Khi nhận ngôi nhà làm Viện bảo tàng năm 2003 cách đây 10 năm, tôi đă có ư muốn ghi lại h́nh ảnh các vị anh hùng tuẫn tiết. Chúng ta thường nghe nói danh tiếng của 5 vị tư lệnh tự sát được gọi là ngũ hổ tướng.
Vẫn chuyện tượng đài.
Sơn vừa lên radio thông báo về việc San Jose thực hiện bức tường tưởng niệm các vị anh hùng Việt Nam Cộng Ḥa tuẫn tiết. Trong 7 vị anh hùng dự án lựa chọn có h́nh ảnh của trung tá cảnh sát Nguyễn văn Long. H́nh ảnh do 1 thân hữu gửi đến. Sinh quán chưa biết rơ, năm sinh chưa t́m ra. Bỗng một hôm có người gọi cho cô Thu. Thân nhân của ông Long là chúng tôi đây. H́nh này không chắc là h́nh của cha tôi. Bà là ai vậy? Tôi là con gái của ông Long. Thưa bà ở đâu gọi vậy. Tôi ở San Jose đây này. Tôi ở đây đă 11 năm rồi.
Bức tường tưởng niệm sẽ dựng tại San Jose và h́nh ảnh lịch sử tại Sài G̣n, trung tá Nguyễn Văn Long tự sát tại tượng đài TQLC VN.
Cô Thu bèn điện thoại cho bác Lộc. Chết rồi bác ơi. May mà ḿnh c̣n đang quyên tiền. Chưa làm h́nh trên đá. H́nh đó không phải của ông Long. Con gái ông nói chuyện với cháu đây này. Nhưng chuyện không hay mà lại thành duyên kỳ ngộ. T́m kiếm bao năm nay để xin tin tức, bây giờ gặp may. Tôi phải liên lạc gấp với gia đ́nh trung tá Long ngay tại San Jose
Nhắc chuyện năm xưa
Khi nhận ngôi nhà làm Viện bảo tàng năm 2003 cách đây 10 năm, tôi đă có ư muốn ghi lại h́nh ảnh các vị anh hùng tuẫn tiết. Chúng ta thường nghe nói danh tiếng của 5 vị tư lệnh tự sát được gọi là ngũ hổ tướng. Sau đó có bài viết nhắc nhở đến vị anh hùng thứ sáu là đại tá Hồ Ngọc Cẩn bị xử bắn tại Cần Thơ. Chúng tôi bắt đầu lưu tâm tới vị anh hùng thứ bẩy là trung tá Nguyễn văn Long. Không ai có được h́nh ảnh của 6 vị anh hùng đă hy sinh ra sao. Cả trường hợp đại tá Hồ Ngọc Cẩn bị xử bắn tháng 8- 1975 tại Cần Thơ cũng không có h́nh ảnh. Trên internet có phổ biến h́nh tên cộng sản dí súng vào đầu ông Cẩn. Đây là h́nh chụp trong một vở kịch . Riêng h́nh trung tá Long chết vào buổi trưa ngày 30 tháng 4-75 là h́nh ảnh đăng trên hầu hết các báo hải ngoại, và sau này th́ tràn đầy trên internet. Quả thực tấm h́nh này gây xúc động lớn lao cho toàn thể báo giới tây phương vào thời kỳ tháng 4 -1975 đă 38 năm qua. Tôi được thấy tấm h́nh này lần đầu trong thư viện thành phố Springfield ở Illinois. Trên tạp chí Newsweek đă cũ vào năm 1976. Xuất xứ nguyên thủy là h́nh trên báo Pháp. Tờ Paris Match. Tấm h́nh này và chỉ cần 1 tấm h́nh này đă làm mờ nhạt tất cả các h́nh ảnh tang thương khác của miền Nam vào ngày quốc hận.
