Your's Health

[florida80]

HƯỚNG DẪN SƠ CỨU (FIRST AID)
KHI BỊ CÔN TRÙNG, ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI CẮN TRONG LÚC SINH HOẠT NGOÀI TRỜI Lynn Ly phỏng dịch theo "The Everything First Aid"


Những hoạt động ngoài trời như làm việc, vui chơi, giải trí, du ngoạn ở trong một số hoàn cảnh , khí hậu , và thời tiết . Khí hậu nóng và lạnh đều có thể gây ra những hệ quả đối lập (adverse consequences), và những sinh vật (critters) sống bên ngoài thỉnh thoảng gây dị ứng (ngứa ngáy khó chịu) hoặc tổn thương . Cơ thể bị thiếu nước hoặc ở cao độ (thí dụ lên đỉnh núi) và ở trong một số điều kiện ngoài trời khác cũng có thể làm bạn cảm thấy suy yếu đi .

Cho dù không có vấn đề gì khi bạn hoạt động ngoài trời, nhưng thật quan trọng bạn biết làm gì để chăm sóc hoặc trợ giúp những người bị chấn thương, bị bệnh tật bất ngờ .

I) BỊ CÔN TRÙNG, LOÀI VẬT VÀ NGƯỜI CẮN

Nhiều loại côn trùng và các sinh vật khác, bao gồm cả con người, gây ra các vết cắn và vết châm chích có thể cho cảm giác không thoải mái hoặc đe dọa tính mạng từ nhẹ nhẹ đến trung bình. Điều quan trọng là biết làm gì, làm thế nào để trị liệu, và khi nào thì cần tìm kiếm đến trợ giúp từ chuyên gia y tế để trị liệu bất kỳ thương tổn tàng ẩn bên trong.

1) BÒ CẠP CẮN (SCORPION BITES)

Bò cạp là loại côn trùng nhiều chân có hình dạng giống tôm hùm (lobster-like arthoropods) nằm trong xếp loại côn trùng có nọc độc (arcahnid class, cùng loài nhền nhện = spider class), có một ngòi / kim xoăn ở phần cuối nơi đuôi, và chúng thường được tìm thấy ở vùng sa mạc phía Tây Nam của Mexico (nước Mễ Tây Cơ). Những vết chích / đốt của bọ cạp dường như không có khả năng gây tử vong và dễ dàng điều trị, nhưng lại nguy hiểm cho trẻ nhỏ và người già hơn . Những triệu chứng bao gồm đau nhức ngay lập tức (immediate pain), nóng rát (burning), sưng tấy chút chút (minor swelling) và cảm giác tê (numb) hoặc ngứa ran (tingling sensation).

Những buớc sau đây cần nên thực hiện để trị liệu vết bò cạp cắn:
1. Rửa vùng bị bò cạp cắn bằng xà phòng / xà bông và nước

2. Dùng túi trườm lạnh đặt lên vùng bị bò cạp cắn trong vòng 10 phút , nếu cần thiết thì lập đi lập lại việc trườm lạnh vùng bị cắn với khoảng cách giữa các lần trườm lạnh là 10 phút .

3. Gọi điện thoại đến trung tâm kiểm soát chất độc (the Poison Control Center), hay đi bệnh viện khi có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng gì

2) BỌ VE CẮN (TICK BITES)

Những người sống vùng rừng cây hay đồng cỏ, hay những người dành thời gian vui chơi giải trí ở những khu vực này thì dễ bị bọ ve cắn . Loài côn trùng nho nhỏ này sống bằng cách hút máu các loài động vật có vú (mammals) thí dụ như hươu nai (deer), loài gậm nhấm (rodents), thỏ (rabbits) và có thể truyền bệnh từ động vật sang người .

Việc sơ cứu (first aid) những vết bọ ve cắn bao gồm loại bỏ con bọ ve đang bu bám ngay lập tức để tránh những phản ứng từ vết cắn và giảm thiểu tối đa các loại bệnh nhiễm trùng do bọ ve gây ra thí dụ bệnh Lyme, bệnh nóng sốt Colorado bọ ve (Colorado tick fever), bệnh nóng sốt được phát hiện ở núi đá (Rocky Mountain Spotted fever)

Để tháo bỏ con bọ ve bu bám trên người , hãy làm như sau:
1. Dùng cây nhíp (tweezers) hay cây kẹp nhỏ nhỏ cong cong hay thẳng thẳng (small curl or flat forcepts) kẹp lấy đầu con bọ ve và càng cận sát nơi da đang bị con bọ ve cắn càng tốt, rồi nhẹ nhàng kéo ra, đừng bóp nát hay xoay vặn con bọ ve

2. Rửa vùng bị bọ ve cắn bằng xà phòng / xà bông và nước.

3. Bôi thuốc Antihistamine hoặc loại 1% hydrocortisone cream (loại kem chứa 1% chất hydrocortisone)


Cần phải có sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp , nếu con bọ ve cắn quá sâu và bạn không thể tháo gỡ nó ra được, hoặc bạn đang ở trong khu vực được thông báo là có nhiều nguy cơ bị bệnh lyme, hoặc bạn có triệu chứng nóng sốt hay triệu chứng cảm cúm , hoặc bạn có trải nghiệm bắp thịt trở lên suy nhược, tê liệt (paralysis) , hoặc nổi vết tròn đỏ trên da gọi là "phát ban mắt bò" (the bull's eye rash) là đặc chưng của bệnh Lyme .

CẢNH BÁO !!!
Đừng bao giờ bôi petroleum jelly (vaseline), rượu cồn ( alcohol ) ahy ammonia lên con bọ ve - chúng sẽ cắn chặt sâu vào da hơn. Nếu bạn đang ở trong vùng cảnh báo có nhiều nguy cơ bệnh Lyme mà bị bọ ve cắn, bạn nhất định phải phone báo bác sĩ để được tư vấn và ngay lập tức được chăm sóc và điều tri bao gồm việc sử dụng thuốc kháng sinh

Những điều bạn cần biết về các xét nghiệm máu khi mang thai




Tác giả: Huỳnh Kim Dung






Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)


























Những điều bạn cần biết về các xét nghiệm máu khi mang thai





Các xét nghiệm máu khi mang thai là một phần của chương trình khám tiền sản. Một số xét nghiệm dành cho tất cả phụ nữ, nhưng một vài xét nghiệm chỉ được cung cấp nếu bạn có nguy cơ bị nhiễm trùng hoặc tình trạng di truyền cụ thể.

Tất cả các xét nghiệm tiền sản được thực hiện để kiểm tra bất cứ yếu tố có thể gây ra vấn đề trong khi mang thai hoặc sau khi sinh. Ngoài ra, các xét nghiệm này có thể giúp kiểm tra xem thai nhi có khỏe mạnh không. Dưới đây là một số loại xét nghiệm máu khi mang thai bác sĩ thường yêu cầu.

Nhóm máu, yếu tố Rh và sàng lọc kháng thể


Trong lần khám thai đầu tiên, bác sĩ sẽ kiểm tra máu để xem nhóm máu của bạn là loại O, A, B hay AB và có phải là Rh âm tính hay không.





Nếu nhóm máu của bạn là Rh âm tính, bạn sẽ được tiêm globulin miễn dịch Rh ít nhất một lần trong khi mang thai và một lần khác sau khi sinh nếu con bạn có Rh dương tính.

Mũi tiêm này sẽ bảo vệ bạn khỏi việc phát triển các kháng thể có thể gây nguy hiểm trong thai kỳ này hoặc trong các lần mang thai sau. (Lưu ý: nếu bố Rh âm, con cũng sẽ Rh âm, do đó bạn không cần tiêm mũi này).

Bác sĩ cũng kiểm tra máu của bạn để xác định các kháng thể Rh cũng như một số kháng thể khác có thể ảnh hưởng đến thai kỳ của bạn.

Công thức máu toàn phần


Công thức máu toàn phần sẽ cho biết bạn có quá ít huyết sắc tố trong các tế bào hồng cầu (một dấu hiệu của thiếu máu) hay không và nếu có, thì đó có phải là do thiếu sắt hay không.

Nếu bạn bị thiếu sắt, bác sĩ sẽ khuyên bạn nên bổ sung sắt và ăn nhiều thực phẩm giàu chất sắt, chẳng hạn như thịt nạc. Xét nghiệm này cũng giúp đếm số lượng tiểu cầu và bạch cầu. (Bạch cầu tăng có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng).

Xét nghiệm miễn dịch rubella (sởi Đức)


Xét nghiệm này còn được gọi là chỉ số rubella, giúp kiểm tra nồng độ kháng thể đối với virus rubella trong máu để xem bạn có miễn dịch với nó không. Đa số phụ nữ đều có miễn dịch với rubella, vì họ đã được tiêm phòng hoặc mắc bệnh này khi còn nhỏ.

Khi mang thai, virus rubella có thể gây sẩy thai, sinh non hoặc thai chết lưu, cũng như các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng, tùy thuộc vào mức độ nhiễm virus. Vì vậy, nếu bạn không được miễn dịch, điều rất quan trọng là hãy tránh tiếp xúc với người bị nhiễm và không du lịch đến những nơi thường xuyên xảy ra bệnh Rubella.

Mặc dù không thể tiêm vắc xin khi đang mang thai, bạn nên tiêm vắc xin sau khi sinh để bảo vệ cho lần mang thai tới.

Xét nghiệm viêm gan B


Nhiều phụ nữ mắc bệnh viêm gan B không có triệu chứng và vô tình có thể truyền virus cho thai nhi trong lúc chuyển dạ hoặc sau khi sinh.

Xét nghiệm viêm gan B sẽ giúp bác sĩ xác định bạn có mang mầm bệnh viêm gan B hay không. Nếu có, bác sĩ sẽ bảo vệ con bạn bằng cách tiêm globulin miễn dịch viêm gan B và mũi tiêm vắc xin gan B đầu tiên cho trẻ trong vòng 12 giờ sau khi sinh. (Bé sẽ được tiêm mũi thứ hai lúc 1 hoặc 2 tháng tuổi và mũi thứ ba lúc 6 tháng). Tất cả các thành viên trong gia đình nên được xét nghiệm và tiêm phòng nếu bạn là người mang mầm bệnh.

Sàng lọc giang mai


Giang mai là bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI) tương đối hiếm gặp ngày nay, nhưng tất cả phụ nữ nên được kiểm tra vì nếu mắc bệnh giang mai và không điều trị, cả bạn và em bé đều có thể gặp phải các vấn đề nghiêm trọng. Trong trường hợp không chắc kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh để điều trị nhiễm trùng.

Xét nghiệm HIV


Các chuyên gia y tế luôn khuyến nghị tất cả phụ nữ mang thai nên kiểm tra virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV), nguyên nhân gây ra bệnh AIDS. Nếu xét nghiệm dương tính với HIV, bạn và em bé sẽ được điều trị để duy trì sức khỏe và giảm đáng kể khả năng em bé bị nhiễm virus HIV.

