Một số nhà quan sát cho rằng việc Nga đưa quân vào Ukraine đă lần đầu tiên mở ra một mặt trận mới: cuộc chiến trên mạng Internet.Cho đến nay cả hai bên Nga và Ukraine đều bị tấn công mạng và đều cảnh báo t́nh h́nh có thể leo thang. Nhưng một cuộc chiến tranh kỹ thuật số cũng đang diễn ra theo nhiều cách khác - từ việc liệu các công ty công nghệ có nên chặn nội dung đối với Nga, đến kiểm duyệt mạng, sự lan truyền các thông tin sai lệch và sự gián đoạn mạng internet của Ukraine khi bị tên lửa tấn công.
Nhóm hacker quốc tế khét tiếng Anonymous đă tuyên chiến với chính phủ Nga
Những tuyên bố mạnh mẽ của nhóm này khiến một số người tỏ ư hoài nghi - nhưng Anonymous được cho là đă tấn công kênh truyền h́nh nhà nước Nga để phát đi các nội dung ủng hộ Ukraine, thậm chí trang web Kremlin.ru của Chính phủ Nga cũng bị đánh sập.
Sau khi Nga đưa quân vào Ukraine, một tài khoản Twitter được cho là của nhóm "Anonymous" đă đăng thông tin các tin tặc toàn cầu đă được tập hợp để thực hiện một cuộc tấn công mạng nhằm vào Nga. Tài khoản này có 7,4 triệu người theo dơi và đă đăng gần 190.000 bản tweet.Tài khoản này đă tweet vào ngày 24/2: "Tổ chức toàn cầu được kết nối lỏng lẻo này đă chuẩn bị phát động một cuộc tấn công mạng chống Nga và chúng tôi sẽ đăng tải lại thành quả của những nỗ lực của họ".
Vài ngày sau, tài khoản này đă lên tiếng nhận trách nhiệm về việc đánh sập các trang web của nhiều cơ quan chính phủ Nga và Belarus, bao gồm tập đoàn dầu mỏ khổng lồ Gazprom của Nga, đài truyền h́nh nhà nước Nga Russia Today (RT) và Điện Kremlin.
Trong một số tweet sau đó, tài khoản này cho biết họ đă làm gián đoạn các nhà cung cấp dịch vụ internet của Nga, làm ṛ rỉ tài liệu và email từ nhà sản xuất vũ khí Belarus, đồng thời đóng cửa cung cấp khí đốt cho hăng dịch vụ viễn thông Nga Tvingo Telecom.
Tài khoản này c̣n tuyên bố: "Tổ chức Anonymous tiếp tục làm tê liệt các trang web của chính phủ Nga, truyền tải đến người dân Nga những thông tin chưa bị chính quyền Putin kiểm duyệt. Chúng tôi cũng sẽ làm mọi cách để đảm bảo rằng người dân Ukraine có thể tiếp tục vào mạng."
Theo trang web của Kênh Kinh doanh và Tin tức Người tiêu dùng Mỹ (CNBC), nhiều trang web chính thức được "Anonymous" đề cập đến đă bị tấn công đă thực sự bị tê liệt hoặc gần đây đă ngừng hoạt động.Ngày 28/2, đài truyền h́nh RT xác nhận trang web của họ và trang web của điện Kremlin đă bị tê liệt v́ bị "Anonymous" tấn công hôm thứ Sáu (25/2). "Anonymous" cũng đă tiến hành tấn công các cơ quan truyền thông khác của Nga và Belarus vào ngày 28/2, và thay thế giao diện trang chủ của họ với ḍng chữ "Stop the war” (Chấm dứt chiến tranh).
Vào tuần trước Anonymous đă tweet để nhắc lại rằng nhóm này không nhắm mục tiêu vào tất cả các trang web hoặc cá nhân ở Nga.
Tài khoản này cũng tuyên bố rằng đây không phải là tài khoản chính thức của Anonymous, "Chúng tôi đang tiến hành một hoạt động đề kháng phi tập trung và không có tài khoản Anonymous chính thức". "Anonymous là tập hợp những người thuộc tầng lớp lao động hy vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn cho nhân loại. Các nguyên tắc đă được họ đồng thuận là: tự do thông tin, tự do ngôn luận, trách nhiệm giải tŕnh của công ty và chính phủ, tôn trọng quyền riêng tư của cá nhân và sự ẩn danh."