Trung tá Long là người đầu tiên đáp lại lệnh bỏ súng đầu hàng của tổng thống cuối cùng Dương văn Minh. Ông tự sát rồi buông súng. Bức h́nh chụp được phổ biến cho thấy ông nằm nghiêm chỉnh dưới bức tượng xung phong của thủy quân lục chiến trước ṭa nhà quốc hội Việt Nam Cộng Ḥa. Có nhiều người chứng kiến nhưng không ai là nhân chứng kể lại giây phút cuối cùng. Dường như có người đă sắp xếp lại di hài vị anh hùng mang cấp bậc trung tá cảnh sát. Hai tay để ngay ngắn trên bụng. Nón trước ngực. Tấm h́nh chụp thật rơ ràng. Ai đă sắp xếp lại. Đồng bào miền Nam hay anh phóng viên chụp h́nh cho tờ báo Pháp. Bức h́nh của người sĩ quan bại trận nằm yên nghỉ nhưng hết sức lẫm liệt. Đó chính là vị tử sĩ thứ bẩy chúng tôi muốn đưa vào danh sách tiêu biểu của tượng đài anh hùng. Chúng tôi cần có tấm h́nh, ngày và nơi sinh. Đi truy tầm suốt 10 năm không thấy. Chợt t́m ra đáp số vào đêm nay 5 tháng 8- 2013. Tôi gọi điện thoại cho bà Tâm là con thứ ba của trung tá Long. Nhận được câu trả lời hết sức rơ ràng đơn giản. Trung tá Nguyễn văn Long sinh tại Phú Hội, Huế ngày 1 tháng 6 năm 1919. Ông ra đi năm 1975 lúc đó 56 tuổi, là người cao niên nhất trong số các vị tuẫn tiết.
H́nh ảnh 1 gia đ́nh Việt Nam Cộng Ḥa.
Bà Nguyễn thị Tâm năm nay ngoài 60, đă có cháu nội cháu ngoại nhưng măi măi vẫn là cô nữ sinh Đồng Khánh. Bằng một giọng nói xứ Huế pha tiếng Saigon, bà Tâm nói chuyện tuôn trào trôi chảy và đầy hănh diện khi nhắc đến người cha anh hùng. Câu chuyện 38 năm xưa kéo dài qua điện thọai giữa canh khuya.
Chuyện của cha tôi đă được viết đầy đủ trên báo chí, trên các web của quân đội và cảnh sát. Nhưng bây giờ chỉ nói riêng về thời gian của tháng 3-1975.
Gia đ́nh rất đông con, tới 13 anh chị em. 6 trai 7 gái. Con trưởng là thiếu úy biệt động quân hy sinh tại Quảng Tín năm 68. Anh Nguyễn Công Phụng (1942-1968) được truy thăng trung úy. Nhà 6 con trai mà 5 anh em đi lính. Chỉ c̣n con trai út 13 tuổi là học sinh. Hai lính không quân, 1 thiết giáp, 1 cảnh sát và 1 biệt động quân.
SVSQ Nguyễn Công Phụng.( Anh cả)
Tên các con trai như thể hiện ước mơ của cha.
Các anh Phụng, Hoàng, Minh, Tiến, Quang, Hội.
Các tên con gái như h́nh ảnh dịu hiền của mẹ. Đào, Tâm, Thiện, Ḥa, Hảo, Hiền , Huê.
Ngày nay có 3 chị em ở Hoa Kỳ, các anh chị em khác c̣n ở Việt Nam với Mẹ. Mẹ của các con tức là vợ trung tá Long qua đời mấy năm trước.
Đó là h́nh ảnh của 1 đại gia đ́nh, có người cha anh hùng đă ra đi, để lại tấm h́nh hết sức đặc biệt.
Cái chết của cha tôi
Bà Tâm, người con gái thứ ba bắt đầu kể về những ngày cuối cùng. Lúc đó vào cuối tháng 3- 75 ở Đà Nẵng. Ba vẫn làm việc trong trại, không về nhà. Hai cậu em không quân, một ở Đà Nẵng, một ở Biên Ḥa. Một cậu đưa cả nhà vào sân bay Đà Nẵng chờ di tản. Nhưng rồi cũng không đi được. Vào ngày cuối người cha về nhà không thấy gia đ́nh. Ông nghĩ rằng vợ con có thể đă đi thoát trong phi trường. Ông xuống băi và ra đi bằng tàu. Vào đến Saigon đă có cô con gái lớn đón cha về ở tạm. Lúc đó mới biết vợ con c̣n kẹt ở Đà Nẵng. Ông Long lại vào tŕnh diện tổng nha cảnh sát để làm việc. Trưa 30 tháng 4-75 khi radio phát thanh lời tổng thống đầu hàng th́ 1 phát súng đơn độc nổ trong thái dương, trung tá Long ngă xuống. Ông buông cây súng nhỏ theo lệnh tổng thống. Cây súng tùy thân trung tá vẫn mang theo từ Huế, Đà Nẵng vào đến Sài G̣n.
