Vụ án xét xử Đinh La Thăng và 21 đồng phạm đã bước sang ngày thứ hai. Theo yêu cầu hai bị cáo Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh đã bị cách ly. Nguyên kế toán trưởng PVC khai bị cáo phải làm theo chỉ đạo cấp trên.
Nói về việc sử dụng khoản tiền sai mục đích, Trịnh Xuân Thanh khai: "Thời điểm đó anh Đạt (nguyên kế toán trưởng PVC) rất bức xúc, lên phòng bị cáo gần như là khóc".
Ngày 9/1, phiên tòa xét xử Đinh La Thăng và 21 đồng phạm trong vụ án xảy ra tại Công ty cổ phần xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) bước sang ngày làm việc thứ 2. Sáng sớm nay, Hà Nội có mưa nhẹ, trời rét.
Hai bị cáo được HĐXX hỏi đầu tiên là Vũ Đức Thuận (sinh năm 1971), nguyên Tổng giám đốc PVC và Nguyễn Mạnh Tiến (sinh năm 1966), nguyên Phó tổng giám đốc PVC. Sau một số câu hỏi, luật sư cho rằng để làm rõ vai trò của bị cáo Trịnh Xuân Thanh, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc PVC, HĐXX cần cách ly Thuận và Tiến ra phòng riêng.
Sau khi lời đề nghị trên được thực hiện, HĐXX thẩm vấn bị cáo Thanh. Đứng trên bục, Trịnh Xuân Thanh khai bản thân là lãnh đạo đơn vị, thực hiện triển khai kế hoạch năm thông qua PVC.
Trả lời về vấn đề tài chính của PVC năm 2011, nguyên Chủ tịch HĐQT PVC nói 2 năm trước đó PVC đã là công ty đại chúng. Theo báo cáo năm 2011, Thanh nói có lãi nhưng ông nhớ con số là bao nhiêu. Lúc này đã tiềm ẩn nguy cơ thua lỗ.
Đến 2011, mức vốn mà chủ đầu tư cho các công ty thành viên vượt. Bởi vốn điều lệ khoảng 2.500 tỷ mà vốn đầu tư trên 3.000 tỷ. Nói tới đó, bị cáo Thanh đi vào lý giải nguyên nhân, cho rằng có sự vượt trên là vì lúc đó thực hiện tái cơ cấu. PVC là 1 trong 5 mũi nhọn của PVN. PVC thuộc khối dịch vụ thực hiện thi công xây lắp. Khi thực hiện tái cơ cấu thì PVN có chuyển một số đơn vị như bất động sản, tài chính của điện lực,… về tổng công ty của ông ta.
"Khi chuyển về PVC, các đơn vị trên không có vốn. Chính vì vậy số tiền đó vượt lên, tổng công ty không đủ vốn”, Trịnh Xuân Thanh lý giải.
Bị cáo Trịnh Xuân Thanh tại phiên tòa ngày 8/1. Ảnh: P.D.
Trước câu hỏi của HĐXX rằng lúc đó PVC có vay ngân hàng không, bị cáo cho biết trước khi chuyển về chỉ vay vốn ngân hàng để kinh doanh nhưng sau khi chuyển về, vay ủy thác qua Oceanbank, một số khác thì có thể cho nợ.
"Bị cáo cũng chỉ là người đại diện vốn. Việc tăng vốn không đúng lộ trình 2011 nên mới như thế”, Thanh khai. Cũng theo lời bị cáo, khi PVN chỉ đạo PVC thực hiện Dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2, PVC là đơn vị thi công nên rất mừng vì đã được chọn làm tổng thầu. PVC lúc đó cũng đi liên hệ với nhà thầu nước ngoài.
"Bản thân bị cáo lúc đó biết PVC cũng chưa đủ điều kiện nhưng thực tế thời điểm đó cả nước cũng chỉ có PVC và Lilama làm được. Lúc đó PVC cũng từng liên kết với Lilama thực hiện dự án vượt tiến độ và rất thành công", bị cáo đang bị truy tố 2 tội Tham ô tài sản và Cố ý làm trái khai.
