Phim hoạt h́nh Việt Nam hoàn toàn mất hút khỏi các rạp chiếu phim vốn chỉ dành chỗ cho những bộ phim hoạt h́nh Hollywood có kinh phí lên đến cả trăm triệu đô la.
Từ lâu, khán giả Việt Nam đă quen với việc không tồn tại những bộ phim hoạt h́nh nội ngoài rạp. Ngay cả một bộ phim hoạt h́nh dài được đầu tư kinh phí nhiều tỉ đồng như Người con của Rồng, dù nhận được những phản hồi tích cực nhưng vẫn không t́m được cách ra rạp. Thi thoảng, các khán giả nhí chỉ được xem vài ba bộ phim hoạt h́nh ngắn của Việt Nam trên kênh VTV2 hay BiBi... Tuy nhiên, trước sức ép của phim hoạt h́nh ngoại ở cả trên truyền h́nh và ngoài rạp, phim nội gần như không c̣n có cơ may sống sót chứ chưa nói ǵ đến chuyện cạnh tranh.

Khán giả xếp hàng dài tại các rạp v́ Kungfu Panda
So với các thể loại khác, phim hoạt h́nh vốn có ít lợi thế hơn tại thị trường Việt Nam. Cách đây chừng 3-4 năm, ngay cả với những bộ phim hoạt h́nh bom tấn của Mỹ cũng đă từng rất vất vả khi chinh phục khán giả Việt bởi nhiều người vẫn suy nghĩ rằng phim hoạt h́nh chỉ dành cho trẻ con. Đă từng có rất nhiều bộ phim bị các rạp từ chối thẳng thừng khi được nhà phát hành tại VN chào hàng mà đơn cử là trường hợp của KungFu Panda cách đây 3 năm. Tuy nhiên, t́nh h́nh nay đă đổi khác. Sự xuất hiện ngày càng nhiều của những bộ phim hoạt h́nh chất lượng ngoài rạp với tần suất mỗi ngày một dày thêm đă chinh phục được cả những khán giả lớn tuổi.
Bên cạnh những bộ phim hoạt h́nh ăn khách như Kungfu Panda 2, Rio, Ice Age, Megamind... nhiều phim có tính nghệ thuật cao và đầy giá trị nhân văn từng đoạt giải Oscar như Up, Wall-E, Toy Story 3... nhanh chóng được nhập về Việt Nam để phục vụ các khán giả nhí và cả các bậc phụ huynh. Đặc biệt, đă có những bộ phim hoạt h́nh gây sốt tại thị trường Việt Nam, điều mà chỉ vài năm trước nhiều người cho rằng là chuyện hoang đường.
Đơn cử là trường hợp của Kungfu Panda 2. Ra mắt khán giả VN từ ngày 1/6, Kungfu Panda 2 liên tục trong t́nh trạng cháy vé. Sau 2 tháng phát hành, tới tận cuối tháng 7 mà vẫn có suất chiếu Kungfu Panda 2 tại Trung tâm chiếu phim quốc gia HN hết vé. Doanh thu của Kungfu Panda 2 cũng cao vút. Tính đến ngày 24/7, bộ phim hoạt h́nh này đă thu về 2,68 triệu đô la (khoảng 56 tỉ đồng), cao hơn doanh thu của những bộ phim Tết ăn khách nhất. Kungfu Panda 2 không chỉ là phim hoạt h́nh mà c̣n là một trong những bộ phim ngoại nhập có doanh thu cao nhất tại thị trường VN.

Minh Tiệp và Minh Hằng lồng tiếng cho "Rio"
Bộ phim Car 2 mới công chiếu từ 15/7 cũng đă kịp thu về hơn nửa triệu đô la (khoảng 11 tỉ đồng) sau 10 ngày công chiếu (theo thống kê của Box Office Mojo đến 24/7). Những bộ phim hoạt h́nh có chi phí sản xuất lên đến cả trăm triệu đô với nội dung đa dạng cùng sự tham gia lồng tiếng của các ngôi sao nổi tiếng Hollywood đáp ứng được thị hiếu của những khán giả khó tính nhất. Để lôi kéo thêm khán giả đến với thể loại này, các nhà phát hành phim tại VN trong năm 2011 đă nghĩ ra một cách làm mới là mời các diễn viên của VN lồng tiếng cho các bộ phim hoạt h́nh mà đơn cử là Rio (công chiếu 8/4) và X́ trum (ra mắt ngày 5/8).
Bên cạnh định dạng 2D và 3D, khán giả Việt Nam c̣n có thêm lựa chọn khác là phiên bản 3D lồng tiếng Việt. Mở màn là bộ phim Rio với phiên bản được lồng tiếng Việt theo tiêu chuẩn Hollywood với sự giám sát chặt chẽ của chính đạo diễn. Toàn bộ quy tŕnh từ việc lựa diễn viên, chỉ đạo diễn xuất, thu âm, ḥa âm đều được đạo diễn Carlos Saldanha và êkíp làm phim Rio chỉ đạo. Kế đến là X́ trum. Bộ phim hoạt h́nh 3D ăn khách này cũng được Việt hoá từ tên nhân vật đến lời thoại với sự tham gia diễn xuất của các diễn viên nổi tiếng đến từ TP.HCM.
Sự ra đời của các bộ phim hoạt h́nh Hollywood lồng tiếng Việt càng làm phim hoạt h́nh Việt mất cơ hội tiến vào rạp khi khán giả đă quá quen với những bộ phim Mỹ được đầu tư lớn. Tuy nhiên, với t́nh h́nh sản xuất phim hiện nay th́ khán giả Việt không c̣n cách nào khác là xem phim hoạt h́nh Mỹ trước khi chờ một bộ phim nội xuất hiện.

Việc tổ chức lồng tiếng cho các bộ phim hoạt h́nh lớn của thế giới không chỉ mở rộng đối tượng khán giả, nhất là trẻ em và người lớn tuổi, những người thường gặp khó khăn trong việc đọc phụ đề mà c̣n đáp ứng nhu cầu giải trí ngày càng cao của khán giả Việt ngoài rạp, nhất là với thể loại phim hoạt h́nh. Việc lồng tiếng cho các bộ phim hoạt h́nh rơ ràng là làm cho chúng thân thiện hơn với khán giả Việt Nam. Tuy c̣n những phản ứng trái chiều về cuộc thử nghiệm này nhưng rơ ràng là thị trường phim hoạt h́nh ở VN đang có những bước tiến mới. Điểm thú vị là ở chỗ, ai không thích phiên bản được Việt hoá có thể chọn phiên bản gốc với giọng gốc của các ngôi sao nước ngoài.
Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ làm phim hoạt h́nh hiện nay, cùng sự xuất hiện ngày càng nhiều của các bộ phim hoạt h́nh có chi phí sản xuất lên đến hàng trăm triệu đô la đang được cập nhật liên tục ngoài các rạp chiếu cùng sự xuất hiện của các bộ phim Hollywood phiên bản tiếng Việt sẽ giúp khán giả VN có nhiều lựa chọn hơn nhưng lại khiến các nhà làm phim hoạt h́nh Việt Nam thêm càng thêm đau đầu. Làm ra một bộ phim hoạt h́nh để "đấu" với một hoạt h́nh bom tấn của Hollywood ngoài rạp đă khó, cơ hội để giành giật khán giả vốn đă no nê với những bộ phim hoạt h́nh đỉnh cao ngoài rạp càng khó hơn nhiều.
Vậy là sân chơi phim hoạt h́nh cuối cùng lại bị Hollywood thao túng ngay chính sân nhà.
Hạnh Phương - VNN