Việc nấu nướng không đúng cách không chỉ làm giảm chất dinh dưỡng trong món ăn mà c̣n có thể dẫn đến sản sinh một số chất gây ung thư.
Căn bếp thực chất không an toàn như chúng ta thường nghĩ. Ngoài những tai nạn khi nấu nướng, rủi ro từ vật dụng sắc nhọn, cách nấu ăn cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mang đến bệnh tật nguy hiểm.
Các chuyên gia y tế và dinh dưỡng đều không ít lần cảnh báo về những thói quen nấu ăn tưởng chừng vụn vặt và vô hại nhưng lại vừa gây hại vừa làm giảm giá trị dinh dưỡng.
Trong đó, có 4 thói quen thậm chí giải phóng ra các chất gây ung thư hoặc làm tăng nguy cơ ung thư nhưng lại được rất nhiều người làm hàng ngày, đó là:
1. Nấu ăn nhiều dầu, nhiều muối
Trước đây, do cuộc sống thiếu thốn nên khi nấu thức ăn, mọi người cũng sử dụng ít dầu ít muối, nước canh cũng rất nhạt nhẽo. Sau khi cuộc sống được cải thiện, phương pháp nấu ăn của mọi người cũng dần thay đổi và h́nh thành thói quen thêm một chút dầu, rắc thêm vài hạt muối hoặc đường để làm cho món ăn ngon hơn, hấp dẫn hơn. Nhưng sự thực có phải như vậy?
Các chuyên gia y tế cho rằng, nếu cơ thể trong một thời gian dài ăn quá nhiều đường, dầu, hay muối rất dễ dẫn đến bị bệnh béo ph́, và mắc rất nhiều các loại bệnh như: tiểu đường, mỡ máu cao, tai biến mạch máu năo, nhồi máu cơ tim và một số bệnh ung thư như ung thư vú, ung thư kết tràng. Những căn bệnh này đều có liên hệ nhất định với việc cơ thể nạp quá nhiều dầu mỡ.
2. Để dầu sôi đến bốc khói
Một số người có thói quen chiên, rán thực phẩm trong chảo dầu bốc khói với suy nghĩ dầu nóng sẽ làm món ăn ngon hơn. Tuy nhiên, khi dầu ăn bị bốc khói tức là nhiệt độ lúc đó của dầu đă trên 200 độ C.
Nhiệt độ cao không những phá huỷ tác dụng chống oxy hóa của dầu và các thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm mà c̣n sản sinh ra peroxide tác nhân gây ung thư. Đặc biệt, nếu nấu thịt trong dầu ăn trên 200 độ C sẽ tạo ra 1 lượng lớn các amin dị ṿng hay c̣n có tên hóa học là Benzopyrene.
Đây là 1 trong những chất nguy hiểm, được WHO cảnh báo là tác nhân gây ung thư mạnh với cơ thể người. Chỉ cần hấp thụ 1 nanogram benzopyrene cũng có thể làm thay đổi cấu trúc, hướng và chức năng của DNA trong cơ thể con người, gây ra ung thư dạ dày, ung thư ruột, ung thư gan và ung thư phổi.
Hơn nữa, bản thân khói dầu ăn cũng được WHO xếp hạng vào nhóm chất gây ung thư 2A, là nhóm các hợp chất "có thể gây ung thư trên người" cùng với thịt đỏ.
3. Dùng dầu chiên lại hoặc dầu tự làm
Nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Illinois (Mỹ) chỉ ra rằng, dầu ăn được đun nóng nhiều lần sẽ bị phân hủy chất béo trung tính, dẫn đến quá tŕnh oxy hóa axit béo tự do và giải phóng chất gây ung thư độc hại gọi là acrolein.
Bản thân dầu chiên đi chiên lại nhiều lần cũng không c̣n giá trị dinh dưỡng như ban đầu, các vitamin có trong dầu lúc này đă bị phá hủy. Hơn nữa, cặn bị cháy đọng lại sau khi chiên rán thực phẩm vô cùng nguy hiểm, trong khi mắt thường không nh́n thấy hết. Đây chính là tác nhân gây bệnh cho con người, nhất là bệnh ung thư.
Ngoài ra, 1 số người lại thích dùng dầu ăn ép trực tiếp chưa tinh chế và cảm thấy rằng dầu đó tự nhiên, mùi thơm và an toàn cho sức khỏe hơn. Thực chất các loại dầu chưa tinh chế c̣n lẫn rất nhiều tạp chất, nên độ sôi của nó rất thấp và dễ dàng tạo ra nhiều khí thải khi đun nấu.
Chưa kể, trong trường hợp không có sự giám sát từ chuyên gia, những loại dầu ăn này có thể chứa chất aflatoxin, là chất gây ung thư loại 1.
4. Không dùng hoặc tắt máy hút mùi ngay sau khi nấu xong
Cũng theo WHO, lượng khói bốc lên từ bếp hoặc đám cháy trong nhà có liên quan đến khoảng 1,6 triệu ca tử vong mỗi năm ở các nước đang phát triển, nghĩa là cứ 20 giây th́ lại có 1 người mất mạng v́ chúng.
Nhiều nghiên cứu đă cho thấy khói dầu và khói đồ ăn làm tăng nguy cơ gây ra bệnh ung thư phổi, đặc biệt là các món chiên, rán, nướng. Chưa kể nếu bạn sử dụng các loại thịt, thực phẩm chế biến sẵn khi nấu ăn th́ sẽ sinh ra nhiều chất độc hại trong khói, không khí.
Nếu hít phải các loại khói này thường xuyên, có thể gây buồn nôn, khó chịu ở mũi họng và gây chóng mặt, tức ngực. Đối với những người có bệnh về đường hô hấp, khói này sẽ làm bệnh nặng hơn và gây ra bệnh hen suyễn và viêm họng. V́ vậy các chuyên gia khuyến nghị nên dùng máy hút mùi trong nhà bếp.
Nhưng cũng lại có nhiều người có thói quen tắt ngay máy hút mùi sau khi nấu ăn xong, khiến các loại khói độc, khói dầu, thậm chí là khí ga chưa bị hút hết luẩn quẩn trong không khí. Để đảm bảo sức khỏe, tốt nhất là sau khi nấu ăn xong 3 - 5 phút mới tắt máy hút mùi. Đồng thời, khi nấu ăn nên đậy nắp vung để giảm khói, mở cửa sổ để khí thải tản khỏi bếp nhanh hơn.
VietBF@ Sưu tập