Giao Chỉ Vũ Văn Lộc
Con đường gai góc.
Trong khi khắp bốn phương việc đặt tên hay tuyên dương Little Saigon thực hiện nhẹ nhàng th́ Little Saigon của San Jose đă đi trên một con đường gai góc. Cao điểm là buổi tranh luận vào một dài đầu tháng 3-2008 tại San Jose City Hall. Hàng ngàn người tham dự, hàng trăm người kêu nài, dọa dẫm, nỉ non, lớn tiếng và nhỏ nhẻ. Tiếng Anh, tiếng Việt. Nam phụ lăo ấu. Tất cả đều vô vọng. Hội đồng thành phố không đồng ư “Saigon Nhỏ”. Theo đề nghị của cô nghị viên Madison quản nhiệm khu số 7, thành phố dự trù sẽ có một “Saigon To”. Cô đề nghị đă Saigon là phải “Saigon Business District”.

Exit Little Saigon
Nhưng phía cộng đồng tham dự họp bàn dứt khoát chỉ muốn có tên Little Saigon cho các khu thương mại Việt trên đường Story từ Mc Laughlin đến Senter. Little Saigon của San Jose sẽ xếp hàng với Saigon Nhỏ Orange county và nhiều nơi khác. Câu chuyện nhỏ ở địa phương mà tờ The New York Times phải đăng tin ngày 6 tháng 3-2008 với kết quả 7/4 nghị viên không chấp thuận v́ c̣n chờ ư kiến của các thương gia trong khu vực.
Lập luận theo sách vở của thành phố nói rằng hỏi ư kiến khác với bầu cử. Nếu là bầu cử th́ đa số sẽ thắng. C̣n hỏi ư kiến là một chuyện, có làm theo hay không là chuyện khác. Không thể bị áp lực. V́ không được chấp thuận nên dân chúng biểu t́nh, tuyệt thực và cuộc đấu tranh khởi sự lâu dài, quyết liệt với hàng ngàn người tham dự.
Từ đ̣i hỏi một tên gọi danh dự, cuộc đấu tranh hướng mục tiêu tranh đấu vào cô nghị viên trẻ tuổi của Việt Nam. Phong trào đ̣i truất phế nổi lên đă trở thành một biến chuyển chính trị quan trọng. Tuy nhiên cô Madison Nguyễn đă vượt qua kỳ truất phế. Tiếp theo cô đủ phiếu tái cử cho nhiệm kỳ 2 và hiện nay là phó thị trưởng của San Jose.
Cuối năm qua nhân dịp ra mắt sách của một tác giả phụ nữ tại hội trường VIVO, cô được giới thiệu với lời lẽ nồng nhiệt và nhận tràng pháo tay của cử tọa tham dự.
Chẳng bù với những năm trước khi đến dự các buổi sinh hoạt cộng đồng, việc hiện diện của cô đă từng bị đả đảo và gây nhiều tranh căi. Quả thực thời gian là viên thuốc nhiệm mầu đă làm cho hận thù dần dần lắng xuống.
Từ năm 2005 đến nay cuộc đời chính khách của Madison đă trải qua rất nhiều khó khăn và cay đắng. Cô là nghị viên có nhiều tham vọng, nhiều nỗ lực, nhiệt thành và chăm chỉ hơn tất cả các bạn đồng viện. Tuy nhiên chính những ưu điểm đôi khi lại trở thành khuyết điểm, làm cho nhiệm vụ thêm vất vả. Tinh thần quyết thắng, cứng rằn, thiếu thông cảm và không thỏa hiệp đă đem đến cho Madison nhiều khó khăn mà các nghị viên khác không gặp phải.
V́ vậy cũng như cái tên Little Saigon tại San Jose gặp nhiều trở ngại, khi phải đối đầu với dân ư qua một danh xưng đơn giản chính Madison cũng đă vô t́nh t́m đường gai góc mà đi.
.png)
.jpg)
Luật sư Nguyễn Tâm và Madison trong vụ án Bích Câu
Madison là ai.
Gia đ́nh ông Nguyễn với vợ và 9 con vượt biển từ Nha Trang rồi đến Phi luật Tân năm 1980. Trong 9 đứa con của một gia đ́nh chài lưới miền duyên hải Nam phần th́ cô Phương Tửu sinh năm 1975 mới có 4 tuổi. Không ai có thể biết rằng đứa bé gái 4 tuổi nhỏ bé đó sẽ có ngày làm phó thị trưởng một đô thị trên triệu dân tại Hoa Kỳ.
Cả gia đ́nh định cư tại Arizona. Sau đó dọn về tiểu bang vàng California, nhưng cũng chỉ tiếp tục làm nông trại và lao động tại Modesto. Cô bé Phương Nguyễn trải qua thời kỳ niên thiếu tại quê nghèo miền Bắc California. Ngoài giờ đi học Phương đi hái trái cây với số tiền lao động đầu tiên là 1 US một giờ. Sự quyết tâm đă bắt đầu từ đó. Năm 18 tuổi khi vào quốc tịch Phương biến thành Madison và nỗ lực ôm hoài băo lớn trong một thân h́nh bé nhỏ.
