Tuần rồi có một chuyện lạ xảy ra. Và bên trong chuyện lạ đó lại là một chuyện lạ hơn nữa.
Chuyện lạ, là ngày 10 tháng 5, báo Công An Nhân Dân chạy một bài viết chỉ trích bài blog của GS Ngô Bảo Châu.
Th́ GS Châu viết bài trên blog ḿnh, bênh vực TS Cù Huy Hà Vũ. Mà TS Cù Huy Hà Vũ th́ là đối tượng đang bị truy tố về tội chống đảng Cộng Sản, báo Công An chỉ trích có ǵ là lạ?
Bài viết của Quư Thanh trên báo CAND Online. (H́nh: NV)
Lạ ở chỗ, blog GS Châu đă đóng rồi. Bài viết về TS Vũ, rất ngắn, 292 chữ kể cả tựa, chỉ xuất hiện có hai ngày th́ GS Châu đóng blog, để ở dạng riêng tư (“private”), chỉ có ai được mời mới được vào đọc.
Blog đă đóng, bài viết mang tựa đề “Về sự sợ hăi” đă không c̣n đọc trực tiếp được nữa, mà đằng nào th́ bài viết đó xuất hiện từ 13 tháng 4, việc ǵ tới 10 tháng 5 mới trả lời? Đó là điều lạ thứ nhất.
Có người giải thích chuyện lạ này, là do phiên xử phúc thẩm TS Vũ sắp tới, công an muốn có động thái cho biết “Tới Ngô Bảo Châu chúng tôi c̣n chơi, đừng nói chi hạng Nguyễn Huệ Chi, Thiên Sầu. Giải Fields c̣n chẳng ăn ai, nữa là Hellman/Hammett với Quyền Tự Do Xuất Bản th́ cứ mà vứt ngoài bụi tre, nhá.”
Cũng có thể.
Nhưng điều lạ thứ hai, lại c̣n lạ hơn nữa.
Trong bài báo Công An Nhân Dân mang tựa đề “Về sự ngộ nhận của Giáo Sư Ngô Bảo Châu,” tác giả Quư Thanh trước hết dẫn lời GS Châu, rồi bắt đầu chỉ trích lời này. Lời được trích dẫn như sau:
“Tôi vốn không đặc biệt hâm mộ ông Cù Huy Hà Vũ. Những lư lẽ ông đưa ra tôi cũng không thấy có tính thuyết phục đặc biệt. Nhưng với những ǵ xảy ra gần đây, ông thể hiện ḿnh như một con người không tầm thường. Như Hector người thành Troy, như Turnus người Rutuli hay như Kinh Kha người nước Vệ, ông Vũ không hề sợ hăi khi phải đối mặt với số phận của ḿnh. Những nhân vật huyền thoại này đă làm mọi thứ để được đối mặt với số phận, để hoàn thành sứ mệnh của ḿnh trong cuộc đời này.”
Tác giả Quư Thanh chỉ trích sự so sánh TS Cù Huy Hà Vũ với những anh hùng trong truyền thuyết cổ. Và cách tác giả này chỉ trích, là tấn công TS Vũ.
Tác giả này tấn công TS Vũ, tố cáo TS Vũ đă có “những mưu đồ chiếm dụng nhà đất,” đă có “những cách ứng xử đoạn tuyệt t́nh nghĩa gia đ́nh,” tố cáo ông này có “quá khứ học hành và làm việc không rơ ràng.”
Rồi tác giả này tiếp tục tấn công TS Vũ là đă dám cả gan “tự ứng cử ḿnh vào vị trí Bộ trưởng Bộ Văn Hóa Thông Tin” với những câu phát biểu mà tác giả cho là “kiêu ngạo và tùy tiện.”
Tác giả cũng không quên trả nợ cấp trên và tấn công TS Vũ với “những đơn kiện chẳng giống ai chỉ là những scandal nhằm đánh bóng tên tuổi Vũ.” Đó là những đơn kiện Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng vi phạm pháp luật khi phê duyệt dự án bô xít Tây Nguyên và nhiều việc làm khác.
Tất nhiên, không có luật pháp nào bắt buộc một vụ kiện phải “giống ai.” Nếu kiện đúng, th́ thắng, kiện sai, th́ thua. (C̣n kiện mà bị người bị kiện tung ám khí, th́ có thể suy ra là người bị kiện không dám tin ḿnh sẽ thắng - nhưng chuyện đó để lúc khác bàn.)
Nhưng điều lạ thứ hai, là ở chỗ này:
Trong suốt bài báo dài đằng đẵng (2068 chữ chưa kể tựa và h́nh minh họa, gấp 7 lần bài blog GS Châu), không một lần nào báo Công An Nhân Dân tố cáo TS Vũ chống đối chế độ.
Chuyện gia đ́nh người ta, thật hay giả không biết, th́ lôi ra đàm tiếu. Chuyện “quá khứ học hành và làm việc” của người ta, chẳng liên quan tới ǵ cả, th́ mang ra nhiếc móc. Chuyện bênh vực cho ông thủ tướng sếp lớn bị kiện, th́ nhớ kỹ lắm.
Nhưng cái tội mà người ta bị truy tố, bị kết án, th́ quên phứt đi mất.
Đó là một thứ “Freudian slip.” Báo Công An Nhân Dân (không chỉ riêng tác giả mà mấy tầng lớp duyệt bài phê chuẩn bài viết này) đă viết và thưởng thức bài viết theo đúng tiềm thức sâu thẳm nhất của họ.
Và trong tiềm thức đó, ai cũng hiểu lư do TS Vũ bị bắt là v́ những đơn kiện, chứ không có “tuyên truyền phản động” ǵ cả. Cho nên đă viết ra theo đúng tiềm thức chứ không đúng như cái bề ngoài đă dựng đứng lên tội “phản động.”
Một cái “quên” rất đáng kể.
Nói vậy chứ bài báo CAND có nhắc một lư do nữa để tấn công TS Vũ. Đó là ông Vũ đă cả gan không chịu giao nạp căn nhà nơi ông sống, 24 Điện Biên Phủ Hà Nội, cho nhà nước để “xây dựng một phần” thành bảo tàng Xuân Diệu.
Lư luận th́ ngớ ngẩn rồi. Có ai bắt con cháu Tố Hữu phải giao nạp căn biệt thự khổng lồ 76 Phan Đ́nh Phùng để “xây dựng một phần” thành bảo tàng Tố Hữu đâu.
Nhưng trên thực tế th́ không ngớ ngẩn chút nào.
Nhà nước bảo nộp đất, nộp nhà, mà không chịu nộp, đó là tội. Gương tày liếp hàng trăm hàng ngàn dân oan khiếu kiện khắp nước c̣n chưa thấy sao? Blogger Điếu Cày vừa bị tù vừa bị tịch thu nhà, không thấy sao?
Chi tiết căn nhà 24 Điện Biên Phủ, cũng lại là một thứ “Freudian slip” làm bộc lộ lối làm ăn của nhà nước xă hội chủ nghĩa.
Vũ Quí Hạo Nhiên/Người Việt