Hai tuần sau bữa tối của ông Trudeau tại Mar-a-Lago với ông Trump, thông tin chi tiết về kế hoạch của thủ tướng Canada nhằm xoa dịu tổng thống đắc cử Mỹ đang dần hé lộ.
Xe tải thương mại hướng về biên giới Mỹ vào tháng trước từ South Surrey, British Columbia. Ảnh: Jennifer Gauthier/Reuters.
Canada đang xây dựng một kế hoạch quy mô lớn, bao gồm drone (máy bay không người lái) và police dog (chó nghiệp vụ), để giải quyết những lo ngại do Tổng thống đắc cử Mỹ Donald J. Trump nêu ra về biên giới chung giữa hai quốc gia, nhấn mạnh tính cấp thiết của việc tránh các mức thuế quan đe dọa sẽ khiến nền kinh tế của nước này rơi vào suy thoái.
Ông Trump đã nói rõ rằng ông mong muốn các nước láng giềng của Mỹ ngăn chặn những người di cư không có giấy tờ, và ma túy vào Mỹ. Trong một cuộc họp được dõi theo chặt chẽ giữa Thủ tướng Canada Justin Trudeau các lãnh đạo tỉnh bang của nước này hôm 11/12, ông Trudeau và các thành viên cấp cao trong chính phủ cho biết sẽ đưa ra các biện pháp để củng cố biên giới, theo Reuters.
Chính phủ Canada sẽ công bố các chi tiết kế hoạch, tính toán chi phí, thiết lập mốc thời gian và sau đó trình kế hoạch cho ông Trump trước lễ nhậm chức tổng thống Mỹ vào tháng tới, theo hai quan chức (giấu tên) biết về các cuộc thảo luận, New York Times đưa tin. Nguồn tin này cho biết chi tiết về chi phí của các biện pháp sẽ được chia sẻ vào ngày 16/12, khi bộ trưởng Tài chính của nước này công bố ngân sách tạm thời.
Các biện pháp đang được xem xét bao gồm kiểm soát tốt hơn các cửa khẩu biên giới bằng cách triển khai drone và các đơn vị chó nghiệp vụ cũng như giảm lưu lượng đường bộ không cần thiết giữa hai nước, theo nguồn tin.
Chính phủ Canada cũng đang xem xét các khoản đầu tư công nghệ, chẳng hạn như sử dụng công nghệ phòng thí nghiệm, để phát hiện và hạn chế dòng chảy của fentanyl tại biên giới và xác định nguồn gốc của các hóa chất tiền chất cần thiết để tạo ra fentanyl.
Nguồn tin nói rằng Canada cũng sẽ đầu tư vào các cơ sở dữ liệu tốt hơn cho phép chính quyền Mỹ có được thông tin cơ bản về những người vượt biên, bao gồm cả thông tin về các trường hợp từng phạm tội, giải quyết sự không hài lòng lâu nay của nhiều chính quyền Mỹ.
Tom Homan - người sẽ phụ trách các khu vực biên giới trong chính quyền sắp tới của ông Trump - hay còn được gọi là "ông trùm biên giới" - đã xác định biên giới là mối quan ngại về an ninh vì ông cho rằng hoạt động đi lại qua biên giới đang không đảm bảo kiểm tra lý lịch đủ nghiêm ngặt.
Ông Trudeau hứng chịu áp lực trong nước phải phản ứng quyết liệt trước lời đe dọa của ông Trump về việc áp thuế 25% đối với tất cả hàng hóa Canada nhập khẩu vào Mỹ vào ngày đầu tiên nhậm chức, trừ khi biên giới được bảo vệ tốt hơn. (Tổng thống đắc cử Mỹ cũng đưa ra lời đe dọa tương tự đối với Mexico).
Thủ tướng Canada Justin Trudeau, bên trái, tới West Palm Beach, Florida tháng trước để gặp Tổng thống đắc cử Donald J. Trump. Ảnh: New York Times.