Xét nghiệm máu khác


Nếu không chắc mình đã từng bị thủy đậu hay đã được tiêm vắc xin phòng ngừa, bạn sẽ được làm xét nghiệm kiểm tra xem có miễn dịch với các bệnh này không. Nếu bạn thuộc đối tượng nguy cơ cao của bệnh tiểu đường, xét nghiệm khả năng dung nạp glucose (đường) sẽ được thực hiện trong lần khám thai đầu tiên.

Ngoài ra, tất cả phụ nữ mang thai trong ba tháng đầu nên sàng lọc hội chứng Down và một số bất thường nhiễm sắc thể khác, bằng cách làm xét nghiệm máu và siêu âm để xem độ mờ da gáy của em bé.

Các bác sĩ có thể đề nghị một số xét nghiệm máu khác để tầm soát rối loạn di truyền, tùy thuộc vào tình huống và yêu cầu của bạn. Một số trong số này, như xét nghiệm bệnh xơ nang, có thể được thực hiện ngay cả khi bạn không thuộc nhóm có nguy cơ cao.

Thông thường, các kết quả xét nghiệm sẽ được bác sĩ thông báo và giải thích trong lần khám tiếp theo, nếu không có những bất thường cần được giải quyết ngay

Đau hông khi mang thai: Nguyên nhân và cách điều trị




Tác giả: Huỳnh Kim Dung






Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)


























Đau hông khi mang thai: Nguyên nhân và cách điều trị



Nếu đang mang thai, bạn có thể bị đau lưng hoặc đau bụng. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể đau hông khi mang thai.

Khi thai càng lớn, những tình trạng sức khỏe phổ biến như đau thần kinh tọa có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu. Bạn có thể cảm thấy đau ở vùng hông.

Thật may là trong lúc chờ bé ra đời, cũng có vài cách giúp bạn giảm đau. Những phương pháp này là gì? Hãy cùng Hello Bacsi tham khảo bài viết dưới đây nhé.




Nguyên nhân gây đau hông khi mang thai


Có thể đau do bệnh lý của mông (như bệnh trĩ) hoặc có thể đau do lan từ vùng lưng dưới đến mông.

Một số nguyên nhân phổ biến gây đau mông khi mang thai gồm:

Bệnh trĩ


Bệnh trĩ là tình trạng các tĩnh mạch bị phình to và sưng ở hậu môn hoặc trực tràng. Thai phụ dễ bị trĩ hơn vì tử cung tạo thêm áp lực lên hậu môn và trực tràng.

Nếu bạn phải đứng lâu vì công việc hoặc sở thích, cơn đau ở mông có thể trở nên tệ hơn.

Đau chuyển dạ/Co thắt tử cung


Mỗi người sẽ có cơn đau chuyển dạ khác nhau. Một số người bị co thắt ở bụng và lưng, có thể lan đến mông. Bản chất của cơn đau cũng có thể thay đổi. Một số người cảm thấy một cảm giác co thắt trong khi những người khác có thể cảm thấy đau căng, đau liên hồi hoặc đau nhói.

Các cơn co thắt Braxton-Hicks có thể gây khó chịu, nhưng chúng thường không gây đau. Nếu các cơn co thắt này gây đau hông khi mang thai, bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Đau đai hông


Cứ 5 người mang thai có 1 người bị đau đai hông. Kiểu đau này xảy ra khi trọng lượng của thai nhi và các chuyển động liên quan đến thai kỳ trong vùng chậu bắt đầu tăng lên và gây đau vùng chậu.

Nhiều thai phụ cũng bị đau ở mông vì nguyên nhân này. Các triệu chứng khác như cảm giác đau âm ỉ hoặc phát ra tiếng trong vùng chậu, cơn đau tăng lên khi di chuyển.

Mặc dù đau vùng chậu rất khó chịu, nhưng nó không gây hại cho thai nhi và bạn vẫn sinh bình thường. Nó không ảnh hưởng đến việc sinh ngả âm đạo (sinh thường).

Đau thần kinh tọa


Đau thần kinh tọa là một tình trạng xảy ra khi có áp lực lên dây thần kinh hông chạy từ mông xuống chân. Thai kỳ có thể làm cho dây thần kinh này bị kích thích hoặc viêm. Tử cung ngày càng lớn có thể gây thêm áp lực lên dây thần kinh hông.

Ở tam cá nguyệt thứ ba, sự thay đổi của ngôi thai có thể tạo áp lực trực tiếp lên dây thần kinh trong vùng mông. Điều này có thể gây đau mông.

Bạn cũng có thể cảm thấy nóng rát ở lưng, mông và chân. Một số phụ nữ cũng bị đau nhói kéo dài xuống chân

Khi nào bạn nên đến gặp bác sĩ?


đau mông khi mang thai

Dù là nguyên nhân gì, đau hông khi mang thai có thể gây khó khăn cho các hoạt động hàng ngày của bạn.

Nếu bạn gặp các triệu chứng sau đây, hãy đến gặp bác sĩ:
•Đau nhiều đến mức khiến bạn cảm thấy muốn bệnh
•Bạn mất quá nhiều máu
•Bạn bị chảy dịch âm đạo hoặc rỉ nước tiểu
•Bạn tiêu/tiểu không tự chủ
•Cơn đau không giảm xuống

Điều trị nội khoa


Có khoảng 14% phụ nữ mang thai phải uống thuốc giảm đau nhóm opioid để điều trị bệnh này, ví dụ như oxycodone và hydrocodone.

Thường thì họ sẽ dùng các thuốc này trong một tuần hoặc ít hơn. Đau lưng là tình trạng mà bác sĩ hay phải kê toa nhất.

Nếu cơn đau hông không đáp ứng với các thuốc không kê toa và biện pháp điều trị tại nhà, bác sĩ có thể cân nhắc kê thuốc giảm đau.

Bạn càng dùng ít thuốc trong thai kỳ càng tốt. Điều này sẽ làm giảm khả năng thuốc ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển của bé.

Điều trị tại nhà


Nếu cơn đau là do bệnh trĩ, bạn có thể thử các cách điều trị tại nhà sau để giảm bớt sự khó chịu:
•Ngâm mình trong bồn tắm nước ấm.
•Sử dụng nước cây phỉ (witch hazel). Nhỏ vài giọt vào băng vệ sinh, mang băng hàng ngày để giảm viêm.
•Đừng ngồi hoặc đứng quá lâu. Điều này sẽ tạo thêm áp lực lên hậu môn. Nằm nghiêng có thể giúp giảm áp lực.
•Uống nhiều nước mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ táo bón, giúp bạn đi tiêu dễ hơn.
•Ăn nhiều chất xơ. Một chế độ ăn nhiều chất xơ với thực phẩm nguyên hạt, trái cây và rau giúp nhu động ruột hoạt động tốt hơn.


Bạn cũng có thể xin ý kiến bác sĩ về các loại kem hoặc chất làm mềm phân để giảm đau và biến chứng liên quan đến bệnh trĩ.

Điều trị đau thần kinh hông


Đối với đau liên quan đến đau thần kinh hông hoặc đau vùng chậu, bạn có thể thực hiện các bước sau:
•Uống thuốc giảm đau không kê toa như acetaminophen để giảm bớt sự khó chịu.
•Tắm nước ấm để làm dịu cơ bị căng.
•Mang đai chậu hỗ trợ để làm giảm áp lực lên vùng lưng dưới và vùng chậu.
•Tránh thực hiện các hoạt động làm trầm trọng thêm cơn đau của bạn, như nhấc vật nặng hoặc đứng lâu.
•Đặt một cái gối dưới lưng và giữa hai chân khi bạn ngủ. Điều này có thể giúp cải thiện tư thế ngủ phù hợp.


Bạn cũng có thể hỏi bác sĩ về việc chườm nóng/lạnh cho vùng đau.

Đau hông khi mang thai thường sẽ hết sau khi sinh. Tuy nhiên, một số phụ nữ có thể tiếp tục bị bệnh trĩ sau sinh. Bạn có thể hỏi bác sĩ về các phương pháp điều trị khác mà bạn có thể sử dụng để giảm tần suất đau mông.

Tìm hiểu về nước tiểu khi mang thai và nguy cơ kèm theo



Tác giả: Trần Lê Phương Uyên

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh





Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)



Tìm hiểu về nước tiểu khi mang thai và nguy cơ kèm theo



Nước tiểu khi mang thai có thể tiết lộ cho bạn nhiều điều về tình trạng sức khỏe. Mặt khác, khoảng thời gian này cũng là lúc nguy cơ phát triển bệnh sỏi thận tăng cao.

Những thay đổi trong nước tiểu có thể vừa là dấu hiệu mang thai vừa là dấu hiệu của các vấn đề trong thai kỳ. Ngoài ra, mẹ bầu còn có nguy cơ cao mắc phải chứng sỏi thận do nồng độ nội tiết tố estrogen tăng cao. Tuy nhiên, nếu biết cách phòng tránh, bạn không cần phải lo lắng quá nhiều về vấn đề này.

1. Thay đổi nước tiểu biểu hiện như thế nào?



Không ít chị em sẽ phát hiện ra mình đang mang thai khi sử dụng các biện pháp thử thai tại nhà thông qua nước tiểu. Khoảng 12 – 14 ngày sau khi thụ thai, thử thai bằng nước tiểu là kiểm tra nồng độ hormone human chorionic gonadotropin (hCG) trong nước tiểu. HCG là một hormone được tạo ra trong quá trình mang thai và hình thành trong nhau thai, có nhiệm vụ nuôi dưỡng trứng thụ tinh sau khi cấy vào thành tử cung. Mức hCG tăng nhanh và đạt đỉnh trong tam cá nguyệt đầu tiên, sau đó giảm dần.





Theo Hiệp hội Mang thai Hoa Kỳ, mức hCG trên 5 mIU/ml thường cho kết quả mang thai âm tính và nồng độ hCG trên 25 mIU/ml sẽ cho kết quả dương tính. Kết quả giữa các con số này đôi khi cần được kiểm tra lại một lần nữa. Ngoài ra, vì nồng độ hCG có thể rất khác nhau, bạn cần siêu âm để xác nhận chính xác mình đã mang thai.

Nồng độ hCG thấp có thể cho thấy vấn đề bất ổn trong thời gian mang thai chẳng hạn như sẩy thai hoặc thai ngoài tử cung. Ngoài ra, nồng độ hCG cũng báo hiệu thai kỳ gặp trục trặc hoặc mang thai trứng, mang đa thai. Sau khi sẩy thai, phải mất khoảng 4 – 6 tuần nồng độ hCG mới trở lại bình thường.

Bác sĩ khuyên nên thử thai vào buổi sáng ngay sau khi thức dậy bởi vì đây là thời gian nước tiểu đậm đặc nhất.

2. Nước tiểu thay đổi như thế nào khi mang thai?


Nước tiểu khi mang thai sẽ thay đổi khá nhiều. Một số người có thể cảm thấy mình đi vệ sinh nhiều hơn trước khi chú ý đến việc trễ kinh và nghĩ đến biện pháp thử thai. Điều này xảy ra bởi cơ thể bắt đầu sản xuất hormone hCG sau khi phôi thai bám vào tử cung thành công và hormone này có thể khiến mẹ bầu đi tiểu thường xuyên.

