Đại tá Gaddafi đă lên chầu Trời từ năm 2011 sau khi bị lôi ra từ ống cống mà ông lẩn trốn. Nhưng những "truyền thuyết" về sự giàu có, xa hoa của ông vẫn cứ nóng hổi. Ông có nguồn thu từ dầu mỏ và số tài sản cực khủng hiện cũng chưa thể thống kê hết. Theo phỏng đoán tài sản của ông có từ 100 đến 400 tỷ đô la.
Năm năm sau cái chết của ông Muammar Gaddafi, vẫn c̣n quá nhiều điều chưa biết trong vụ hạ bệ nhà lănh đạo Libya. Nhưng câu hỏi gây nhiều ṭ ṃ nhất là: số tài sản khổng lồ của ông ấy đang nằm ở đâu?
Đại tá Muammar Gaddafi có sở thích đội vương miện bằng vàng ṛng - Ảnh: AFP.
Số tài sản của "vương triều" Muammar Gaddafi được cho là lên đến vài trăm tỉ USD.
Cũng như nhiều bí mật về các kho báu huyền thoại trước đây, số tài sản của đại tá Gaddafi cũng nhuốm màu huyền thoại.
Nguồn tiền khổng lồ từ dầu mỏ
Trước hết, thật ra không ai biết số tài sản đó trị giá bao nhiêu. Các chuyên gia chỉ có thể ước đoán nó vào khoảng 100 đến 400 tỉ USD.
Sự phỏng đoán ở mức độ cách biệt xa như thế bởi lẽ ở thời c̣n làm lănh đạo, nhà cựu lănh đạo và người thân của ông kiểm soát hết toàn bộ ngân sách nhà nước.
Trong 42 năm nắm quyền, đại tá Gaddafi cùng người thân của ḿnh được cho là đă tích lũy số của cải khổng lồ nhờ nguồn tiền từ bán dầu mỏ.
Đại tá Gaddafi chính thức bị lật đổ vào cuối tháng 8-2011, rồi sau đó bị lực lượng nổi dậy giết chết ngày 20-10-2011 tại Sirte (Libya). Chính người dân Libya cũng đồn đoán rằng ông Gaddafi phải có cả một kho báu khổng lồ.
Khi phe nổi dậy nắm quyền kiểm soát thủ đô Tripoli, những ngôi nhà sang trọng từng là biểu tượng một thời của quyền thế nhà Gaddafi lập tức trở thành mục tiêu hàng đầu.
Sau khi bắn rocket hạng nặng đă phá tan lớp tường thành bảo vệ các ngôi biệt thự, quân nổi dậy tiến vào bên trong và bắt đầu vơ vét đống tài sản bẳng hiện vật mà ông Gaddafi không thể mang đi được khi bị lật đổ.
Sự xa hoa trong nhà của lănh đạo Gaddafi - Ảnh: AFP
Ngay cả khi đă bị đạn bom bắn phá, người ta vẫn c̣n thấy những căn pḥng lộng lẫy như trong cung điện vua chúa, treo đầy các tác phẩm nghệ thuật và đồ nội thất theo phong cách từ thế kỷ XIV.
Trong dinh thự, ông Gaddafi c̣n cho xây dựng các khu vườn rộng, nuôi nhiều loại động vật ở châu Phi... mà theo một số người ước tính th́ trị giá của chúng cũng lên đến hàng tỉ USD.
Luật sư Majid Bouden, cũng là một chuyên gia về Libya, cho biết số tiền đó chủ yếu là tiền mặt và việc đo đếm chưa bao giờ được minh bạch.
Cựu bộ trưởng Dầu mỏ của Libya, ông Choukri Ghanem có thể là người nắm giữ ch́a khóa giúp giải mă bí mật đó nhưng ông ta đă được phát hiện chết đuối trên sông Danube ở châu Âu vào năm 2012.
Nam Phi - cỗ máy rửa tiền của Libya?
Luật sư Majid Bouden nhận định: “Để t́m được tiền của chính quyền Libya trước đây, cần phải lần theo dấu vết của các quĩ đầu tư”.
Dưới thời chính quyền Gaddafi, nguồn tiền có được từ bán dầu mỏ đă được tái đầu tư thông qua các quĩ của chính phủ, trong đó lớn nhất là quĩ Libyan Investment Authority. Đứng đầu quĩ này là ông Bachir Saleh. Sauk hi chính quyền Gaddafi sụp đổi, ông ta trốn sang Tunisia, rồi sang Pháp. Cho đến khi bị Tổ chức cảnh sát quốc tế Interpol truy nă, ông ta chạy sang Nam Phi và có thể vẫn c̣n ở đó cho đến nay.
Nam Phi hiện đang bị nghi ngờ là “cỗ máy rửa tiền” của chính quyền Libya cũ.
