Báo vừa nhận được một bức thư gửi về hộp thư lienlacdanlambao@gma il.com. Nội dung là bản tường trình lại sự việc đã xảy ra tại Văn Giang sáng ngày 24/04/2012 của phóng viên Nguyễn Ngọc Năm - người đã bị lực lượng công an dùng gậy, dùi cui đánh vào người, đấm đá vào mặt, vào ngực và còng tay trong vụ cưỡng chế đất đai của nông dân tại xã Xuân Quan, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên.
Dân Làm Báo chưa có đủ điều kiện để kiểm chứng nguồn thông tin trên. Tuy nhiên, trong tinh thần dân báo phục vụ bà con trong thôn, Dân Làm Báo xin công bố nội dung bản tường trình này cùng mọi người để rộng đường dư luận hơn.
*
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
----------------
BẢN TƯỜNG TRÌNH VÀ ĐỀ NGHỊ
(Vụ việc đánh phóng viên VOV tại Văn Giang, Hưng Yên ngày 24-04-2012)
Kính gửi: HỘI NHÀ BÁO VIỆT NAM
Chúng tôi là: Nguyễn Ngọc Năm, (sinh năm 1970 - Trưởng phòng) và Hán Phi Long (sinh năm 1979), Phóng viên phòng Phóng viên Thời sự Chính trị - Kinh tế - Trung tâm Tin, Đài Tiếng nói Việt Nam - là Hội viên Hội nhà báo Việt Nam xin trình bày sự việc bị lực lượng cưỡng chế đánh vào sáng 24/4/2012 tại xã Xuân Quan, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên như sau:
Tôi được giao nhiệm vụ theo dõi, đưa tin, nắm tình hình để báo cáo vụ việc cưỡng chế ở huyện Văn Giang.
Ngày 23/4/2012, tôi tham gia buổi họp báo do Văn phòng UBND tỉnh Hưng Yên tổ chức. Tại cuộc họp này, sau khi nghiên cứu thông cáo báo chí, tôi có một số câu hỏi trên tinh thần ủng hộ chủ trương của tỉnh, như: “Ngày nào tổ chức cưỡng chế? Công tác chuẩn bị như thế nào để đảm bảo an toàn tuyệt đối? Nhà báo đến tác nghiệp, đưa tin có được không? Với những đối tượng cầm đầu, lôi kéo, kích động thì phân loại, xử lý như thế nào?”.
Những câu hỏi của tôi đã được chủ trì họp báo trả lời và lãnh đạo các ban, ngành cùng nhiều đồng nghiệp dự họp báo đồng tình.
Ngày 24/4/2012, là ngày tiến hành việc cưỡng chế tại xã Xuân Quan, huyện Văn Giang, tôi tiếp tục được cử đến hiện trường nắm bắt thông tin, báo cáo tình hình để có tuyên truyền đúng định hướng.
Tôi chấp hành chỉ đạo của cấp trên, đồng thời cử phóng viên Hán Phi Long đi cùng bằng xe máy, đến Xuân Quan lúc khoảng 9h00.
Chúng tôi vào hành lang Nhà văn hóa thôn 1, xã Xuân Quan (nơi đang tụ tập đông người). Nhà văn hóa thôn (đang ở giai đoạn hoàn thiện) liền kề Nghĩa trang liệt sĩ là nơi giáp ranh giữa khu dân cư với cánh đồng đang bị cưỡng chế. Chúng tôi đứng quan sát một bên là hàng rào cảnh sát (đứng chắn ở gần cổng nghĩa trang liệt sĩ); một bên là vài trăm người dân (đứng ngoài đường trước cửa nhà văn hóa thôn 1). Hàng rào cảnh sát ngăn cản không cho mọi người ra đồng. Một nhóm người ném gạch đá vào hàng rào cảnh sát liên tục. Nhưng lực lượng cảnh sát chỉ giơ khiên đỡ mà chưa có hành động chống trả nào.