Trong thời gian mang thai, lưu lượng máu sẽ tăng cao và khoảng 25% lượng máu đó được dẫn trực tiếp đến thận, khiến cơ quan này phải làm việc nhiều hơn. Màu sắc và mùi của nước tiểu khi mang thai có thể cho bạn biết rất nhiều về sức khỏe của bản thân. Nếu nước tiểu có màu đậm và đặc thì đây sẽ là dấu hiệu cho thấy bạn bị mất nước. Phụ nữ mang thai cần uống nhiều nước hơn bình thường và nhìn vào nước tiểu, bạn có thể biết mình có uống đủ nước hay không. Chứng ốm nghén nặng có thể gây ói mửa hoặc mất nước.


Khi mang thai, nội tiết tố thai kỳ có thể làm thay đổi mùi nước tiểu. Mùi nước tiểu có vị nồng đôi lúc báo hiệu rằng bạn đang mắc phải chứng nhiễm trùng đường tiết niệu. Mặt khác, bạn cũng có khả năng nhận thức rõ hơn về những thay đổi về mùi trong nước tiểu bởi trong thời gian này, các giác quan của mẹ bầu sẽ trở nên nhạy cảm hơn nhiều.

Nếu nhận thấy máu trong nước tiểu hay nước tiểu có màu hồng, đỏ hoặc nâu bất cứ lúc nào trong khi mang thai, hãy đến bác sĩ khám để được kiểm tra. Một số thai phụ có thể xuất huyết nhẹ vào đầu thai kỳ nhưng tình trạng này không phải là dấu hiệu nguy hiểm.

Trong tam cá nguyệt thứ ba, bạn có thể có nhu cầu đi tiểu thường xuyên nhưng cũng không nên quá lo lắng. Sự phát triển của thai nhi gây áp lực lên bàng quang khiến bạn muốn đi vệ sinh hơn. Đôi lúc, bạn cũng có thể bị nước tiểu rỉ ra khi ho hoặc hắt hơi.

3. Mang thai và nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu


Mang thai và nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu

Phụ nữ mang thai có nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu cao. Nhiễm trùng đường tiết niệu xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập niệu đạo và nhiễm vào bàng quang, niệu quản hoặc thận. Phụ nữ có tiền sử nhiễm trùng đường tiểu, bệnh đái tháo đường, trước đây đã có con hoặc thừa cân cũng có nguy cơ cao mắc phải bệnh này.

Khi bị nhiễm trùng đường tiết niệu, bạn nên điều trị cẩn thận vì tình trạng này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ lẫn con, thậm chí dẫn đến nguy cơ sinh non. Để chẩn đoán chính xác bệnh, bác sĩ có thể thực hiện phân tích nước tiểu nhằm phát hiện vi khuẩn. Nhiễm trùng đường tiết niệu thường được điều trị bằng kháng sinh. Nếu tình trạng nặng, bạn sẽ cần đến phương pháp tiêm thuốc qua tĩnh mạch.

Bạn có thể ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc tăng tốc độ hồi phục bằng cách uống nhiều nước, đi tiểu trước và sau khi quan hệ tình dục, giữ vùng âm đạo sạch sẽ. Nên mặc đồ lót bằng vải cotton, tránh quần bó sát, ngâm nước quá lâu.

4. Mang thai và nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B


Đôi khi nhiễm trùng đường tiết niệu có thể là do mẹ bầu nhiễm phải liên cầu khuẩn nhóm B, một loại vi khuẩn thường sống trong ruột hoặc đường sinh dục. Mặc dù liên cầu khuẩn nhóm B ít có khả năng gây nhiễm trùng ở người lớn, nhưng nó có thể lây lan sang thai nhi trong lúc chuyển dạ và gây bệnh liên cầu khuẩn nhóm B ở trẻ sơ sinh. Đôi khi liên cầu khuẩn nhóm B khởi phát sớm đối với trẻ sơ sinh có các triệu chứng như sốt, hôn mê và khó bú trong vòng một tuần sau khi sinh. Ngoài ra, bé cũng có khả năng khởi phát muộn bệnh từ vài tuần hoặc vài tháng sau khi chào đời.

Phụ nữ mang thai cần xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B vào cuối thai kỳ, thường là giữa tuần 35 và 37. Nếu kết quả dương tính, bác sĩ sẽ dùng kháng sinh penicillin trong khi chuyển dạ để ngăn ngừa nhiễm trùng khởi phát sớm ở trẻ sơ sinh.

5. Tầm quan trọng của kiểm tra nước tiểu khi mang thai


Bác sĩ sẽ tiến hành phân tích nước tiểu khi khám thai lần đầu và định kỳ trong thời gian mang thai nhằm theo dõi hoặc phát hiện tình trạng nhiễm trùng bàng quang, nhiễm trùng thận, mất nước hay đái tháo đường. Nồng độ protein cao trong nước tiểu có thể chỉ ra rằng bạn bị nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc bệnh thận nghiêm trọng và phát hiện tình trạng tiền sản giật để đưa ra các biện pháp hỗ trợ kịp thời.

Ăn Chay Và Những Điều Cần Biết









"Ăn chay" là cụm từ được dùng để chỉ những người không bao giờ dùng bất cứ thực phẩm nào chế biến từ động vật.




Thực đơn của họ bao gồm rau quả, dầu thực vật, ngũ cốc, trái cây, đậu, đỗ, các loại hạt như vừng, lạc. Những người ăn chay thường thì nhiều lý do khác nhau, có người vì lý do tôn giáo, có người vì lý do sức khoẻ, có người muốn giảm cân.

Thực đơn của những người ăn chay thường có lợi cho sức khoẻ. Các nghiên cứu cho thấy nhưng người ăn chay thường ít khi mắc phải những bệnh tim mạch, một số bệnh ung thư, tiểu đường, cao huyết áp, béo phì, sỏi mật. Điều đó không chỉ hoàn toàn do chế độ ăn, mà có thể còn do lối sống, vì những người ăn chay thường không hút thuốc lá.

Hiện trên thế giới có rất nhiều hình thức ăn chay khác nhau và có ba nhóm chính như sau:

Nhóm 1: Không ăn thịt nhưng vẫn ăn cá và các loại động vật.
Nhóm 2: Không ăn thịt, cá, gia cầm nhưng vẫn ăn trứng và các chế phẩm từ sữa bò.
Nhóm 3: Không ăn thịt, cá, gia cầm, trứng nhưng vẫn ăn các chế phẩm từ sữa bò.

Tuy nhiên, việc không ăn các loại động vật không có nghĩa là cơ thể bạn sẽ hoàn toàn khoẻ mạnh. Vì vậy, những người ăn chay dù thuộc bất kỳ nhóm nào, cũng cần phải trang bị cho mình đầy đủ những kiến thức về dinh dưỡng để bảo bảo rằng những thực phẩm mà mình lựa chọn cung cấp cho cơ thể đầy đủ carbohyrate, các loại vitamin và khoáng chất.

Những điều cần biết

- Những người ăn chay cần biết kết hợp các loại thực phẩm giàu protein trong các bữa ăn. Mỗi loại đồ ăn thực vật bản thân chúng không thể cung cấp đủ acid amin mà cơ thể đòi hỏi. Vì vậy, cần phải kết hợp chúng với nhau để đảm bảo cơ thể được bổ sung đầy đủ lượng acid amin cần thiết. Bánh mì với đậu lăng, sanwich với bơ và hạt dẻ, cơm nếp với đỗ, cháo đậu xanh đều là những món ăn đảm bảo cung cấp đầy đủ lượng protein cần thiết cho cơ thể.
- Nên sử dụng những thực phẩm có chất béo bão hoà đơn khi chế biến đồ ăn như dầu hạt cải, dầu lạc, dầu olive hoặc bơ. Những thực phẩm này có thể phòng bệnh tim mạch. Không nên sử dụng quá nhiều dầu thực vật khi nấu ăn vì chúng có thể làm tăng cân.

- Nên ăn nhiều những thực phẩm giàu tinh bột như bánh mì, cơm, khoai tây, các loại ngũ cốc và các loại đậu, đỗ, rau củ, đậu nành là những thực phẩm cung cấp carbohydrate. Nên ăn nhiều loại rau và trái cây mỗi ngày. Hãy chọn đa dạng nhiều rau trái với nhiều màu sắc. Chúng là nguồn cung cấp các vitamin A, C, E, selenium và lycopene.

- Nguy cơ bị thiếu hụt vitamin B12 ở những người ăn chay là rất cao, vì những vitamin này chủ yếu chỉ có trong các thực phẩm từ động vật. Vitamin B12 cũng có ở một số chế phẩm từ thực vật như men bia, một số loại rau giàu protein, sữa đậu nành, đậu hũ, bột ngũ cốc. Trong một số trường hợp, nên bổ sung thêm vitamin B12 dưới dạng tế bào.

- Những người ăn chay có thể bị thiếu canxi do không ăn những thực phẩm làm từ sữa bò. Nguồn cung cấp canxi khác ngoài sữa bò là sữa đậu nành và các thực phẩm chế biến từ đậu nành, các loại rau có lá xanh, bánh mì, cam và quả mơ.

- Những người ăn chay cũng có nguy cơ bị thiếu sắt, vì nguồn cung cấp sắt là những loại động vật có thịt màu đỏ. Có thể bổ sung sắt từ đậu nành, bột ngũ cốc, rau xanh, các loại hạt. Nếu dùng kết hợp những thực phẩm này với các đồ uống giàu vitamin C thì sẽ làm tăng lượng chất sắt hấp thụ được.

- Hàm lượng kẽm trong cơ thể những người ăn chay rất thấp. Vì vậy hãy bổ sung kẽm từ ngũ cốc các loại rau như đậu, đỗ và các loại hạt như vừng, lạc.

Khẩu phần lý tưởng cho ngừơi ăn chay
Ngũ cốc: 50%
Rau và trái cây: 33%
Các loại thực phẩm khác: 17%
Ăn chay giảm cân

Có một thực tế là chúng ta hoàn toàn có thể khoẻ mạnh mà không cần phải ăn thịt. Nhưng một chế độ ăn kiêng thịt chưa chắc đã mang lại cho chúng ta một thân hình mảnh mai và cơ thể khoẻ mạnh. Để có thể thành công trong việc giảm cân, bạn cần phải tuân thủ những điều sau.

- Không ăn vặt. Các thức ăn vặt như bánh ngọt, khoai tây chiên có thể khiến bạn tăng cân vì chúng thường có hàm lượng chất béo cao.

- Không sử dụng quá nhiều chất béo khi chiên, xào đồ ăn.

- Hãy có nhiều món ăn cho mỗi bữa, bởi vì không có loại thực phẩm thực vật nào giàu protein và dưỡng chất như thịt. Nếu bạn không ăn thịt, hãy kết hợp các loại rau củ khác nhau trong một bữa ăn để cơ thể được cung cấp đầy đủ dưỡng chất. Các chất dinh dưỡng có trong thịt mà ít có trong các loại thực phẩm khác bao gồm: sắt, canxi, vitamin D, vitamin B12, kẽm và protein.

