Sau 5 tháng chờ đợi, cuối cùng thì OS X Mountain Lion đã chính thức được phát hành. Bản cập nhật OS cho máy Mac nền Intel đã tiến những bước dài khi cung cấp nhiều tính năng và ứng dụng củ iOS đến với Mac OS.
Ngoài ra, hệ điều hành còn bổ sung thêm rất nhiều khả năng mới đặc biệt hướng đến người dùng máy tính. Rất nhiều thay đổi nền tảng như bảo mật được tăng cường giúp bảo vệ lõi kernel khi khởi động và một số bổ sung cho phép trải nghiệm tốt hơn, như các thanh cuộn mở rộng tự động khi sử dụng. Dưới đây là 24 tính năng hoặc cải tiến mới đáng trông đợi trên Mountain Lion.
Chuyển biên âm thanh
Xuất hiện lần đầu trên chiếc iPad thế hệ thứ ba, tính năng này đã đến với các máy Mac trong OS X Mountain Lion. Bằng cách sử dụng phím tắt hoặc tùy chọn từ thực đơn, người dùng có thể nhập văn bản vào bất kỳ trường văn bản hay cửa sổ văn bản nào bằng tiếng nói và thông qua các server của Apple để biên dịch thành văn bản. Hiện có 5 ngôn ngữ được hỗ trợ: Tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Nhật và tiếng Tây Ban Nha.
An toàn trước malware
Năm ngoái, các máy Mac đã chứng kiến những cuộc tấn công bằng malware nghiêm trọng đầu tiên qua lỗ hổng Java. Apple muốn mọi người nghĩ rằng malware chỉ là vấn đề của Windows, nhưng hãng bị buộc phải bổ sung các tính năng ngừa malware cho OS X Lion và tăng cường những tính năng này trong OS X Mountain Lion với chức năng Gatekeeper mới.
Mặc định thì chỉ những ứng dụng trả tiền từ Mac App Store được cài trên OS X Mountain Lion. Nhưng người dùng có thể cài đặt các ứng dụng trung gian có ID xác thực bởi Apple, bất kể nhận ứng dụng từ nguồn nào. Và người dùng cũng có thể vô hiệu hóa Gatekeeper cho chỉ một cài đặt đơn lẻ mà họ tin tưởng qua một tùy chọn trong thực đơn ngữ cảnh. Ý tưởng là kể cả nếu malware xâm nhập máy Mac thì chúng cũng không thể tự cài đặt mà không được phép.
Tích hợp đám mây
Một cảm hứng khác từ iOS được các nhà phát triển mang đến Mountain Lion là ứng dụng đám mây iCloud. iCloud cho phép lưu trữ và nhận dữ liệu trực tiếp từ dịch vụ iCloud khi truy cập máy Mac hoặc các thiết bị chạy iOS. Do với iOS, một ứng dụng chỉ nhận dạng những file của riêng nó mặc dù ta có thể dễ dàng di chuyển hay sao chép chúng giữa những ứng dụng khác và giữa Finder trên máy Mac, nơi mà tất cả các ứng dụng đều có thể nhận dạng chúng (không giống như trên iOS).
Chỉ những ứng dụng được bán qua Mac App Store mới có thể sử dụng những iCloud Documents API. Preview và TextEdit nằm trong số các ứng dụng tích hợp có hỗ trợ iCloud Documents và bộ ứng dụng iWork của Apple cũng được nâng cấp để hỗ trợ tính năng này.
Tùy biến các thông báo cho ứng dụng và Web
Trung tâm thông báo Notification Center cấp một khung hiển thị để liệt kế tất cả những cảnh báo ứng dụng gần đây cũng như của các website được kích hoạt thông báo và các dịch vụ cảu Apple như Software Update. Một vài kiểu cảnh báo có sẵn cho phép người dùng tùy biến mức độ xâm nhập trên ứng dụng cũng như vô hiệu hóa cảnh báo.
Cũng có thêm một tùy chọn cho phép vô hiệu hóa tạm thời toàn bộ cảnh báo và OS X Mountain Lion đủ thông minh để tự động vô hiệu hóa cảnh báo khi bạn đang có một diễn thuyết quan trọng hay phát video lên TV qua iTunes hay tính năng AirPlay mirroring.
Đồng bộ tab trình duyệt qua đám mây
Tính năng này thậm chí xuất hiện trên OS X trước cả iOS. Trong Mountain Lion, tiện ích iCloud Tabs trong Safari 6.0 cho phép người dùng truy cập đến những tab mở gần đây trên bất kỳ máy Mac nào miễn là có cùng Apple ID. Vì vậy, người dùng có thể truy cập lại những tab đang xem dở khi chuyển từ máy này sang máy khác. Khi iOS phát hành vào mùa thu này, trình duyệt Safari của nó cũng sẽ hỗ trợ đồng bộ tab do đó iCloud Tabs sẽ hoạt động giữa iOS và OS X.
