Theo báo cáo hôm thứ Hai, hai công dân Trung Quốc đã bị buộc tội hoạt động như điệp viên của chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, bị cáo buộc thu thập thông tin tình báo về quân nhân và căn cứ của Hải quân Hoa Kỳ trong khi tuyển dụng các thành viên quân đội khác làm việc cho cơ quan tình báo nước ngoài chính của Trung Quốc, Bộ An ninh Nhà nước (MSS).
Bộ Tư pháp thông báo rằng Yuance Chen, cư dân của Happy Valley, Oregon, và Liren Lai, người nhập cảnh vào Houston bằng thị thực du lịch vào tháng 4 năm 2025, đã bị bắt. Cả hai đều phải đối mặt với các cáo buộc liên quan đến việc tiến hành các hoạt động tình báo bí mật tại Hoa Kỳ thay mặt cho MSS.
Ngoài việc tuyển dụng các tài sản tiềm năng của MSS và thu thập thông tin nhạy cảm về các quân nhân và cơ sở quân sự, hai người đàn ông này còn bị cáo buộc tạo điều kiện cho việc thanh toán tiền mặt "bất hợp pháp" thay mặt cho MSS.
Theo Fox, FBI đã bắt giữ cả hai người đàn ông vào thứ sáu: Chen ở Happy Valley và Lai ở Houston, với sự hỗ trợ của Cục Điều tra Tội phạm Hải quân (NCIS).
Giám đốc FBI Kash Patel nói với Fox News: "Các vụ bắt giữ ngày hôm nay phản ánh cam kết kiên định của FBI trong việc bảo vệ an ninh quốc gia và bảo vệ sự toàn vẹn của quân đội chúng ta".
“Những cá nhân bị buộc tội đã hành động thay mặt cho một cơ quan tình báo nước ngoài thù địch — một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của Đảng Cộng sản Trung Quốc nhằm xâm nhập và phá hoại các thể chế của chúng ta,” ông nói tiếp.
“Nhờ sự phối hợp tuyệt vời với các đối tác của chúng tôi, bao gồm NCIS, chúng tôi đã phá vỡ những nỗ lực đó và gửi đi một thông điệp rõ ràng: Hoa Kỳ sẽ không dung thứ cho hoạt động gián điệp trên đất Mỹ. Các hoạt động phản gián của chúng tôi vẫn tập trung, cảnh giác và không ngừng nghỉ”, ông nói thêm.
Theo đơn khiếu nại hình sự được đệ trình lên Quận phía Bắc California, Bộ Tư pháp tuyên bố rằng chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tiến hành các hoạt động tình báo chống lại Hoa Kỳ thông qua nhiều kênh khác nhau, bao gồm MSS, cơ quan xử lý việc thu thập thông tin tình báo về dân thường cũng như tình báo nước ngoài, phản gián và an ninh chính trị.
Fox đưa tin, đơn khiếu nại còn cáo buộc Lai đã tuyển dụng Chen để phục vụ MSS vào năm 2021.
Vào tháng 1 năm 2022, hai người đàn ông này đã ở Quảng Châu, Trung Quốc, nơi họ được cho là đã phối hợp một khoản thanh toán trực tiếp ít nhất là 10.000 đô la thay mặt cho MSS. Hoạt động này bao gồm việc hợp tác với những kẻ đồng lõa ở Hoa Kỳ để giấu một chiếc ba lô chứa tiền mặt trong một tủ đựng đồ dùng trong ngày ở Livermore, California, Fox tiếp tục.
Sau khi trao tiền, Lai và Chen tiếp tục công việc cho MSS, hỗ trợ xác định những nhân viên Hải quân có thể sẵn lòng hợp tác với cơ quan này.
Bộ Tư pháp báo cáo rằng vào năm 2022 và 2023, hai người đã đến thăm một cơ sở của Hải quân Hoa Kỳ tại Tiểu bang Washington và một trung tâm tuyển dụng của Hải quân ở San Gabriel, California.
Tại trung tâm tuyển dụng, Chen bị cáo buộc đã chụp ảnh một bảng thông báo hiển thị tên, chương trình và quê quán của những tân binh Hải quân. Hầu hết những người được liệt kê đều ghi "Trung Quốc" là quê quán của họ và DOJ tuyên bố những bức ảnh này đã được chuyển đến một sĩ quan tình báo MSS ở Trung Quốc, báo cáo của Fox tiếp tục.
Bộ Tư pháp cũng cáo buộc MSS đã hướng dẫn Chen cách nói với những người có khả năng được tuyển dụng về các khoản thanh toán, nhiệm vụ ưu tiên của Hải quân và những cách để giảm thiểu nguy cơ Chen bị lộ.
Theo đơn khiếu nại, cuối cùng Chen đã liên lạc với một thành viên Hải quân qua mạng xã hội và sắp xếp một chuyến tham quan USS Abraham Lincoln ở San Diego với cá nhân đó. Chen được cho là đã gửi thông tin về nhân viên Hải quân này trở lại MSS.
Fox cho biết đơn khiếu nại còn cáo buộc Chen đã đến Quảng Châu vào tháng 4 năm 2024 và tháng 3 năm 2025 để gặp các sĩ quan tình báo MSS và thảo luận về khoản bồi thường cho các nhiệm vụ cụ thể.
Theo báo cáo , Lai bị cáo buộc đã đến Houston vào tháng 4 năm 2025, nói rằng chuyến đi là để phục vụ cho hoạt động kinh doanh bán lẻ trực tuyến của anh ta và anh ta dự định ở lại đó trong hai tuần.
Cả Chen và Lai đều bị buộc tội hoạt động như một điệp viên của chính phủ nước ngoài tại Hoa Kỳ mà không thông báo cho tổng chưởng lý. Nếu bị kết tội, họ phải đối mặt với khoản tiền phạt lên tới 250.000 đô la và án tù lên tới 10 năm, Fox nói thêm.