Tôi thấy tình hình khá phức tạp nên dùng điện thoại di động quay cảnh những người quá khích hò hét, ném gạch với thời lượng 33 giây rồi cất máy vào túi. Chúng tôi tiếp tục đứng tại hành lang nhà văn hóa thôn cách đám đông tụ tập ở đường làng chừng hơn 20 mét.
Sau thời gian tấn công lực lượng cưỡng chế bằng gạch đá chưa đạt kết quả, nhóm người này lại ném “bom xăng”. Lực lượng cưỡng chế buộc phải nổ pháo. Đám đông tán loạn, còn lực lượng cưỡng chế từ phía cổng nghĩa trang liệt sĩ bắt đầu tiến lên.
Tôi vẫn đội mũ bảo hiểm màu trắng mang tên “Bảo Minh” đứng tại hành lang nhà văn hóa thôn 1, thì thấy một nhóm cảnh sát và người mặc thường phục đeo băng đỏ đi vào nghĩa trang liệt sĩ và nhảy qua hàng rào nghĩa trang để sang khu vực nhà văn hóa thôn. Lúc đó tôi nhìn thấy phóng viên Hán Phi Long vẫn đội mũ bảo hiểm đang đứng trên bờ móng nhà văn hóa thôn, tay cầm một máy ảnh du lịch.
Đi đầu nhóm cưỡng chế là hai công an đến bên Phi Long hỏi gì đó, rồi ngay lập tức xốc nách Long về sát chân tường nghĩa trang liệt sĩ. Liền đó, một người đeo băng đỏ giật máy ảnh của Long; khoảng gần chục người dùng dùi cui, gậy vụt vào người; liên tiếp đấm đá anh Long rất mạnh. Thấy vậy, tôi đứng trong hành lang nhà văn hóa thôn, dùng điện thoại để quay hình ảnh này. Nhưng chỉ quay được khoảng 10 giây, tôi thấy Long ôm bụng gục xuống. Theo phản xạ tự nhiên, tôi dừng quay, chạy lại phía lực lượng cưỡng chế và hét lên nhiều lần: “Chúng tôi là nhà báo, sao các anh lại đánh chúng tôi? Chúng tôi là nhà báo, không được đánh …”.
Khi chạy tới nơi lực lượng cưỡng chế, tôi lại nói nhiều lần “Chúng tôi là nhà báo làm nhiệm vụ, các anh đừng đánh…”. Họ không những không nghe mà còn vặn hai tay tôi về phía sau, dùng gậy, dùi cui đánh vào người, đấm đá vào mặt, vào ngực tôi. Lúc đó tôi lại tiếp tục hét lên nhiều lần “Tôi là nhà báo, sao lại đánh tôi?”. Nhưng có người trong nhóm người cưỡng chế còn chửi “Đ. M mày! Nhà báo cũng đánh cho chết mẹ mày đi”. Tôi bị mấy người vặn tay về phía sau, dẫn giải về trước cửa nghĩa trang liệt sĩ và tiếp tục đánh hội đồng. Một công an nói lớn “Đừng đánh vào mặt nó”… rồi tôi bị còng tay số 8, mũ bảo hiểm rơi mất lúc nào không biết.
Còng tay tôi xong, một trung úy (cao, béo) và một thiếu úy (thấp, gầy) áp giải tôi đi theo hướng cánh đồng đang bị cưỡng chế, đến một con đường hai bên trồng tre để chờ xe thùng tới chở đi. Trên đường đi, tôi gặp một số sĩ quan đeo lon thượng tá, trung tá liền nói “tôi là nhà báo” nhưng họ lặng thinh. Một chiếc camera của lực lượng cưỡng chế đã ghi lại hình ảnh tôi bị còng tay số 8 và hai sĩ quan công an áp giải.
Đợi khoảng hơn 10 phút, tôi bị đưa lên xe thùng cùng với một phụ nữ khoảng ngoài 40 tuổi và một thanh niên 20 tuổi. Cả ba chúng tôi bị còng. Khi lên xe, vị Trung úy áp giải tôi định thu điện thoại của tôi. Nhưng tôi nói “Nếu thu điện thoại của tôi anh phải lập biên bản, vì tôi không biết anh là ai, tên là gì. Điện thoại tôi mất thì ai phải đền? Tôi lại đang bị còng thế này”. Thế là vị Trung úy nọ phải trả lại điện thoại vào túi áo ngực cho tôi.
