Hai doanh nhân Elon Musk và Vivek Ramaswamy, những người được ông Trump đề cử làm người đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), cam kết sẽ sử dụng “cưa máy” để cắt giảm chi tiêu và bộ máy chính phủ.
Ông Donald Trump rất tin tưởng hai doanh nhân Elon Musk và Vivek Ramaswamy sẽ giúp ông làm tinh gọn bộ máy chính quyền (Ảnh: Worldjournal)
Theo truyền thông Mỹ, DOGE là một hội đồng tư vấn của tổng thống, không liên kết với chính phủ liên bang. Ông Donald Trump cho biết trong một tuyên bố rằng sứ mạng này của DOGE phải được hoàn thành trước ngày 4/7/2026.
Cắt giảm ít nhất 2 nghìn tỷ USD
Tỷ phú Elon Musk cho biết ông có thể cắt giảm "ít nhất 2 nghìn tỷ USD" trong tổng số ngân sách liên bang trị giá 6,75 nghìn tỷ USD, giảm số lượng hơn 400 cơ quan liên bang xuống dưới 99.
Mặc dù ông Musk không cung cấp thêm thông tin chi tiết, nhưng ông Ramaswamy đã đề xuất trên mạng xã hội rằng các dự án đã được Quốc hội thông qua nhưng không được ủy quyền chi tiêu cụ thể sẽ bị loại bỏ. Tờ Washington Post đưa tin rằng cách tiếp cận đặc biệt của ông Ramaswamy có thể đe dọa hàng chục dự án mà hàng chục triệu người Mỹ phụ thuộc vào hàng ngày, trong đó ít nhất 10 dự án lớn của chính phủ sẽ phải gánh chịu hậu quả trước tiên.
Ông Ramaswamy viết: “Chúng ta có thể và nên tiết kiệm hàng trăm tỷ đô la mỗi năm bằng cách loại bỏ nguồn tài trợ cho các dự án của chính phủ mà Quốc hội không còn ủy quyền”.
Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ, các dự án kế hoạch chi tiêu của chính phủ không có ủy quyền riêng mà Ramaswamy tuyên bố hủy bỏ lên tới hơn 516 tỷ USD, trong đó 10 dự án hàng đầu vượt quá 380 tỷ USD.
Các dự án này liên quan đến bảo đảm y tế cho quân nhân xuất ngũ, nghiên cứu dược phẩm và điều trị nghiện ma túy, một số kinh phí của Bộ Ngoại giao, trợ cấp nhà ở, một số khoản chi tiêu của Bộ Tư pháp, chi tiêu giáo dục, ngân sách của NASA, các chương trình chăm sóc sức khỏe và cho sinh viên vay, chương trình an ninh quốc tế, chương trình Head Start cung cấp giáo dục mầm non cho trẻ em gia đình có thu nhập thấp.
Washington Post chỉ ra rằng cách tiếp cận trên mặc dù có vẻ đơn giản và tiết kiệm chi tiêu, nhưng các chuyên gia cho rằng cách tiếp cận của Tổng thống đắc cử Trump, Musk và Ramaswamy về cơ bản đã hiểu sai về chi tiêu của Quốc hội và chính phủ liên bang.
Ông Ramaswamy cho rằng các dự án không còn được Quốc hội cho phép nên là mục tiêu chính của việc cắt giảm chi tiêu, nhưng trên thực tế, nhiều dự án trong số này vẫn tồn tại trong các dự luật tài trợ mà các chuyên gia chính sách gọi là "tự cấp phép".
Nói cách khác, chỉ cần Quốc hội thông qua luật phân bổ kinh phí là đã trao cho bộ ngành quyền sử dụng kinh phí, không cần phải thông qua một luật ủy quyền cấp kinh phí khác, đây là cách để Quốc hội nâng cao hiệu quả của công tác lập pháp và tính hợp pháp của nó đã được nhiều nghiên cứu của chính phủ xác nhận.
Các chuyên gia cho rằng các nhà hoạch định chính sách có đủ không gian để xác định và loại bỏ các khoản chi tiêu liên bang quá mức, nhưng sức khỏe tài chính ngày càng xấu đi của Mỹ đang khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn.
Nợ quốc gia ước tính sẽ vượt quá 36 nghìn tỷ USD trong những ngày tới; theo Ủy ban phi đảng phái chịu trách nhiệm về Ngân sách Liên bang, các chính sách được đưa ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump đã chiếm 8,4 nghìn tỷ USD trong số đó.
Những mục tiêu bị nhắm tới
Hôm17/11, ông Ramaswamy cũng cho biết một số cơ quan liên bang sẽ "trực tiếp bị loại bỏ" và sau khi chính phủ mới lên điều hành vào năm tới, các nhà thầu có thể thấy mức chi phí của họ bị "cắt giảm mạnh".
Ramaswamy nói với Fox Business rằng "hiện có rất nhiều sự lãng phí, gian lận và lạm dụng đang diễn ra". Ông nói: “Các nhà thầu liên bang thực sự đang lợi dụng chính phủ liên bang".
Khi Maria Bartiromo, người dẫn chương trình của Fox hỏi liệu ông có đóng cửa toàn bộ cơ quan chính phủ hay không, ông đã trả lời khẳng định: "Chúng tôi dự kiến sẽ sa thải nhân viên quy mô lớn. Chúng tôi dự kiến một số cơ quan sẽ bị loại bỏ hoàn toàn".
Trong thời gian diễn ra chiến dịch tranh cử tổng thống, ông Ramaswamy đã kêu gọi loại bỏ hoàn toàn hoặc tổ chức lại nhiều cơ quan, bao gồm FBI, Bộ Giáo dục, Sở Thuế vụ, Cục Rượu - Thuốc lá - Súng và Chất nổ (BATFE) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC).
Ông Ramaswamy nói: “Cần phải giải quyết những sai sót trong cơ quan hành chính”. Ông thêm rằng "các quan chức hành chính không được bầu chọn đang điều hành chính phủ và vấn đề này cần phải được cơ quan hành pháp giải quyết”.
"Trong lịch sử, nhiều học giả đã lập luận rằng thậm chí không thể sa thải những người này. Giờ đây, chúng tôi có một cái nhìn khác về môi trường mà Tòa án Tối cao đã mang lại cho chúng ta trong những năm gần đây, và chúng tôi sẽ tận dụng môi trường đó một cách rộng rãi và nhanh chóng hành động", Ramaswamy nói.
Tháng 6 năm nay, Tòa án Tối cao Mỹ đã hủy bỏ tiền lệ pháp lý 40 năm qua và hạn chế thẩm quyền của các cơ quan liên bang trong việc quản lý các vấn đề công lớn như chất lượng không khí và an toàn dược phẩm. Trích dẫn phán quyết này, ông Ramaswamy nhấn mạnh rằng đây là cơ hội để cắt giảm quy mô chính phủ.
Cả ông Ramaswamy và Musk đều không phải là thành viên nội các của chính quyền Tổng thống Trump sắp tới, do đó không cần phải được Thượng viện xác nhận.
VietBF@ sưu tập
