- Chị là một nữ đạo diễn người Pháp đã từng nguyện sống cuộc đời độc thân. Anh là một người đàn ông Việt Nam nghèo khó, từng vấp ngã trong cuộc đời nhưng luôn mang trong mình một trái tim nhân hậu và khát khao phục thiện. Phải đến sau 13 năm quen nhau kể từ lần gặp đầu tiên, đến khi người đàn ông Việt Nam nghèo khó nhưng có trái tim nhân hậu ấy mắc phải căn bệnh nan y không thể cứu chữa, chị mới nhận ra rằng mình đã yêu chân thành người đàn ông đó và muốn ở bên anh – với tư cách là một người vợ trong những giờ phút cuối đời.
Chị đã có một cuộc hành trình xuyên đại dương để quay lại Việt Nam, để tổ chức lễ đính hôn với một người mà cuộc sống chỉ còn tính bằng ngày. Chị ở lại Việt Nam từ đó cho đến nay, kể cả khi người đàn ông ấy đã ra đi.
Chị nhận lấy “nụ cười” mà anh để lại, với mơ ước mang “nụ cười” đó đến với những đứa trẻ có số phận bất hạnh đang lang thang trôi dạt trên khắp các hang cùng ngõ hẻm của thành phố.
Bà Leslei và ông Nguyễn Văn Hùng trong ngày cưới
Nguyễn Văn Hùng là cái tên của người đàn ông sẽ là nhân vật chính trong câu chuyện tôi kể dưới đây. Khi anh còn sống, mọi người vẫn gọi anh là Hùng “phở”. Hơn 4 năm sau ngày anh mất, nhắc đến Hùng “phở”, gia đình của anh, nhiều người bạn của anh (cả những người bạn Việt Nam và nước ngoài) vẫn khóc; những đứa trẻ lang thang vẫn gọi anh là cha cũng khóc.
Nhưng có một người không bao giờ khóc khi nhắc đến tên anh. Chị là Leslei Wiener – nữ đạo diễn người Pháp. Leslei là người đàn bà của Hùng, là người bạn đời của anh trong những ngày cuối đời. Từ lúc anh nằm trên giường bệnh cho đến lúc anh trút hơi thở cuối cùng, từ lúc làm lễ cầu nguyện cho linh hồn anh được về với Chúa cho đến bây giờ - 4 năm sau ngày anh mất, chị chưa bao giờ rơi nước mắt.
Khi nghĩ về anh, chị nghĩ đến nụ cười của anh, nghĩ đến nụ cười mà anh để lại cho chị, và “nụ cười” mà anh để lại cho cuộc đời. Làm sao chị được phép khóc khi nghĩ về những nụ cười ấy và những điều tốt đẹp diệu kỳ mà anh đã để lại cho cuộc đời này?
Nguyễn Văn Hùng sinh năm 1956 tại Sài Gòn. Trước giải phóng, mẹ anh có một tiệm bán phở kinh doanh phát đạt ở phường Đa Kao (quận 1, TP Hồ Chí Minh). Cái tên Hùng “phở” gắn liền với anh cũng bởi lẽ đó. Xưa kia, tiệm phở của gia đình Hùng rất phát đạt, kinh tế khá giả, Hùng được gia đình theo học ở trường Võ Trường Toản, một ngôi trường danh giá của Sài Gòn ngày đó.
Bản chất của Hùng “phở” là người hiền lành, nhân hậu và có trái tim trong sáng. Thuở nhỏ anh học giỏi, hiền lành, ngoan ngoãn, luôn được thầy yêu, bạn mến. Không ai nghĩ rằng cậu bé Hùng trong sáng, lương thiện ấy sẽ có ngày vấp ngã. Hùng “phở” bắt đầu bập vào ma túy khi đang chập chững bước vào tuổi 20 đẹp nhất của đời người. Khi đó, miền Nam mới giải phóng.
Cuộc sống sau ngày giải phóng còn nhiều khó khăn khiến cha mẹ Hùng lơ là việc chăm sóc con cái. Một lần Hùng được bạn bè rủ hút xì ke. Vì muốn chứng tỏ mình, vì sĩ diện nam nhi, Hùng gật đầu. Cái gật đầu ấy thay đổi hoàn toàn số phận của Hùng.