- Bổ sung vitamin và các khoáng chất. Một chế độ ăn chay khoẻ mạnh phải cung cấp cho bạn đầy đủ các dưỡng chất mà cơ thể đòi hỏi. Nếu vì một lý do nào đấy mà chế độ ăn của bạn không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho bạn, hoặc bạn cảm thấy mệt mỏi, có thể hỏi ý kiến tư vấn của các chuyên gia dinh dưỡng để dùng thêm một số vitamin hỗn hợp. Nhưng tuyệt đối không dùng chúng thay thế cho các bữa ăn.

Bảng phân loại dưỡng chất
Sắt: hạt điều, cà chua, cam, đậu hũ, đậu Hoà Lan, đậu xanh
Canxi: các thực phẩm chế biến từ sữa, sữa đậu nành, nước can, đậu hũ, bông cải xanh.
Vitamin D: sữa tươi, sữa đậu nành, bột ngũ cốc.
Vitamin B12: trứng, các thực phẩm là từ sữa bò, đậu tương, ngũ cốc.
Kẽm: gạo nguyên cám, lúa mì, lúa mạch, trứng, các thực phẩm chế biến từ sữa, đậu hũ, các loại rau có lá xanh, các loại rau củ.
Protein: đậu Hoà Lan, thực phẩm chế biến từ đậu tương, các loại hạt.

Theo chanphuocliem

9 "Sở Thích Ăn Uống Đạm Bạc" Để Sống Lâu Sống Khoẻ









Sơn hào hải vị thường chỉ đáp ứng khoái khẩu ăn uống nhất thời, còn những món ăn thanh đạm bình dân, nếu biết tận dụng đúng cách sẽ giúp bạn trường thọ, bách niên giai lão mà chẳng cần đến một viên thuốc bổ đắt tiền nào.




Bổ trợ kiến thức dinh dưỡng để sống trường thọ, vừa hữu ích cho chính bản thân mình, vừa tốt khi cần chăm sóc cho cha mẹ, người thân. Dưới đây là những sở thích được tổng kết từ những người sống thọ sống khỏe.




1. Lấy hạt “trân châu ngọc mễ” làm món ăn chính









Ngô còn có tên gọi khác là Ngọc trân châu, là “thực phẩm vàng” (đúng cả nghĩa đen và bóng) được toàn thế giới công nhận và cũng là món ăn chính mà người trường thọ không thể “rời xa”.




Các nhà khoa học Mỹ nhận thấy người Pueblo bản địa (người da đỏ) không ai bị cao huyết áp và xơ cứng động mạch. Nghiên cứu thì được biết là do người dân vùng này thường xuyên ăn ngô.

Các chuyên gia phát hiện ra rằng, trong ngô hàm chứa lượng lớn lecithin, acid linoleic, vitamin E, vì vậy không dễ gây ra cao huyết áp và xơ cứng động mạch.






2. Thích món khoai lang dân dã









Theo nghiên cứu, khoai lang có 5 tác dụng lớn:
•Thứ nhất dinh dưỡng phong phú, điều hoà bổ máu;
•Thứ hai là nhuận tràng thông khí, có lợi cho đại tiện;
•Thứ ba là ích khí, tăng cường hệ thống miễn dịch;
•Thứ tư là khoai lang hàm chứa chất chống ung thư, có thể phòng chống ung thư;
•Thứ năm là phòng chống lão hoá, ngăn chặn xơ cứng động mạch.

Khoai lang hàm chứa lượng lớn chất keo protit vì vậy có thể ngăn ngừa các bệnh gan và thận, tăng cường hệ miễn dịch, tiêu trừ các gốc tự do, tránh bệnh ung thư do các gốc tự do gây ra.

Trong khoai lang lại còn chứa khá nhiều canxi, magie, vì vậy có thể phòng ngừa các bệnh về xương khớp. Từ đó có thể thấy, khoai lang là một báu vật không thể thiếu của người trường thọ.






3. Đậu phụ là lựa chọn đầu tiên









Chuyên gia dưỡng sinh ví đậu phụ như là “thịt từ cây”, họ cho rằng: “Ăn cá sinh nóng, thịt sinh đờm, bắp cải, đậu phụ đảm bảo bình an”.

Sách “Tùy tức cư ẩm thực phổ” viết: “Món ăn này mọi nơi đều có thể làm được, thích hợp với cả người giàu lẫn người nghèo, xuất hiện trong bữa ăn chay cũng như bữa tiệc sang trọng, đặc biệt ăn vào mùa đông rất ngon”.




Đậu phụ có công dụng ích khí, bổ hư, lọc chì trong máu, bảo vệ gan, thúc đẩy chức năng trao đổi chất trong cơ thể. Thường xuyên ăn đậu phụ có lợi cho sức khoẻ và phát triển trí lực. Người già thường xuyên ăn đậu phụ có tác dụng rất tốt để trị liệu các chứng như xơ cứng mạch máu, xương cốt lỏng lẻo, rời rạc.






4. “Sùng bái” cải thảo – vua của các loại rau









Người già có kinh nghiệm thường nói: “cải thảo ăn nửa năm, thầy thuốc hưởng thanh nhàn”. Có thể thấy, thường xuyên ăn cải thảo hỗ trợ việc xua đuổi bệnh tật, kéo dài tuổi thọ.

Cải thảo có mùi vị tươi ngon, dinh dưỡng hài hoà, chứa chất khoáng, vitamin, protein, chất xơ, carotene, ngoài ra còn hàm chứa một loại chất có thể phân giải nitrosamine – một chất gây ra ung thư.




Danh họa Tề Bạch Thạch Trung Quốc đã để lại một bức tranh cải thảo rất có ý nghĩa, bức tranh độc luận cải thảo là “vua của các loại rau” và ca ngợi “trăm loại rau không bằng cải thảo”.

Nhìn từ công dụng dược lý, cải thảo có 7 công dụng lớn là: dưỡng dạ dày, nhuận tràng, giải rượu, lợi tiểu, giảm mỡ, thanh nhiệt và chống ung thư.






5. Mỗi ngày ăn một quả trứng gà









Tiến sĩ Chert Hansheng nhà kinh tế học nổi tiếng có tuổi thọ 100, đã tuân thủ theo chế độ dinh dưỡng học, mỗi ngày kiên trì ăn uống theo quy tắc “3 trong 1” tức là: “Sáng ăn 1 quả trứng gà, buổi trưa ăn 1 quả táo to, tối uống 1 cốc sữa”.

Ngoài ra, ngày ba bữa ăn nhiều rau xanh, hoa quả, ăn ít thịt, ăn uống điều độ… Đều đặn như thế thì sẽ trường thọ.




Lòng trắng trứng chứa nhiều nước và protein có tác dụng khôi phục tế bào gan bị tổn thương. Chất lecithin trong lòng đỏ trứng có thể thúc đẩy tế bào gan tái sinh, còn có thể nâng cao lượng protit huyết tương trong cơ thể, tăng cường chức năng bài tiết và chức năng miễn dịch. Sau khi lecithin được cơ thể tiêu hoá, sẽ giải phóng ra choline, choline có thể cải thiện trí nhớ. Trong lòng đỏ trứng hàm chứa muối vô cơ, canxi, photpho, sắt và vitamin khá phong phú.






6. Không quên củ cải









Người già trường thọ mùa đông không rời xa củ cải. Họ nói: “Mùa đông ăn củ cải, mùa hè ăn gừng, 1 năm 4 mùa đảm bảo an khang”.

Củ cải hàm chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất, không chứa chất béo, có tác dụng đẩy mạnh trao đổi chất cũ mới, tăng cường cảm giác thèm ăn và giúp tiêu hoá.

Bệnh Ngưng Thở Lúc Ngủ - (Obstructive Sleep Apnea)








Bệnh ngưng thở lúc ngủ là một biến chứng mà người ngủ bị ngưng thở khoảng 10 giây hay lâu hơn trong lúc ngủ.


Rất là nhiều người bị bệnh ngưng thở lúc ngủ này (obstructive sleep apnea). Bệnh này có thể xảy ra từ trẻ em nhi đồng cho tới mấy cụ già. Bệnh này thường xảy ra trong những người 20 tới 40 và xảy ra khá nhiều trong đàn ông.




Những nguyên nhân gì có thể gây ra bệnh này?




Có nhiều nguyên nhân có thể tạo ra bệnh này và thường là do bệnh mũi hay miệng bị nghẽn. Sau đây là các lý do:




Trẻ em:

a) Amidan (thịt dư) (tonsils) lớn

b) Amidan VA (adnoid) lớn

c) Cằm lẹm

d) Bệnh dị ứng (allergy)

e) Nặng cân

f) Bệnh khờ (Down’s Syndrome)

g) Bệnh bẩm sinh như là khuôn mặt và đầu sọ không được thành đúng hình (dị dạng) (craniofacial deformity), khe hở vòm miệng (cleft palate) v.v..




Người lớn:

a) Mập béo (obesity)

b) Vách ngăn trong mũi bị lệch

c) Thịt dư trong mũi (nasal polyps)

d) Lưỡi gà (uvula) bị dài

e) Vòm miệng mềm (soft palate) bị thòng xuống miệng

f) Lưỡi lớn

g) Cằm lẹm v.v..

Những ví dụ trên có thể gây ra bệnh ngưng thở tại vì mấy nguyên nhân này sẽ chận đường thở ở mũi, cổ họng và miệng nên hơi không khí không xuống phổi được và sẽ gây ra bệnh ngưng thở. Ngoài ra những ví dụ ở trên, bệnh ngưng thở có thể xảy ra nếu não tủy (medulla oblongata) không hoạt động thường được.




Triệu chứng của bệnh ngưng thở lúc ngủ:

Dĩ nhiên chính người bệnh thường sẽ không biết mình bị bệnh ngưng thở trong lúc ngủ vì thường triệu chứng ngưng thở xảy ra trong lúc người bệnh đang chìm trong giấc điệp. Thường là người thân ngủ cạnh nhận thức được cho người bệnh.




Các triệu chứng thông thường của bệnh ngưng thở:

a) Ngáy lớn

b) Ngưng thở hơn 10 giây trong lúc ngủ và có thể xảy ra từ 5-50 lần mỗi giờ

c) Ngủ không ngon giấc buổi tối

d) Ngủ gục ban ngày.

Mặc dù mũi, cổ họng, và miệng bị nghẹt, lâu lâu không khí cũng có thể đi qua mấy chỗ này và làm cho lưỡi gà bị rung nên gây ra ngáy. Tại vì ngưng thở nên tối ngủ bị chập chờn không được ngon giấc bị thức nhiều lần cho nên sẽ gây ra sựûï ngủ gục trong ban ngày.




Ngủ bị chập chờn hay lăn qua lại, cảm thấy nghẹt thở, toát mồ hôi, tức ngực, không cảm thấy thoải mái hay khoẻ khoắn khi thức dậy. Không tập trung tư tưởng, mệt mỏi.




Tại sao mình nên quan tâm về bệnh ngưng thở?

