Thời gian qua, một số đối tượng lạ mặt đă tới xă Thượng Long, huyện Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên - Huế, thuê đất trồng cây cao su đang đến kỳ thu hoạch của đồng bào dân tộc với giá rất cao rồi... bới đất t́m vàng.
Thuê đất với giá hàng trăm triệu đồng/tháng
Những ngày đầu tháng 5/2012, qua chỉ dẫn của một anh bạn người dân tộc Cơ Tu, chúng tôi đă vào tận “công trường” khai thác vàng nói trên. Ban ngày ở đây không im ắng lạ kỳ, mọi hoạt động dường như chỉ bắt đầu khi đêm xuống. Tại nơi chúng tôi đến chỉ thấy những miệng hố rộng sâu, xung quanh chi chít những hàm ếch nhỏ đủ một người chui lọt. Một vài bao đất c̣n vương văi lại. Đêm xuống, các xe múc, xe ben mới rầm rầm chạy vào “công trường” và làm liên tục trong khoảng từ 20h tối hôm trước đến rạng sáng ngày hôm sau. Sau khi đào được các bao đất, họ chuyển đất đi nơi khác để đăi vàng.
Theo quan sát của PV, có tất cả 5 khu vực khai thác vàng tại thôn 1, xă Thượng Long, đều nằm trên các vùng trồng cao su đă đến thời kỳ khai thác mủ rộng hàng ngàn mét vuông. Cây cao su chưa kịp thu hoạch bị đốn hạ, đất được xới tung. Đă xuất hiện tin đồn t́m được vàng trên mảnh đất này. Bà con dân tộc sẵn sàng để cây cao su của ḿnh bị phá hủy bởi họ được trả giá thuê rất cao, từ vài chục triệu cho đến hàng trăm triệu mỗi tháng, thậm chí có người c̣n được đặt cọc đất cho cả một năm với giá bạc tỷ.
Những hầm vàng được đào xới ngay trên đất trồng cao su đă đến kỳ thu hoạch của đồng bào dân tộc
Anh Đoàn Văn Lạc, Trưởng thôn 1, bức xúc cho biết, t́nh trạng khai thác vàng trên địa bàn rộ lên từ năm 2011 đến nay. Trước đó năm 2006 tại xă này cũng đă xảy ra t́nh trạng khai thác vàng, đăi vàng chủ yếu bằng các công cụ thô sơ và bằng tay. Đặc biệt từ đầu năm 2012 đến nay, một số người nói giọng Bắc đă đem máy móc cơ giới, xe múc mở đường vào từ đường thôn đến các quả đồi, thuê đất của dân để khai thác vàng.
“Chúng tôi đă vận động lực lượng thanh niên khỏe mạnh ở thôn cùng công an, bộ đội vào dẹp. Họ làm vào ban đêm nên thôn cũng canh vào buổi đêm, vào tận băi vàng. Tại đây chúng tôi gặp 4 thanh niên đang múc đất bỏ vào bao để khuân lên xe. Hỏi họ th́ họ nói đă trả tiền thuê đất cho ông Lân rồi” - anh Lạc kể.
Thôn cùng xă đă về tận nhà ông Lân xác minh, làm rơ v́ sao đất của nhà nước bàn giao cho đồng bào trồng cao su 50 năm mà đồng bào lại cho người khác thuê để đào vàng? Ông Lân khai báo thật là đă được những người lạ mặt trên thuê với giá 30 triệu/10 ngày. Tính từ lúc họ khai thác vàng trên đất ông th́ gia đ́nh đă nhận được 127 triệu đồng. Số tiền đó ông đă dùng để trả hết nợ vay vốn trồng cao su từ ngân hàng chính sách xă hội (32 triệu) và mua một chiếc xe máy gần 15 triệu.
Có vàng hay không?
Cũng theo ông Lân th́ những người lạ này đă làm hợp đồng... miệng với ông rằng họ sẽ thuê đất trong ṿng 1 năm, cứ 10 ngày trả tiền mặt một lần. Do thấy lợi từ việc cho thuê đất hơn hẳn việc trồng cao su lấy mủ bán nên ông Lân đă xuôi ḷng chấp thuận. Ông Lân cho biết cũng đă nghe tin đồn những người này đang t́m một cục vàng cực lớn tại khu vực này. Trong khi đào t́m, họ đă khai thác được một ít vàng nhỏ (?).
