Theo như vụ việc bắt giữ một người đàn ông bị t́nh nghi định nhắm bắn vào cựu tổng thống trên một sân gôn ở Florida lại một lần nữa đặt ra câu hỏi về việc triển khai hệ thống an ninh của Mật Vụ Mỹ về ông Donald Trump đă thoát khỏi một vụ mưu sát mới này.
Sau vụ t́nh nghi mưu sát Donald Trump tại Palm Beach, lực lượng an ninh triển khai bảo vệ cận khu tư dinh Mar-a-Lago tại Florida của cựu tổng thống Mỹ ngày 16/09/2024. AP - Rebecca Blackwell
Hai tháng sau khi cận kề cái chết trong một cuộc mít tinh ở Pennsylvania, hôm Chủ nhật 15/09, ông Donald Trump đă thoát khỏi một vụ mưu sát mới. FBI thông báo bắt giữ một người đàn ông bị t́nh nghi định nhắm bắn vào cựu tổng thống trên một sân gôn ở Florida. Vụ việc một lần nữa đặt ra câu hỏi về việc triển khai hệ thống an ninh của Mật Vụ Mỹ.
Hai tháng sau khi thoát chết trong một cuộc mít tinh ở Pennsylvania (13/07) và c̣n năm chục ngày trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, ông Donald Trump lại trở thành mục tiêu của một vụ bị t́nh nghi là ám sát vào hôm Chủ nhật ngày 15 tháng 9 khi ông đang chơi gôn ở Palm Beach, Florida. Cựu tổng thống Mỹ, ứng cử viên đảng Cộng Ḥa chạy đua vào Nhà Trắng đă nhanh chóng được sơ tán sau khi các nhân viên Mật Vụ phát hiện và nổ súng về phía một người đàn ông có vũ trang chỉ cách ông Trump 400 mét.
Vốn đă bị nhiều áp lực kể từ sau khi xảy ra vụ ám sát hụt Donald Trump hồi tháng 7, Cơ quan Mật Vụ Mỹ, chịu trách nhiệm bảo vệ các chính khách, sẽ phải thích ứng khả năng của ḿnh để bảo vệ ứng cử viên đảng Cộng Ḥa. Ngay ông Joe Biden cho rằng cơ quan này “cần được thêm hỗ trợ ”. Tổng thống Mỹ kêu gọi tăng “thêm nhân sự” trong lực lượng cảnh sát tinh nhuệ này.
Không thể bảo vệ như tổng thống đương nhiệm
Sau khi cựu tổng thống 78 tuổi bị thương ở tai do phát súng của một thanh niên Mỹ trong cuộc mít tinh ở Butler, Pennsylvania hôm 13/07, Cơ quan Mật Vụ Mỹ đă hứng chịu làn sóng chỉ trích gay gắt. Mười ngày sau đó, lănh đạo của cơ quan, bà Kimberly Cheatle, đă từ chức, thừa nhận phần trách nhiệm của ḿnh trong sự việc mà bà đánh giá là "thất bại hoạt động lớn nhất của Mật Vụ trong nhiều thập kỷ."
Từ sau vụ việc đó, Mật Vụ Mỹ đă nhận được sự hỗ trợ từ quân đội trong việc bảo vệ cựu tổng thống. “Bộ Quốc Pḥng sẽ cung cấp các hoạt động bảo vệ bổ sung” cho đến cuộc bầu cử vào tháng 11 và có thể cho đến lễ nhậm chức vào tháng 1 năm 2025, phó phát ngôn viên Lầu Năm Góc Sabrina Singh.tuyên bố với báo chí ngày 26 tháng 8.
Mặc dù có sự tăng cường, việc bảo vệ dành cho ông Donald Trump không thể đạt mức độ như khi ông c̣n là tổng thống Hoa Kỳ.
Được hỏi trong một cuộc họp báo, Ric Bradshaw, cảnh sát trưởng của Quận Palm Beach, giải thích rằng không thể nào bảo đảm an ninh trên sân gôn như bảo vệ tổng thống đương nhiệm Joe Biden. Ông nói : « Nếu ông ấy là tổng thống đương nhiệm, chúng tôi sẽ triển hai hệ thống bảo vệ bao quanh toàn bộ sân gôn. V́ không được như thế nên biện pháp an ninh chỉ giới hạn trong phạm vi mà Cơ quan Mật Vụ coi là có thể được ».
Về phần ḿnh, Michael Matranga, cựu nhân viên mật vụ từng bảo vệ Tổng thống Barack Obama, nói với nhật báo New York Times rằng cơ quan này nên "nghiêm túc xem xét việc dành cho cựu tổng thống Trump sự đối xử tương tự hoặc ngang bằng với tổng thống Hoa Kỳ". Ông cũng đánh giá những sự cố xảy ra với ông Trump là “chưa từng có”.
Trên mạng xă hội Truth Social của ḿnh, ông Donald Trump đă gửi lời cảm ơn đến Cơ quan Mật Vụ. Ông viết bằng chữ hoa. “Nhiệm vụ đă hoàn thành một cách tuyệt đối đặc biệt”.