.jpg)
Tuyên thệ nhận chức nghị viên
Sau cùng với bao nhiêu gian truân vất vả cô bé thuyền nhân 4 tuổi họ Nguyễn tên Phương đă trở thành phó thị trưởng San Jose Madison Nguyễn. Sau 2 nhiệm kỳ hội đồng thành phố gần 10 năm, rồi có thể sẽ ra tranh cử thị trưởng vào năm 2014. Cuộc đời chính trị của cô đă được thuật lại trong cuốn tự truyện song ngữ mới phát hành. Trong đó Little Saigon dù không giăi bày đầy đủ nhưng chắc chắn vẫn là vấn nạn đau thương nhất. Để giải quyết cho xong một lần, ngày 27 tháng 9-2012 ông thị trưởng Chuck Reed và cô phó Madison Nguyễn đă công bố một bản văn ngỏ ư sẽ thông qua việc đồng thuận cho thực hiện tấm bảng trên xa lộ chỉ lối vào và đồng thời chính thức hoá tên Little Saigon. Như vậy cả một cuộc chiến 5 năm lúc ồn ào bùng nổ lúc âm ỷ soi ṃn hai phía đă đến lúc có lối thoát. Đó là Exit Little Saigon.
.jpg)
Hàng ngàn người tranh đấu cho Little Saigon
Phía đấu tranh đă hết sức bền bỉ và nhẫn nại suốt 5 năm, bây giờ đến lượt phe thành phố cũng học được chữ nhẫn của Á Châu. Có khi nhẫn để b́nh an, có khi nhẫn để thênh thang cơi ḷng.
Exit Little Saigon.
Khởi đi từ một chuyện rất nhỏ bàn về một danh xưng tiêu biểu cho khu thương mại Việt Nam, cuộc đấu tranh trở thành vấn đề quốc cộng, vấn đề tự ái dân tộc, vấn đề âm mưu chính trị và rất nhiều giả thuyết khác. Phía Saigon Business District, dù có cả hội đồng thành phố đồng thuận lúc khởi đầu. Hoặc có các thân hữu yểm trợ về sau, nhưng trước sau cũng chỉ có một ḿnh cô nghị viên Madison là nhân vật chính. Phía đấu tranh cho Little Saigon đă có hầu hết các đoàn thể đồng ḷng yểm trợ, cho dù sau này có chia rẽ v́ ư kiến khác biệt, hoặc là có cả hội đồng của Little Saigon San Jose Foundation, nhưng nếu phải chọn một người duy nhất để nói đến. Người đó chính là Đỗ Hùng. Trong buổi họp mặt gây quỹ cho các bảng Exit, trưởng ban tổ chức Đỗ Hùng đă lên tiếng chính thức cảm ơn các nhà yểm trợ, các chính khách Hoa Kỳ gần như đủ mặt.
5 tấm bảng sẽ đặt trên 2 phía xa lộ 101. Hai tấm sẽ đặt trên xa lộ 280. Tổng số ngân khoản tốn kém chừng 30 ngàn mỹ kim nhưng ảnh hưởng hết sức lớn lao. Ngoài ư nghĩa t́nh tự quê hương, ngoài giá trị thương mại và kinh tế, Exit Little Saigon c̣n ghi dấu một cuộc đấu tranh bền bỉ, mănh liệt và nhất là khôn ngoan trong giai đoạn thương thuyết sau cùng. Để tiếp tục áp lực với thành phố, phe bồ câu vào thương thuyết trực tiếp, nhưng phe diều hâu vẫn tiếp tục hầm hè quyết chiến. Nếu chỉ thấy 2 phe chia rẽ là không nh́n thấy thế hỗ trợ chiến lược đă vô t́nh thể hiện.
Sau cùng chuyện phải đến đă đến. Năm 2013 San Jose sẽ chào mừng Exit Little Saigon.
Đỗ Hùng là ai?
Năm 1954 chàng thanh niên Đỗ Hải di cư vào Nam. Quê Quảng B́nh nên anh chỉ cần vượt cầu Bến Hải, qua Quảng Trị là vào đến Thừa Thiên.
Cùng lúc đó có cô thiếu nữ họ Phạm đi từ Hà Nội vào Saigon. Ông Đỗ Hải nhập ngũ khóa 4 Thủ Đức, cùng khóa với ông Hùng Xùi, ông Ngô Quang Trưởng và ông Ngọc Toét. Sau khi ra trường sĩ quan Đỗ Hải lập gia đ́nh với cô bé di cư họ Phạm. Đỗ Hùng chính là con của hai ông bà. Hùng sinh trưởng Saigon nhưng gốc Quảng B́nh pha Hà Nội. Ông Hải, ông Trưởng, ông Ngọc không c̣n nữa. Bây giờ chỉ c̣n bác Hùng Xùi luôn luôn đứng bên cạnh cháu.
