Thẩm phán liên bang bác bỏ vụ kiện liên quan đến tài liệu của Trump, cho biết Jack Smith được bổ nhiệm trái luật.
Ý kiến và lệnh dài 93 trang được đưa ra sau nhiều ngày tranh luận bằng lời về việc bổ nhiệm cố vấn đặc biệt.
Thẩm phán liên bang Hoa Kỳ Aileen Cannon đã bác bỏ vụ kiện liên quan đến tài liệu mật của cựu Tổng thống Donald Trump vào ngày 15 tháng 7, nhận thấy việc bổ nhiệm cố vấn đặc biệt Jack Smith đã vi phạm Điều khoản bổ nhiệm.
“Bản cáo trạng thay thế bị BỎ QUA vì việc bổ nhiệm Luật sư đặc biệt Smith vi phạm Điều khoản bổ nhiệm của Hiến pháp Hoa Kỳ”, lệnh viết.
Ý kiến và lệnh dài 93 trang được ban hành sau nhiều ngày tranh luận bằng lời về việc bổ nhiệm cố vấn đặc biệt và thẩm quyền theo luật định mà Bộ Tư pháp lập luận rằng Tổng chưởng lý Merrick Garland đã sử dụng để bổ nhiệm ông Smith.
Việc bác bỏ bản cáo trạng cũng bác bỏ các vụ án của các bị cáo đồng phạm Walt Nauta và Carlos De Oliveira. Tất cả các phiên điều trần và thời hạn đã lên lịch đã bị hủy bỏ. Các hạn chế về thông tin được niêm phong và phân loại trong vụ án vẫn được áp dụng.
Các công tố viên dự kiến sẽ kháng cáo lệnh này.
Điều khoản bổ nhiệm
Điều khoản bổ nhiệm quy định rằng các viên chức phải được tổng thống đề cử và được Thượng viện xác nhận. Điều khoản này xác định sự khác biệt giữa các tòa án sau đó được coi là viên chức “chính” so với viên chức “kém” và nêu rõ rằng người đứng đầu bộ phận có thể bổ nhiệm viên chức kém nếu Quốc hội đã thông qua luật cho phép họ làm như vậy.
Đây là "một hạn chế hiến pháp quan trọng bắt nguồn từ sự phân chia quyền lực", thẩm phán viết, và việc bổ nhiệm ông Smith "trên thực tế đã chiếm đoạt thẩm quyền lập pháp quan trọng đó".
Bên bào chữa lập luận rằng ông Smith có quyền hạn của một viên chức chính và chưa trải qua quá trình bổ nhiệm như vậy.
Các công tố viên lập luận rằng ông Smith là một viên chức cấp dưới và tổng chưởng lý có thẩm quyền theo luật định để bổ nhiệm một cố vấn đặc biệt, dựa vào một số điều luật khác nhau nêu tên cố vấn độc lập, luật sư đặc biệt và các vị trí tương tự khác, nhưng không phải là "điều luật về cố vấn đặc biệt", như thẩm phán đã lưu ý trong phiên điều trần.
Thẩm phán Cannon chấp nhận quan điểm của công tố viên rằng cố vấn đặc biệt là một “Cán bộ cấp dưới” nhưng nhận thấy không có thẩm quyền theo luật định nào cho phép người đứng đầu Bộ Tư pháp bổ nhiệm những cán bộ cấp dưới như vậy.
"Có luật nào trong Bộ luật Hoa Kỳ cho phép bổ nhiệm Luật sư đặc biệt Smith để tiến hành vụ truy tố này không? Sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng vấn đề quan trọng này, câu trả lời là không", thẩm phán viết.
Thẩm phán nhận thấy Quốc hội đã thông qua luật cho phép tổng thống đề cử tổng chưởng lý, phó tổng chưởng lý, phó tổng chưởng lý, tổng biện lý, trợ lý tổng chưởng lý và mỗi lần đều sử dụng ngôn ngữ phù hợp với Điều khoản bổ nhiệm.
Các luật sư Hoa Kỳ cũng trải qua quá trình đề cử và xác nhận, và một số chuyên gia amicus của bên thứ ba đã lập luận rằng nếu tổng chưởng lý đã chọn một luật sư Hoa Kỳ đã được xác nhận cho vị trí cố vấn đặc biệt, thì bị cáo không thể đưa ra động thái như vậy.