Ngay khi tôi ở trên xe, nhận được điện thoại của anh Phi Long (trước đó đã gọi mấy cuộc nhưng tôi không được nghe máy). Sau này tôi được biết, Phi Long bị đánh đau, được mấy người can và khi tôi xuất hiện thì họ bỏ Long lại để tấn công tôi, nên Phi Long chạy thoát vào một nhà vệ sinh gần đấy với nhiều vết sưng tím trên mặt và vệt máu loang cả ra quần áo. Tôi nhờ chị phụ nữ lấy điện thoại ra và nói cho Long biết: “Anh bị bắt về Công an huyện Văn Giang. Em về Công an huyện đi”.
Trên xe, chị phụ nữ cho tôi biết “thấy chúng tôi bị đánh đập vô cớ, chị chạy theo thì bị bắt”. Còn thanh niên kia nói rằng, chị gái anh ta muốn đi lấy chồng nhưng do gia đình không chịu nhận tiền đền bù nên không được đăng ký kết hôn. Cả hai đều nói là họ không có hành động gì, bị bắt oan.
Tôi được đưa đến trụ sở Viện kiểm sát nhân dân huyện Văn Giang. Ngay khi biết tôi là nhà báo, cảnh sát đã tháo còng số 8, lập biên bản tạm thu điện thoại và giấy tờ của tôi (gồm Thẻ Nhà báo; Thẻ Đảng viên; Chứng minh nhân dân; Thẻ hội viên hội luật gia Việt Nam).
Lấy lời khai của tôi là một Thượng tá (không đeo biển hiệu công an) tự xưng tên là Tần. Với thái độ hết sức kiềm chế, bình tĩnh, tôi đã khai đúng như những gì tường trình ở trên. Nói rõ mục đích đến Xuân Quan là để nắm tình hình cho định hướng tuyên truyền và khẳng định “Tôi là một nhà báo được cử đi làm nhiệm vụ, tôi không có gì sai. Mặt khác, với việc cưỡng chế diễn ra công khai, thì nhà báo đến chứng kiến không có gì sai?”.
Ngoài “Biên bản ghi lời khai”, tôi còn phải làm một BẢN TƯỜNG TRÌNH. Tôi vẫn tường trình đúng sự việc như vừa nêu. Trong đó có yêu cầu phía công an: “Tìm ra những người đã trấn áp, đánh đập chúng tôi; Cùm tay và áp giải tôi như tội phạm hình sự nguy hiểm; Có trách nhiệm bồi thường tính mạng, sức khỏe chúng tôi nếu có gì xảy ra…”. Tôi còn nhớ trong bản tường trình viết rất rõ: “Bây giờ là 13 giờ ngày 24/4/2012, tôi không đủ bình tĩnh và thoải mái hoàn toàn như lúc bình thường, nên những gì trình bày mới chỉ là ban đầu. Có chi tiết nào chưa nhớ ra, tôi xin bổ sung sau”. Tiếp đó tôi xin phép gọi điện thoại cho Phi Long, bảo Long sang trụ sở Viện kiểm sát để trình bày sự việc.
Khi tôi trình bày xong, cũng là lúc phóng viên Phi Long tới trụ sở Viện kiểm sát nhân dân huyện Văn Giang, gặp Công an để tường trình toàn bộ sự việc với một điều tra viên khác.
Chúng tôi được gặp nhau sau khi việc lấy lời khai kết thúc. Sau đó, có hai bác sĩ được cử đến để khám tình trạng thân thể của chúng tôi (có biên bản do công an giữ). Tôi thấy mặt, miệng Phi Long sưng vù; máu vẫn rỉ ra khóe miệng; quần và áo đều dính nhiều vết máu. Sau đó, chúng tôi được “mời” đi bộ sang trụ sở Công an huyện Văn Giang.
