Canh cua đồng là món ăn khoái khẩu của nhiều người trong mùa hè nhưng không phải ai cũng ăn được, dưới đây là những người nên hạn chế ăn canh cua.
Giá trị dinh dưỡng của canh cua đồng
Báo VietNamNet dẫn lời ThS.BS Nguyễn Văn Tiến (Trung tâm Giáo dục Truyền thông Dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết, cua đồng là loại thực phẩm rất quen thuộc của người Việt, nhất là bà con nông thôn. Cua đồng sinh sống chủ yếu ở ruộng lúa, cũng có ở hồ, ao. Canh cua đồng mát, bổ, dễ ăn, rất giàu canxi và chất dinh dưỡng.
Trong 100g cua đồng cung cấp 87 kcal, 12,3g protid, 3,3g lipid, 2g glucid. Lượng vitamin và muối khoáng, đặc biệt là canxi trong cua đồng rất cao. Trong 100g cua có tới 5.040mg canxi, 430mg photpho, 4,7mg sắt, 2,1 mg vitamin PP.
Chất lượng protid trong cua đồng cũng thuộc loại tốt. Qua phân tích người ta thấy 8/10 axit amin cần thiết gồm lysine, methionie, valine, leucin, isoleucien, phenylalanine, threonine và trytophane.
Ngoài giá trị dinh dưỡng, theo sách Hải Thượng Lãn Ông, cua đồng được gọi là điền giải: "Điền giải là cua đồng vị ngọt lạnh, ít độc, hay sinh phong, tác dụng nối gân tiếp xương, chữa phong nhiệt, trừ mụn độc lở, huyết kết thống".
Cua đồng có thể chế biến với đa dạng các loại rau, củ như: cua nấu với rau đay, mồng tơi, rau dền, rau muống và khoai sọ, mướp, bầu, bí. Cua nấu riêu cũng được giã nát lọc lấy nước như nấu canh, nhưng không nấu với rau mà dùng một loại chất chua như khế, me, sấu. Riêu cua có thể kết hợp chan cơm hoặc ăn với bún, với bánh đúc thái mỏng…
Về giá trị dinh dưỡng của canh cua đồng, ngoài các chất dinh dưỡng trong cua đồng, rau củ nấu cùng cũng cung cấp lượng dinh dưỡng, vitamin cho cơ thể. Canh cua có nhiều chất bổ dưỡng đó là chất đạm, canxi, sắt, đồng thời giúp bổ sung lượng nước và các chất điện giải cho cơ thể khi thời tiết nóng.
Nếu nấu một bát canh cua mồng tơi, mướp, thành phần gồm thịt cua đồng 55g, mồng tơi 70g, mướp 100g, dầu thực vật 5g, muối 1g, thì giá trị dinh dưỡng cung cấp là 120Kcal, protid 9,1g, lipid 7,0g, glucid 5,1g, chất xơ 2,3g, vitamin A 116µg, beta-caroten 1504µg, vitamin C 58mg, canxi 218,7mg, sắt 2,7mg, natri 668,4mg, kali 558,9mg, kẽm 0,4mg.
Canh cua đồng là món ăn khoái khẩu của nhiều người
Những người không nên ăn canh cua đồng
Canh cua đồng tốt cho sức khỏe nhưng không phải ai cũng ăn được. Báo Sức khỏe & Đời sống dẫn lời BS. Nguyễn Huy Hoàng khuyên khi ăn canh cua đồng cần lưu ý những điều dưới đây:
Người tỳ vị hư hàn
Người tỳ vị hư hàn thường có các biểu hiện sợ đồ ăn tính lạnh, ăn uống kém, thường đầy bụng khó tiêu, thường đau bụng vùng thượng vị, hay đi ngoài phân lỏng nát.
Cua đồng là thực phẩm tính lạnh, người tỳ vị vốn đã hư hàn nếu ăn cua đồng có thể khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, dễ dẫn đến đau bụng, đầy bụng, tiêu chảy.
Sách Bản thảo kinh sớ - một cuốn sách về đông dược cổ đại rất uy tín trong Đông y cũng có ghi chép về vấn đề này: "Người tỳ vị hàn hay đi ngoài phân lỏng, bụng đau ưa ấm, sợ lạnh đều không nên ăn cua".
Người cảm mạo phong hàn chưa khỏi hẳn
Người mới mắc cảm mạo phong hàn còn các triệu chứng sợ lạnh, gai lạnh, chảy nước mũi trong, ho có đờm trắng… không nên ăn cua đồng.
Cua đồng với tính lạnh có thể dẫn đến tình trạng "lạnh chồng thêm lạnh" khiến cảm mạo trở nên trầm trọng, lâu khỏi hơn.
Người bị các chứng phong
Các chứng phong trong Đông y có phạm vi tương đối rộng, lại được chia thành nhiều loại khác nhau. Nội phong là phong sinh ra trong cơ thể do can dương thịnh, huyết hư sinh phong, nhiệt cực sinh phong với các biểu hiện run tay chân, chóng mặt, đau đầu, co giật, tê bì.
Các chứng do phong ở ngoài da như các bệnh da liễu có tính mẫn cảm như mề đay, chàm, ngứa… Trúng phong và các chứng giống trúng phong, biểu hiện tương tự tai biến mạch máu não theo y học hiện đại.
Các chứng phong thấp tý là các chứng liên quan đến đau nhức xương khớp do phong kết hợp với các yếu tố hàn, thấp gây đau nhức mình mẩy, nặng chân tay, các khớp sưng đau theo thời tiết.
Cua đồng là thực phẩm có tính chất gây "động phong" theo Đông y, những người mắc phải các chứng phong đều không nên ăn cua đồng, có thể gây tái phát bệnh hoặc trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
Phụ nữ kinh nguyệt không điều hòa
Phụ nữ có kinh nguyệt không điều hòa, đặc biệt là người có thể chất lạnh, thường sợ lạnh, tử cung hư hàn không nên ăn cua đồng.
Kinh nguyệt không điều hòa do lạnh có các biểu hiện như đau bụng kinh, chu kỳ kinh nguyệt dài ngày, sắc kinh đen, có nhiều máu cục. Cua là thực phẩm tính hàn, không phù hợp với thể trạng của những người này.
Không ăn cua chung với quả hồng và nước trà
Do cua chứa nhiều đạm, còn hồng và nước trà lại chứa nhiều tanin. Nếu ăn cua cùng lúc với hồng hoặc uống trà, tanin sẽ kết hợp với đạm tạo thành khối kết dính khó tiêu, dễ gây co thắt ruột, dẫn đến đau bụng, buồn nôn, thậm chí nôn mửa.
Không được ăn cua sống, cua chưa nấu chín
Cua chưa được nấu chín chứa rất nhiều vi khuẩn, virus và ký sinh trùng trong đó có sán lá phổi, ăn vào có hại cho sức khỏe.
Cua đã chết cũng không nên ăn vì cua chết chứa lượng lớn vi khuẩn và các chất phân hủy có hại như histamin và các dẫn xuất giống histamin, dễ gây ngộ độc hoặc dị ứng nghiêm trọng.