Theo lời Thanh, khi thực hiện dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2, họ mong muốn xây dựng tốt cho tập đoàn.
"Với năng lực như vậy theo bị cáo nhận thức việc gánh thêm dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 là gánh nặng hay thuận lợi?”, tòa hỏi. Thanh khai việc mất cân đối tài chính là do thực hiện tái cơ cấu thì kế hoạch 2012 tăng vốn để trả. Tại thời điểm như vậy, một đơn vi xây lắp nhận được dự án như thế là rất tốt, có dự án sẽ có lợi nhuận. Khi khó khăn có công việc càng mừng. Bị cáo biết đây là dự án lớn.
"PVN duyệt cho PVC nhiều dự án khi PVC đang khó khăn là tạo thuận lợi hay tăng thêm khó khăn”, tòa hỏi lại. Thanh khẳng định đây là điều thuận lợi. “Nhận được công việc, thuận lợi nhiều hơn là khó khăn”, bị cáo đáp.
Ngay sau đó, HĐXX cho bị cáo Phạm Tiến Đạt, nguyên Kế toán trưởng PVC lên đối chất. Bị cáo 39 tuổi nói về nguyên tắc tiền tạm ứng phải sử đúng dự án. Do mất cân đối trầm trọng mà HĐQT PVC quyết định góp vốn vào lúc mất nguồn vốn nên công ty phải chiếm dụng tiền dự án khác.
“Bị cáo cũng báo cáo việc dùng tiền này là không được”, Đạt nói và khai rằng cuộc họp giao ban nào cũng báo cáo với HĐQT, Ban giám đốc và các phòng ban về việc sử dụng tiền. Chủ trương đầu tư là HĐQT quyết, việc thực hiện là Tổng giám đốc giao Ban kế toán xem xét nguồn vốn để báo cáo phê duyệt.
Khi góp vốn vào 5 công ty là thực hiện Nghi quyết HĐQT đúng không? Đạt xác nhận và khẳng định về nguyên tắc không ai cho vay góp vốn. Do không có tiền nên bị cáo phải làm theo chỉ đạo cấp trên. Lúc này, Trịnh Xuân Thanh ngồi ngay sau lưng, lắng nghe chăm chú.
Tiếp tục được xét hỏi, bị cáo Thanh đứng lên bục trả lời, 2 tay đan chéo: “Anh Đạt nói có phần đúng”. Tuy nhiên cựu Chủ tịch PVC cho rằng Tổng giám đốc và kế toán có trách nhiệm báo cáo xem nghị quyết đúng hay sai.
Trịnh Xuân Thanh khai ông ta nhận thức việc sử dụng là sai. “Thời điểm đó anh Đạt rất bức xúc, lên phòng bị cáo gần như là khóc. Bị cáo báo cáo HĐQT về việc sử dụng sai và có văn bản yêu cầu các dự án dùng đúng tiền”, Thanh khai ở tòa.
Bị cáo Tiến cũng khẳn định việc chi tiền thực hiện theo nghị quyết HĐQT. “Nếu không có nghị quyết bị cáo không dám. Quá trình chuyển tiền không phải mình bị cáo ký là xong”, Tiến nói.
Trước đó, trong ngày xét xử đầu tiên, đại diện VKSND đã công bố cáo trạng truy tố các bị cáo Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh và 20 người khác về các tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và Tham ô tài sản.
Trong phần xét hỏi diễn ra sau đó, thẩm phán đã lần lượt thẩm vấn các bị cáo trọng vụ án, trong khi ông Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh được dẫn giải sang phòng cách ly. Trả lời HĐXX, các bị cáo đều thừa nhận việc ký hợp đồng, tạm ứng tiền cho hợp đồng EPC tại dự án nhà máy nhiệt điện Thái Bình là vi phạm quy định pháp luật. Một số bị can khai họ phát hiện sai phạm nhưng vẫn thực hiện hành vi do sức ép từ lãnh đạo cấp trên.