Khoảng hơn 13 giờ, chúng tôi được “mời” ăn cơm hộp với công an. Phi Long đau miệng không ăn được cơm nên công an mua sữa để uống.
Đầu giờ chiều, tôi lại được một Thiếu tá (không đeo biển hiệu) lấy lời khai lần thứ hai. Anh tự xưng tên là Tiến (đội trưởng đội trọng án). Trước khi lấy lời khai, anh Tiến “xin được tâm sự” khá dài… với tôi.
Trong lần lấy lời khai này, tôi được anh Tiến hỏi “Anh có thấy chúng tôi cắm biển cấm quay phim, chụp ảnh không?” Tôi trả lời “Không thấy! Và nếu có thì việc làm đó là không đúng luật, vì không ai cấm quay phim, chụp ảnh ở khu dân cư cả? Mặt khác, khi tôi đến thôn 1, phía sau những người tụ tập, thì mọi sinh hoạt vẫn diễn ra bình thường”.
Hỏi “Tỉnh Hưng Yên đã cấm báo chí, anh thấy như thế nào?”. Trả lời “Tôi không bình luận gì về việc cấm đó của tỉnh Hưng Yên là đúng hay sai”
Hỏi “Sao anh đã đi họp báo, biết là cấm mà anh vẫn đến?”. Tôi trả lời “Tôi được tiếp nhận thông tin tại họp báo là, để đảm bảo an toàn, các nhà báo không nên đến khu vực cưỡng chế. Mặt khác, tôi không đến khu vực cưỡng chế ngoài cánh đồng, mà đến khu dân cư. Và, tôi không thấy bất cứ một văn bản nào của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấm nhà báo hoạt động khu vực này. Tại cuộc họp báo, đã có 2 nhà báo cho rằng, không để nhà báo đến đưa tin là vi phạm luật báo chí, nhưng phía chủ trì họp báo không đưa ra kết luận nào cả”.
Hỏi “Sao đã cấm, anh còn quay phim?”. Tôi trả lời “Tôi quay phim bằng điện thoại di động là theo yêu cầu nghề nghiệp để báo cáo tình hình. Thời lượng quay chỉ từ 20 đến 30 giây, trong khi máy điện thoại của tôi có thể quay hàng giờ đồng hồ. Như vậy mục đích quay phim của tôi đã rõ ”.
Hết phần lấy lời khai, theo đề nghị của tôi, anh Tiến đồng ý đưa giấy cho tôi viết “ĐƠN ĐỀ NGHỊ” gửi ông Giám đốc Công an tỉnh Hưng Yên. Trong đơn tôi trình bày sơ qua sự việc và có ba yêu cầu:
Thứ nhất: Lãnh đạo Công an tỉnh Hưng Yên cần có buổi làm việc với lãnh đạo của chúng tôi để làm rõ sự việc. Ai có lỗi phải chân thành nhận lỗi, rút kinh nghiệm. (Tìm ra ai là người đánh chúng tôi, ai là người ra lệnh?).
Thứ hai: Có trách nhiệm (bồi thường) sức khỏe, danh dự của chúng tôi, nhất là với phóng viên Hán Phi Long.
Thứ ba: Kiểm điểm, rút kinh nghiệm, xử lý trách nhiệm nghiêm khắc đối với lực lượng cưỡng chế đã đánh chúng tôi. Nếu không, những vụ cưỡng chế tương tự sẽ trấn áp tràn lan, gây hậu quả xấu.
“ĐƠN ĐỀ NGHỊ” của tôi đưa cho anh Tiến sau buổi làm việc.
Sau đó, tôi đề nghị Công an đưa Phi Long đi chiếu chụp tại Trung tâm y tế Văn Giang. Yêu cầu này được chấp thuận vào cuối giờ chiều hôm đó. Chúng tôi được nhận lại tài sản như điện thoại, máy ảnh, các giấy tờ tùy thân. Họ yêu cầu tôi xóa 2 đoạn clip trong máy điện thoại (33 giây quay lúc 9h23 phút và đoạn 10 giây quay lúc 9h28 phút).
