Người ta vừa khám phá 1 đô thị bị chôn vùi dưới đáy biển. Di tích còn lại là các bức tượng. Có các tượng xưa cũ cả ngàn năm đã từng chiếm ngự trên đỉnh cao của tượng đài.
Cali Today News - Thông điệp cho ngày mai. Người ta vừa khám phá 1 đô thị bị chôn vùi dưới đáy biển. Di tích còn lại là các bức tượng. Có các tượng xưa cũ cả ngàn năm đã từng chiếm ngự trên đỉnh cao của tượng đài. Đó là thông điệp văn hóa, tôn giáo của người xưa gửi cho thế hệ nối tiếp. Nếu đi du lịch các nước Á châu, xem toàn là đền vua và chùa Phật. Nhiều tượng đài thể hiện sức mạnh tôn giáo. Nếu đi các nước Âu châu sẽ thấy toàn nhà thờ và biểu tượng Thiên chúa giáo. Dĩ nhiên, qua Trung Đông là đền Hồi giáo…
Hoa kỳ có tượng đài tôn giáo nhưng cũng có rất nhiều tượng đài lịch sử, danh nhân và các biến cố. Người Việt hải ngoại từ nhiều năm qua cũng đã nỗ lực thiết dựng các tượng đài. Chúng ta hướng về 2 chủ đề. Thuyền nhân và chiến sĩ VNCH. đã trải qua nhiều năm, không một gia đình nào mà không có thân nhân liên hệ xa gần đến chuyện vượt biển. Vì vậy dựng tượng đài thuyền nhân là đề tài hết sức chính đáng. Những chuyến đi năm ăn năm thua. Những con thuyền trên đường đi không đến. Những anh chị em vùi thân trong biển cả. Bây giờ là lúc tưởng nhớ. Đã đến lúc niềm thương đau phải đắp thành tượng để lại cho muôn đời sau. Úc châu là nơi có đa số thuyền nhân đã dựng nhiều tượng đài. Tưởng niệm cho 1 triệu người vượt biên và 400 ngàn người vùi thây đáy biển. Tượng đài dựng lên bằng đất ở các trại tỵ nạn đã trở thành tượng đồng tại các
Những tượng đài thuyền nhân trên đảo và trên thế giới
quốc gia trên quê hương mới. Nói đến đề tài thứ hai. Không một gia đình nào ở hải ngoại mà lại không có mối liên hệ với chiến binh VNCH. Vì vậy dựng tượng chiến sĩ cũng là công việc hết sức chính đáng. Đã có nhiều tượng chiến sĩ Việ Nam tại Úc, tại Canada và tại Hoa Kỳ.
Khía cạnh tế nhị của chủ đề.
Để có thể hoàn tất một tượng đài phải có 3 yếu tố : tài chính, vị trí và nghệ thuật. Tượng đài không thể đặt sau nhà. Tượng đài tại thương xá tư nhân cũng không phải là nơi vĩnh cửu. Phải ở khu đất công và phải có vị trí ý nghĩa. Việc này phải lo vận động chính quyền. Rồi quyên góp cho đủ tài chánh và sau cùng là phần nghệ thuật. Một tượng đài xấu xí phơi bày 100 năm thì thà không có tượng đài. Tượng đài thuyền nhân phải bi thương nhưng cũng phải có nét mỹ thuật. Không thể làm tượng đài thuyền nhân xấu xí bẩn thỉu. Cũng không thể vui tươi quá độ. Khó đấy nhé. Đó là nói chuyện đề tài thuyền nhân. Bây giờ qua đến tượng đài chiến sĩ. Dường như luôn luôn anh chiến binh Việt Nam phải đứng bên cạnh anh lính đồng minh. Chẳng phải 2 anh đã thực sự chiến đấu bên nhau cho đến phút cuối cùng. Nhưng cái thế chính trị tại địa phương nên phải vậy.
Tượng đài của anh chiến binh VNCH dựng lên trong ngày khánh thành có viên chức địa phương đến dự lễ. Nhưng sau đó chỉ có cộng đồng Việt Nam quan tâm, dân địa phương thường thờ ơ với chính anh chiến sĩ của họ đứng làm cảnh bên chiến binh của ta. Lại nữa, nếu không nghiên cứu làm sao cho có nghệ thuật, anh lính VNCH luôn luôn nhỏ bé bên cạnh anh chàng đồng minh cao lớn oai hùng. Quả thực đây lại là cái khó của chúng ta. Có ông bác sĩ Việt Nam, con vị đại tá QLVNCH đã có sáng kiến làm tượng đài chiến sĩ. Ông vận động tài chính và xin được vị trí. Nhưng đang bị đồng bào phản đối. Mô hình đưa ra anh lính VNCH ngồi vá cờ, đứng bên cạnh là anh lính Mỹ hiên ngang. Vẻ mặt anh lính ta xấu xí, nhỏ con lại còn ngồi xuống kim chỉ vá may. Anh lính Mỹ đẹp trai thế đứng vững vàng. Tượng như vậy để lại ngàn đời thì bác sĩ nên nghĩ lại.