Kể từ sau ngày hôm đó, Hùng trở thành một con nghiện ma túy ngày một nặng đô. Từ hút, hít, anh chuyển dần sang chích. Gần 20 năm nghiện ngập, Hùng đã chích nhiều đến nỗi gần như toàn bộ ven của anh đều bị vỡ; cánh tay anh nhằng nhịt vết kim tiêm.
Khi biết con trai nghiện ngập, tự vùi dập và hủy hoại tương lai của chính mình, mẹ anh đã khóc hết nước mắt. Bà đưa anh vào Trung tâm cai nghiện Bình Triệu. Nhưng sau mỗi lần cai nghiện, ra khỏi trung tâm được vài tháng, bị bạn bè rủ rê và một cái tặc lưỡi, Hùng lại tái nghiện.
Vì thương mẹ, Hùng “phở” đã ra ra vào vào trung tâm đó không biết bao nhiêu lần, ra vào nhiều đến nỗi các bác sĩ ở trung tâm đã nhẵn mặt Hùng. Nhưng cai nghiện ma túy đâu có dễ, bao nhiêu lần vào rồi ra, là bấy nhiêu lần Hùng thất bại.
Đã từng có những lúc, những người xung quanh Hùng nhìn anh với ánh mắt xa lánh. Họ nghĩ về anh như về một thứ “đồ bỏ” của xã hội.
Nhưng tự sâu thẳm trong lòng, Hùng vẫn biết Hùng không phải đồ bỏ. Bởi Hùng vẫn biết tê tái trước ánh mắt thẫn thờ của mẹ già; bởi Hùng vẫn biết rùng mình sợ hãi mỗi khi nhìn chính mình trong gương, với hình ảnh phản chiếu là một kẻ gầy gò, ngơ ngáo, thân tàn ma dại… Đó là lý do khiến sau không biết bao nhiêu lần cai nghiện bất thành, Hùng vẫn tự nguyện nộp đơn xin cai nghiện ở Trung tâm Bình Triệu.
Đầu những năm 1990, sau ca nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện ở Việt Nam, đại dịch HIV – AIDS đã lan nhanh như một thảm họa. Năm 1992, Quỹ Nhi đồng Anh (SCF) tổ chức chương trình Truyền thông phòng ngừa HIV – AIDS cho người nghiện ma túy tại TP Hồ Chí Minh.
Muốn làm được điều này, đòi hỏi các tình nguyện viên phải thâm nhập vào chính các “ổ” ma túy. Mà tình nguyện viên đáp ứng tiêu chuẩn đó và dám làm công việc đó, chỉ có thể là những người không hề xa lạ gì với ma túy, nhưng cũng phải là những người khao khát hướng thiện.
Những thành viên của dự án đã đến Trung tâm cai nghiện. Ở đó, sau một buổi trò chuyện, họ đã “phát hiện” ra Hùng. Nói là “phát hiện”, bởi khi đó, người ta đã nhìn thấy ở Hùng những tố chất bẩm sinh của một tình nguyện viên, của một người hoạt động xã hội nhiệt tình, tâm huyết.
Trở thành tình nguyện viên của chương trình đã khiến cuộc đời Hùng “phở” thay đổi. Hùng đi vào những “động” ma túy, chia sẻ về những hiểu biết của mình về căn bệnh HIV – AIDS với những con nghiện khác và phát đến họ từng cái kim tiêm.
Cũng từ những ngày tháng này, Hùng nhận ra rằng anh khao khát làm việc tốt đến chừng nào, khao khát được sống lương thiện đến chừng nào. Nhưng Hùng cũng hiểu, chừng nào anh còn nghiện ngập, còn mang tiếng là một “thằng nghiện” thì chừng đó những cố gắng của Hùng sẽ còn chưa được công nhận.
Như lời Hùng đã nói lúc còn sống: “Nếu mình làm được 99/100 việc tốt, mà mình vẫn chưa bỏ được ma túy, thì mình vẫn bị xã hội phủ nhận”. Kể từ ngày đó, Hùng đoạn tuyệt với ma túy.
Khi đã rời bỏ được ma túy, nhìn lại quãng đời gần 20 năm chìm đắm trong nghiện ngập, để tuổi thanh xuân trôi đi hoài phí vô ích, Hùng khao khát được sống, được cống hiến, được làm những việc tốt đẹp cho đời, để gieo những hạt mầm tươi tốt đầu tiên lên mảnh đất tâm hồn đã quá nhiều lầm lỗi của mình.