Sau đó, tôi báo cáo toàn bộ sự việc với lãnh đạo cơ quan.
Sau khi anh Phi Long đi chiếu chụp về, anh Tiến (Thiếu tá, đội trưởng đội trọng án); Anh Hồng (thượng tá, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự) đã xin lỗi chúng tôi về sự việc diễn ra buổi sáng. Chúng tôi về đến cơ quan lúc 19 giờ ngày 24-04-2012. Tôi đi mua cho Long một chiếc áo sơ-mi để thay chiếc áo có nhiều vết máu trước khi về nhà. Tôi đã chụp một số bức ảnh của anh Phi Long ngay khi được trao trả tài sản và khi về tới cơ quan.
Những ngày sau, phóng viên Phi Long phải nghỉ ở nhà điều trị vết thương và để bớt căng thẳng về tinh thần. Tôi vẫn đi làm bình thường, tuy có đau một chút ở phần mềm. Chúng tôi rất bình tĩnh, cố gắng không để sự việc xấu thêm. Tuy nhiên, ngày hôm sau (25/4/2012), trên rất nhiều trang mạng đã truyền nhau đoạn Clip công an đánh chúng tôi. Một số phóng viên báo khác đã biết, hai người bị đánh trong Clip là phóng viên VOV.
Ngày 26-04-2012, tôi có gọi điện cho một số vị lãnh đạo ở Hưng Yên. Trong đó, Giám đốc Công an, ông Trần Huy Ngạn nói rằng chưa nhận được đơn của tôi; Ông Chánh văn phòng UBND tỉnh Bùi Huy Thanh và Chánh văn phòng Tỉnh ủy Nguyễn Văn Doanh hứa sẽ báo cáo lãnh đạo tỉnh về sự việc này. Sau đó, tôi có gọi điện cho Bí thư tỉnh ủy Nguyễn Văn Cường và Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Thông, nhưng cả hai vị không nghe máy.
Ngày 02/5/2012, tôi lại gọi điện một lần nữa cho anh Hòe, Chánh văn phòng cơ quan điều tra, Công an Hưng Yên. Anh Hòe nói rằng, không thụ lý, rồi hướng dẫn tôi đi hỏi anh Hồng (Phòng Cảnh sát hình sự). Do đó, tôi viết một ĐƠN ĐỀ NGHỊ lần thứ hai, gửi ông Giám đốc Công an tỉnh Hưng Yên (xin gửi kèm bản tường trình này).
Ngày 03/5/2012, Trung tâm Tin đã gửi một công văn tới Giám đốc Công an tỉnh Hưng Yên “về việc phối hợp làm rõ thông tin hai phóng viên VOV bị đánh khi làm nhiệm vụ tại Văn Giang”.
****************
Kính thưa các đồng chí!
Sự việc diễn ra đã hơn 10 ngày nhưng vẫn chưa có hồi âm. Với tinh thần bình tĩnh, thận trọng chúng tôi đề nghị Hội Nhà báo Việt Nam lên tiếng bảo vệ quyền lợi của hội viên; đồng thời tỏ rõ thái độ kiên quyết đối với sự việc chúng tôi bị hành hung. Cần làm rõ: Những ai đã hành hung các nhà báo VOV? Ai là người ra lệnh? Trách nhiệm của những người vi phạm cần được xem xét như thế nào? Cần rút kinh và xử lý vấn đề này ra sao?
Nội dung làm việc trên tinh thần xây dựng, với mục đích bảo vệ các nhà báo trên cả nước khi hoạt động nghiệp vụ, đồng thời nâng cao và bảo vệ uy tín của Hội nhà báo Việt Nam; tránh tình trạng bị những thông tin lợi dụng, xuyên tạc.
Kính mong các đồng chí xem xét.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 04 tháng 5 năm 2012
NGƯỜI VIẾT TƯỜNG TRÌNH
Nguyễn Ngọc Năm
Tường trình của phóng viên Nguyễn Ngọc Năm về việc bị công an đánh tại Văn Giang