Bệnh ngưng thở có thể gây ra sự nguy hiểm đến sức khoẻ vì nếu mà không trị bệnh này thì lâu năm (có thể 10 tới 20 năm sau) bệnh này có thể gây ra bệnh suy tim (heart failure), cao áp huyết (hypertension), loạn nhịp tim (arrythmia), sudden infant death syndrome (SIDS) v.v... Ngoài những bệnh nguy hiểm này bệnh này có thể gây ra bệnh trầm cảm (depression), mất trí nhớ, mệt mỏi (fatigue), giảm tình dục, dễ đụng xe vì ngủ gục trong khi lái, v.v...




Làm sao bác sĩ sẽ biết mình bị bệnh ngưng thở?




Bệnh nhân nên tham khảo với bác sĩ về bệnh ngưng thở lúc ngủ nếu bạn hay người thân cho bạn biết bạn ngáy to như kéo gỗ, ngáy khoan hò hay ngáy như sấm. Người ngủ có thể thấy bạn sẽ bị ngưng thở hay nghẹn trong lúc ngủ. Bệnh nhân cảm thấy mình ngủ không được ngon giấc, ngủ gục ban ngày; đôi khi có người bị nặng quá ngủ gục trong lúc đang ăn hay lúc nói chuyện, hay bị quên và lúc nào cũng mệt. Nếu bệnh nhân khai những triệu chứng kể trên, bác sĩ sẽ khám bệnh để xem bệnh nhân có bị những nguyên nhân như đã nói ở trên. Sau khi khám bệnh, bác sĩ sẽ làm thử nghiệm ngủ (sleep study). Có hai loại thử nghiệm ngủ, đó là ambulatory và sleep over. Nếu thử nghiệm bằng ambulatory study thì nhân viên y tế sẽ mang máy tới nhà bệnh nhân và gắn máy trên người bệnh nhân một đêm và sẽ trở lại nhà bệnh nhân ngày sau và lấy máy về để xét kết quả. Nếu thử nghiệm sleep over thì bệnh nhân phải tới phòng thí nghiệm và ngủ qua đêm.




Bác sĩ cũng có thể dùng máy đo dưỡng khí (pulse oximeter) lúc bệnh nhân ngủ. Nếu dưỡng khí trong máu bị thấp là có thể bệnh nhân bị thiếu dưỡng khí vì ngưng thở lúc ngủ. Bác sĩ có thể nội soi yết hầu để xem thanh quản có bị hẹp không.

Nếu bệnh nhân bị bệnh ngưng thở này vì mập béo và bị ngưng thở dưới 5 lần mỗi giờ thì họ phải cố gắng tìm cách để làm sụt cân và nằm xấp lúc ngủ. Tránh rượu bia và dùng thuốc ngủ hay thuốc an thần.




Ngủ cho đầy đủ. Nếu sau khi làm các cố gắng trên mà vẫn bị ngưng thở thì bác sĩ sẽ ra ý kiến cho bệnh nhân thử máy thở (CPAP machine). Lúc sử dụng máy này, bệnh nhân sẽ đeo một cái mặt nạ (mask) mỗi đêm khi đi ngủ để máy thổi hơi và dưỡng khí oxygen vô miệng và cổ họng trong lúc ngủ.







Nhiều người không chịu quen được với máy CPAP thì có thể cần phải giải phẫu. Tuỳ theo nguyên nhân gây ra bệnh này mà cách giải phẫu khác nhau. Nếu amidan bị lớn thì nên cắt; nếu vách ngăn bị lệch thì phải chỉnh vách ngăn; nếu vòm miệng mềm và lưỡi gà bị dài thì cắt bớt cho bộ phận này ngắn lại. Nhiều bệnh nhân mà bị ngưng thở nặng thì vẫn có thể phải dùng máy CPAP sau khi mổ.




Bác Sĩ Đinh Hòang Ngôn

Sống Với Viêm Khớp - BS. Nguyễn Ý Đức









Hai câu thơ tình cảm của nhà thơ Nguyễn Bính:
“Nắng mưa là bệnh của trời

Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng”

đã được cố nhạc sĩ Nguyễn Hiền mượn vần để nói lên một tình trạng bệnh của người cao tuổi như sau:

“Nắng mưa là bệnh của trời

Đau xương nhức khớp, bệnh người tuổi cao”.

Vì thực ra Viêm Khớp là rối loạn thường thấy ở lớp tuổi “cổ lai hy”. Chỉ thường thấy mà thôi, chứ không phải cứ tuổi cao là bị bệnh. Bệnh cũng xảy ra ở lớp tuổi trung niên, thậm chí trẻ hơn.

Viêm Khớp là bệnh thoái hóa của khớp, một phần vì sự tả tơi hư hao với thời gian sử dụng, nhưng cũng gây ra do nếp sống của con người và sự không có hiểu biết rõ ràng về bệnh.

Khớp là nơi kết nối của 2 hoặc nhiều xương. Đa số khớp có thể chuyển động theo nhiều tầm khác nhau như xoay tròn, xoay ngang xoay dọc, vươn lên cao hoặc xuống thấp, bước tới bước lui, nhờ đó con người thực hiện được các công việc cần thiết cho sự sống.


Thành phần tối quan trọng của khớp là lớp đĩa đệm bằng chất sụn để giảm cọ sát của hai đầu xương cũng như chống sốc khi khớp chuyển động. Ngoài ra, còn gân, dây chằng, cơ bắp bao che xung quanh để giữ khớp ở vị trí cố định và giúp khớp mạnh hơn; chất nhờn trơn để mặt xương dễ dàng trườn lên nhau khi chuyển động.


Trong Viêm Khớp, sụn hao mòn, rách tả tơi, đưa đến hậu quả là hai đầu xương cọ vào nhau, gây ra đau, sưng và giảm tầm cử động của khớp. Một vài cái gai (spur) từ xương cũng nhô ra, đụng vào cơ bắp, dây thần kinh khiến người bệnh chịu nhiều đau đớn hơn.

Sụn hao mòn với thời gian sử dụng cho nên quá bán quý vị cao niên trên 65 tuổi thường bị viêm một khớp nào đó trong cơ thể. Ở lớp tuổi trẻ hơn, rủi ro gây viêm khớp có thể là chấn thương khi liên tục dùng khớp quá sức: nâng vật nặng, va chạm trong thể dục thể thao hoặc do quá mập phì. Khớp cuối các ngón tay, đầu gối, khớp cổ, thắt lưng là nơi bị nhiều hơn cả.


Ngoài ảnh hưởng lên sự di động, viêm khớp còn ảnh hưởng tới nếp sống, tới công việc, khả năng tài chính và ngay cả tới địa hạt tinh thần. Đi lại khó khăn. Không nâng nhấc được vật nặng.Tốn tiền chữa trị. Kém thu nhập. Giới hạn nghề nghiệp, kém sinh hoạt hàng ngày. Cảm thấy trở nên bất khiển dụng, rồi trầm cảm xuất hiện, stress tăng, kém ăn, mất ngủ. Vì theo bác sĩ chuyên khoa xương Scott J. Zashin, chưa có nghiên cứu dứt khoát nào cho hay là ta có thể trì hoãn hoặc phòng tránh sự phát triển của Viêm Khớp nhưng chỉ có cách để giảm những rủi ro gây ra bệnh.


Như vậy, các nhà chuyên môn đều có ý kiến là, chẳng may bị Viêm Khớp thì hãy tìm cách sống chung với bệnh. Tức là thay đổi nếp sống và thói quen để đối phó với khó chịu của bệnh đồng thời cũng tránh những gì có thể gây tổn thương thêm cho khớp đã bị hư hao.


1-Trước hết là cần có một vị lương y cởi mở, tận tâm để sớm xác định bệnh rồi điều trị nhờ đó giảm thiểu tổn thương và giảm đau. Có nhiều thuốc chống viêm, chống đau mà bác sĩ có thể chỉ định cho từng người bệnh. Uống theo đúng hướng dẫn. Nếu có tác dụng ngoại ý, cho bác sĩ biết để đổi thuốc. Muốn dùng thêm thuốc trị “bá bệnh”, không khỏi sẽ được trả lại tiền, thì cũng nên hỏi qua ý kiến bác sĩ. Kẻo mà tiền mất tật mang, vì thuốc Tiên có thể chứa chất gây mục xương, mập phì. Đôi khi bác sĩ cũng bơm bổ xung dầu mỡ nhân tạo (hyaluronic) để khớp bớt khô, cử động dễ dàng.


Trong trường hợp trầm trọng mà chữa trị bằng thuốc không được như ý muốn thì bác sĩ có thể đề nghị giải phẫu khớp. Trước khi quyết định mổ, hỏi bác sĩ xem còn điều trị nào khác không, có cần phải mổ không, tỷ lệ giảm bệnh là bao nhiêu và áp dụng cách mổ nào? Thay khớp, dính khớp hoặc mổ lấy gai, lấy mảnh vụn trong khớp. Hãy tìm hiểu tường tận và tin tưởng ở khả năng của bác sĩ.


2- Hiểu rõ về bệnh
Qua bác sĩ cũng như sách báo, internet, hãy tìm hiểu cặn kẽ về diễn tiến, biến chứng của bệnh để đôi bên có thể “sống chung hòa bình”. Biết người, biết ta mà. Chấp nhận hoàn cảnh một cách tích cực, tránh những gì có thể làm bệnh gia tăng đồng thời áp dụng các phương thức giảm thiểu triệu chứng bệnh. Chia xẻ kinh nghiệm với người cùng cảnh ngộ để giảm khó khăn. Có nhiều hiệp hội thân hữu, hỗ trợ bệnh nhân Viêm Khớp mà ta có thể tham gia để học hỏi, để an ủi lẫn nhau.


3-Bảo vệ khớp
Gượng nhẹ và không dùng khớp đang bị tổn thương để làm công việc cần sức mạnh, như nâng nhấc vật nặng, di động quá nhanh; không đi giày cao gót suốt ngày khi bị viêm khớp đầu gối, cổ chân; không bẻ khớp ngón tay ngón chân để tránh viêm căng dây chằng, gân quanh khớp đưa tới giảm sức mạnh bàn tay, bàn chân.


4-Giảm sức nặng cơ thể.
Ăn uống vừa đủ với nhu cầu, tránh mập phì. Theo bác sĩ Patience White, U.S. Arthritis Foundation, với 1 kg thể trọng thì khớp đầu gối chịu một sức nặng là 4 kg, tăng rủi ro viêm khớp. Thống kê cho hay 2/3 người mập phì bị viêm khớp

5-Tập luyện cơ thể
Nhiều người cho là bị viêm khớp mà vận động cơ thể sẽ làm bệnh trầm trọng hơn. Tin tưởng này đúng nếu không biết cách vận động và không đúng nếu biết tập luyện tùy theo khả năng của khớp. Dòng nước không chảy, nước tù đọng, dơ bẩn. Khớp không cử động, khớp “đóng băng” cứng ngắc. Mỗi sáng, sau một đêm ngủ ngon, bà con thấy các khớp của bàn tay, bàn chân, đầu gối đau đau, không co duỗi đựơc, vì chúng bất động suốt 6,7 giờ. Thêm vào đó, vì khớp viêm đau, bệnh nhân bảo vệ khớp, không dùng, cơ bắp xung quanh yếu, khiến cho khớp thêm cứng. Với các nhà chuyên môn y khoa học, vận động là phương thức hiệu nghiệm nhất vùa phòng tránh vừa giảm khó chịu của Viêm Khớp. Bác sĩ Thấp Học Sam Schatten, Atlanta, nhận xét: “Đi bộ cải thiện rất nhiều thái độ của con người và loại bỏ vòng luẩn quẩn có hại buồn phiền và đau nhức”.