Hùng từng nói, thời trẻ khi còn “chơi” ma túy, anh đã “chơi” hết mình. Nhưng khi tìm ra được lối thoát, được hướng đi của cuộc đời mình, anh cũng rất quyết liệt. Anh đã bắt đầu gieo những hạt mầm ấy bằng việc tham gia vào việc tập hợp và điều hành Chương trình Trẻ em đường phố Thảo Đàn từ năm 1993 và trở thành người phụ trách của nhóm này trong suốt 10 năm trời.
Trong suốt quãng thời gian đó, Thảo Đàn đã trở thành một tổ chức thiện nguyện có tiếng, cứu giúp cuộc đời nhiều trẻ em đường phố, đặc biệt là những trẻ có số phận đặc biệt, những trẻ nghiện ngập và nhiễm HIV.
Khi trở thành người phụ trách của nhóm Thảo Đàn, Hùng chưa có người yêu, chưa có vợ, chưa có con, nhưng Hùng đã được tất cả những đứa trẻ ở nhà mở Thảo Đàn gọi là cha.
Và anh cũng đã yêu thương tất cả những đứa trẻ đó như một người cha thực sự, với mong ước, những đứa trẻ này sẽ không bao giờ mắc phải những sai lầm mà anh đã gặp phải thời trẻ.
Họ gặp nhau vì định mệnh của họ là thế
Nguyễn Văn Hùng gặp Leslei năm 1994. Lần gặp đó là mở đầu cho câu chuyện định mệnh của cuộc đời họ 13 năm sau này.
Leslei là người Pháp nhưng sinh ra và lớn lên ở Mỹ. Leslei sinh năm 1951, chị hơn Hùng 5 tuổi. Từ bé, Leslei đã nghe nhiều về cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam. Leslei cũng chứng kiến những người bạn thời thơ ấu của mình buộc phải sang Việt Nam chiến đấu và trở về với trạnh thái tinh thần hoảng loạn.
Leslei căm ghét cuộc chiến tranh ấy và đã cùng với những người Mỹ tham gia vào những cuộc biểu tình phản đối chiến tranh Việt Nam. Khi lớn lên, Leslei trở thành đạo diễn. Chị đi khắp nơi trên thế giới để làm những phóng sự mà chị yêu thích.
Từ năm 1994, Leslei bắt đầu đến Việt Nam và làm những bộ phim tài liệu về Việt Nam. Đề tài của chị là cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc Việt Nam, là vẻ đẹp Việt Nam qua con mắt của một du khách Tây ba lô, là câu chuyện của những số phận chất độc da cam đầy ám ảnh.
Leslei đến Việt Nam đúng những năm đầu Việt Nam bước vào thời kỳ mở cửa. Đó là một giai đoạn đánh dấu bước phát triển đầy mạnh mẽ của Việt Nam. Và Leslei đã có một ý tưởng kỳ lạ và táo bạo: chị chọn 10 đứa trẻ, với 10 số phận khác nhau.
Năm 1994, Leslei đã quay một phóng sự về 10 đứa trẻ ấy. Chị dự định 10 năm sau sẽ quay trở lại, để tìm lại những đứa trẻ đó và kể tiếp về số phận của chúng trong 10 năm sau. Leslei muốn thông qua số phận và sự thay đổi của 10 đứa trẻ đó trong 10 năm, để nói về sự thay đổi của một đất nước Việt Nam trong 10 năm đó.
Năm 1994, khi bắt tay vào thực hiện ý tưởng đó, Leslei đã quyết định sẽ lựa chọn một trẻ lang thang ở Việt Nam là 1 trong 10 nhân vật của mình. Người ta đã dẫn Leslei đến nhà mở Thảo Đàn, nơi tập trung những số phận trẻ lang thang đặc biệt nhất.
Hùng “phở” đã giúp Leslei quay những thước phim về cuộc đời những đứa trẻ lang thang bằng sự nhiệt tình và tâm huyết hết mình. Họ đã quen nhau và trở thành bạn của nhau trong quãng thời gian cùng cộng tác làm việc.
(Kỳ 2: Mối tình Việt– Pháp và điều kỳ diệu của tình yêu )
Hương Thảo Nguyên
theo PNTD
Mối tình Việt– Pháp và điều kỳ diệu của tình yêu (Kỳ1)
