Chỉ với một chiếc điện thoại và ứng dụng ngân hàng nội địa, người Việt giờ đây có thể thanh toán trực tiếp tại Thái Lan, Malaysia, Singapore, Indonesia và Philippines thông qua mã QR.
Bối cảnh và khởi nguồn
Theo AMRO, ngày 25/8/2023 tại Jakarta (Indonesia), Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, ông Phạm Thanh Hà đã đại diện cho Việt Nam ký kết Bản ghi nhớ hợp tác kết nối thanh toán khu vực ASEAN (Regional Payment Connectivity – RPC) tại Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN lần thứ 10 (AFMGM 10).
Bản ghi nhớ giữa Việt Nam và 5 nước ASEAN gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan nhằm thiết lập nền tảng cho việc sử dụng mã QR thanh toán xuyên biên giới, giúp người dân và du khách dùng ví điện tử hoặc ứng dụng ngân hàng nội địa để mua hàng tại các quốc gia này mà không cần đổi tiền mặt. Thông tin này được xác nhận bởi Ngân hàng Trung ương Thái Lan và AMRO – Văn phòng nghiên cứu kinh tế vĩ mô ASEAN+3.
Việt Nam và 5 nước ASEAN: Mạng lưới QR ngày càng rộng mở
Theo báo cáo cập nhật tháng 6/2025 từ AMRO, Việt Nam đã chính thức kết nối hệ thống mã QR VietQR với các quốc gia gồm Thái Lan (PromptPay), Indonesia (QRIS), Malaysia (DuitNow QR), Singapore (SGQR+), và Campuchia (KHQR). Trong đó, PromptPay là hệ thống đầu tiên hoạt động liên thông với VietQR từ cuối năm 2023, tiếp đó là Malaysia và Indonesia vào giữa 2024, và đến đầu năm 2025, việc quét mã QR để thanh toán khi du lịch giữa Việt Nam và các nước nói trên đã diễn ra trơn tru và ổn định. Việc này cho phép người Việt có thể dùng ứng dụng ngân hàng như TPBank, BIDV, Vietcombank... để quét mã QR tại các quốc gia trên và thanh toán bằng tiền đồng Việt Nam là hệ thống tự động quy đổi tỷ giá nội tệ và hoàn tất thanh toán trong vòng vài giây.
Điểm mặt các quốc gia đã cho phép thanh toán bằng VND thông qua hệ thống mã QR
Thái Lan: Kết nối PromptPay – VietQR cho phép người Việt du lịch tại Thái có thể thanh toán tại siêu thị, nhà hàng, chợ đêm… bằng cách quét mã QR. Tỷ giá được quy đổi theo thời điểm và hiển thị minh bạch trong ứng dụng. Từ phía Thái Lan, ứng dụng của ngân hàng Bangkok Bank, Kasikornbank cũng hỗ trợ ngược lại tại Việt Nam.
Malaysia: Hệ thống DuitNow QR được liên kết chặt chẽ với VietQR từ tháng 6/2024. Báo cáo từ trang Human Resources Online cho biết, giai đoạn hai của kết nối đã cho phép khách từ Việt Nam quét mã QR tại hơn 7 triệu điểm bán tại Malaysia, chỉ bằng ứng dụng ngân hàng nội địa.
Indonesia: Hệ thống QRIS của Indonesia đã kết nối hai chiều với Việt Nam trong năm 2025. Đây là bước tiến quan trọng giúp du khách không cần đổi IDR (rupiah) mà vẫn thanh toán trực tiếp. Các ngân hàng hỗ trợ bao gồm VietinBank, MB Bank và một số ví điện tử như Momo cũng đang triển khai thử nghiệm.
Singapore: SGQR+ hoạt động hiệu quả từ cuối năm 2024. Khách du lịch Việt có thể thanh toán tại Singapore thông qua hệ thống liên kết PayNow – VietQR. Ngân hàng Nhà nước Singapore (MAS) khẳng định việc mở rộng kết nối mã QR giúp giảm lệ thuộc vào tiền mặt và tăng an toàn giao dịch cho cả hai phía.
Philippines: Hệ thống QR Ph hiện đang được tích hợp với VietQR theo lộ trình giai đoạn cuối của RPC trong năm 2025. Ngân hàng Trung ương Philippines (BSP) thông báo dự kiến hoàn thành toàn bộ kỹ thuật kết nối trong quý III/2025. Khi hoàn tất, đây sẽ là quốc gia ASEAN thứ sáu cho phép người Việt thanh toán bằng tiền đồng qua mã QR.