Các công tố viên đã chỉ ra các điều luật liên quan đến tổng chưởng lý, Cục Điều tra Liên bang, Văn phòng Luật sư Hoa Kỳ, cảnh sát tư pháp, người ủy thác, Cục Rượu, Thuốc lá, Súng và Chất nổ, và một số điều luật liên quan đến văn phòng Cố vấn Độc lập đã hết hạn.
“Không có luật nào được trích dẫn là thẩm quyền pháp lý cho việc bổ nhiệm—28 USC §§ 509, 510, 515, 533—trao cho Tổng chưởng lý quyền bổ nhiệm viên chức cấp dưới rộng rãi hoặc trao cho ông quyền bổ nhiệm một viên chức liên bang có loại quyền công tố do Cố vấn đặc biệt Smith nắm giữ.”
Thực hành lịch sử
Thẩm phán nhận thấy lập luận của công tố viên là “căng thẳng” và dựa vào “lịch sử không nhất quán”.
Các công tố viên đã lập luận rằng tổng chưởng lý về mặt lịch sử có thẩm quyền bổ nhiệm cố vấn đặc biệt, và thẩm phán thấy rằng các ví dụ lịch sử do cố vấn đặc biệt đưa ra là không thể so sánh được. Một số cố vấn đặc biệt trong lịch sử đã được bổ nhiệm với sự xác nhận, một số thì không; một số được tổng thống bổ nhiệm, và một số thì không. Các giao thức để sa thải cố vấn đặc biệt cũng khác nhau.
Nhưng thẩm phán nhận thấy rằng việc bổ nhiệm "những công dân tư nhân như ông Smith—trái ngược với những nhân viên liên bang đã được giữ lại—có vẻ gần với ngoại lệ hơn là quy định", vì nó chỉ mới được sử dụng trong những năm gần đây, chẳng hạn như trong trường hợp của cố vấn đặc biệt Robert Mueller.
Thẩm phán Cannon viết rằng nhiều ví dụ lịch sử này cũng là về những luật sư không có nhiều quyền lực như văn phòng của ông Smith.
Thẩm phán nhận thấy việc thiếu luật về cố vấn đặc biệt là yếu tố quan trọng nhất.
“Quốc hội—trong lịch sử và hiện tại—đã cho thấy rằng họ biết cách tạo ra các văn phòng cho các cố vấn đặc biệt. Năm 1924, Quốc hội đã làm như vậy để ứng phó với vụ bê bối Teapot Dome,” ý kiến viết. “Năm 1978, Quốc hội đã thông qua Đạo luật Cố vấn Độc lập được thảo luận nhiều (và hiện đã không còn hiệu lực).”
Nhận thấy rằng cố vấn độc lập—tương đương nhất với văn phòng cố vấn đặc biệt—có quá nhiều tính độc lập, Quốc hội đã để luật này hết hiệu lực vào năm 1999.
Các bên cũng tranh luận về việc liệu văn phòng cố vấn đặc biệt có được cấp đủ kinh phí hay không và thẩm phán nhận thấy không cần đưa ra phán quyết nào về vấn đề này sau quyết định bác bỏ vụ án của bà.
“Bỏ qua hành động này là giải pháp phù hợp duy nhất cho hành vi vi phạm Điều khoản bổ nhiệm”, lệnh viết.
Vụ án ngày 6 tháng 1
Ông Smith cũng đang truy tố vụ án thứ hai chống lại cựu Tổng thống Trump tại Quận Columbia, nhưng việc bác bỏ này sẽ không ảnh hưởng đến vụ án thứ hai.
Năm 2018, Thẩm phán Tòa án Quận Columbia Beryl Howell đã ra phán quyết tại tòa án quận đó rằng cố vấn đặc biệt Robert Mueller được bổ nhiệm hợp pháp và quyết định này đã được giữ nguyên khi kháng cáo vào năm 2019. Phán quyết của tòa án cấp quận sẽ cho phép ông Smith tiếp tục thực hiện thẩm quyền công tố tại khu vực tài phán đó, trừ khi việc bác bỏ vụ án ở Florida được kháng cáo lên Tòa án Tối cao.
