Chính quyền Donald Trump đă từ chối cấp phép cho Tổng thống Đài Loan dừng chân tại New York trên đường đến Trung Mỹ, sau khi Trung Quốc phản đối chuyến thăm này với Washington.
Ông Lại Thanh Đức dự định quá cảnh tại Hoa Kỳ vào tháng 8 trên đường đến Paraguay, Guatemala và Belize, những quốc gia công nhận Đài Loan là một quốc gia. Tuy nhiên, theo ba nguồn tin thân cận, Hoa Kỳ đă thông báo với ông Lai rằng ông không thể đến New York trên đường đi.
Hôm thứ Hai tại Đài Bắc, văn pḥng của ông Lại Thanh Đức đă ra tuyên bố cho biết ông không có kế hoạch ra nước ngoài trong tương lai gần v́ Đài Loan đang phục hồi sau cơn băo gần đây và Đài Bắc đang đàm phán với Hoa Kỳ về thuế quan.
Những người thân cận cho biết quyết định không đi của ông được đưa ra sau khi ông được thông báo rằng ông sẽ không được phép đến New York.
Quyết định của Nhà Trắng sẽ làm gia tăng mối lo ngại trong số những người ủng hộ Đài Loan tại Washington rằng ông Trump đang có lập trường mềm mỏng hơn đối với Trung Quốc khi ông thúc đẩy tổ chức hội nghị thượng đỉnh với Chủ tịch Tập Cận B́nh.
Tờ Financial Times đưa tin hôm thứ Hai rằng Bộ Thương mại Hoa Kỳ đă được yêu cầu tạm dừng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu cứng rắn đă được lên kế hoạch đối với Trung Quốc trong bối cảnh hai nước đang đàm phán thương mại và thảo luận về một hội nghị thượng đỉnh.
Ông Lai cũng dự định đến Dallas trong chuyến đi của ḿnh. Hiện chưa rơ liệu Hoa Kỳ chỉ từ chối cấp phép cho ông đến New York hay ông được thông báo là không được quá cảnh qua Hoa Kỳ.
Trung Quốc phản đối việc các nhà lănh đạo Đài Loan đến thăm Hoa Kỳ, quốc gia không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Bắc. Năm 2023, chính quyền Biden đă cho phép Tổng thống Thái Anh Văn khi đó dừng chân tại New York trên đường đến Belize và Guatemala.
Nhà Trắng không trả lời yêu cầu b́nh luận. Văn pḥng Đại diện Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc tại Washington, nơi đóng vai tṛ là đại sứ quán trên thực tế, đă trích dẫn tuyên bố từ văn pḥng của ông Lai rằng ông "hiện không có kế hoạch cho các chuyến thăm nước ngoài trong tương lai gần".
Bonnie Glaser, một chuyên gia về Trung Quốc và Đài Loan tại Quỹ Marshall của Đức, cho biết quyết định của Hoa Kỳ cho thấy "Trump muốn tránh gây khó chịu cho Bắc Kinh trong khi các cuộc đàm phán Mỹ-Trung đang diễn ra và kế hoạch cho một hội nghị thượng đỉnh có thể diễn ra với Tập Cận B́nh đang được tiến hành".
Glaser cho biết quyết định này gợi nhớ đến các sự kiện trong nhiệm kỳ đầu của Trump khi ông tŕ hoăn việc bán vũ khí cho Đài Loan và "nổi giận" sau khi Alex Wong, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao, từng là phó cố vấn an ninh quốc gia vào đầu chính quyền này, đến thăm Đài Loan để phát biểu tại một hội nghị.
"Trump nên đứng lên chống lại áp lực của Cộng ḥa Nhân dân Trung Hoa, chứ không phải nhượng bộ", Glaser nói. "Bằng cách phát tín hiệu rằng các khía cạnh trong mối quan hệ của Hoa Kỳ với Đài Loan có thể thương lượng được, Trump sẽ làm suy yếu sự răn đe và khuyến khích Tập Cận B́nh thúc đẩy các nhượng bộ bổ sung liên quan đến Đài Loan."
Một số người quen thuộc với cuộc tranh luận cho biết chính quyền Trump đang cố gắng tránh gây nguy hiểm cho các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc He Lifeng đă bắt đầu ṿng đàm phán thứ ba tại Stockholm vào thứ Hai.
Chính quyền Trump cũng đă kiềm chế các hành động cứng rắn chống lại Trung Quốc sau khi Bắc Kinh vào tháng 5 đă làm chậm việc xuất khẩu đất hiếm sang Hoa Kỳ, sử dụng sự thống trị của ḿnh trong ngành công nghiệp này làm đ̣n bẩy chống lại Washington.
Randy Shriver, cựu quan chức cấp cao của Hoa Kỳ, hiện là chủ tịch hội đồng quản trị của Viện An ninh Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương, cho biết quyết định ngăn cản ông Lai đến thăm New York khiến ông nhớ lại những giai đoạn trước đây khi Hoa Kỳ tránh thực hiện các hành động liên quan đến Đài Loan mà họ tin rằng sẽ làm Bắc Kinh phật ư.
"Nếu đây là kết quả của việc chính quyền cố gắng lấy ḷng Bắc Kinh, th́ đó là một sai lầm", Shriver nói.
|