Mở nhiều tuyến đường đi bộ

TP.HCM đang nghiên cứu bố trí các khu phố đi bộ ở nhiều tuyến đường trung tâm thành phố như Đồng Khởi, Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Tôn Đức Thắng, Hàm Nghi… nhằm hạn chế xe cá nhân. Hà Nội, Huế, Hội An... cũng có kế hoạch phát triển thêm một số tuyến đường đi bộ.

Du khách nước ngoài đi bộ trên đường Bùi Viện, Q.1, TP.HCM - Ảnh: MINH ĐỨC

Sở Quy hoạch - kiến trúc TP.HCM và Công ty IDOM (Tây Ban Nha) vừa hoàn thành nghiên cứu ý tưởng thiết kế giải pháp cảnh quan và bố trí không gian các khu phố đi bộ trong khu vực trung tâm TP.
Theo đó, nhiều tuyến đường trong trung tâm TP sẽ thành đường đi bộ hoặc ưu tiên đi bộ. Ông Huỳnh Xuân Thụ, giám đốc Trung tâm thông tin quy hoạch Sở Quy hoạch - kiến trúc TP.HCM, nói:

- Trước hết, phải hiểu đi bộ không phải là mục tiêu nghiên cứu này hướng tới mà mục tiêu chính là giảm xe cá nhân, tăng cường giao thông công cộng trong trung tâm TP.
* Theo ý tưởng nghiên cứu trên, những tuyến đường nào của TP sẽ là đường đi bộ?
- Nghiên cứu phân thành ba khu vực đi bộ trong trung tâm TP. Thứ nhất là ô phố giới hạn bởi các tuyến đường Trần Hưng Đạo, Phạm Ngũ Lão, Bùi Viện (quận 1). Khu vực này còn gọi là phố Tây, tập trung nhiều du khách nước ngoài. Thứ hai là khu vực chợ Bến Thành và các tuyến đường lân cận. Thứ ba là các tuyến đường trọng điểm của trung tâm TP chạy dọc các công trình lịch sử văn hóa của TP như Đồng Khởi, Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Tôn Đức Thắng, Hàm Nghi, Lê Duẩn...
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là ngay lập tức chính quyền dựng rào chắn, ngăn xe ra vào những tuyến đường trên mà có lộ trình điều chỉnh dần dần.

* Các bước thực hiện như thế nào, thưa ông?
- Phía nghiên cứu đưa ra một số khu vực có thể tổ chức thí điểm. Ví dụ như cụm phố Tây ở quận 1 (đường Bùi Viện, Phạm Ngũ Lão...), khu vực quảng trường quanh Nhà hát TP, khu vực chợ Bến Thành và những tuyến đường xung quanh... Ở những khu vực này, thực tế người dân có nhu cầu đi bộ. Ví dụ như quanh chợ Bến Thành, cả ngày cho đến nửa đêm, lúc nào cũng có lượng lớn du khách và người dân qua lại nên lượng xe chạy vào rất ít. Nếu người dân trồng thêm cây xanh, lát gạch vỉa hè, chỉnh trang đường phố cho sạch sẽ... thì khu vực trên đẹp hơn rất nhiều. Cảnh quan đẹp sẽ thu hút nhiều khách đến tham quan, mua sắm, việc kinh doanh của người dân khấm khá lên. Như vậy, những người sống ở đây hi sinh sự tự do chạy xe ra vào khu vực vào ban ngày, đổi lại họ được nhiều lợi ích về kinh tế, cảnh quan, môi trường...

Nghiên cứu cũng đưa ra những giải pháp về bố trí giao thông công cộng, cảnh quan, cây trồng, gạch lát vỉa hè, đèn chiếu sáng... trong khu phố đi bộ để tạo không gian hài hòa, thoải mái nhất cho người đi bộ. Ban đầu có thể tổ chức đi bộ vào các ngày lễ, thứ bảy, chủ nhật cho người dân quen dần.