Ông Trudeau đã bay đến Florida vào ngày 29/11 để cùng ông Trump dùng bữa tối tại Mar-a-Lago, trong một cuộc gặp gỡ có vẻ thân mật. Đây là nhà lãnh đạo đầu tiên của một quốc gia G7 gặp ông Trump kể từ khi ông đắc cử, và chuyến thăm được coi là thành công ở Canada. Nhưng sau đó, ông Trump có những động thái dường như châm chọc đối với ông Trudeau, giễu cợt nhà lãnh đạo Canada trên mạng xã hội khi chia sẻ một câu chuyện cười tại bữa tối rằng có lẽ ông Trudeau có thể chuyển từ thủ tướng Canada sang chức thống đốc của Canada, tiểu bang thứ 51 của Mỹ.
Thủ tướng Canada dường như cố giữ khoảng cách với lời đùa như vậy, nhưng vào tối 10/12 ông đã đưa ra những bình luận tại một sự kiện ở Halifax khiến đội ngũ thân cận của ông Trump khó chịu, khi ông cho rằng Mỹ đã không bầu được một nữ tổng thống, và chiến thắng của ông Trump được xem là bằng chứng cho thấy những thành quả của chủ nghĩa nữ quyền đang suy thoái.
Bình luận này đã thu hút sự chú ý của tỷ phú Elon Musk - nhân vật thân cận hiện nay của tổng thống đắc cử Mỹ. Tỷ phú giàu nhất thế giới đã trả lời một bài đăng về video bình luận của ông Trudeau trên X, rằng: "Ông ta là một nhân vật không thể chịu đựng được. Sẽ không còn nắm quyền được lâu nữa".
Ngoài việc tháo gỡ những mối lo ngại của ông Trump, ông Trudeau còn phải đối phó với sức ép từ thủ hiến các tỉnh trong nước vốn đang rất lo lắng về các mức thuế quan bị đe dọa.
Ông Doug Ford, thủ hiến của Ontario, tỉnh đông dân nhất của Canada có mối quan hệ sâu sắc và chung biên giới với Mỹ, đã đi khắp nước Mỹ để quảng bá. Ông xuất hiện trên Fox News cùng các mạng lưới khác và phát động một chiến dịch quảng cáo nhấn mạnh mối quan hệ chặt chẽ giữa Ontario và Mỹ.
Vào ngày 11/12, sau cuộc họp của chính phủ, ông Ford đã kêu gọi một cách tiếp cận mạnh mẽ.
"Chúng tôi sẽ cắt điện - tới Michigan, New York và cả Wisconsin", ông Ford nói, đe dọa sẽ cắt nguồn cung cấp điện từ tỉnh này sang Mỹ.
"Người Mỹ cũng sẽ cảm thấy đau đớn, và điều đó không đáng buồn sao", ông nói thêm.
Danielle Smith, thủ hiến Alberta và là người thường xuyên chỉ trích ông Trudeau, bất ngờ bày tỏ phản ứng trái ngược hôm 11/12, ca ngợi thủ tướng Canada vì đã đáp ứng các yêu cầu trước đó của các lãnh đạo tỉnh về hợp tác để giải quyết vấn đề biên giới.
"Thủ tướng và bộ trưởng An toàn Công cộng có một cách tiếp cận khá mạnh mẽ về cách thức hợp tác", bà Smith nói trong một cuộc phỏng vấn sau cuộc họp. "Tôi nghĩ ông ấy hiểu, và với vị tổng thống này, ông ta có ý sẽ thực hiện những lời đã nói. Và vì vậy, khi ông ấy nói rằng biên giới là một vấn đề - hãy xử lý vấn đề này, chúng ta phải nghiêm túc hơn nhiều”.
Bà Smith nói thêm rằng thách thức lớn nhất sẽ là tìm kiếm nhân sự để tăng cường an ninh biên giới. Thủ hiến Alberta thừa nhận cả Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada và Cảnh sát Hoàng gia Canada đều không thể cung cấp đủ nhân sự.
VietBf@ sưu tập
