T́nh h́nh lương thực và thực phẩm thế giới đang là nhu cầu bức thiết hiện nay không chỉ của Trung quốc mà là của cả Thế-giới trong đó có Việt nam. Dân số thế giới đang tăng lên, trong khi đó đất đai đang dần bị mất đi nhanh chóng do thiên tài va do chính con người gây ra. Riêng ở Trung quốc th́ nạn sa mạc hóa đă xâm lấn nuốt hết 40 % diện tích đất đai có thể canh tác được, cát phủ trắn xóa gây ra ô nhiễm nặng cả với Bắc kinh và Thượng hải cùng nhiều thành phố khác. Dân số Trung quốc hơn 1 tỷ nười và lại mất cân đối giữa nam va nữ đă khiến già hóa. Như các nhà nhân chủng học và khoa học Trung quốc đă cảnh báo chỉ 20 năm nữa, nếu Trung quốc cứ duy tŕ hiện trạng đẻ một con th́ đất nước sẽ lao vào t́nh trạng suy giảm dân số và giá hóa, rồi không có nhân lực lao động trẻ để nuôi người già nua. V́ thế, Đảng cộng sản và Nhà nước Trung quốc buộc phải tính đến chính sách mỗi gia đ́nh đẻ 2 con, trước mắt mới áp dụng cho gia đ́nh đẻ một con gái đầu ḷng cho đẻ thêm một va những vùng rừng núi ít người. Nhưng chắc chắn chính sách 2 con sẽ phải áp dụng nay mai. Dân số đông lên, đất đai mất đi, tiền của và mọi thứ có thể làm thêm ra nhưng khi đất đai mất đi th́ không thể kiếm lại được.
T́nh trạng nguy hại nhất đó là nhiều tỉnh thành đại phương đă phát triển xây dựng, quy hoạch mà mở rộng thành phố, cấp đất cho các doanh nghiệp xây các nhà máy, hăng xưởng lấy mất một số lượng diện tích cánh tác rất lớn. Từ một đất nước có thể tự túc được lương thực thực phẩm, nay Trung quốc chỉ cung ứng được 1/3 những đ̣i hỏi hiện nay, c̣n phải nhấp ở nước ngoài. Như Nhân dân Nhật báo hôm nay 15/05/2013 loan tin, Bộ Tài nguyên đất đai Trung Quốc đă ban hành một thông tư khẩn kêu gọi chấm dứt các vụ cưỡng chế tịch thu đất bất hợp pháp. Theo tờ báo chính thức của Đảng Cộng sản Trung Quốc, thông tư này là lời đáp cho hiện tượng dùng bạo lực để trưng thu đất của dân đang ngày càng tăng cao.
Bộ Tài nguyên Đất đai kêu gọi các chính quyền địa phương xem xét lại và tiêu chuẩn hóa thủ tục trưng thu đất. Theo đó « Các hành động dùng vũ lực để tịch thu đất đai bất hợp pháp sẽ bị trừng phạt nghiêm khắc ».
Trung Quốc tràn ngập những câu chuyện về việc các chính quyền địa phương hay các công ty xây dựng cưỡng bức người dân phải ĺa bỏ nhà cửa của họ, mà thường không được bồi thường tương xứng, để thực hiện các dự án phát triển đô thị béo bở.
Một người dân buộc phải dọn dẹp đồ đạc khi nhà cửa bị phá (REUTERS)
Các vụ cưỡng chế và tịch thu đất đă gây ra hàng chục ngàn vụ biểu t́nh và xung đột trong những năm gần đây. Khoảng 90.000 vụ « sự cố tập thể » – mỹ từ được sử dụng để chỉ các vụ nổi dậy – được ghi nhận hàng năm tại Trung Quốc, trong đó đến hai phần ba số vụ có liên quan đến việc trưng thu đất.
Như phân tích của bộ này th́ ngay cả các quốc gia xuất khẩu lương thực là Việt nam và Thái lan v.v…cũng đang trong t́nh trạng giống y hệt Trung quốc thậm chí c̣n tệ hại va trầm trọng hơn như ở Việt nam. Xung quanh Hà nội, Hải dương, Thái b́nh, thành phố Hồ Chí Minh và cả các tỉnh An giang Kiên giang va nhiều tỉnh trước đây nổi tiếng về canh tác nông nghiệp th́ nay đất cũng đang bị biến mất bởi nạn trưng thu đất cấp cho doanh nghiệp và làm sân Golf. Nông dân không tha thiết với ruộng đồng đến một lúc nào đó, với đà này diện tích canh tác sẽ chỉ con ½ hiện nay th́ Việt nam cũng như Thái lan khó mà tự cung cho ḿnh chứ đừng nói là xuất khẩu. T́nh trạng đó có tiền mà không có lúa gạo, lương thực thực phẩm để mua. Trong khi đó nạn cướp đất, trưng thu đất hay ép phải bán với giá rẻ cho ḿnh khi không được sự chấp nhận th́ dùng côn đồ đe dọa hay xử lư họ như xă hội đen vẫn làm đang gây ra t́nh trạng nguy ngập cho an ninh, đánh mất sức mạnh va hiệu quả của pháp luật nhà nước. Nhiều Huyện xă đă có nhiều cuộc biểu t́nh của nông dân, thậm chí dùng cuốc, thuổng gậy gộc chống trả lại những kẻ cướp đất hay đe dọa tính mạng của họ. Có nơi họ đă lật đổ cả lănh đạo chính quyền và bầu lại người đại diện cho ḿnh.
Khác hoàn toàn với t́nh trạng này ở Trung quốc và Việt nam, Campuchia, Lào, Thái lan và nhiều quốc gia ở châu Á, các quốc gia ở châu Âu như Hà lan, Đức, Anh, Pháp v.v… đă kiên quyết bảo vệ quyền sở hữu đất của nhân dân, không cho lấy đất canh tác xây dưng, đă thế họ chỉ cho phép xây dựng trên núi, những vùng đất không thể canh tác được mà thôi và mở rộng diện tích canh tác ra biển. Họ nói rằng: “đất nước nào giữ được đất th́ đất nước đó thịnh vượng và mới có một tương lai sáng sủa”.
Việt nam người đang sinh sôi lên, đất canh tác đang biến mất, nhà và đất dự án bỏ hoang khắp nơi. Nông dân không tha thiết với ruộng đồng, trồng trọt va kéo nhau ra phố và rồi lại đi nhập rau, quả thịt nhiễm độc hay dùng thuốc tăng trưởng rất nguy hại từ mọi ngơ ngách phương tiện lúc công khai, lúc nhập lậu từ Trung quốc về ăn mà trong ḷng luôn lo sốt vó. Trong khi đó các loại cá, tôm, cua, thịt gà vịt, lúa gạo v.v… chăn nuôi sạch lại được thu gom mang ồ ạt về Trung quốc. Đó là nghịch cảnh mà t́nh trạng này kéo dài như là sự bất lực.
Không biết bao giờ người dân mới được ăn những miếng rau, quả ngon sạch từ chính tay ḿnh trồng? Bao giờ đất mới không bị xà xẻo và được bảo vệ cho chúng ta va con cháu mai sau? Có mà trời biết!
Ngày 10 tháng 5 năm 2013.
© Nguyễn Hoàng Hà
© Đàn Chim Việt