Safari 6.0 cũng đồng nhất các thanh địa chỉ và tìm kiếm giống như Google Chrome, do đó việc tìm kiếm và nhập các URL giờ là nhất quán trên các thiết bị. Khi bạn nhập vào thanh địa chỉ và thanh tìm kiếm thì các website gợi ý sẽ hiện ra phía bên dưới.
Lưu trang Web
Apple đã giới thiệu tính năng Reading List năm ngoái trên Safari, cho phép người dùng lưu lại những trang Web để đọc sau. Sau khi đọc, những trang này sẽ biến mất khỏi Reading List. Trên OS X Mountain Lion, Safari bây giờ lưu lại các file HTML vì vậy người dùng có thể đọc các trang Web được lưu khi không kết nối Internet, như lúc trên máy bay hay trên tàu (iOS cũng sẽ nhận tính năng này).
Chương trình cũng đủ thông minh để lưu lại toàn bộ trang Web cho một bài viết dàn nhiều trang chứ không chỉ trang đang được truy cập hiện tại khi bổ sung vào Reading List.
Tích hợp tính năng mạng xã hội
iOS cũng truyền cảm hứng tới OS X Mountain Lion cho các tính năng mạng xã hội. Hệ điều hành hiện tại cung cấp một chức năng tiêu chuẩn để chia sẻ nội dung từ các ứng dụng như Safari và QuickTime Pro qua Twitter, Facebook, Vimeo, những trang mạng xã hội khác, thư điện tử, iMessage (một dịch vụ chat mới) và AirDrop (giao thức truyền file qua mạng Wi-Fi ngang hàng không cần cấu hình).
Kết hợp chặt chẽ với Facebook và Twitter: Cả hai trang mạng cập nhật những liên lạc (nếu người dùng cho phép chúng) từ bạn bè và những người được theo dõi, và người dùng cũng có thể cập nhật tweet hay status thông qua Notification Center mà không cần sử dụng một ứng dụng khách ngoài.
Điều hướng trực quan (visual navigation) các thẻ tab trình duyệt
Cả WebOS, PlayBook OS và Android 4 đều có chức năng này và không có lý do gì để nó không xuất hiện trên OS X Mountain Lion cả. Giờ đây, OS được cung cấp chức năng điều hướng trực quan cho các thẻ tab trên trình duyệt. Có một biểu tượng mới trên thanh tab của Safari để mở một danh sách cuộn thẻ cho phép xem qua trang tab hoặc có thể dùng để di chuyển giữa các tab. Cũng có thêm một thao tác mới người dùng có thể thực hiện trên touchpad hoặc chuột cảm hứng để bật chế độ quan sát tab này.
Hạn chế truy cập tài khoản khách
Apple từ lâu đã cung cấp tài khoản khách trên OS X cho phép người dùng cách ly file, ứng dụng và website của mình. OS X Mountain Lion mang đến một lựa chọn thứ hai: Khởi động Mountain Lion ở chế độ Safari (Safari-only mode) để chỉ sử dụng được Safari mà không lưu trữ lại dữ liệu gì khi thoát ra.
Bạn không thể kích hoạt cả hai tùy chọn khách, mặc dù hoàn toàn có thể tạo một tài khoản thường hạn chế dành cho những vị khách đáng tin và sử dụng chế độ Safari cho những người khác.
Đặt lại tên file trong thanh tựa đề (title bar)
Mặc dù là một thay đổi nhỏ nhưng nó vẫn đáng được chào đón. Những dữ liệu (document) từ các ứng dụng cài trên OS X Mountain API có thể được sửa lại tên. Người dùng không phải đóng dữ liệu lại mới sửa lại tên dữ liệu trong Finder. Chỉ cần kích vào tên dữ liệu trong thanh tựa đề và nhập tên mới.
Đồng bộ màn hình với TV hoặc máy chiếu
iOS trên iPad cho phép đồng bộ (mirror) màn hình và bây giờ OS X Mountain Lion cũng vậy. Bạn có thể đồng bộ màn hình với TV hoặc máy chiếu qua một Apple TV. Hệ thống tinh chỉnh hiển thị cho phép điều chỉnh độ phân giải phát. Theo mặc định, màn hình máy Mac được căn chỉnh theo màn hình TV nhưng bạn có thể chỉnh lại cũng như chỉnh độ phân giải hiển thị Mac cho khớp với độ phân giải TV.
Bạn có thể cài đặt OS X Mountain Lion để tự động dò một Apple TV trên mạng. Ở trường hợp biểu tượng thanh thực đơn Displays chuyển sang màu xanh, tức cho phép bạn truy cập nhanh để bật hay tắt tính năng đồng bộ.