Có ít nhất 3 cách vận động giúp khớp bớt đau:
a- Vận động để tăng tầm chuyển động bình thường (range of motion) và giảm sưng cứng của khớp. Nhiệm vụ khớp cổ tay là xoay tròn về mọi phía thì nhẹ nhàng tập luyện xoay để khớp không đóng băng. Khớp đầu gối là để đứng lên, ngồi xuống, bước tới bước lui thì tập lên gối xuống gối để duy trì chức năng này.


b- Tập luyện để tăng cường sức chịu đựng của cơ thể (aerobic exercise), tuần hoàn hô hấp hoạt động mạnh hơn, tinh thần thoải mái, yêu đời, ngủ ngon hơn đồng thời cũng bớt mập phì, một trong những rủi ro gây viêm khớp. Có thể đi bộ với nhịp bước nhanh hoặc bơi lội.

c- Tập luyện để tăng sức mạnh của cơ bắp, gân, dây chằng chung quanh khớp, nhờ đó khớp đang bị viêm không bị dao động, giảm đau.

Cần hỏi ý kiến bác sĩ về các phương thức tập luyện, sao cho thích hợp với tình trạng bệnh của mình.


6- Sống thoải mái tích cực.
Nhiều người buồn rầu, than vãn vì triền miên đau, sống trong căng thẳng. Mà stress làm cơ thể căng cứng, tăng đau nhức kèm theo bực bội và giảm sinh hoạt. Tích cực sống hòa bình với Viêm khớp cũng tăng sản xuất hóa chất endorphin trong người, là chất làm giảm đau. Lâu lâu làm một cuộc massage, ngâm tắm nước nóng để máu huyết lưu thông, thư dãn xương khớp, ngủ ngon, giảm đau.


7-Thời tiết với Viêm Khớp
Nhiều người tin tưởng rằng thời tiết khí hậu ảnh hưởng tới Viêm Khớp. Họ đã chuyển nơi ở từ miền lạnh ẩm tới vùng khô ráo nắng ấm. Nhiều người cũng nói “cứ mỗi khi tôi đau nhức xương khớp là y như rằng Trời sắp giông tố, mưa bão”. Tin tưởng này có từ thuở xa xưa, khiến cho các khoa học gia cũng phải lưu tâm, nghiên cứu.


Vào thập niên 60 của thế kỷ trước, bác sĩ John Hollander đã làm một nghiên cứu về vấn đề này. Ông để 8 bệnh nhân bị Thấp Khớp và 4 bị Viêm Khớp vào một căn phòng kín trong đó áp xuất không khí điều chỉnh lên xuống được. Kết quả mà ông tìm ra là 8 người nhạy cảm với thời tiết và 7 người cho hay đau hơn khi tăng độ ẩm và giảm áp xuất. Kết quả được nhiều nhà chuyên môn lưu ý và nghiên cứu thêm. Một giả thuyết giải thích hiện tượng này là khi áp xuất xuống thấp, không khí ẩm khiến cho tế bào bị viêm “nở” ra đưa tới khớp hơi sưng và đau.


Trong một tài liệu của Johns Hopkins Medicine có ghi: Mặc dù có vài bằng chứng rằng người sống ở vùng khí hậu ấm, khô ráo ít cơn đau viêm khớp, nhưng khí hậu không ảnh hưởng tới diễn tiến của bệnh. Nhiều lắm thì thời tiết có thể ảnh hưởng tới sự đau của khớp viêm.


Nghiên cứu về Osteoarthritis pain and weather do F. V. Wilder, B. J. Hall và J. P. Barrett thực hiện năm 2003 kết luận: Nói chung, các dữ kiện tìm thấy từ nghiên cứu không hỗ trợ giả thuyết nói rằng thời tiết liên quan tới đau. Thậm chí nếu có thì rất khiêm nhường.


Tạp chí y học J Rheumatology 2004;31:1327-34) có ghi “Kinh nghiệm cố cựu “ Lạnh và ẩm xấu, ấm và khô tốt cho Thấp Khớp” dường như chì đúng với độ ẩm mà thôi”.


Đó là ý kiến chung của các nhà nghiên cứu. Và các bác sĩ chuyên khoa Thấp học cũng ít khi khuyên bệnh nhân di chuyển nơi ở, mà chỉ “nước đôi” vô thưởng vô phạt, nếu quý vị muốn, hãy thử xem sao.

Vả lại, bệnh Viêm Khớp, thấy có ở mọi quốc gia, từ miền nắng ấm tới vùng băng giá quanh năm. Cho nên trước khi di chuyển, cũng nên cân nhắc, sống thử một thời gian coi xem sao. Vả lại di chuyển, bỏ nơi quen sống từ nhiều chục năm, từ bỏ bạn bè thân thuộc, ông bà thầy thuốc thân yêu thì cũng hơi tiếc đấy.

Đặc biệt là với quý bà chị. Vì theo bác sĩ Maradee A. Davis và cộng sự viên, University of California, San Francisco, tỷ lệ viêm khớp gối của phụ nữ là 4.9% so với 2.6% ở nam giới. Và rủi ro này tăng khoảng 1.57 ở tuổi 45-54 lên 2.14 ở tuổi 65-74. Quý hiền tỷ phải cách xa bạn “đồng bệnh “để “tương lân”, học hỏi kinh nghiệm sống với Viêm Khớp thì có lẽ cũng hơi “buồn năm phút” đấy nhỉ.

5-Tập luyện cơ thể
Nhiều người cho là bị viêm khớp mà vận động cơ thể sẽ làm bệnh trầm trọng hơn. Tin tưởng này đúng nếu không biết cách vận động và không đúng nếu biết tập luyện tùy theo khả năng của khớp. Dòng nước không chảy, nước tù đọng, dơ bẩn. Khớp không cử động, khớp “đóng băng” cứng ngắc. Mỗi sáng, sau một đêm ngủ ngon, bà con thấy các khớp của bàn tay, bàn chân, đầu gối đau đau, không co duỗi đựơc, vì chúng bất động suốt 6,7 giờ. Thêm vào đó, vì khớp viêm đau, bệnh nhân bảo vệ khớp, không dùng, cơ bắp xung quanh yếu, khiến cho khớp thêm cứng. Với các nhà chuyên môn y khoa học, vận động là phương thức hiệu nghiệm nhất vùa phòng tránh vừa giảm khó chịu của Viêm Khớp. Bác sĩ Thấp Học Sam Schatten, Atlanta, nhận xét: “Đi bộ cải thiện rất nhiều thái độ của con người và loại bỏ vòng luẩn quẩn có hại buồn phiền và đau nhức”.

Có ít nhất 3 cách vận động giúp khớp bớt đau:
a- Vận động để tăng tầm chuyển động bình thường (range of motion) và giảm sưng cứng của khớp. Nhiệm vụ khớp cổ tay là xoay tròn về mọi phía thì nhẹ nhàng tập luyện xoay để khớp không đóng băng. Khớp đầu gối là để đứng lên, ngồi xuống, bước tới bước lui thì tập lên gối xuống gối để duy trì chức năng này.


b- Tập luyện để tăng cường sức chịu đựng của cơ thể (aerobic exercise), tuần hoàn hô hấp hoạt động mạnh hơn, tinh thần thoải mái, yêu đời, ngủ ngon hơn đồng thời cũng bớt mập phì, một trong những rủi ro gây viêm khớp. Có thể đi bộ với nhịp bước nhanh hoặc bơi lội.

c- Tập luyện để tăng sức mạnh của cơ bắp, gân, dây chằng chung quanh khớp, nhờ đó khớp đang bị viêm không bị dao động, giảm đau.

Cần hỏi ý kiến bác sĩ về các phương thức tập luyện, sao cho thích hợp với tình trạng bệnh của mình.


6- Sống thoải mái tích cực.
Nhiều người buồn rầu, than vãn vì triền miên đau, sống trong căng thẳng. Mà stress làm cơ thể căng cứng, tăng đau nhức kèm theo bực bội và giảm sinh hoạt. Tích cực sống hòa bình với Viêm khớp cũng tăng sản xuất hóa chất endorphin trong người, là chất làm giảm đau. Lâu lâu làm một cuộc massage, ngâm tắm nước nóng để máu huyết lưu thông, thư dãn xương khớp, ngủ ngon, giảm đau.


7-Thời tiết với Viêm Khớp
Nhiều người tin tưởng rằng thời tiết khí hậu ảnh hưởng tới Viêm Khớp. Họ đã chuyển nơi ở từ miền lạnh ẩm tới vùng khô ráo nắng ấm. Nhiều người cũng nói “cứ mỗi khi tôi đau nhức xương khớp là y như rằng Trời sắp giông tố, mưa bão”. Tin tưởng này có từ thuở xa xưa, khiến cho các khoa học gia cũng phải lưu tâm, nghiên cứu.


Vào thập niên 60 của thế kỷ trước, bác sĩ John Hollander đã làm một nghiên cứu về vấn đề này. Ông để 8 bệnh nhân bị Thấp Khớp và 4 bị Viêm Khớp vào một căn phòng kín trong đó áp xuất không khí điều chỉnh lên xuống được. Kết quả mà ông tìm ra là 8 người nhạy cảm với thời tiết và 7 người cho hay đau hơn khi tăng độ ẩm và giảm áp xuất. Kết quả được nhiều nhà chuyên môn lưu ý và nghiên cứu thêm. Một giả thuyết giải thích hiện tượng này là khi áp xuất xuống thấp, không khí ẩm khiến cho tế bào bị viêm “nở” ra đưa tới khớp hơi sưng và đau.


Trong một tài liệu của Johns Hopkins Medicine có ghi: Mặc dù có vài bằng chứng rằng người sống ở vùng khí hậu ấm, khô ráo ít cơn đau viêm khớp, nhưng khí hậu không ảnh hưởng tới diễn tiến của bệnh. Nhiều lắm thì thời tiết có thể ảnh hưởng tới sự đau của khớp viêm.


Nghiên cứu về Osteoarthritis pain and weather do F. V. Wilder, B. J. Hall và J. P. Barrett thực hiện năm 2003 kết luận: Nói chung, các dữ kiện tìm thấy từ nghiên cứu không hỗ trợ giả thuyết nói rằng thời tiết liên quan tới đau. Thậm chí nếu có thì rất khiêm nhường.


Tạp chí y học J Rheumatology 2004;31:1327-34) có ghi “Kinh nghiệm cố cựu “ Lạnh và ẩm xấu, ấm và khô tốt cho Thấp Khớp” dường như chì đúng với độ ẩm mà thôi”.


