Lần đầu tiên nước Mỹ có người phụ nữ nhận vai trò tổng thống trong lịch sử hơn 200 năm của nước Mỹ, dù chỉ trong khoảng thời gian 85 phút ngày 19/11. Do trong một giờ 25 phút, bà Kamala Harris trở thành người phụ nữ đầu tiên tạm thời nắm quyền điều hành nước Mỹ khi Tổng thống Joe Biden được gây mê để kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ đã làm nên lịch sử.
Đây là lần đầu tiên một người phụ nữ đảm nhận vai trò tổng thống trong lịch sử hơn 200 năm của nước Mỹ, dù chỉ trong khoảng thời gian 85 phút ngày 19/11.
Ông Biden đã giao quyền của mình cho bà Harris từ 10h10 đến 11h35 (múi giờ miền Đông nước Mỹ). Theo Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki, phó tổng thống làm việc từ văn phòng ở Cánh Tây.
Việc chuyển giao quyền lực tạm thời như là một lời nhắc nhở về vị thế của bà Harris với tư cách là người phụ nữ và người da màu đầu tiên trở thành phó tổng thống.
Tại cuộc họp báo cùng ngày, bà Psaki nói với các phóng viên về việc lựa chọn phó tổng thống, ông Biden đã “chọn người kề bên như một đối tác, nhưng cũng sẵn sàng tiếp quản nếu buộc phải làm vậy", Washington Post đưa tin.
“Chúng tôi biết khi họ làm việc cùng nhau, mỗi khoảnh khắc đều là lịch sử, mỗi lúc bà (Harris) phát biểu thay mặt chính phủ với tư cách là phó tổng thống Mỹ”, bà Psaki nói. “Nhưng chắc chắn, hôm nay là một chương khác trong lịch sử. Điều này sẽ được nhiều phụ nữ và cô gái trẻ trên khắp cả nước ghi nhận".
Làm tổng thống Mỹ trong 85 phút
CNN đưa tin Tổng thống Biden, người sẽ bước sang tuổi 79 vào ngày 20/11, có mặt tại Trung tâm y tế Walter Reed trước đó một ngày để thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ hàng năm. Đây là cuộc kiểm tra sức khỏe đầu tiên kể từ khi ông trở thành tổng thống vào ngày 20/1.
Để chính thức chuyển giao quyền tổng thống cho bà Harris, ông Biden đã gửi một lá thư cho Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ của Vermont Patrick Leahy - chủ tịch tạm quyền của Thượng viện - vào lúc 10h10 trước khi tiến hành gây mê.
"Hôm nay, tôi sẽ trải qua một thủ thuật y tế thông thường cần dùng thuốc an thần. Với hoàn cảnh hiện tại, tôi quyết định chuyển giao tạm thời quyền hạn và nhiệm vụ của Văn phòng tổng thống Mỹ cho phó tổng thống trong thời gian diễn ra thủ thuật và hồi phục", bức thư viết.
Bức thư gửi đến Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và Chủ tịch Thượng viện tạm quyền Patrick Leahy từ Tổng thống Joe Biden. Ảnh: AP.
Việc chuyển giao quyền lực dựa theo Mục 3 Tu chính án thứ 25 của Hiến pháp Mỹ, cho phép tổng thống tự nguyện chuyển giao quyền lực cho phó tổng thống. Bà Pelosi đứng thứ 2, sau đó tới chủ tịch Thượng viện đứng thứ 3, theo thứ tự kế vị tổng thống sau phó tổng thống.
Một bức thư khác cũng đã được gửi đi để quyền lực trở lại tay Tổng thống Biden sau khi kết thúc quy trình kiểm tra sức khỏe tới bà Pelosi và ông Leahy.
"Theo Mục 3 của Tu chính án thứ 25 của Hiến pháp, tôi chuyển tuyên bố bằng văn bản này để thông báo tôi có thể thực hiện các quyền hạn và nhiệm vụ của Văn phòng Tổng thống Mỹ. Tôi đang khôi phục lại quyền và trọng trách này", bức thư viết.
Bà Psaki cũng thông báo trên mạng xã hội Twitter.
"Tổng thống đã nói chuyện với phó tổng thống và chánh văn phòng Nhà Trắng lúc 11h35 ngày 19/11. Tinh thần của tổng thống rất tốt. Vào thời điểm đó, ông đã khôi phục quyền lực. Tổng thống sẽ tiếp tục ở lại Walter Reed để hoàn thành phần còn lại của cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ", bà Psaki cho biết.
Việc phó tổng thống nắm quyền tổng thống khi nhà lãnh đạo cao nhất nước Mỹ được gây mê để tiến hành thủ tục y tế là điều đã có tiền lệ. Dưới thời Tổng thống George W. Bush, Phó tổng thống Dick Cheney một số lần nắm quyền lãnh đạo đất nước khi ông Bush được gây mê để nội soi.
Đầu năm nay, Stephanie Grisham - người từng là thư ký báo chí của cựu Tổng thống Trump - tiết lộ ông Trump cũng từng bí mật chuyển giao quyền lực cho cựu Phó tổng thống Mike Pence khi nhập viện năm 2019. Cuộc chuyển giao chớp nhoáng này được chính quyền Trump giấu kín trước công chúng.
Đủ sức khỏe để tiếp tục làm tổng thống
Vào lúc 14h05, Tổng thống Biden đã rời Trung tâm y tế Walter Reed và về Nhà Trắng bằng trực thăng. Theo lời tổng thống nói với các phóng viên, ông cho biết mình thấy "tuyệt vời" sau cuộc đánh giá sức khỏe định kỳ trước đó.
Kết thúc đợt kiểm tra sức khỏe định kỳ của tổng thống ngày 19/11, bác sĩ Nhà Trắng Kevin O'Connor thông báo, ông Biden vẫn đủ sức khỏe để thực hiện thành công chức vụ tổng thống.
"Tổng thống Biden vẫn là một người đàn ông 78 tuổi khỏe mạnh, hoạt bát, đủ sức khỏe để hoàn thành các nhiệm vụ của tổng thống", ông nói.
Tổng thống Joe Biden tại Nhà Trắng sau khi trở về từ Trung tâm y tế Walter Reed. Ảnh: AP.
Ông O'Connor cho biết Tổng thống Biden có một polyp lành tính có thể dễ dàng loại bỏ sau khi kiểm tra đại tràng. Ngoài ra, bác sĩ nói thêm rằng dáng đi của tổng thống "cứng và ít uyển chuyển hơn" so với trước đây, nên sẽ thử dụng cụ chỉnh hình để cải thiện dáng đi. Ngoài ra, việc tổng thống hay hắng giọng dạo gần đây khi phát biểu là do trào ngược dạ dày.
Kết quả kiểm tra thần kinh của ông Biden không phát hiện nguy cơ đột quỵ, đa xơ cứng hay Parkinson. Chỉ số khối cơ thể của ông Biden xếp vào loại "hơi thừa cân", nhưng lượng cholesterol được kiểm soát, theo AP.
Nhà lãnh đạo Mỹ cũng không sử dụng thuốc lá hoặc uống rượu, tập thể dục ít nhất 5 ngày/tuần.
Ông Biden là người cao tuổi nhất từng được bầu làm tổng thống trong lịch sử nước Mỹ. Lần kiểm tra sức khỏe toàn diện gần đây nhất của ông Biden là vào tháng 12/2019 với đánh giá "hoàn toàn khỏe mạnh".
Trước cuộc bầu cử năm 2020, phe Cộng hòa nhiều lần chỉ trích ông không đủ sức khỏe để đảm đương trọng trách lãnh đạo đất nước.