Tự động đồng bộ tài khoản và quy định cho mail
Nhiều người dùng ghét việc cứ phải thiết lập các quy định Mail trên nhiều máy Mac. Không có cách nào để xuất hay chuyển nhượng chúng vì thế ta phải lặp lại các quy định trên mỗi máy Mac và thường xuyên cập nhật cho tất cả. Mọi thứ đã thay đổi. OS X Mountain Lion tự động đồng bộ Quy định Mail và những thiết lập tài khoản khác trên tất cả những máy Mac có cùng iCloud ID (và cài đặt Mountain Lion). Người dùng sẽ không phải cấu hình thêm bất cứ thứ gì mà các thiết lập được đồng bộ ngay. iOS 6 cũng sẽ hỗ trợ đồng bộ tài khoản với cả những thiết bị iOS và máy Mac.
Kiểm soát bảo mật thông tin cá nhân tốt hơn
Các công ty về công nghệ thường muốn thu thập dữ liệu cá nhân của chúng ta mà ta không hề hay biết. Apple cũng thu lượm thông tin người dùng qua các quầy ứng dụng của hãng, nhưng trên cả iOS và OS X hãng lại cung cấp cho người dùng nhiều quyền hạn mạnh mẽ, cho phép họ kiểm soát cách thông tin cá nhân của mình được sử dụng bởi các ứng dụng hay dịch vụ web. Tùy chỉnh hệ thống an toàn và bảo mật trong OS X Mountain Lion bổ sung cho những thiết lập bảo mật về vị trí trong OS X Lion tương tự như kiểm soát truy cập đối với các liên lạc, tài khoản Twitter và Facebook.
Lần đầu một ứng dụng hay dịch vụ muốn truy cập tới những kho dữ liệu này, OS X sẽ hiển thị một hộp cảnh báo yêu cầu sự cho phép từ người dùng. Nếu đồng ý nhưng sau đó muốn đổi lại, người dùng vẫn có thể từ chối cho phép dịch vụ hay ứng dụng không tin tưởng trong tùy chỉnh hệ thống.
Một công cụ ghi chú độc lập
Ứng dụng Notes của iOS cũng xuất hiện trong OS X Mountain Lion. Các ghi chú không còn được quản lý trong Mail. Những ghi chú vẫn dựa trên server, vì thế người dùng có thể ghi chú và đồng bộ chúng qua iCloud, IMAP và Ex change với các thiết bị iOS và Mac cũng như với các phần mềm khách dựa trên server khác (như Outlook) mà hỗ trợ ghi chú.
Ứng dụng Notes trong OS X Mountain Lion có nhiều tính năng hơn trên iOS. Ví dụ như bạn có thể kéo vào các file đính kèm và kéo ra một ghi chú để nó vẫn ở trên màn hình khi Notes bị đóng, giống như giấy dán ghi chú vậy.
Nhắc nhở công việc theo vị trí
Ứng dụng Reminders trên iOS giờ cũng xuất hiện trong OS X Mountain Lion. iCal (giờ được gọi là Calendar) không còn được dùng để quản lý những việc phải làm nữa. Bây giờ, công việc này được dành cho Reminders. Ứng dụng hoạt động giống như Notes trong việc đồng bộ tác vụ thông qua các server tương thích giữa những ứng dụng tương thích trên mọi nền tảng.
Nhưng Reminders cũng cung cấp một số tính năng đặc biệt, như là nhắc việc cần làm căn cứ vào địa chỉ (ví dụ như cảnh báo bạn mua sữa khi rời văn phòng hay đón cả hai đứa trẻ khi đến trường).
Tính năng lên lịch chuyên nghiệp hơn
Hãy đối mặt với sự thật rằng, iCal chưa từng chuyên nghiệp như các lịch biểu trên Outlook hay Lotus Notes. Phiên bản iCal trên OS X Mountain với tên gọi Calendar đã bổ sung thêm một widget lịch nhằm đơn giản hóa những tác vụ như lên lịch cuộc hẹn. Ngoài ra, những tính năng lên lịch sự kiện định kỳ bây giờ có thêm những tùy chọn như là, hẹn vào thứ Tư của tuần thứ ba hàng tháng.
Đơn giản hóa trình quản lý các liên lạc
Address Book là một ứng dụng khác của OS X mà luôn khiến người dùng cảm thấy rối rắm khi sử dụng. Trong OS X Mountain thì, ứng dụng này (giờ có tên Contacts) mang đến cảm giác dễ chịu hơn. Giao diện được đơn giản hóa với một khung chứa các nhóm liên lạc, khác với kiểu thường thấy trên những phiên bản trước.
Contacts cũng được tích hợp mạnh hơn với các dịch vụ khác. Ứng dụng nhận được nhiều tính năng quản lý bảo mật và tích hợp với cả Facebook và Twitter cũng như với ứng dụng chat Messages của Apple.