Ngoài gia đ́nh ông Lân, các ông Hồ Văn Hồ, Trần Văn Gia, Hồ Văn Thành... cùng đă cho những người lạ mặt thuê đất để khai thác vàng. Nhà ông Hồ Văn Năng và ông Hồ Văn Vội ở thôn 3 cách đây vài tháng cũng đă cho thuê lại vườn keo với giá 50 và 70 triệu đồng/tháng.
Những ngày qua, lực lượng chức năng của huyện đă tiến hành truy quét các đối tượng khai thác vàng ở xă Thượng Long, lập rào chắn ở đường lên đồi vàng. Tuy nhiên sau đó vài hôm, một chiếc xe tải ban đêm đă tông đổ rào chắn, vào hiện trường cướp đi 15 bao đất rồi bỏ đi. Hiện các đầu nậu đă không c̣n tại nơi đào vàng, có thông tin các đối tượng này đang ẩn náu ở những vùng xung quanh, bí mật liên hệ đàm phán với dân thuê đất t́m vàng tiếp.
Một bao đất c̣n sót lại tại hiện trường
Đây không phải là lần đầu xảy ra t́nh trạng khai thác vàng trái phép ở xă Thượng Long. Trước đây tại khu vực này từng có Công ty TNHH Quang Vinh được cấp giấy phép khai thác vàng (từ tháng 6/2011 - 6/2013) đă làm ô nhiễm sông nghiêm trọng, xới tung nhiều quả núi; đồng thời ép dân phải bán đất với giá thấp, khai thác lén lút vàng trong dân... Pḥng Cảnh sát môi trường tỉnh Thừa Thiên Huế sau đó đă lập biên bản xử phạt và đ́nh chỉ tạm thời hoạt động của công ty này.
Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Cường, Chủ tịch UBND xă Thượng Long cho biết: trước t́nh h́nh trên, xă đă vận động người dân không nên cho thuê hay bán lô trên đất đă được nhà nước cấp để trồng rừng (cao su, keo). Không nên v́ lợi ích trước mắt mà vi phạm pháp luật và ảnh hưởng đến môi trường, mất trật tự trị an.
Trả lời câu hỏi: Từ ngoài vào băi vàng chỉ qua một con đường độc đạo đi ngang qua UBND xă; có hay không việc các đầu nậu vàng “móc nối” với xă để được dễ bề hành động? Ông Cường phủ nhận nghi ngờ trên và phân trần rằng lực lượng cán bộ xă rất mỏng, hơn nữa đầu nậu vàng chỉ làm vào buổi đêm nên không thể quản lư.
Ông Cường cho hay, một số đơn vị như Công ty Quang Vinh và các đầu nậu vàng đă mua bản đồ của Cục Địa chất để xem các vùng có vàng - trong đó có xă Thượng Long, từ đó đến “nḥm ngó” khai thác. Về tin đồn “vàng tặc” đă đào được vàng số lượng lớn ở xă ḿnh, ông Cường không thể trả lời chắc chắn có hay không. Tuy nhiên ông cũng đặt nghi vấn, nếu không t́m được vàng, đầu nậu sẽ chẳng dễ dàng trả tiền thuê đất với giá cao như vậy.
Cuối tháng 2/2012, Pḥng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh Thừa Thiên - Huế đă tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh ra quyết định xử phạt 5 đơn vị khai thác vàng trái phép với tổng số tiền phạt là 350 triệu đồng. Gồm Công ty TNHH Quang Vinh (ở Thượng Long, Nam Đông), 3 công ty khác khai thác vàng ở xă Hồng Thủy, Hồng Trung (A Lưới), đặc biệt có công ty được cấp giấy phép khai thác cát sạn ỏ ḷng hồ Tả Trạch (Dương Ḥa, Hương Thủy) lén khai thác vàng trái phép.
H́nh ảnh một số vùng trồng cao su của đồng bào dân tộc tan nát v́ "vàng tặc"
Một điểm khai thác
Những cây cao su sắp đến kỳ thu hoạch mủ bị tàn phá không thương tiếc
Những hố đào...
... sâu hoắm
Những ngọn đồi bị tàn phá tan hoang nhưng cán bộ xă "không thể quản lư nổi"
Toàn cảnh một băi khai thác vàng lớn nhất ở thôn 1, xă Thượng Long
Đại Dương - Ngọc Thụ
Theo ĐấtViệt
Thuê đất của dân để... t́m vàng
