Giới phân tích cho rằng lực lượng Houthi ở Yemen tấn công tàu thuyền trong khu vực ngày càng hiệu quả hơn do rút được những kinh nghiệm cụ thể qua nhiều tháng thực tế.
Tàu MV Tutor của Hy Lạp bị tấn công ở biển Đỏ hôm 12.6
Hãng Reuters ngày 2.7 dẫn lời phát ngôn viên Yahya Sarea của lực lượng Houthi ở Yemen cho hay họ vừa tấn công 4 tàu ở biển Đỏ, biển Ả Rập, Địa Trung Hải và Ấn Độ Dương có liên quan Mỹ, Anh và Israel.
Chiến dịch thứ nhất nhằm vào tàu MSC Unific của Israel ở biển Ả Rập. Chiến dịch thứ 2 nhằm vào tàu dầu Delonix của Mỹ, trong vụ thứ 2 trong tuần này ở biển Đỏ.
Hai cuộc tấn công còn lại nhằm vào tàu Anvil Point của Anh ở Ấn Độ Dương và tàu Lucky Sailor ở Địa Trung Hải.
Houthi đã phóng tên lửa và dùng các thiết bị không người lái tấn công các tàu thuyền từ tháng 11.2023 để phản đối việc Israel đưa quân vào Dải Gaza.
Tuy nhiên, một chuỗi các cuộc tập kích thành công trong vài tuần qua nhằm vào các tàu thương mại, trong đó có việc đánh chìm một tàu, cho thấy lực lượng này ngày càng khôn khéo hơn.
Giới chuyên môn cho rằng Houthi đã học hỏi kinh nghiệm qua nhiều tháng tấn công tàu thuyền ở biển Đỏ và vịnh Aden, trong khi tiếp tục được sự hỗ trợ của đồng minh Iran.
Ngụy trang hiệu quả
Từ tháng 12.2023 đến tháng 3.2024, Houthi tấn công gây thiệt hại ít nhất 19 tàu thương mại, theo báo cáo ngày 13.6 của Cơ quan Tình báo quốc phòng Mỹ.
Gần như tất cả các tàu đều bị tên lửa nhắm tới, mặc dù một số tàu bị máy bay không người lái tấn công. Sau đó, Houthi dường như mất sự hỗ trợ quan trọng, khi một tàu hàng của Iran bị nghi cung cấp thông tin mục tiêu và tình báo cho lực lượng này quay về nước.
Tàu MV Behshad đã trải qua nhiều tháng lênh đênh ở vùng nước gần Yemen, nhưng rời đi vào giữa tháng 4, sau khi Tehran lo Tel Aviv đáp trả cuộc tấn công chưa từng thấy của Iran vào lãnh thổ Israel từ tối 13.4 đến rạng sáng 14.4.
Những tuần sau đó, tần suất các cuộc tấn công thành công của Houthi đã giảm. Trong tháng 4 và tháng 5, có 3 tàu thương mại bị tấn công bởi tên lửa đạn đạo chống hạm của Houthi.
Tuy nhiên, tháng 6 lại là một câu chuyện khác. Houthi khởi đầu tháng đó bằng tuyên bố sẽ leo thang các cuộc tấn công, sau nhiều đợt tập kích của Anh và Mỹ tại Yemen. Kể từ đó, Houthi đã tấn công ít nhất 5 tàu thương mại, đạt mức độ thành công trong việc nhắm mục tiêu tương tự như những tháng đầu chiến dịch của họ.
Một số vụ việc cũng đã hé lộ những chiến thuật nguy hiểm mới. Đáng chú ý nhất là vào ngày 12.6, Houthi đã tấn công một tàu thương mại ở biển Đỏ bằng một chiếc xuồng không người lái chở đầy chất nổ, lần đầu tiên kể từ khi họ bắt đầu tấn công tàu buôn vào tháng 11.2023.
Không giống như các máy bay không người lái phức tạp của hải quân, loại vũ khí có vẻ ngoài thô sơ này chỉ như một chiếc tàu nhỏ, di chuyển chậm với hai hình nộm có vẻ giống một tàu cá thông thường. Nhờ vậy, nó đã đi xa hơn 65 hải lý trên các tuyến đường vận chuyển mà không bị chặn lại.
"Có rất nhiều thuyền nhỏ ở vùng biển đó. Bạn không thể dừng mọi thuyền nhỏ. Vì vậy tôi nghĩ đó là cách ngụy trang hữu ích cho họ", theo ông Brian Carter, chuyên gia tại Viện Doanh nghiệp Mỹ.
Công ty an ninh hàng hải Ambrey của Anh cho rằng các cuộc tấn công tháng trước thể hiện "sự gia tăng hiệu quả đáng kể" của lực lượng Houthi.
Tấn công kép, điều chỉnh hoạt động
Bên cạnh việc tấn công kép nhằm gây thiệt hại lớn, Houthi còn học hỏi từ các cuộc tấn công trước đây.
Trong vài tháng đầu năm nay, lực lượng Mỹ đã phá hủy các xuồng không người lái của Houthi ở Yemen gần như mỗi khi lực lượng này cố gắng đưa chúng vào các tuyến đường vận chuyển.
Tuy nhiên, vào tháng 6, Houthi đã đưa được hơn chục chiếc xuồng không người lái vào những tuyến hàng hải, nhiều hơn bất kỳ tháng nào trước đó.
Mỹ nhận định ra sao?
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby mới đây thừa nhận rằng lực lượng Houthi đã thành công hơn trong việc nhắm mục tiêu gần đây, mặc dù ông chỉ ra rằng phần lớn các cuộc tấn công của họ vẫn thất bại. Lực lượng hải quân của Mỹ và liên minh thường xuyên được giao nhiệm vụ tiêu diệt tên lửa và máy bay không người lái của Houthi, cả trước và sau khi phóng. "Họ tấn công trượt rất nhiều so với tấn công trúng", ông Kirby nói về các cuộc tấn công của Houthi. Ông cho biết Mỹ sẽ tiếp tục làm suy yếu năng lực của Houthi, nhưng cảnh báo rằng lực lượng này vẫn được tiếp tế bởi Iran.
Các chuyên gia cho rằng sự gia tăng các cuộc tấn công bằng xuồng không người lái cho thấy khả năng của Houthi trong việc đối phó các cuộc tấn công của Mỹ ở Yemen và điều chỉnh hoạt động lại cho phù hợp.
Đó có thể nhờ vào việc ngụy trang chúng tốt hơn hoặc chọn các địa điểm xuất phát hiệu quả hơn. Nó cũng cho thấy Houthi giờ đây dường như có nguồn cung cấp vũ khí lớn hơn, mang lại nhiều cơ hội xuất kích hơn và do đó dẫn đến nhiều khả năng cuối cùng sẽ tấn công trúng mục tiêu.
Chưa rõ tất cả các xuồng không người lái của Houthi trông thế nào, nhưng tàu cá nhỏ đã tấn công tàu Tutor ở biển Đỏ hôm 12.6 là một loại tàu rẻ tiền, sẵn có và có thể sửa đổi thành vũ khí.
Theo chuyên gia Alex Stark tại tổ chức RAND Corporation (Mỹ), việc ngăn chặn Houthi có được các phương tiện tấn công thô sơ, chi phí thấp cũng khó như răn đe họ tiến hành các cuộc tấn công.
Những cuộc tấn công này là "vấn đề đang diễn ra mà không có giải pháp rõ ràng hoặc hữu ích trong tay", theo bà Stark.
