Bóng ma dotcom ám ảnh cơn sốt AI

[june04]

Giá trị của nhiều công ty công nghệ được lên đẩy cao trong cơn sốt AI khiến nhiều người lo ngại điều tương tự bong bóng dotcom sẽ xảy ra.

Tháng 11/2022, ChatGPT trình làng và mở ra cơn sốt AI tạo sinh khắp thế giới. Tháng 4/2023, OpenAI - công ty sở hữu ChatGPT - được định giá 29 tỷ USD. Đến tháng 2, giá trị công ty nâng lên 80 tỷ USD, tăng gần ba lần trong chưa đầy 10 tháng. Theo công ty theo dõi dữ liệu CB Insights, OpenAI đang là một trong những công ty khởi nghiệp công nghệ giá trị nhất thế giới, sau ByteDance - sở hữu TikTok, và SpaceX.

Trong khi đó, xAI, startup được thành lập tháng 7/2023 của Elon Musk, đã được định giá 24 tỷ USD sau chưa tới một năm. CNN nhận định sự kỳ vọng AI có thể cách mạng hóa cuộc sống con người khiến giới đầu tư bị thu hút và rót những khoản tiền khổng lồ vào các công ty AI.

Đó chưa phải tất cả. Ngôi sao tỏa sáng nhất trong cơn sốt AI là Nvidia khi các mẫu GPU của công ty được săn lùng để xây dựng hệ thống đào tạo AI.

Cuối tháng 5/2023, Nvidia trở thành nhà sản xuất chip đầu tiên trên thế giới đạt giá trị vốn hóa 1.000 tỷ USD. Giữa tháng trước họ tiếp tục cán mốc 3,3 nghìn tỷ USD, có lúc vượt Apple và Microsoft trở thành công ty giá trị nhất thế giới.

Tuy nhiên, dù là công ty có giá trị top đầu, Nvidia không có tên trong danh sách 100 thương hiệu nổi tiếng nhất và mang tính biểu tượng toàn cầu năm 2023 do Interbrand công bố. Điều này khiến nhiều người hoài nghi về độ bền vững của thương hiệu.

Theo Reuters, sự phấn khích về AI đang được so sánh với bong bóng dotcom hơn hai thập kỷ trước. Khi đó, cổ phiếu của các công ty dotcom tăng giá nhanh chóng tại Wall Street vào cuối những năm 1990 khi Internet ngày càng phổ biến rộng rãi. Đầu tư mang tính đầu cơ đã đưa chỉ số Nasdaq Composite (tập trung các cổ phiếu ngành công nghệ) tăng 400% từ 1995 đến 2000. Tuy nhiên đến tháng 10/2002, chỉ số giảm 80% so với đỉnh sau khi bong bóng dotcom xì hơi năm 1999.

Trong khi đó, giá trị của Nvidia tăng 4.300% trong 5 năm qua được đem so sánh với Cisco - một trong "tứ kỵ sĩ" từng tăng 4.500% giá trị trong 5 năm và đạt đỉnh vào năm 2000.

Sameer Samana, chiến lược gia thị trường toàn cầu cấp cao tại Viện đầu tư Wells Fargo, cho biết: "Không ai biết chính xác điều gì sẽ xảy ra với AI. Không có gì chắc chắn về người chiến thắng trong tương lai".

Tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng AI và dotcom có sự tương đồng nhưng giá trị các công ty đang được định giá một cách chừng mực hơn. Các nhà phân tích của Capital Economics lưu ý đợt tăng giá hiện tại chủ yếu được thúc đẩy bởi triển vọng thu nhập vững chắc. Đây là dấu hiệu cho thấy giá trị nền tảng vẫn đóng vai trò lớn trong việc định giá công ty.

"Chúng tôi cho rằng bong bóng dotcom sẽ không quay lại cho đến khi định giá các công ty chưa đạt giới hạn tối đa như những năm 200", Reuters dẫn lời các nhà phân tích tại Capital Economics.