Từng là một người “có số má” trong vùng với việc buôn bán hàng lậu, lôi kéo đàn em tổ chức đánh người, bảo kê ṣng bài bạc… Sau những lần vấp ngă anh đă nhận ra được giá trị chân thực của cuộc sống. Trở thành một người lương thiện, sản xuất kinh tế giỏi và giúp đỡ nhưng người lầm lỡ như ḿnh. Người chúng tôi đang nhắc đến là anh Nguyễn Đ́nh Tám (SN 1953) trú tại xă Hợp Thành, huyện Yên Thành (Nghệ An).
 |
Chân dung một thời là “Tám đại ca” |
“Đại ca” một thuở
Nguyễn Đ́nh Tám được sinh ra trong gia đ́nh bố làm thầy giáo, mẹ buôn bán ngoài chợ. Sinh ra với vẻ mặt khôi ngô tuấn tú, Tám cũng nhanh nhẹn và rất hiếu động. Gia đ́nh có 8 anh chị em, Tám là con út trong gia đ́nh nên có phần nào đó được cả nhà cưng chiều hơn với các anh chị khác.
Thời c̣n là học sinh, Tám nổi tiếng nghịch ngợm nên cũng kéo theo việc chểnh mảng học hành, dù được bố mẹ, anh chị nhắc nhở nhưng Tám vẫn không sửa đổi được là mấy .
Lúc đang là học sinh lớp 8, trên đường đi thi học sinh giỏi về th́ thấy mấy bạn học sinh lớp dưới bị một nhóm thanh niên bắt nạt. Không chịu được cảnh các bạn bị ăn hiếp như thế, Tám xông đến đánh nhau với nhóm trai làng để “giải cứu” cho hai em nhỏ.
Sau khi “cứu” được mấy em nhỏ th́ mấy trai làng cũng phải nhập viện điều trị do bị Tám đánh. Tám nhận bản án 16 tháng tù giam cho tội “cố ư gây thương tích”, nhưng v́ chưa đủ tuổi nên được hoăn thi hành án. Sợ bố mẹ buồn khổ nên Tám quyết định “trả nợ án”. Tám viết đơn xin được thi hành án sớm tại trại giam.
Sau 16 tháng tù giam, Tám ra trại và tiếp tục cắp sách tới trường. Học hết cấp 3, đang trong thời gian ôn thi tốt nghiệp, cũng v́ bản tính thích tự do Tám đă cùng một nhóm bạn tổ chức đột nhập một trại nuôi gà để bắt trộm gà về nhậu.
Tuy nhiên, chưa đưa được gà ra khỏi trại th́ bị chủ bắt quả tang, Tám bị đồng bọn khai là chủ mưu nên bị triệu tập và tạm giữ 12 ngày để lấy lời khai. Vụ án chỉ bị xử lư hành chính v́ số tài sản trộm không đủ để khởi tố h́nh sự. Cũng từ đó, Tám quyết định nghỉ học bắt đầu cuộc đời của ḿnh.
Trong một lần dẫn nhóm trai làng sang làng bên đánh nhau, Tám đă phải ḷng một cô nữ sinh xinh xắn. Tám bắt cô nữ sinh bỏ học, làm đám cưới lúc Tám mới 20 tuổi.
Trong 7 năm chung sống với người vợ trẻ, lần lượt 5 đứa con được ra đời. Cuộc sống khó khăn, kinh tế eo hẹp với 7 miệng ăn hai vợ chồng làm đồng áng lo không xuể. Anh quyết định vay mượn được tiền mua mảnh đất ở ngă tư chợ Hợp Thành để buôn bán.
Tuy nhiên, cuộc sống không hề dễ dàng như thế, buôn bán không có lời mà liên tục thua lỗ do không có kinh nghiệm… Tám nghĩ măi cuối cùng chuyển từ buôn bán hợp pháp sang bất hợp pháp.
Kinh doanh hàng lậu, hàng cấm vốn liếng ít nhưng nhanh có lời, công việc gặp thuận lợi nên “phất” lên nhanh chóng. Kinh tế vững hơn, Tám nổi tiếng với cái tên “trùm buôn lậu”, Tám c̣n lôi kéo một “hệ thống” đàn em để có thể dằn mặt hoặc bảo kê cho công việc của ḿnh.
Hàng chục lần Tám bị công an bắt v́ các tội tổ chức đánh người, tổ chức các ṣng bài ăn tiền, buôn bán hàng cấm, gây rối trật tự công cộng… nhưng Tám lại luồn lách được v́ luôn có bằng chứng ngoại phạm.
Những bi kịch cuộc đời
Rồi những biến cố của cuộc đời đă thay đổi cuộc sống dư giả của một “đại ca” buôn bán hàng lậu tại miền quê yên b́nh này. Đứa con trai út bị bệnh, phải nhập viện tại Hà Nội phẫu thuật gấp, rồi đến lượt vợ Tám đau ốm liên miên, của cải cũng từ đó đội nón ra đi.