Một số khu vực được Công ty IDOM đề xuất thí điểm thực hiện phố đi bộ ở trung tâm TP - Đồ họa: v.Cường

* Những phương tiện giao thông của người dân sống tại các khu phố đi bộ sẽ được xử lý ra sao? Người ở xa đến làm việc trong các tòa nhà ở khu vực này sẽ di chuyển như thế nào?
- Đi bộ ở đây không có nghĩa tuyệt đối. Xe máy có thể di chuyển vào khu vực đi bộ khi cần thiết. Có thể đặt các bồn hoa, ghế đá dọc đường để xe máy không thể chạy nhanh, chạy ẩu qua khu vực này. Người dân có thể dùng xe máy, ôtô, xe tải... chở hàng hóa đến cửa hàng ở phố đi bộ nhưng phải theo giờ giấc nhất định.
Sẽ có những bãi đậu xe công cộng gần khu vực để người dân và người đi làm gửi xe và đi bộ về nhà mình hoặc đến nơi làm việc. Ví dụ như khu vực phố Tây có thể gửi xe máy ở những bãi gửi xe tại công viên 23-9. Ngoài ra, các tuyến metro và xe buýt được bố trí thuận tiện hơn sẽ giúp người dân giảm nhu cầu đi lại bằng xe cá nhân.

* Khi nào bắt đầu thực hiện ý tưởng này? Liệu người dân có ủng hộ ý tưởng này hay không?
- Đây mới chỉ là ý tưởng ở dạng nghiên cứu. Ý tưởng này muốn thành hiện thực phải được UBND TP đồng ý thông qua, sau đó sẽ thành các dự án cụ thể. Thời gian thực hiện sẽ cụ thể hóa trong từng dự án. Trong nghiên cứu, chúng tôi đã nghĩ đến việc hạn chế thấp nhất thiệt hại cho người dân khi không được tự do sử dụng xe cá nhân đến tận nhà, nơi làm việc của mình. Bù vào đó, rất nhiều cái lợi người dân được hưởng là điều kiện kinh doanh tốt hơn, môi trường làm việc, môi trường sống an toàn...

D.N.HÀ thực hiện

Đã có nhiều đề xuất về phố đi bộ
Năm 2003, Sở Giao thông vận tải TP.HCM đề xuất xây dựng phố đi bộ trên đường Đồng Khởi, đoạn từ Nhà hát TP đến bến Bạch Đằng. Sau đó, UBND TP giao cho UBND quận 1 làm chủ đầu tư dự án phố đi bộ Đồng Khởi dài 930m với điểm đầu cắt đường Nguyễn Du, điểm cuối cắt đường Tôn Đức Thắng. Tuy nhiên, đến nay dự án này đang giậm chân tại chỗ. Năm 2007, một công ty đề xuất làm phố đi bộ trên đường Nguyễn Huệ và đến nay dự án này vẫn chưa được thực hiện.
Mới đây, trong đồ án quy hoạch khu trung tâm TP, Công ty Nikken Sekkei (Nhật Bản) đề xuất năm tuyến phố đi bộ trong trung tâm TP là đường Đồng Khởi, Lê Lợi, Nguyễn Huệ, Phó Đức Chính và một phần đường Huỳnh Thúc Kháng. Đồ án quy hoạch này đang chờ được UBND TP thông qua.
TS Nguyễn Minh Hòa (Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM): Khó khả thi
Ý tưởng trên, theo tôi, rất khó đưa vào áp dụng trên thực tế và nếu có áp dụng cũng khó thành công. Lý do là các khu vực đưa ra nghiên cứu có mật độ dân số rất cao, nếu hạn chế lưu thông sẽ lập tức gây xáo trộn đến đời sống, sinh hoạt của những người dân sống trong khu vực cũng như xe cộ đi qua khu vực này. Chưa kể việc hình thành các khu phố đi bộ xen giữa các khu dân cư, vừa buôn bán vừa ở sẽ rất lộn xộn. Rồi những sinh hoạt riêng của từng gia đình sẽ diễn ra thế nào giữa khu phố đi bộ? Ở các nước không ai cho xe cộ lưu thông vào khu vực đi bộ.
KTS Lê Văn Năm (Hội Kiến trúc sư TP.HCM): Ý tưởng tốt nhưng phải bàn thêm
Tôi cho rằng ý tưởng về tổ chức không gian cảnh quan các tuyến phố đi bộ ở trung tâm TP là một ý tưởng tốt, Tây Ban Nha hỗ trợ kinh phí để TP làm, Công ty IDOM sẽ làm tư vấn. Tuy nhiên, ý tưởng trên có thành hiện thực không, có phù hợp với TP.HCM không là một bài toán mà TP phải tính toán rất kỹ. Nếu thực hiện, còn phải bàn bạc lại nhiều, phải đề ra thật chi tiết các bước thực hiện và thăm dò phản ứng của xã hội, cụ thể là của người dân đối với ý tưởng này.
P.P.H. - D.N.HÀ ghi