Đó là ý kiến chung của các nhà nghiên cứu. Và các bác sĩ chuyên khoa Thấp học cũng ít khi khuyên bệnh nhân di chuyển nơi ở, mà chỉ “nước đôi” vô thưởng vô phạt, nếu quý vị muốn, hãy thử xem sao.

Vả lại, bệnh Viêm Khớp, thấy có ở mọi quốc gia, từ miền nắng ấm tới vùng băng giá quanh năm. Cho nên trước khi di chuyển, cũng nên cân nhắc, sống thử một thời gian coi xem sao. Vả lại di chuyển, bỏ nơi quen sống từ nhiều chục năm, từ bỏ bạn bè thân thuộc, ông bà thầy thuốc thân yêu thì cũng hơi tiếc đấy.

Đặc biệt là với quý bà chị. Vì theo bác sĩ Maradee A. Davis và cộng sự viên, University of California, San Francisco, tỷ lệ viêm khớp gối của phụ nữ là 4.9% so với 2.6% ở nam giới. Và rủi ro này tăng khoảng 1.57 ở tuổi 45-54 lên 2.14 ở tuổi 65-74. Quý hiền tỷ phải cách xa bạn “đồng bệnh “để “tương lân”, học hỏi kinh nghiệm sống với Viêm Khớp thì có lẽ cũng hơi “buồn năm phút” đấy nhỉ.

Misophonia: Nguyên nhân khiến bạn sợ tiếng ồn


Tác giả: Như Vũ

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh





Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)



Misophonia: Nguyên nhân khiến bạn sợ tiếng ồn



Bạn có thể đã mắc chứng misophonia nếu cảm thấy bực bội khi nghe những âm thanh bình thường như tiếng bấm bút, tiếng nhai hay tiếng nhịp chân. Vậy chứng misophonia là gì mà lại gây khó chịu tới vậy?

Bạn có bao giờ thấy khó chịu, bực bội hay sợ hãi khi nghe tiếng bấm bút lách tách, tiếng nhai chóp chép? Nếu thường xuyên có những cảm giác này, bạn hãy tìm hiểu misophonia là gì, nguyên nhân gây chứng này và các cách khắc phục.

Chứng misophonia là gì?


Misophonia là một rối loạn khiến bạn có phản ứng mạnh mẽ và tiêu cực thái quá với những âm thanh thông thường như tiếng nhai hay tiếng thở. Không ít người thỉnh thoảng cảm thấy khó chịu khi phải nghe những âm thanh phiền phức hằng ngày. Thế nhưng nếu mắc chứng misophonia, bạn sẽ cảm thấy bực bội tới mức muốn la hét hay đập phá mọi thứ chỉ vì tiếng bặm môi hay bấm bút.





Một số âm thanh cũng có thể gây khó chịu nếu bạn mắc chứng misophonia là tiếng gõ bàn phím hay tiếng gõ tay. Bạn cũng thường khó chịu với những hình ảnh đi kèm với âm thanh mình không thích cũng như các chuyển động lặp đi lặp lại. Những phản ứng về mặt thể chất và cảm xúc đối với âm thanh gây khó chịu khá giống với phản ứng của cơ thể khi gặp nguy hiểm.

Chứng misophonia có thể xảy ra một mình hay xuất hiện cùng các vấn đề y tế khác.




Chứng misophonia phổ biến hơn ở nữ giới và một số người bắt đầu có các dấu hiệu của chứng này ở độ tuổi từ 9 – 13. Chứng rối loạn này thường xuất hiện bất ngờ và có thể không do bất kỳ sự kiện nào trong cuộc sống hàng ngày.

Chứng misophonia có thể nhẹ hoặc nặng. Những trường hợp nhẹ khi nghe âm thanh khó chịu có thể cảm thấy:
•Lo lắng
•Khó chịu
•Chán ghét
•Muốn bỏ chạy


Những trường hợp nghiêm trọng hơn có thể :
•Sợ sệt
•Giận dữ
•Phẫn nộ
•Đau khổ
•Thù ghét
•Hoảng loạn


Chứng rối loạn này có thể ảnh hưởng tới đời sống xã hội khá nhiều. Người mắc chứng misophonia thường sẽ lo lắng khi phải bước vào các tình huống có thể có các âm thanh gây khó chịu. Khi mắc chứng này, bạn có thể tránh né đi ăn ở nhà hàng hoặc thậm chí không muốn ăn chung với người nhà.

Nguyên nhân gây misophonia


misophonia là gì

Các bác sĩ vẫn chưa khẳng định được nguyên nhân chính xác gây chứng misophonia. Tuy nhiên, có một số ý kiến cho rằng nguyên nhân gây bệnh do cả thần kinh và thể chất. Có thể chứng này là do cách âm thanh tác động đến não và kích hoạt các phản ứng tự động trong cơ thể.

Một nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra nguyên nhân gây chứng misophonia có thể do các vấn đề trong não. Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng liên kết trong phần não xử lý các kích thích âm thanh và đưa ra phản ứng khi gặp nguy hiểm bị gián đoạn. Nguyên nhân gây chứng này cũng có thể do các phần não quyết định tầm quan trọng của âm thanh bạn nghe thấy.

Chứng misophonia không liên quan tới sức khỏe của tai hay thính giác nên bác sĩ có thể gặp khó khăn khi chẩn đoán. Đôi khi chứng này còn bị nhầm lẫn với chứng rối loạn lo âu, rối loạn lưỡng cực hoặc rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD).

Cách khắc phục misophonia


misophonia là gì

Tuy hiện chưa có cách chữa chứng misophonia nhưng bạn có thể giúp bản thân bớt khó chịu bằng các cách sau:

– Đeo nút bịt tai để hạn chế nghe phải các âm thanh khó chịu.

– Giảm bớt các âm thanh khó chịu bằng các đeo tai nghe và bật những bài hát mình thích.

– Khi phải đến những nơi công cộng như bến xe hay nhà hàng, bạn có thể chọn ngồi ở những chỗ ít ồn ào.

– Chăm sóc bản thân thật tốt bằng cách nghỉ ngơi, thư giãn và ngồi thiền.

– Rời khỏi những nơi có âm thanh khó chịu nếu có thể.

– Giải thích cảm giác khó chịu với âm thanh của mình với bạn bè và người thân.

– Đến bác sĩ hay các nhà trị liệu để có cách khắc phục tình trạng tốt hơn.

Khi đã hiểu được chứng misophonia là gì, bạn có thể kiểm soát cảm xúc của bản thân tốt hơn và biết cách giúp bản thân bớt khó chịu. Đời sống xã hội từ đó cũng sẽ được cải thiện khá nhiều khi cảm giác sợ âm thanh giảm đi.

“Hội chứng cháy sạch” khiến bạn kiệt sức ở công sở


Tác giả: Tuyết Trinh

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh





Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)



“Hội chứng cháy sạch” khiến bạn kiệt sức ở công sở



Bạn có thấy mỗi sáng không nhấc nổi người dậy đi làm hay cả người rã rời khi bước vào chỗ làm? Không chỉ là do tình trạng mệt mỏi thông thường mà “Hội chứng cháy sạch” có thể là thủ phạm đứng sau khiến bạn thấy kiệt sức đấy.

“Hội chứng cháy sạch” hay hội chứng burnout là một dạng stress đặc biệt liên quan đến công việc. Theo đó, hội chứng cháy sạch sẽ khiến bạn có cảm giác “sức cùng lực kiệt” ở nơi công sở, làm giảm năng suất lao động và cảm hứng làm việc.

“Burnout” không phải là một tình trạng bệnh lý. Các chuyên gia cho rằng các căn bệnh khác như trầm cảm có thể đứng sau hội chứng cháy sạch khiến cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của bạn đều bị ảnh hưởng.




Burnout là gì?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng đây mới chỉ là một tình trạng liên quan đến nghề nghiệp, chưa được xem là bệnh lý.

Tình trạng kiệt sức ở công sở


hội chứng cháy sạch

“Burnout” hay “hội chứng cháy sạch” được nêu ra bởi nhà tâm lý học Herbert Freudenberger vào những năm 1970. Tên gọi này dùng để mô tả tình trạng căng thẳng nghiêm trọng dẫn đến sự kiệt sức về thể chất, tinh thần và cảm xúc.

Bạn có thể gặp phải “hội chứng cháy sạch” ở nhiều khía cạnh trong cuộc sống như khi cảm thấy mệt mỏi vì chăm sóc con cái, sắp xếp công việc gia đình, giữ mối quan hệ hôn nhân… Tuy nhiên, WHO lưu ý rằng hội chứng này chỉ liên quan đến việc làm và không dùng để mô tả trạng thái tương tự ở những khía cạnh khác.

So với tình trạng mệt mỏi thông thường thì “hội chứng cháy sạch” có phần nghiêm trọng hơn vì sẽ khiến bạn gặp nhiều khó khăn khi xử lý các vấn đề hàng ngày. Bạn cũng sẽ dễ hình thành cái nhìn bi quan trong cuộc sống và đánh mất niềm tin.

“Hội chứng cháy sạch” nếu để lâu ngày không thay đổi sẽ dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn như:
•Mất ngủ
•Bệnh tim
•Cao huyết áp
•Tiểu đường tuýp 2
•Hệ miễn dịch suy yếu
•Hay buồn bã, tức giận hoặc cáu kỉnh
•Thường lạm dụng rượu hoặc chất gây nghiện





Bất kỳ ai đối diện liên tục với môi trường áp lực cao đều dễ bị “burnout”. Những người theo chủ nghĩa hoàn hảo cũng dễ bị ảnh hưởng bởi “hội chứng cháy sạch” hơn.


Bạn có thể tìm hiểu thêm: Người theo chủ nghĩa hoàn hảo có nguy cơ cao bị trầm cảm

Dấu hiệu của “hội chứng cháy sạch”


hội chứng cháy sạch

Có thể bạn thấy mô tả về “hội chứng cháy sạch” có vẻ hơi giống những gì mình đang gặp phải nhưng vẫn chưa chắc chắn. Vậy thì hãy xem qua một số dấu hiệu cho thấy bạn đang “burnout” dưới đây:

• Rơi vào tình trạng kiệt sức: Bạn thường xuyên thấy mình mệt mỏi và luôn uể oải. Các triệu chứng đi kèm bao gồm đau đầu, ăn không ngon miệng, khó ngủ…

• Cảm thấy sự tách biệt: Khi đang ở trong trạng thái “burnout”, bạn sẽ thấy mình như đang bị chôn vùi. Kết quả là bạn sẽ giảm dần đi các tương tác với đồng nghiệp, bạn bè hay gia đình.

• Tìm cách chạy trốn: Cảm giác không hài lòng với công việc hay áp lực về những yêu cầu tưởng như không bao giờ có hồi kết khiến bạn luôn vẽ ra những kế hoạch bỏ trốn khỏi công việc. Đó có thể là viễn cảnh tìm chỗ làm mới hay đi du lịch đâu đó để không phải đối mặt với công việc mỗi ngày nữa.