Tranh chấp vì tượng đài :
Bên Austin, Texas vụ thưa kiện tượng đài lên đến vị thống đốc rồi tạm chờ. Số là hội cựu chiến binh Mỹ muốn làm tượng đài tưởng niệm các sắc dân Mỹ ở Texas đã tử trận khi khi tham dự chiến tranh Việt Nam.Họ làm tượng lính Mỹ đen, Mỹ trắng, Mễ và Mỹ da đỏ. Gọi là cho đủ các sắc dân. Phía Việt Nam góp phần trong ban gây quỹ đã thỏa hiệp có lính VNCH.
Thỏa hiệp rồi, nhưng có thể vì phản chiến chống đối hay là phe ta góp tiền không nhiều, ban tổ chức Mỹ bèn quyết định bỏ chiến binh VNCH, thay vào đó là anh lính da vàng gốc Tàu. Thực sự con số lính Mỹ gốc Tàu Texas hy sinh tại VN có thể chẳng có anh nào. Nhưng ghét nhau thì quyết định bỏ lời giao ước dù đã thề non hẹn biển. Cả miền Nam còn bỏ nhẹ nhàng, xá gì một bức tượng. Việt Nam ta đang phản đối mãnh liệt và quyết định sau cùng còn chờ ông thống đốc.
Chuyện tượng đài ở San Jose
Tại San Jose cũng có 1 ủy ban tượng đài chiến sĩ đã thành lập. Ông giám sát viên Dave Cortese đã dành đất, nhưng dự án vẫn còn trong vòng chuẩn bị. Từ nay đến ngày thiết kế quyên góp tài chánh phải chờ nhiều năm. Khu vườn văn hóa truyền thống do bác sĩ Ngãi nỗ lực vẫn còn ở giai đoạn đầu, chưa tính đến các tượng đài. Mới đây, Viet Vet San Jose hoàn tất 1 bức tường tưởng niệm gọi là Sons of San Jose để ghi tên các tử sĩ trong chiến tranh Viet Nam mà quê nhà là San Jose. Cô Hoàng mộng Thu, đại diện biệt đoàn văn nghệ Lam Sơn đã tổ chức thắp nến 30 tháng 4 tại bức tường này.
Phái đoàn Việt Nam tưởng niệm tại tượng đài San Jose.
Sau đó cô có ý kiến làm 1 bức tường tưởng niệm các tướng lãnh và chiến sĩ hy sinh tại Việt Nam và chỉ Việt Nam mà thôi. Từ ý định sơ khởi, Hoàng mộng Thu hăng hái tiến hành. Cô vận động được sự tán thành của các giới chức bên quận hạt Santa Clara và bên thành phố San Jose.
Tượng đài này có vị trí tại khu vườn trước Việt Museum, trong History San Jose. Từ phía trước nhìn vào, một bên là con thuyền vượt biên, một thứ tượng đài cho thuyền nhân. Phía tay trái là bức tường cẩm thạch đen 3 mảnh lớn. Ở giữa là hình 7 vị tướng tá đã tuẫn tiết, hai bên là lời dẫn giải bằng Anh và Việt ngữ. Chi tiết kỹ thuật: Bức tường dài 10 F cao 7 F. Xin xem hình mẫu. Phía dưới dự trù sẽ là hình bóng (Silhouette) tiêu biểu 3 chiến thắng Mậu Thân tại Huế, Bình Long và Quảng Trị.
Nội dung phần dẫn giải Việt ngữ như sau:
Đài tưởng niệm nhỏ bé này được xây dựng để ghi nhận và vinh danh sự hy sinh lớn lao của hàng triệu quân dân chính Việt Nam Cộng Hòa trong chiến tranh Việt Nam1950-1975. Hàng trăm ngàn người đã chết trong cuộc chiến và sau cuộc chiến. Chết tại chiến trường, trong ngục tù cộng sản, trong rừng sâu và ngoài biển cả. Hàng trăm người đã tuẫn tiết trong thời gian cộng sản thôn tính miền Nam. Trên bức tường này là hình ảnh của 7 vị anh hùng đã tự sát hoặc bị Việt Cộng xử bắn. Những cái chết cao cả đó tượng trưng cho chính nghĩa quốc gia và tinh thần bất khuất của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa , đồng thời cũng ghi dấu uất hận của ngày 30 tháng tư 1975.