Du khách hưởng lợi ra sao từ việc quét mã QR xuyên biên giới?
Với hệ thống thanh toán QR liên kết giữa Việt Nam và 5 quốc gia ASEAN, du khách giờ đây không cần phải đổi tiền mặt khi sang Thái Lan, Malaysia, Singapore, Indonesia hay Philippines. Chỉ với ứng dụng ngân hàng nội địa (như TPBank, BIDV, Vietcombank...), người dùng có thể quét mã QR tại các cửa hàng, nhà hàng, quán ăn, trạm xăng, thậm chí cả xe tuk tuk ở Thái Lan hay các quầy hàng đêm ở Malaysia. Hệ thống sẽ tự động quy đổi sang nội tệ bản địa với tỷ giá hiện hành, hiển thị minh bạch và thanh toán tức thì trong vài giây.
Lợi ích lớn nhất đối với khách du lịch là giảm rủi ro mang theo nhiều tiền mặt, không mất phí đổi ngoại tệ, không cần lo tìm quầy đổi tiền hay rút tiền ATM với phí cao. Việc này cũng tránh được tình trạng bị lừa đảo trong đổi tiền thủ công vốn không hiếm gặp tại các khu vực đông khách du lịch.
Theo báo cáo của AMRO năm 2025, hơn 65% du khách sử dụng thanh toán QR xuyên biên giới tại Singapore và Thái Lan hài lòng với sự tiện lợi và tính bảo mật, trong đó Việt Nam là một trong những nước có lượng giao dịch tăng trưởng nhanh nhất trong khối (AMRO, 2025).
Thanh toán xuyên biên giới: Nhanh, rẻ và an toàn
Theo thống kê của AMRO trong báo cáo tháng 7/2025, hệ thống RPC (Regional Payment Connectivity) giữa các nước ASEAN đã giúp giảm chi phí giao dịch trung bình từ 3% xuống còn 0,8%, đồng thời rút ngắn thời gian xử lý từ 2 ngày xuống dưới 1 phút. Tại Việt Nam, hàng loạt doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ ở khu vực du lịch như Hội An, Phú Quốc, Sa Pa đã tích cực chấp nhận thanh toán bằng QR xuyên biên giới. Hệ thống cũng đảm bảo bảo mật thông tin người dùng, có khả năng chống giả mạo và theo dõi nguồn gốc giao dịch rõ ràng.
Báo cáo của tổ chức nghiên cứu Twimbit cho thấy, việc triển khai RPC còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp vừa và nhỏ (MSME) tiếp cận khách hàng quốc tế, đặc biệt ở các địa phương không có máy POS truyền thống. Chỉ với một mã QR cố định in giấy hoặc hiển thị trên điện thoại, chủ quán ăn, tiểu thương có thể nhận tiền từ du khách Thái, Singapore, Indonesia mà không cần hệ thống phức tạp.
Hướng đi tương lai: Từ QR sang thanh toán toàn cầu
Cùng với RPC, ASEAN đang tiến tới tích hợp hệ thống thanh toán theo mô hình đa phương thông qua Project Nexus, do Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) chủ trì, có sự tham gia của Thái Lan, Malaysia, Singapore, Philippines và Ấn Độ. Mục tiêu của Nexus là kết nối các hệ thống thanh toán nhanh (Fast Payment Systems – FPS) để giao dịch toàn cầu chỉ mất vài giây và không cần trung gian. Việt Nam đang ở giai đoạn chuẩn bị để trở thành thành viên thứ 6 trong giai đoạn triển khai 2026.
Việc 5 quốc gia ASEAN cho phép người Việt sử dụng đồng tiền nội địa để thanh toán trực tiếp qua mã QR là bước ngoặt lớn trong nỗ lực số hóa tài chính khu vực. Đây không chỉ là giải pháp tiện lợi cho du khách mà còn thúc đẩy thương mại nội khối, giảm phụ thuộc vào ngoại tệ mạnh, đồng thời tạo tiền đề cho một hệ sinh thái tài chính minh bạch, tiết kiệm chi phí, đặc biệt hữu ích với doanh nghiệp nhỏ. Khi Việt Nam tiếp tục hoàn thiện tích hợp QR với Philippines và mở rộng ra các nước như Lào, Campuchia, toàn bộ Đông Nam Á có thể tiến tới một mạng lưới thanh toán QR thống nhất, nơi mỗi chiếc điện thoại là một chiếc ví không biên giới.
VietBF@ sưu tập