• Luôn thấy khó chịu: “Burnout” khiến bạn vô tình đánh mất đi những mối quan hệ xung quanh mình. Bạn sẽ dễ cáu kỉnh với tất cả mọi thứ, đặc biệt là khi mọi việc không diễn ra theo kế hoạch trước đó.

• Dễ mắc bệnh hơn: Tình trạng kiệt sức cùng những căng thẳng dài hạn khác sẽ làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến bạn dễ bị cảm lạnh, cúm và mất ngủ. “Hội chứng cháy sạch” cũng dẫn đến nguy cơ về các tình trạng như trầm cảm hay lo âu.

• Sử dụng chất kích thích: Trong một số trường hợp, bạn sẽ đắm mình trong rượu bia hay các loại chất kích thích để quên đi hiện tại. Lâu dần, bạn coi đây là giải pháp thường xuyên để giảm bớt áp lực nhưng rất khó lường trước được những hậu quả sau đó.

Diễn biến của “hội chứng cháy sạch”


hội chứng cháy sạch

Không giống như cảm lạnh hay cảm cúm, các triệu chứng của “burnout” không diễn ra ngay tại cùng một thời điểm. Các nhà tâm lý học Herbert Freudenberger và Gail North đã đưa ra 12 giai đoạn mô tả cho hội chứng này:

1. Đặt ra nhiều tham vọng: Điều này đặc biệt dễ thấy ở những người đang bắt đầu công việc mới. Tuy nhiên, quá nhiều tham vọng đặt ra mà không có một chiến lược cụ thể để hiện thực hóa thì rất nhanh chóng, bạn sẽ bị kiệt sức.

2. Làm việc nhiều hơn: Chính tham vọng thúc đẩy bạn muốn cố gắng không mệt mỏi để làm được nhiều việc hơn. Nhưng điều này cũng đồng nghĩa rằng bạn sẽ mất nhiều năng lượng hơn.

3. Bỏ qua nhu cầu cá nhân: Bạn bắt đầu bị cuốn vào công việc một cách không thể kiểm soát. Khi đó, bạn coi nhẹ cả những việc chăm sóc bản thân như ngủ nghỉ, tập thể dục, ăn uống…

4. Thấy mâu thuẫn trong công việc: Trong lúc đang cố gắng vượt qua những giới hạn, bạn bắt đầu thấy mâu thuẫn rằng mình đang phải làm quá nhiều nhưng thành quả nhận lại không tương xứng.

5. Bỏ qua thời gian nghỉ ngơi: Những kết nối với bên ngoài từ các buổi tiệc tùng, xem phim hay cà phê thay vì là niềm vui sẽ lại trở thành gánh nặng cho bạn.

6. Tìm cách đổ lỗi: Sự thiếu kiên nhẫn bắt đầu xảy đến khiến bạn thấy khó chịu với mọi thứ xung quanh. Bạn không nhận thấy rằng mình phải tự chịu trách nhiệm cho bản thân mà luôn thấy lỗi ở người khác.

7. Muốn chạy trốn đi: Bạn sẽ chọn giải pháp né tránh khỏi những người xung quanh, thậm chí là cả những người thân yêu nhất như gia đình hay bạn bè.

8. Thay đổi hành vi: Trong lúc trải qua “hội chứng cháy sạch”, đôi lúc bạn sẽ thấy mình trở nên hung hăng và rất dễ nổi cáu với bất kỳ ai mà không rõ lý do.

9. Chỉ muốn ở một mình: Bạn cần một khoảng không gian hay thời gian cho riêng bản thân và không muốn bất kỳ ai can thiệp đến mình.

10. Cảm thấy trống rỗng: Bạn cảm thấy hoang mang tột độ và tự tìm kiếm giải pháp từ những hành vi tiêu cực như lạm dụng thuốc, ăn uống mất kiểm soát…

11. Rơi vào trầm cảm: Bạn không tìm thấy ý nghĩa cuộc sống hay cảm thấy vui vẻ nữa. Trong đầu bạn bắt đầu hình thành những suy nghĩ tiêu cực, thậm chí là có ý nghĩ về cái chết để kết thúc mọi chuyện.

12. Cơ thể suy sụp: Giai đoạn này là bước cuối cùng của “hội chứng cháy sạch” khi bạn thấy cả thể chất và tinh thần của mình đều rã rời.

Giải pháp cho “hội chứng cháy sạch”

hội chứng cháy sạch

Căng thẳng và áp lực trong cuộc sống là điều không thể tránh khỏi nhưng “hội chứng cháy sạch” là điều hoàn toàn có thể phòng tránh.

1. Vận động cơ thể thường xuyên


Thói quen tập luyện thể thao không chỉ tốt cho sức khỏe thể chất mà còn cải thiện sức khỏe tinh thần một cách đáng kể. Nếu không có quá nhiều thời gian thì bạn cũng không cần đầu tư cho những bài tập công phu như khi giảm cân giữ dáng. Mấu chốt vẫn là để cơ thể được vận động nhẹ nhàng nhằm thay đổi môi trường và tâm trạng nên 20 phút đi bộ cũng đã đủ để tạo ra nhiều sự thay đổi.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Tập thể dục mọi lúc mọi nơi thật dễ dàng

2. Thực hiện chế độ ăn cân bằng


Một chế độ sinh dưỡng cân bằng sẽ bổ sung nguồn năng lượng phù hợp từ protein, chất béo, carbohydrate kết hợp với vitamin và khoáng chất. Trong đó, sự bổ sung các axit béo omega-3 sẽ là liều thuốc chống trầm cảm tự nhiên hữu hiệu. Hãy bổ sung vào bữa ăn của mình các thực phẩm giàu omega-3 như dầu hạt lanh, quả óc chó…

3. Hình thành thói quen ngủ tốt


Cơ thể rất cần thời gian để nghỉ ngơi và hồi phục để lấy lại năng lượng cho các hoạt động. Thế nên, việc đầu tư cho chất lượng giấc ngủ là rất cần thiết để duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần trong trạng thái tốt nhất. Theo Tổ chức nghiên cứu giấc ngủ Hoa Kỳ, bạn không nên sử dụng caffeine hay sử dụng các thiết bị điện tử sát giờ đi ngủ.

4. Tâm sự cùng người thân


Trong lúc cảm thấy bản thân bị kiệt sức, việc tìm kiếm sự giúp đỡ từ người khác cũng là một ý hay. Bạn không nhất thiết phải nhờ đến sự can thiệp từ các chuyên gia tâm lý, hãy nhờ đến những lời khuyên hữu ích từ người thân hay bạn bè thân thiết để thấy tâm trạng nhẹ nhàng hơn.

5. Biết khi nào nên thôi việc


Nếu cảm giác mình mất đi đam mê làm việc và nhận ra mình không phát triển thêm được gì về chuyên môn thì có thể đã đến lúc bạn nên chọn cách dừng lại. Khi chỉ cần nghĩ đến công việc là đã thấy khiếp đảm và không thiết tha gì với tuần làm việc mới, thì đó là lúc bạn nên quyết định thôi việc, tránh để kéo dài tình trạng khiến mình chỉ thêm kiệt quệ.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: Làm sao quyết định thôi việc để bạn bắt đầu điều mình muốn?

Tuy vẫn chưa được chính thức công nhận là một căn bệnh nhưng hội chứng cháy sạch vẫn có những ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của giới văn phòng. Công việc nên mang đến động lực và niềm vui nhưng nếu bạn chẳng còn thấy những điều đó ở nơi làm việc nữa thì có lẽ bạn nên cân nhắc đến bước tiếp theo trên con đường sự nghiệp của mình rồi đấy.

7 thực phẩm bạn nên bổ sung khi cơ thể mệt mỏi


Tác giả: Như Vũ

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh





Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)

Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)



7 thực phẩm bạn nên bổ sung khi cơ thể mệt mỏi



Cơ thể của bạn vận hành tốt và tràn đầy năng lượng hay không tùy thuộc khá nhiều vào các loại thực phẩm bạn nạp vào cơ thể. Vậy bạn nên ăn gì khi cơ thể mệt mỏi để nhanh chóng trở nên vui vẻ và hoạt bát?

Cơ thể mệt mỏi là dấu hiệu của việc thiếu năng lượng và dinh dưỡng. Vậy nên để luôn tươi mới và tràn đầy năng lượng, bạn hãy bổ sung cho cơ thể một số thực phẩm giàu dưỡng chất sau đây.

1. Thực phẩm tươi mới


Tuy các loại thức ăn nhanh như burger phô mai, khoai tây chiên hay gà rán rất ngon miệng nhưng lại không cung cấp nhiều dinh dưỡng cho cơ thể. Bên cạnh đó, thực phẩm chế biến sẵn như thức ăn đóng hộp hay bánh kẹo cũng chứa nhiều chất bảo quản, phụ gia, chất béo chuyển hóa nhanh…








Khi cơ thể mệt mỏi, bạn hãy tự tay nấu những món tươi mới để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng hơn.

2. Rau củ quả tươi


cơ thể mệt mỏi

Thức ăn càng tươi thì càng chứa nhiều chất dinh dưỡng. Vậy tại sao bạn không bổ sung cho cơ thể mệt mỏi của mình những chất dinh dưỡng từ trái cây, rau củ tươi? Những món ăn và thức uống từ chuối vừa ngon vừa có thể cung cấp năng lượng cho bạn tốt hơn cả nước uống thể thao đấy.




Khi mua rau củ quả, bạn hãy chọn những loại trái cây đúng mùa để tránh tình trạng bị chín ép.

3. Đồ uống không caffeine


Caffeine cũng có lợi cho cơ thể nếu bạn dùng điều độ. Tuy nhiên, caffeine không cung cấp cho bạn một nguồn năng lượng bền bỉ. Khi mới uống đồ uống có caffeine, bạn có thể thấy tỉnh táo hơn trong chốc lát nhưng rồi cơ thể sẽ lại mệt mỏi nhanh chóng. Vậy nên, bạn hãy thay đồ uống caffeine bằng nước lọc vì đây là đồ uống có thể thúc đẩy quá trình tạo năng lượng cho cơ thể.

Các thức uống khác như soda và nước tăng lực có thể chứa rất nhiều đường tinh luyện và thành phần nhân tạo không tốt cho sức khỏe Vậy nên, bạn hãy dùng nước lọc khi thấy cơ thể mệt mỏi và không tập trung.




Nếu bạn vẫn thấy cần caffeine để tỉnh táo, hãy chọn cà phê đen hoặc trà không đường.

4. Protein từ thịt nạc


cơ thể mệt mỏi

Các loại thịt đỏ có lẫn mỡ tuy có thể cung cấp protein cho cơ thể nhưng lại chứa nhiều chất béo bão hòa không tốt cho sức khỏe. Các loại thịt nạc như thịt gà hay cá vẫn cung cấp đầy đủ protein nhưng chứa ít chất béo bão hòa hơn nên sẽ lành mạnh hơn.




Những loại cá có nhiều axit béo omega-3 như cá hồi và cá ngừ còn có thể bổ sung chất béo có lợi cho tim mạch.