Một lần nữa, xin ghi lại. Có thể đây chính là người đầu tiên thi hành lệnh đầu hàng của vị tổng thống sau cùng. Lẫm liệt và công khai.
H́nh ảnh trên youtube do người vô danh đưa lên có cảnh những người dân khiêng xác vị anh hùng lên xe. Đó là h́nh ảnh cuối cùng. Không một tin tức nào loan báo trên báo chí cộng sản trong nước. Dân Việt từ Huế vào Sàigon không ai biết tin. Nhưng cả thế giới đều biết qua h́nh ảnh.
Cuối tháng 5 -1975 có người từ nhà thương Đồn Đất (Grall) của Pháp liên lạc đưa tin về Đà Nẵng. Trong quân phục của trung tá Long có địa chỉ của gia đ́nh. Hai vợ chồng bà Tâm thay mặt cả nhà t́m đường vào Nam. Gặp chị và em ở Saigon. Chị em t́m vào nhà xác của bệnh viện Grall. Nhân viên phụ trách mở tủ lạnh. Xác cha cô vẫn c̣n nguyên vẹn. Quân phục, cấp bậc huy hiệu và mũ cảnh sát. Nhân viên nói lại rằng nhà thương cho biết đây là di hài một người anh hùng. Phải bảo quản chờ thân nhân. Phải giúp cho gia đ́nh tẩm liệm mai táng chu đáo. Chị em lúc đó giữa cuộc đổi đời đành gạt nước mắt đi chôn cha tại nghĩa trang Bà Quẹo.
Chuyện đó đă xảy ra 38 năm xưa. Đây là lần đầu tiên có người hỏi và bà kể rơ lại cái chết của cha. Chúng tôi có h́nh của ông bà trung tá Long thời c̣n trẻ nên không giống h́nh thời 75. Bây giờ có h́nh chính xác. Lại c̣n t́m hiểu thêm giờ tổng thống phát thanh lệnh đầu hàng và giờ ông Long tự kết liễu cuộc đời căn cứ vào bóng mặt trời trong tấm h́nh. Làm sao phóng viên báo Pháp lại t́nh cờ có mặt để chụp h́nh. Di hài trung tá Long nằm đó bao lâu. Có nhiều bệnh viện quanh Sài G̣n sao lại chở vào nhà thương của Pháp. Phải chăng có mối liên hệ với anh phóng viên? Trước đó một ngày, 29 tháng 4, thiếu tướng Phạm văn Phú tự tử bằng thuốc cũng trong nhà thương Grall của Pháp. Qua đến 30 tháng tư ông mới ra đi. Khi uống thuốc tự vẫn, ông Phú chưa biết đến lệnh đầu hàng. Ông chỉ uất hận v́ trách nhiệm bỏ Vùng 2. Cái chết của ông Long hoàn toàn v́ lệnh đầu hàng 30 tháng tư. Ngày 30 tháng tư trong cuộc chiến Việt Nam, đă có nhiều tấm gương oanh liệt. Trường hợp của ông Long là cái chết hào hùng nhất. Ông đă chọn đúng giờ và đúng chỗ.
Thời gian là trưa 30 tháng 4-1975 và địa điểm là chết giữa ḷng Saigon. Phương cách chết là cầm súng bắn vào đầu. Gia đ́nh ông có 5 con trai trưởng thành và đi lính hết. Nhưng dù trai hay gái, tất cả đều thấm nhuần giáo huấn của cha. Tất cả đều sống ḥa thuận và yêu thương đất nước. Các con đều hiểu được tấm ḷng của cha khi quyết định hy sinh vào ngày quốc hận 30 tháng 4 năm 1975. Đó là lư do chúng tôi đă chọn được vị anh hùng thứ bẩy để đưa vào tấm bia vĩnh cửu. Gia đ́nh c̣n lại 12 người con và hơn 30 người cháu bây giờ ở 2 bên bờ Thái b́nh Dương đều không quên ngày 30 tháng tư. Ngày tang đất nước và ngày giỗ người cha anh hùng.
Giao Chỉ, San Jose