi của lipid và có thể bất hoạt ở nhiệt độ 56 độ C trong ṿng 30 phút và 2 phút ở nhiệt độ 70 độ C. Virus dại cũng bị mất độc lực dưới ánh sáng và các chất sát khuẩn ở nồng độ 2-5%.
Sau khi vào cơ thể, virus dại sẽ xâm nhập vào các dây thần kinh ngoại biên, chạy theo các dây thần kinh tới tủy sống và năo bộ với tốc độ rất chậm, khoảng 12-24 mm mỗi ngày. Chỉ khi vào tới năo bộ, người bị nhiễm bệnh mới có những hành vi và biểu hiện lâm sàng rơ ràng.
Do di chuyển chậm, thời gian ủ bệnh dại có thể từ 10 ngày đến 8 tuần hoặc có thể dài trên 1 năm.
Thời gian ủ bệnh phụ thuộc vào số lượng virus xâm nhập vào cơ thể, sự nặng nhẹ của vết thương, khoảng cách xa gần từ vết thương đến năo bộ và khả năng miễn dịch của bệnh nhân. Vết thương nặng và càng gần thần kinh trung ương như ở đầu, cổ, ngón tay... th́ thời gian ủ bệnh càng ngắn
Từ thực tế điều trị, BS Nguyễn Trung Cấp, trưởng khoa Cấp cứu, BV Bệnh nhiệt đới TƯ cho biết, từ thời điểm chó dại cắn đến khi phát bệnh thường trong ṿng 3-6 tháng, rất ít trường hợp phát bệnh sớm hơn hoặc sau vài năm mới phát bệnh.
Theo BS Cấp, hầu như 100% các trường hợp lên cơn dại đều tử vong, khi người bệnh sợ gió, sợ nước là đă không c̣n cách ǵ cứu chữa. Bản thân mỗi bác sĩ khi chứng kiến những ca lên cơn dại đều rất ám ảnh v́ thấy chết mà không thể cứu, bệnh nhân thường tỉnh táo đến lúc chết do co thắt thanh quản gây suy hô hấp.
Khi phát bệnh dại có 2 thể bệnh chính. Thể viêm năo và thể liệt.
Với thể viêm năo, người bệnh sẽ bồn chồn, sợ nước, sợ gió, sợ ánh sáng nên hay chui vào chỗ tối. Càng về sau, bệnh càng nặng, bệnh nhân xuất hiện những cơn co thắt hầu họng nặng, không thể uống nước. Bệnh nhân có tăng tiết nước bọt và không nuốt được nên thường xuyên khạc nhổ.
Ngoài ra đồng tử sẽ giăn nên nh́n mắt bệnh nhân sáng long ṣng sọc. Sau đó xuất hiện co thắt hầu họng tự nhiên, có bệnh nhân lên cơn cường dương, xuất tinh liên tục đến lúc chết. Ở thể viêm năo, bệnh nhân thường tử vong sau 1 tuần từ khi phát bệnh.