.jpg)
.jpg)
Hoạt động sinh viên 82 và Quốc hận 83
Khác với các cậu bé Saigon, Hùng thường theo bố đến các đơn vị QLVNCH đặc biệt là những năm sau này tại căn cứ Sư đoàn 5 bộ binh khi thân phụ là trung tá phục vụ Lai Khê. Khi gia đ́nh di chuyễn qua Mỹ 1975 và cư ngụ tại Nam Cali, Đỗ Hùng vẫn đem theo h́nh ảnh của quân lực VNCH và hoài băo một ngày trở về.
Thời kỳ 78-79 báo Trắng Đen của các ông Việt Đ́nh Phương và Tô Văn thường đăng bài của nhà cách mạng trẻ với bút hiệu Đỗ Phục Quốc. Một lần các đàn anh cùng với bác Lục Phương Ninh, Đinh Thạch Bích v.v..mời bạn Phục Quốc đến thăm ṭa soạn bàn chuyện giải phóng quê hương. Té ra là cậu Đỗ Hùng c̣n chưa tốt nghiệp trung học trường Vista ở Oceanside. Mọi người hết sức ngạc nhiên và kết nạp ngay thế hệ tương lai vào hàng ngũ của đoàn thể.
.jpg)
.jpg)
Xách động biểu t́nh chống cộng và diễn hành ôn ḥa cho 30 tháng 4
Tiếp theo gia đ́nh ông Đỗ Hải dọn về San Jose và Đỗ Hùng tiếp tục sinh hoạt đảng phái, cộng đồng và hoạt động với phong trào sinh viên Việt Nam. Trong khi đa số sinh viên Việt tại SJSU học kỹ thuật, điện toán hay giáo dục th́ sinh viên Đỗ Hùng đi ngược chiều để tốt nghiệp khoa chính trị. Anh dự trù tiếp tục lấy bằng tiến sĩ với đề tài liên quan đến chiến tranh Việt Nam.Trong hoạt động đảng phái Đỗ Hùng luôn luôn nhiệt thành yểm trợ các phong trào phục quốc từ người đấu tranh quyết liệt như Vơ đại Tôn cho đến các nhà đấu tranh chính trị như Nguyễn Ngọc Huy. Không lần nào các sinh hoạt của các vị đàn anh đến San Jose mà Đỗ Hùng vắng mặt. Trong công việc đấu tranh trực diện , biểu t́nh, chống cộng, tranh đấu cho thuyền nhân, Hùng luôn luôn là thanh niên lănh đạo có khả năng hướng dẫn, điều khiển và xách động hết sức hữu hiệu.Với công tác sinh hoạt trẻ anh đă cùng Vũ Anh Thư tổ chức vào dịp 30 tháng 4 kết hợp thanh niên sinh viên toàn miền Bắc ngay từ 1980. Trong công tác cộng đồng Đỗ Hùng đă từng làm chủ tịch cộng đồng VN Bắc Cali trong các giai đoạn cần đối thoại trực diện và quyết liệt với phe cộng sản hay thân cộng. Đặc biệt hữu hiệu và bền bỉ nhất là việc đấu tranh cho Little Saigon suốt 5 năm qua. Anh là người vừa là phát ngôn viên, vừa là người thương thuyết, vừa là người hô hào xách động trong tất cả các buổi xuống đường. Sau cùng anh cũng là người thảo kế hoạch để đạt được thành quả sau cùng cho Little Saigon có được một Exit kể cả nghĩa đen và nghĩa bóng.
.jpg)
.jpg)
Làm việc cho bộ quốc pḥng và đấu tranh cho Little Saigon
Thế hệ tương lai
Nếu con đường và mục tiêu của Madison rời khỏi miền quê hương cát trắng năm 4 tuổi là con đường USA th́ con đường của Đỗ Hùng rời Sài G̣n năm 15 tuổi là con đường Việt Nam. Giấc mơ của Madison là American Dream th́ giấc mơ của Đỗ Hùng là giấc mơ Việt Nam. Giấc mơ của 2 người trẻ Việt Nam có trái chiều, th́ dù sao Exit Little Saigon cũng chỉ là lối ra tạm trong cuộc đời của từng con người. Nhưng mai đây Exit Little Saigon sẽ măi măi là con đường trở về với văn hóa, lịch sử và cội nguồn của nhiều thế hệ Việt Nam. Sau này mỗi khi đi trên xa lộ 101 hay 280 nh́n thấy Exit Little Saigon,Đỗ Hùng sẽ nghĩ ǵ, Madison sẽ nghĩ ǵ. Các anh các chị sẽ có bao giờ t́m thấy đâu là Exit USA và đâu là Exit Việt Nam.
Các bạn già của tôi mai này rong ruổi đường xa lạc loài đến vùng San Jose chợt thấy Exit Little Saigon là biết sẽ có tô phở nóng. Nếu đi thẳng đến Senter Rd quẹo trái, qua khỏi vườn Nhật thấy ngọn cờ vàng thường trực, sẽ gặp Việt Museum.
Là ta sẽ gặp nhau. giaochi12@gmail.com
.jpg)
.jpg)
Chào mừng thành quả Little Saigon