Quản lý ứng dụng theo cụm
Mission Control là một trong những tính năng khiến người dùng bối rối trong lần đầu sử dụng. Nó cho phép quan sát tất cả các cửa sổ và không gian mở (tập hợp ứng dụng giúp tổ chức sắp xếp một môi trường công việc phân cụm) và điều hướng giữa chúng. Nó xuất hiện lần đầu trên OS X Lion và cho thấy sức mạnh của mình ở giao diện cảm ứng mặc dù vẫn hoạt động tốt với chuột.
Bảo vệ màn hình
Nếu bạn sở hữu một chiếc Apple TV, bạn sẽ thấy những hình nền bảo vệ màn hình rất đẹp lấy từ Ken Burns, National Geographic và những nguồn khác. OS X Mountain Lion mang tất cả những hình nền tuyệt vời này đến với máy Mac. Tất nhiên, những hình nền bảo vệ truyền thống của OS X vẫn có mặt.
Cạnh tranh với bạn bè
iOS 5 đã giới thiệu một ứng dụng có tên Game Center năm ngoái, cho phép theo dõi điểm số người dùng và so sánh với thành tích của bạn bè thông qua bảng top đầu và các cơ chế tính điểm trò chơi khác. Game Center cũng đã có mặt trên OS X Mountain vì thế, bạn có thể tiếp tục duy trì cuộc cạnh tranh khi không có iPad, iPhone hay iPod Touch bên mình.
Và ứng dụng Chess cổ điển trên OS X giờ cũng tương thích với Game Center vì thế bạn cũng có thể thi đấu đánh cờ với bạn bè.
Xem nhanh trạng thái
Đây là một trong những thay đổi tinh tế của Apple. Khi người dùng copy hay tải về một file, thì biểu tượng file có một thanh tiến trình giúp họ biết được quá trình như thế nào.
Thanh tiến trình như vậy trông tao nhã hơn là một panel Copy nổi mà Apple đã sử dụng một thời gian dài trên OS X. Nhưng, panel Copy vẫn xuất hiện khi phải sao chép nhiều item, vì thế bạn có thể xem toàn bộ tiến trình một lúc, cũng như khi một hoạt động sao chép mất khoảng hơn 10 giây. Hơn nữa, nếu panel Copy bị che khuất, bạn hãy xem thanh tiến trình trong cửa sổ Finder (hoặc ngược lại).
Tìm kiếm tin nhắn
Rõ ràng là trước đây, Mail cho phép người dùng tra văn bản, tên… trong các hòm thư.. Nhưng việc tìm kiếm tin nhắn thích hợp mới chỉ là bước đầu: Văn bản ở đâu trong chính tin nhắn đó?
OS X Mountain Lion cho phép người dùng tra trong tin nhắn mở qua phím tắt Command + F tách biệt với hộp Search chuẩn của Mail để tra các hòm thư. Nói cách khác, nó hiện hoạt động giống như cái cách mà Safari xử lý những truy vấn tìm kiếm nội bộ như vậy.
Cập nhật hàng ngày và đồng bộ ứng dụng
OS X Mountain Lion tập trung các bản cập nhật lại trong khung Updates của Mac App Store. Khi bạn cập nhật phần mềm từ thực đơn Apple thì App Store sẽ mở và tìm kiếm toàn bộ cập nhật chứ không chỉ cho một ứng dụng riêng biệt như trước đây. Với cách đó, toàn bộ các bản cập nhật được cho vào một nơi.
OS X Mountain Lion hiện cũng kiểm tra ứng dụng và cập nhật hệ thống, bao gồm những bản vá bảo mật hàng ngày chứ không phải hàng tuần. Và người dùng không còn phải chọn lịch trình cập nhật nữa mà nó sẽ được thực hiện hàng ngày hoặc thủ công. OS X bây giờ cũng có thể được đặt để cài đặt các cập nhật bảo mật và hệ thống mà không cần xin phép người dùng (mặc định).
Tự động thiết lập AirPrint
Công nghệ AirPrint của Apple cho phép các thiết bị iOS in ấn không dây và không cần cấu hình đã không được thành công cho lắm, có lẽ do mọi người nhận thấy họ hiếm khi cần in ấn khi di chuyển.
Nhưng, những máy in AirPrint đang dần tìm lại chỗ đứng tại gia và nơi làm việc. OS X Mountain Lion hiện có thể nhận dạng những máy in này khi người dùng thêm một máy in trong tùy chỉnh Prints & Scan và hệ điều hành cũng sẽ nhận và cài đặt các driver cần thiết cho bạn. Đây là tính năng nhận dạng AirPrint (AirPrint aware).
tHEO QUANTRIMANG
Các tính năng nổi bật trên OS X Mountain Lion
