Người dân Panjshir cho rằng tình hình hiện tại tương tự thời kỳ Quân đội Liên Xô chiếm đóng thung lũng và đẩy lực lượng kháng chiến lên núi.
"Chúng quá đông"
Các chiến binh Panjshir đã trở thành huyền thoại khi chống cự Hồng quân Liên Xô trong một thập kỷ, suốt cuộc nội chiến sau đó và chống lại chế độ Taliban từ năm 1996-2001.
Thung lũng dài 115 km (70 dặm) được bao quanh bởi các đỉnh núi phủ tuyết lởm chởm tạo cho lực lượng phòng thủ một lợi thế tự nhiên.
Nhưng hai thập kỷ kể từ khi thủ lĩnh quá cố Ahmad "Shah" Massoud dẫn dắt đội quân những người Panjshir liên tiếp giành chiến thắng, tỉnh này đã lọt vào tay Taliban.
Kể từ ngày 30/8, Taliban đã phát động một cuộc tấn công đa hướng - theo một số người dân, các chiến binh Panjshir đã phải đấu "1 chọi 3".
Abdul Wajeed, một ông lão ở Thung lũng Panjshir đã buồn bã nêu ra lý do Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan (NRF) của Ahmad Massoud (con trai của Ahmad "Shah" Massoud) thất thủ trước các đợt tấn công không ngừng của Taliban ngắn gọn như sau:
"Quân số của họ quá áp đảo".
Dựa vào cánh cửa tại một cửa hàng hiện vẫn đóng cửa ở làng Khenj, Abdul Wajeed cho biết Taliban đã tập trung một lực lượng đông đảo vào tháng 9 tại cửa ngõ thung lũng chiến lược - nằm ở phía bắc thủ đô Kabul.
Cảnh tượng hàng chục xe bọc thép của Taliban tiến quân qua hẻm núi hẹp đã khắc sâu vào trí nhớ của ông: "Chúng tôi không thể làm gì hơn được nữa".
Trong vòng 3 ngày, NRF - kết hợp giữa các chiến binh Panjshir và tàn dư của Quân đội Quốc gia Afghanistan (ANA) từ những vách đá hiểm trở phía trên thung lũng đã "bằng vũ khí hạng nặng" chống trả quyết liệt các đợt tấn công của Taliban.
Xác của hơn một chục phương tiện cơ giới của Taliban là minh chứng cho sự ác liệt của cuộc chiến.

[/IMG]
Nhưng được khích lệ bằng các chiến thắng trên khắp đất nước Trung Á và trang bị bởi một kho vũ khí khổng lồ, lực lượng Hồi giáo cực đoan vẫn tiếp tục tung ra các đợt tiến công không ngừng.
Tại Malaspa, một ngôi làng nông nghiệp được bao quanh bởi những cánh đồng tươi tốt, ông lão Khol Mohammad cho biết lực lượng Taliban đã áp đảo NRF ra sao: "Khoảng 1.000 xe chở đầy Taliban".
Theo một tay súng NRF, người hiện vẫn đang ẩn nấp trong Panjshir: "Chúng tôi rất ngạc nhiên, chúng tôi không biết phải làm gì. Chúng tôi không có đủ vũ khí".
Các tay súng phòng thủ của NRF nã đủ mọi loại hỏa lực có trong tay vào mũi tấn công của Taliban ở Thung lũng Panjshir sáng 30/8.
Vũ khí quá lỗi thời hay lãnh đạo kháng chiến quá tệ?
Bình luận với AFP, chỉ huy Taliban, Mullah Sanaullah Sangin Fatih cho biết rằng kho vũ khí của NRF đã có tuổi đời hàng thập kỷ và trái ngược hoàn hoàn với vũ khí hiện đại mà Taliban sử dụng: "Chúng có niên đại chủ yếu từ thời Liên Xô còn chiếm đóng (Afghanistan)".
Một tay súng NRF cho biết thậm chí Taliban đã sử dụng một máy bay không người lái (UAV) trong các trận đánh: "Thứ đó cho phép chúng (Taliban) dễ dàng xác định vị trí và trút hỏa lực vào chúng tôi".
Nhiều nhân chứng đã báo cáo về các cuộc không kích, nhưng cho tới nay vẫn chưa rõ ai hay quốc gia nào đã thực hiện chúng.
Một số người ở Panjshir đã cáo buộc nước láng giềng Pakistan tiến hành không kích và thậm chí là đưa cả lính đặc nhiệm hỗ trợ Taliban chống lại họ - điều mà sau đó Islamabad đã bác bỏ.
Những người khác thì tập trung sự chỉ trích vào yếu kém của các lãnh đạo NRF, mà cụ thể là của Thủ lĩnh Ahmad Massoud - người được cho là thiếu cả kinh nghiệm quân sự lẫn khả năng thu hút hậu thuẫn từ quốc tế.
Một đồng lãnh đạo khác của NRF, Cựu Phó Tổng thống Afghanistan Amrullah Saleh thì được cho là đã làm quá ít để thu hút sự ủng hộ ngay cả ở trong Thung lũng Panjshir.
Một nhà báo địa phương cho biết:
"Khi ông ấy (Saleh) đến vào tháng 8 để kêu gọi mọi người chiến đấu với mình, các bô lão đã chỉ trích ông ấy vì chưa bao giờ làm bất cứ điều gì cho Panjshir".
Taliban chớ vội ăn mừng
Hiện chưa rõ những gì còn lại của NRF và các lãnh đạo của nó còn ở Panjshir hoặc thậm chí trong Afghanistan hay không, tuy nhiên theo những gì AFP phỏng vấn người dân, hiện tại thung lũng Panjshir có vẻ yên bình, với sự cai trị của Taliban đang diễn ra "tốt đẹp".
Như một dấu hiệu của sự tôn trọng, nhóm Hồi giáo cực đoan đã sửa chữa lăng mộ của Ahmad "Shah" Massoud cho biết rằng họ muốn mang lại "hòa bình và an ninh" cho Panjshir nhưng cũng đồng thời ra tuyên bố tiếp tục săn lùng các chiến binh kháng chiến còn lại.
Ông lão Khair Mohammad một người ở làng Peshjrur của Panjshir thì bình luận rằng những gì diễn ra ở hiện tại nhắc nhở ông về thời kỳ Liên Xô chiếm đóng:
"Nó giống hệt nhau. Họ đến - ngay từ đầu họ đã nói với chúng tôi rằng chúng ta có thể là bạn, và tất nhiên là chúng tôi nói đồng ý. Và các vị cũng đã biết điều gì xảy ra tiếp theo".
VietBF @ Sưu tầm