THIẾT KẾ TẠI MỸ, SẢN XUẤT TẠI TRUNG QUỐC: APPLE MẮC KẸT TRONG CUỘC CHIẾN THUẾ QUAN

[troopy]

Apple – một trong những tập đoàn công nghệ giá trị nhất thế giới – đang phải đối mặt với những thách thức ngày càng lớn trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc. Dù thiết kế sản phẩm tại trụ sở ở Cupertino, California (Mỹ), Apple lại phụ thuộc nặng nề vào mạng lưới sản xuất và lắp ráp tại Trung Quốc, với những đối tác lớn như Foxconn. Mô hình này từng là biểu tượng thành công của toàn cầu hoá. Nhưng ngày nay, nó lại trở thành điểm yếu chiến lược.

Toàn cầu hoá và cái giá của sự lệ thuộc
Trong nhiều năm, Trung Quốc là lựa chọn ưu tiên của các công ty công nghệ phương Tây nhờ chi phí lao động thấp, cơ sở hạ tầng mạnh, chuỗi cung ứng quy mô và hiệu quả cao. Apple tận dụng tối đa ưu thế này: một chiếc iPhone có thể được sản xuất với giá cạnh tranh và đưa ra thị trường toàn cầu với lợi nhuận cao.

Tuy nhiên, mô hình này bộc lộ rủi ro lớn khi Mỹ và Trung Quốc áp dụng các chính sách thuế quan trả đũa lẫn nhau. Mỗi lần Mỹ tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, chi phí sản xuất iPhone và các sản phẩm khác của Apple cũng bị ảnh hưởng đáng kể. Điều này khiến Apple rơi vào thế lưỡng nan: nếu tăng giá bán để bù đắp chi phí, họ có thể mất khách hàng; nếu giữ giá, lợi nhuận sẽ sụt giảm.

Thuế quan và tác động đến chuỗi giá trị
Một phần lớn trong giá trị sản phẩm Apple nằm ở khâu thiết kế và thương hiệu, nhưng khâu sản xuất – chủ yếu đặt tại Trung Quốc – vẫn là nơi tạo ra giá trị thực tế và ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí. Với các đợt áp thuế lên đến 15–25% cho hàng công nghệ, Apple đứng trước nguy cơ mỗi chiếc iPhone xuất khẩu về Mỹ sẽ đội giá thêm hàng chục USD.

Ngoài ra, sự bất ổn trong mối quan hệ Mỹ - Trung còn làm tăng rủi ro chính trị, khiến các nhà đầu tư hoang mang và gây áp lực lên giá cổ phiếu của Apple – vốn gắn liền với kỳ vọng tăng trưởng bền vững.

Apple đang làm gì để thích ứng?
Để đối phó với tình hình, Apple bắt đầu chiến lược “đa dạng hóa chuỗi cung ứng”, trong đó có việc chuyển một phần dây chuyền sản xuất sang các nước như Ấn Độ và Việt Nam. Foxconn đã mở rộng đầu tư tại Bắc Giang, còn các đối tác khác cũng tăng tốc thiết lập cơ sở ngoài Trung Quốc.

Dù vậy, việc “rời Trung Quốc” không dễ. Chuỗi cung ứng của Apple tại đây đã được xây dựng và hoàn thiện trong hàng chục năm, với hàng ngàn nhà cung cấp và hàng triệu lao động lành nghề. Việc dịch chuyển cần thời gian, đầu tư lớn và đi kèm rủi ro chất lượng cũng như gián đoạn sản xuất.

Cái giá kinh tế của cuộc chiến không tiếng súng
Câu chuyện của Apple không chỉ là vấn đề của một công ty. Nó là ví dụ tiêu biểu cho tác động của chiến tranh thương mại đến các doanh nghiệp toàn cầu. Khi chính sách thương mại trở thành công cụ cạnh tranh chiến lược, các tập đoàn công nghệ – vốn dựa vào chuỗi cung ứng xuyên biên giới – sẽ luôn ở thế bị động.

Đối với Apple, bài toán không còn là làm thế nào để sản phẩm tốt nhất, mà là làm sao để sản xuất hiệu quả nhất, với rủi ro thấp nhất và trong một thế giới ngày càng phân mảnh về kinh tế.

VietBF@sưu tập