Ukraine cũng bị tấn công mạng dữ dội
Phía Ukraine cũng bị tin tặc tấn công, các trang web của chính phủ bị tấn công từ chối dịch vụ và một thứ dường như ransomware (phần mềm tống tiền) xuất hiện nhưng không thể khôi phục được dữ liệu.
Microsoft cho biết phần mềm độc hại "Wiper" có tính chất phá hoại và được thiết kế để khiến các thiết bị được nhắm mục tiêu không thể hoạt động - đă được t́m thấy trên hàng chục hệ thống máy tính thuộc các cơ quan chính phủ, tổ chức phi lợi nhuận và lĩnh vực công nghệ thông tin của Ukraine.
Hăng tin Anh Reuters đưa tin, các quan chức Ukraine cáo buộc rằng một hoạt động gián điệp mạng từ Belarus đă nhắm vào các tài khoản email cá nhân của quân đội Ukraine đóng ở Kiev.
Bộ trưởng Thương mại Vương quốc Anh Kwasi Kwarteng được cho là sẽ hội đàm với bà Paula Rosput Reynolds, Chủ tịch Hội đồng Quản trị mạng lưới điện quốc gia National Grid trong bối cảnh lo ngại về làn sóng tấn công do các tin tặc được chính phủ Nga hậu thuẫn tiến hành.
Trung tâm An ninh mạng Quốc gia của Mỹ (National Cyber Security Centre) đă kêu gọi các cơ quan tăng cường khả năng pḥng thủ mạng của họ.
Tuy nhiên, Ciaran Martin, người đứng đầu trước đây của trung tâm này, nói với The Guardian rằng, cho đến nay internet chỉ đóng một vai tṛ "rất nhỏ" trong cuộc xung đột.
Truy cập Internet có thể bị gián đoạn trong bất kỳ cuộc xung đột nào, v́ bom và tên lửa có thể làm hỏng mạng và các thiết bị.
Theo NetBlocks, tổ chức chuyên giám sát theo dơi an ninh mạng và quản trị Internet quốc tế, cuộc giao tranh khốc liệt ở thành phố Kharkov đă tàn phá nghiêm trọng hạ tầng mạng, khiến kết nối với GigaTrans, nhà cung cấp internet chính của Ukraine, giảm xuống dưới 20% mức b́nh thường.Tỷ phú người Mỹ Elon Musk, kỹ sư, nhà tài phiệt, nhà phát minh, doanh nhân công nghệ và nhà từ thiện, ông chủ của các tập đoàn SpaceX và Tesla đă nhanh chóng hưởng ứng lời kêu gọi giúp đỡ bằng việc mở dịch vụ internet băng thông rộng vệ tinh Starlink của ông tại Ukraine. Vào thứ Hai (28/2), Bộ trưởng chuyển đổi kỹ thuật số của Ukraine, ông Mykhailo Fedorov, xác nhận quốc gia này đă nhận được các thiết bị đầu cuối quan trọng cần thiết để hệ thống này hoạt động.
NetBlocks trao đổi với BBC News rằng mạng vệ tinh Starlink mang lại "hy vọng về khả năng kết nối internet trong trường hợp xấu nhất". BBC hiện chưa xác nhận liệu Starlink có vận hành tại Ukraine hay không.
NetBlocks nói thêm: “Thực sự không có viên thuốc thần kỳ nào để duy tŕ kết nối mạng trong một cuộc khủng hoảng”.
Trong khi đó, nhà nghiên cứu cấp cao John Scott Railton của Citizen Lab, một trung tâm nghiên cứu khoa học nổi tiếng ở Canada đă viết tweet: "Nếu ông Putin nắm quyền kiểm soát không phận Ukraine, các liên kết truyền dữ liệu của người dùng sẽ trở thành mốc dấu cho các cuộc không kích".
Tại Vương quốc Anh, các nhà khai thác thông tin di động bao gồm O2, Vodafone, Three và EE đă cung cấp dịch vụ điện thoại di động miễn phí cho Ukraine, người dùng không bị tính thêm phí chuyển vùng.
|