Ông Erik Goaied, một doanh nhân Thụy Điển gốc Tunisia, đă truy t́m nguồn tiền bẩn của Libya từ nhiều năm qua và đang hướng chú ư đến Nam Phi. Đảng ANC nắm quyền ở Nam Phi hơn 20 năm qua chưa bao giờ giấu diếm mối quan hệ thân thiết với chính quyền Gaddafi bởi lẽ nhà lănh đạo này đă ủng hộ ANC trong cuộc đấu tranh trường kỳ chống chế độ apartheid.
Theo ông Goaied, hàng tỉ USD tiền mặt của Libya hiện nằm trong các ngân hàng ở Nam Phi, nhưng chính quyền Pretoria luôn phủ nhận các cáo buộc đó.
Nhưng không chỉ có tiền mặt. Vào năm 2012, Abdullah Sanussi, cựu lănh đạo t́nh báo của Libya, có một trữ lượng lớn nguồn vàng của chính quyền Gaddafi đă được chon giấu trong sa mạc tại Libya.
Theo một báo cáo của t́nh báo Mỹ bị Wikileaks công bố, những tài sản của chính quyền Libya vào năm 2006 c̣n mở rộng ở nhiều lĩnh vực như lọc dầu, sản xuất khí đốt, viẽn thông, cơ sở hạ tầng, khách sạn, các cơ quan truyền thông và kinh doanh siêu thị. Đó là chưa kể những bất động sản được mua bí mật ở khắp thế giới.
Một phần tài sản của nhà Gaddafi c̣n nằm trong các ngân hàng ở Mỹ, châu Âu, đặc biệt là tại Thụy Sĩ - nơi nổi tiếng với luật bảo vệ bí mật khách hàng. Thụy Sĩ đă cho đóng băng được gần 15 triệu euro số tiền đă được xác nhận có dính líu đến "Vua của các v́ vua châu Phi" Gaddafi.
"Đó chỉ là giọt nước trong đại dương (tài sản của Gaddafi)", luật sư Majid Bouden quả quyết.
Các chuyên gia cũng lo lắng rằng nếu không sớm t́m thấy các tài sản của "lănh tụ của chủ nghĩa Hồi giáo" (một danh xưng ưa thích khác của đại tá Gaddafi) th́ chúng có thể rơi vào những thế lực xấu xét theo t́nh h́nh quá bất ổn tại Libya trong năm năm qua.
Thậm chí vẫn c̣n những số tiền khổng lồ của Gaddafi trong các tài khoản giấu tên ở các thiên đường tài chính trên thế giới.
Những tài liệu trong vụ ṛ rỉ thông tin "Tài liệu Panama" cho thấy có hơn 100 công ty có liên quan đến ông Ali Dabaiba (một người thân của Gaddafi) và các công ty b́nh phong này đều do công ty luật Mossack Fonseca ở Panama xử lư giúp.
Gaddafi bị giết chết ra sao?
Ống cống thoát nước mà Gaddafi đă ẩn nấp và bị bắt sáng 20-10-2011 - Ảnh: AFP
Theo lời kể của các binh sĩ thuộc Hội đồng Dân tộc Chuyển tiếp Libya (NTC), ngay trước giờ cầu nguyện buổi sáng 20-10-2011, ông Gaddafi, với khoảng một chục vệ sĩ trung thành và được hộ tống bởi người đứng đầu lực lượng quân đội đă tan ră Abu Bakr Younis Jabr, mở ṿng vây ra khỏi Sirte sau hai tháng bị vây hăm và tháo chạy về phía tây.
Họ không đi được xa. Phía Pháp cho biết một máy bay của họ đă không kích một đoàn xe thuộc lực lượng của ông Gaddafi ở gần Sirte vào lúc 8g30 ngày 20-10 (13g30, giờ Việt Nam) nhưng không rơ liệu cuộc không kích có tiêu diệt Gaddafi hay không. Một quan chức của NATO khẳng định đoàn xe của ông Gaddafi đă bị một máy bay của Pháp hoặc một máy bay không người lái Predator của Mỹ tấn công.
Khi tiếp cận hiện trường, người ta thấy bên trong những chiếc xe vẫn c̣n có những cái xác cháy đen của tài xế và binh lính chết ngay tức khắc v́ trúng bom.
Các binh sĩ của NTC nói Gaddafi và một nhóm tùy tùng c̣n sống sót có vẻ như đă chạy qua một đám cây và núp trong hai cống nước.
Sau đó họ lại bị bao vây và Gaddafi bị lôi ra từ một ống cống và bị giết chết sau đó.
Nhưng như trên đă nói, trong cảnh thời loạn ở Libya, đến cả sự thật về cái chết của Gaddafi vẫn c̣n nhiều phiên bản khác nhau.
Nhưng người ta cũng không cần lưu tâm quá nhiều về các chi tiết. Ông ấy đă chết. Đó là điều xác thực. Người ta c̣n quá nhiều việc phải làm ở phía trước.
Vietbf @ sưu tầm.