Sau khi chữa bệnh cho con và vợ xong, Tám quyết định sang Lào lấy chuyến hàng lớn để bù vào số tiền điều trị của vợ và con. Nhưng chuyến hàng chưa đưa về được đến nơi th́ Công an phát hiện, bắt giữ và tịch thu. Bao nhiêu vốn liếng cũng mất sạch.
Lúc gặp nạn, những người được coi là bạn thân cũng đều ngoảnh mặt quay lưng với anh, những “đệ tử” thân cận khi không có tiền cũng không nhờ vả được ǵ…
Thế nhưng, bà con lối xóm và chính quyền địa phương đă không quay lưng lại với anh mà đă động viên và giúp đỡ anh rất nhiều. Qua những việc làm đầy ư nghĩa đó, Tám nhận ra được giá trị của cuộc sống nằm ở đây, rồi anh đoạn tuyệt với hàng lậu trở về làm ăn chân chính.
40 tuổi đầu, 5 đứa con nheo nhóc, kinh tế cũng chật vật, năm 1995, Nguyễn Đ́nh Tám bàn với vợ thế chấp nhà cửa cho ngân hàng để vay vốn cho vợ xuất khẩu sang CHLB Đức.
Nhưng cái quyết định này cũng khiến anh mất đi người vợ, người mẹ của 5 đứa con thơ. Vợ anh sau khi sang đó đă quyết định ở lại, không về quê nữa và sống với người đàn ông khác.
10 năm chờ đợi, người vợ cũ vẫn không quay về cùng bố con anh, Tám mất ḷng tin vào phụ nữ, anh quyết ở vậy một ḿnh nuôi con khôn lớn. Từ bỏ nghiệp buôn bán anh lao vào khai khẩn đất hoang hóa, trồng đủ thứ cây củ quả.
Những cố gắng của anh đă được đền đáp khi cây cối phát triển tốt và cho thu nhập sau nhiều năm lặn lội chăm sóc, những đứa con cũng đỡ vất vả hơn được đi học cả. Khi tích cóp được đồng vốn, Tám sẵn sàng cho người dân vay để cùng phát triển, chấm dứt cảnh bán lúa non, vay nặng lăi.
Nhận ra chân lư cuộc sống
Dù cảnh gà trống nuôi con nhưng những đứa con của anh đều được học hành tử tế đến nơi đến chốn, năm người con của anh đă lần lượt vào đại học, cao đẳng.
Con trai đầu hiện là Bí thư đoàn xă Hợp Thành, cậu thứ hai tốt nghiệp đại học ngành tin học, hiện đang công tác tại một cơ quan nhà nước; con trai thứ ba vừa tốt nghiệp Đại học Huế, cô gái thứ tư học Đại học Tài chính Sài G̣n và cậu trai út đang học tại trường THPT Hà Huy Tập tại TP.Vinh (một trường có danh tiếng tại Nghệ An).
Anh luôn lấy gương của ḿnh để dạy các con, để không đứa nào vấp vào hố sâu như anh ngày trước. Ngoài công việc đồng áng, anh Tám c̣n là người tận t́nh trong việc giúp công an địa phương giúp đỡ những người lầm lỗi và tạo điều kiện cho những ai khó khăn vay vốn làm ăn kinh tế…
“Ḿnh một thời lầm lỗi rồi nên hiểu rơ những người cùng hoàn cảnh như ḿnh trước đó cần ǵ, muốn ǵ. Họ cần được cộng đồng quan tâm động viên, không cô lập họ để họ ḥa nhập tốt. Nếu có thể th́ tạo một ít vốn để họ làm ăn kinh tế…”. anh Tám tâm sự.
Sau nhiều năm ở một ḿnh chờ đợi người vợ sẽ nghĩ lại về với gia đ́nh không được, thương bố nên các con và bạn bè cũng đă mai mối chị Phạm Thị Huyền (28 tuổi) - một người phụ nữ xă bên cho anh . Hai người đều đă lỡ một lần đ̣ nên quyết định về chung sống với nhau, đứa con chung cũng đă ra đời làm cho cả nhà vui vẻ và yêu thương nhau hơn.
Anh Tám cũng giúp một người cai nghiện thành công và tạo công ăn việc làm cho người này. Người dân địa phương khi nhắc đến anh họ luôn cảm phục nghị lực của anh và những việc làm đầy ư nghĩa.
Giờ đây, khi đă quay trở về con đường làm ăn chân chính anh đă chứng minh cho mọi người thấy nghị lực của ḿnh . Anh chia sẻ, “ngẫm lại quá khứ , ḿnh mới nhận ra được chân được giá trị thực của cuộc sống, t́nh người trong lúc khó khăn….”
Giờ đây, cuộc sống b́nh yên trong ngôi nhà nhỏ với người vợ và những đứa con anh càng thấy ḿnh là người may mắm. May mắn v́ sớm nhận ra được những lỗi lầm, may mắn v́ được xă hội, được mọi người quan tâm giúp đỡ trong lúc khốn khó nhất…/
Ngô Toàn