Sân gôn, mục tiêu dễ hành động
Theo truyền thông Mỹ, tay súng t́nh nghi, một người Mỹ ủng hộ Ukraina, 58 tuổi, nấp trong một bụi cây gần khu sân gôn của ứng viên tỷ phú, đang chuẩn bị vũ khí là một khẩu súng trường kiểu như AK-47. Được bao quanh bởi ba con đường nhiều người qua lại, địa h́nh có thể dễ dàng nh́n thấy từ nhiều nơi trong phố. Khu sân gôn có nhiều lối vào và ít điểm khuất nên khu vực này điểm rất khó bảo vệ an ninh.
Cựu tổng thống thường sử dụng xe di chuyển trên sân golf riêng của ḿnh, ngoại trừ phù hiệu tổng thống, chiếc xe trông giống như bất kỳ chiếc xe nào khác, không có kính chống đạn. Ông thường đi một ḿnh trên xe, các nhân viên an ninh gần nhất thường ở cách ông vài mét.
Sân gôn này là một khu vực đặc biệt khó bảo vệ, một cựu đặc vụ FBI đă xác nhận với tuần báo Newsweek hôm thứ Hai. Đặc biệt, « hầu như không thể bảo đảm an toàn cho những người được Mật Vụ bảo vệ », nhất là khi mà « vũ khí có ở khắp nơi (trong nước) » và « trong môi trường ngoài trời đặc biệt ».
Một ứng viên ưa mạo hiểm
Trong vụ ám sát hôm 13/07, ông Donald Trump đă không tỏ ra thận trọng. Ngay sau khi bị các nhân viên mật vụ đè xuống đất dưới làn đạn, ứng viên Cộng Ḥa đă vùng dậy ngay lập tức và tay giơ cao nắm đấm trên sân khấu thay v́ ông phải nhanh chóng di chuyển về chiếc xe bọc thép chống đạn của ḿnh. Theo ông Jérôme Viala-Gaudefroy, giáo sư thuộc trường Khoa học Chính trị Saint-Germain-en-Laye của Pháp, đồng thời là chuyên gia về Hoa Kỳ, th́ Donald Trump « đă vi phạm mọi quy tắc. Thông thường, đáng ra ông ấy phải rời khỏi ngay lập tức ra ngoài tầm nh́n. Nhưng ông ta lại cố thể hiện sự mạnh mẽ, chứng minh ḿnh vẫn có mặt với tinh thần chiến đấu. Đây là một nhân vật khó bảo vệ ».
Sau vụ mưu sát đó, Cơ quan Mật Vụ đă khuyên cựu tổng thống tránh các cuộc tập hợp ngoài trời. Trong một tháng ứng viên Cộng Ḥa đă tuân thủ khuyến cáo, chỉ tham gia các cuộc mít tinh trong không gian khép kín. Hôm 21/08, trong cuộc tập hợp đầu tiên tổ chức ngoài trời kể từ giữa tháng Bảy, tại bang Bắc Carolina, ông đă đứng sau các vách kính chống đạn để phát biểu. Mặc dù có biện pháp bảo vệ tăng tường này, cựu tổng vẫn liều ḿnh bước xuống sân khấu ḥa vào những người ủng hộ. Chuyên gia Jérôme Viala-Gaudefroy, nhận xét : « Một lần nữa, Donald Trump lại muốn chứng minh ông không chịu g̣ bó. Các biện pháp bảo vệ an ninh, như kính chống đạn là trái ngược với phong cách và bản sắc chính trị của ông. »
Mỹ : Thời kỳ gia tăng bạo lực chính trị
Vụ t́nh nghi mưu sát thứ 2 nhằm vào Donald Trump trong một khoảng thời rất ngắn cho thấy nước Mỹ đang trong « thời điểm tối tăm » trong lịch sử chính trị, như b́nh luận của kênh truyền h́nh Mỹ CNN.
Nhà sử học Manfred Berg, thuộc Đại học Heidenberg (Đức), tác giả một cuốn sách viết về t́nh trạng gia tăng bạo lực chính trị tại Hoa Kỳ từ năm 1960, nhấn mạnh, « phải thừa nhận việc một ứng viên là mục tiêu của hai vụ ám sát trong hai tháng là không b́nh thường ». Ngoài ra, theo Clive Webb, giáo sư tại Đại học Sussex (Anh Quốc), chuyên gia về lịch sử đương đại Mỹ và các hành động bạo lực tại Hoa Kỳ, « điều ngạc nhiên là dường như không có mối liên hệ nào về hệ tư tưởng hay những điểm chung giữa hai nghi can ». Đó là hành động của các tay súng riêng lẻ, không phải âm mưu của một nhóm nào muốn loại trừ cựu tổng thống. Điều này càng khẳng định nhận xét t́nh trạng bạo lực đang tràn lan ở Mỹ. Tuy nhiên, các nhà sử được kênh truyền h́nh France 24 phỏng vấn đều không thấy có ǵ đặc biệt lạ với màn bạo lực chính trị mà Hoa Kỳ hiện đang trải qua.
Theo phần đông các chuyên gia, hai vụ mưu sát nhằm vào ông Donald Trump minh họa cho t́nh trạng « b́nh thường hóa bạo lực chính trị trong một đất nước như Hoa Kỳ có khoảng 400 triệu súng được lưu hành ». Giáo sư thuộc Đại học Sussex đặc biệt lo ngại những vụ tấn công này có thể trở thành ng̣i nổ cho các hành động bạo lực của nhưng thành phần ủng hộ Trump một cách cực đoan.