Hội An: phố đi bộ hấp dẫn du khách
Tại đô thị cổ Hội An, loại hình phố đi bộ được đưa vào thực hiện từ năm 2004. Các tuyến phố đi bộ đều nằm trong khu vực I của phố cổ. Hiện nay, ngoại trừ hai ngày thứ năm và chủ nhật không thực hiện, còn lại năm ngày khác trong tuần đều áp dụng phố dành cho người đi bộ và xe xích lô; các loại xe có tiếng động cơ, kể cả xe đạp điện cũng không được phép sử dụng. Riêng bảy đêm trong tuần đều thực hiện “phố đi bộ”. Tuy nhiên chính quyền Hội An cũng dành những “khoảng trống” trong ngày để phù hợp với sinh hoạt của người dân phố cổ. Việc thực hiện phố đi bộ đã giúp Hội An càng trở nên thơ mộng, hấp dẫn du khách. Năm 2012, Hội An sẽ nâng thêm một ngày phố đi bộ để tiếp tục tạo hấp dẫn cho du khách.
Hà Nội: thêm 6 tuyến phố đi bộ
Chiều 14-11, ông Lâm Quốc Hùng, phó chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm, cho biết thực hiện chủ trương mở rộng không gian phố đi bộ, UBND quận đã đề xuất TP cho tiếp tục tổ chức phố đi bộ tại sáu tuyến mới gồm phố Hàng Buồm, Hàng Giầy, Lương Ngọc Quyến, Mã Mây, Đào Duy Từ và Tạ Hiện.
Theo ông Đỗ Xuân Thủy - tổng giám đốc Công ty cổ phần Đồng Xuân, điểm chung giữa việc mở rộng không gian đi bộ tại sáu tuyến mới lần này và hai tuyến phố đi bộ Hàng Đào, Đồng Xuân được tổ chức từ tám năm trước là thời gian tổ chức vẫn chỉ giới hạn vào ba buổi tối cuối tuần, nhưng cách thức tổ chức có nhiều điểm mới.
Cũng theo ông Thủy, để đảm bảo đúng nghĩa có không gian đi bộ, trong ba tối cuối tuần sẽ phải cấm tất cả các phương tiện tại các tuyến phố tổ chức phố đi bộ.
Huế: đường đi bộ để tập thể dục
Ở Huế, phố đi bộ Nguyễn Đình Chiểu nằm ven sông Hương đoạn cầu Trường Tiền, được xem là vị trí “vàng” ở trung tâm TP Huế. Hình thành từ tháng 5-2004 do UBND TP Huế khởi xướng, tuyến phố đặc biệt này gần như chỉ được sử dụng cho các hoạt động hè phố trong những dịp festival Huế hằng năm. Còn ngày thường, người ta không gọi là phố đi bộ, mà gọi là “phố cấm xe” theo những biển cấm và những xích chắn ở các lối đi vào. Ban ngày tuyến phố không hề có một dịch vụ gì, vắng ngắt và buồn bã, gần như chỉ dành cho một số người dân tập thể dục và thi thoảng mới lác đác một vài du khách. Vào ban đêm cũng có một số hoạt động, nhưng tất cả đều tự phát.
H.Duy - T.Anh - X.Long - T.Lộc