Đài tưởng niệm này xây dựng năm 2013 tại VietMuseum, trong công viên Kelley Park , khu San Jose History.
Nguyên văn bản ghi nhận như trên được khắc bằng Anh và Việt ngữ trên đá cẩm thạch sẽ là bức thông điệp cho thế hệ tương lai. Đây mới chỉ là bản thảo. Chúng tôi sẽ ghi nhận mọi đóng góp ý kiến của quý vị trong tinh thần xây dựng. Sự hy sinh cao quý của các chiến binh tuẫn tiết kể trên được coi như đã xác định suốt 38 năm qua, không có ai thắc mắc, nghi ngờ. Nội dung lời giới thiệu trong bức tường cũng đã nói lên ý nghĩa của tượng đài.
1) Đại Tá Hồ Ngọc Cẩn, Tỉnh trưởng Chương Thiện, sinh 1938 tại Rạch Giá . Sau 30 tháng tư 75 không chịu đầu hàng. Bị cộng sản bắt giam và tra vấn suốt 3 tháng rồi xử bắn tại sân ban Cần Thơ ngày 4 tháng 8-75.
2) Chuẩn tướng Trần Văn Hai,Tư lệnh sư đoàn 7, sinh 1925 Gò Công.Tự vẫn bằng thuốc độc căn cứ Đồng Tâm đêm 30 tháng 4-75.
3) Chuẩn tướng Lê Nguyên Vỹ, Tư lệnh sư đoàn 5, sinh 1933 tại Sơn Tây. Tự vẫn bằng súng tại căn cứ Lai Khê trưa 30 tháng 4-75.
4) Thiếu Tướng Nguyễn Khoa Nam, Tư lệnh quân đoàn IV , sinh 1927 Thừa Thiên . Tự vẫn bằng súng tại Cần Thơ sáng 1-5-75.
5) Chuẩn tướng Lê Văn Hưng , Tư lệnh phó quân đoàn IV , sinh 1933 Gia Định . Tự vẫn bằng súng đêm 30-4-75 tại Cần Thơ.
6) Thiếu tướng Phạm Văn Phú , tư lệnh quân đoàn II, sinh 1928 Hà Đông. Tự vẫn bằng thuốc độc tại Sài Gòn ngày 29 tháng 4 gia đình đưa vào nhà thương và chết ngày 30 tháng 4-75.
7) Trung tá Nguyễn Văn Long, Cảnh sát quốc gia Việt Nam sinh tại Huế 1930.(? Xin giúp chúng tôi xác nhận) Tự vẫn bằng súng ngay tại công trường TQLC Sài Gòn ngày 30-4-75. Hình ảnh trên báo chí và truyền hình thế giới.
Đó là câu chuyện tượng đài tại San Jose
Đây quả thực chỉ là 1 tượng đài nhỏ bé với hình thức khiêm nhường và ngân khoản dự trù khoảng $30,000.us
Đây là sáng kiến xây dựng đầy thiện chí mới mẻ của đoàn viên Lam Sơn. Nhưng riêng phần nội dung sáng tạo về hình ảnh và tài liệu chúng tôi đã sưu tầm từ 10 năm qua. Việc lựa chọn các nhân vật tiêu biểu, ghi lại cấp bậc, năm sinh và sinh quán, vị trí các vị anh hùng, lời dẫn giải đều đã được cân nhắc có dụng ý mà không phải ngẫu hứng tình cờ. Chúng tôi biết rằng hình ảnh và lời giới thiệu in qua PDF rồi khắc trên đá cẩm thạch từ Ấn Độ đưa qua, nếu không chính xác, đơn giản và nghệ thuật thì rất khó khăn khi cần sửa chữa. Tuy nhiên, chúng tôi luôn luôn đón chào mọi đóng góp ý kiến. Xin gửi về
giaochi12@gmail.com
Chúng tôi hy vọng mẫu mực của công trình này sẽ được thực hiện tại nhiều nơi về sau. Bức tường đặt tại công viên Kelly Park vì nằm trong khuôn viên San Jose History rất an toàn. Thêm vào đó nhân viên Việt Museum sẽ vừa bảo vệ vừa bảo toàn hàng ngày.
Tượng đài này dự trù sẽ hoàn tất trong năm 2013 và sẽ là tượng đài đầu tiên thực hiện trên đất công Hoa Kỳ đồng thời ghi lại hình ảnh lẫm liệt của 7 vị anh hùng đại diện cho hàng ngàn quân dân chính VNCH đã hy sinh.
Giao Chỉ , San Jose
Giao Chỉ , San Jose: Một tượng đài cho San Jose
