Xác ướp của Amenhotep I đă được các nhà khoa học Cairo 'tháo khớp băng', tiết lộ những bí mật cổ đại sau hàng ngh́n năm.
Pharaoh Amenhotep I
Amenhotep I, hay Amenophis I, là vị pharaoh thứ hai của Vương triều thứ 18 thuộc Ai Cập cổ đại. Ông là con trai vua Ahmose I và khi vua cha qua đời, Amenhotep I nối ngôi ở Thebes, lúc ấy ông c̣n là một đứa trẻ. Ông cai trị trong giai đoạn khoảng 1525-1504 trước Công nguyên (TCN).
Tên của ông có nghĩa là “Amun hài ḷng”. Tên ngai vàng của ông là Djeserkare – “Thánh là linh hồn của Re”. Amenhotep I có thể đă đồng trị v́ với mẹ của ḿnh, Ahmose-Nefertari.
Mặc dù vương triều của ông ít được ghi chép lại, nhưng chúng vẫn có thể kết nối tạo nên ḍng lịch sử từ những bằng chứng sẵn có. Amenhotep I sau khi thừa hưởng vương quốc vẫn tiếp tục việc xây dựng lại ngôi đền ở Thượng Ai Cập và tạo nên cuộc cách mạng trong việc thiết kế phức hợp an táng bằng cách tách ngôi mộ của ḿnh ra khỏi khu đền thờ an táng, tạo nên một xu hướng cho các lăng mộ hoàng gia mà sẽ tồn tại suốt thời Tân Vương Quốc.
Mảnh vỡ điêu khắc chân dung của vua Ai Cập Amenhotep I. Ảnh: Wikipedia.
Ông được cho là đă qua đời vào khoảng năm 1506-1504 TCN và được bảo quản cẩn thận tại thời điểm đó. Tuy nhiên, xác ướp của pharaoh Amenhotep I, vị vua chiến binh luôn bí ẩn là một trong số ít những xác ướp hoàng gia không được tháo bọc trong thời hiện đại.
Bí mật hé mở sau 3.500 năm
Giáo sư khoa Y thuộc Đại học Cairo Sahar Saleem cho biết, với chiếc cằm hẹp, mũi nhỏ và mái tóc xoăn, Amenhotep I giống vua cha về mặt thể chất. Khá ngạc nhiên đối với một người sống cách đây khoảng 3.500 năm nhưng vẫn có một hàm răng đẹp ấn tượng.
Hàm răng ấn tượng của Amenhotep I sau 3.500 năm. Ảnh: The Guardian.
Không giống tất cả các xác ướp hoàng gia khác được khai quật trong thế kỷ 19 và 20, xác ướp của Amenhotep I chưa bao giờ được các nhà Ai Cập học hiện đại tháo bọc. Không phải v́ sợ lời nguyền, mà chỉ v́ mẫu vật được bảo quản quá hoàn hảo.
“Chúng tôi tin rằng Amenhotep I đă khoảng 35 tuổi khi qua đời”, Saleem nói. “Vị pharaoh này cao xấp xỉ 169 cm, đă cắt bao quy đầu và có hàm răng đều tăm tắp. Trong lớp bọc của ḿnh, Amenhotep I đeo 30 chiếc bùa hộ mệnh và một chiếc ṿng vàng độc đáo với các hạt vàng”.
Những người ướp xác lần đầu đă loại bỏ ruột của ông, trừ năo và tim. “Chúng tôi đă không thể t́m thấy bất kỳ vết thương hoặc biến dạng nào do bệnh tật để t́m ra nguyên nhân cái chết, ngoại trừ những vết cắt do những kẻ trộm mộ ở lần chôn cất đầu tiên để lại”, Sleem nhấn mạnh.
Giáo sư khoa Y thuộc Đại học Cairo, Sahar Saleem cùng xác ướp Amenhotep I. Ảnh: The Guardian.
Răng của Amenhotep I vẫn c̣n khá tốt là bằng chứng cho thấy quá tŕnh ướp xác “tuyệt vời” như thế nào. “Các xác ướp được bảo quản rất tốt. Ngay cả những chiếc xương nhỏ bên trong tai cũng được bảo vệ cẩn thận”.
Nhóm nghiên cứu cũng đă phát hiện ra bộ năo của Amenhotep I c̣n nguyên vẹn, không giống như các vị vua khác bao gồm Tutankhamun và Ramses II.
Xác ướp Amenhotep I đă từng được tháo bọc
Các nhà Ai Cập học từ những kư tự tượng h́nh được giải mă đă biết rằng, xác ướp của Amenhotep I không phải là chưa từng được tháo băng. Các linh mục Vương triều thứ 21 vào thế kỷ 11 TCN từng mở xác ướp của ông để phục hồi và cải táng khi bị những kẻ trộm mộ tấn công. Sau đó, Amenhotep I được cải táng tại Deir el-Bahari ở miền Nam Ai Cập - nơi ông được phát hiện cùng với một số xác ướp hoàng gia khác vào năm 1881.
H́nh chụp cắt lớp xác ướp Amenhotep I. Ảnh: The Guardian.
Ngôi mộ ban đầu của Amenhotep I chưa từng được t́m thấy. Ông được phát hiện vào năm 1881 tại một địa điểm ở Luxor, nơi các quan chức của triều đại thứ 21 đă giấu xác ướp của các vị vua và quư tộc để bảo vệ họ khỏi những kẻ trộm mộ.
Khi lần đầu tiên mở quan tài, một con ong bắp cày được bảo quản đă được t́m thấy, có lẽ chúng bị thu hút bởi mùi của những ṿng hoa.
“Chúng tôi cho rằng ít nhất đối với Amenhotep I, các linh mục của triều đại thứ 21 đă tận t́nh sửa chữa vết thương do những kẻ trộm mộ gây ra, khôi phục xác ướp của ông về vẻ rực rỡ trước đây, đồng thời bảo quản kỹ càng đồ trang sức và tấm bùa hộ mệnh tuyệt đẹp”.