Giám đốc CIA bí mật gặp Tổng thống Ukraine bàn các bước tiếp theo của Nga

[Romano]

Giám đốc Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA ) William Burns bí mật tới thủ đô Kiev của Ukraine cuối tuần trước để thông báo cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky về suy nghĩ của ông đối với những gì Nga đang lên kế hoạch quân sự trong những tuần và tháng tới, báo Mỹ The Washington Post đưa tin độc quyền ngày 19/1.
Mỹ, phương Tây sẽ tiếp tục viện trợ vũ khí?

Một quan chức Mỹ và những người quen thuộc với chuyến thăm của Giám đốc CIA William Burns cho biết, chuyến đi của ông diễn ra vào một thời điểm quan trọng trong cuộc chiến kéo dài 11 tháng. Các lực lượng Nga đang tiến hành một cuộc tấn công lớn gần thành phố Bakhmut phía đông, gây ra nhiều thương vong cho cả hai bên và buộc Ukraine phải cân nhắc các nguồn lực của mình ở đó khi họ chuẩn bị một cuộc phản công lớn ở những nơi khác.

Điều quan trọng nhất đối với Tổng thống Zelensky và các quan chức tình báo cấp cao của ông trong cuộc họp là Ukraine có thể mong đợi sự hỗ trợ của Mỹ và phương Tây sẽ tiếp tục trong bao lâu sau khi đảng Cộng hòa tiếp quản Hạ viện và nhiều cử tri Mỹ giảm sự ủng hộ viện trợ Ukraine. Ông Burns nhấn mạnh tính cấp bách của thời điểm trên chiến trường và thừa nhận rằng đến một lúc nào đó, sự trợ giúp sẽ khó đến hơn.Tổng thống Zelensky và các trợ lý của ông rời cuộc họp tuần trước với ấn tượng rằng sự hỗ trợ của chính quyền Joe Biden dành cho Kiev vẫn mạnh mẽ và khoản tài trợ khẩn cấp 45 tỷ USD cho Ukraine được Quốc hội thông qua vào tháng 12/2022 sẽ kéo dài ít nhất đến tháng 7 hoặc tháng 8. Những người biết về cuộc họp nói rằng, Kiev không chắc chắn lắm về triển vọng Quốc hội thông qua một gói hỗ trợ bổ sung trị giá hàng tỷ đô la khác như đã làm vào mùa xuân năm ngoái.

Trong khi các đảng viên Cộng hòa diều hâu trong Quốc hội tiếp tục ủng hộ việc trang bị vũ khí cho Ukraine, những người bảo thủ khác cho biết họ muốn cắt giảm chi tiêu của Mỹ, đặc biệt là hàng tỷ đô la dành cho chiến sự. Một quan chức Mỹ cho biết: “Giám đốc Burns đã tới Kiev, nơi ông gặp gỡ các đối tác tình báo Ukraine cũng như Tổng thống Zelensky và củng cố sự hỗ trợ liên tục của chúng tôi dành cho Ukraine trong việc bảo vệ nước này”.

Tầm nhìn xa của Giám đốc CIA

Ông Burns là một nhân vật được kính trọng trong giới thân cận của Tổng thống Zelensky vì lời cảnh báo chính xác của ông vào tháng 1/2022, rằng các lực lượng Nga sẽ tìm cách chiếm Sân bay Antonov của Ukraine trong giai đoạn mở đầu của chiến dịch quân sự đặc biệt khai màn ngày 24/2/2022.

Thông điệp của Giám đốc CIA, được gửi trực tiếp, dựa trên đánh giá của tình báo Mỹ và được cho là đã giúp Ukraine chuẩn bị bảo vệ sân bay và ngăn Nga chiếm được một vị trí cần thiết để chiếm Kiev.

Quan điểm hoài nghi của ông Burns về sự sẵn sàng đàm phán của Nga cũng khiến ông được các trợ lý của Tổng thống Zelensky quý mến, những người đã nổi giận trước đề xuất Ukraine nên xem xét nói chuyện với người Nga để chấm dứt xung đột.

“Hầu hết các cuộc xung đột đều kết thúc bằng đàm phán, nhưng điều đó đòi hỏi sự nghiêm túc từ phía người Nga trong trường hợp này mà tôi không nghĩ là chúng ta thấy”, ông Burns nói với PBS vào tháng trước. “Ít nhất, chúng tôi không đánh giá rằng người Nga nghiêm túc vào thời điểm này về một cuộc đàm phán thực sự”.

Người phát ngôn của CIA đã từ chối mô tả những gì ông Burns đã chuyển cho Tổng thống Zelensky về kế hoạch quân sự của Nga. Bất kỳ thông tin chi tiết nào mà ông ấy có thể cung cấp sẽ được đánh giá cao ở Kiev.

Hiện tại, các lực lượng Ukraine và Nga đang kẹt trong một cuộc chiến tiêu hao dữ dội ở miền đông Ukraine xung quanh Bakhmut. Thành phố này có tương đối ít giá trị chiến lược nhưng nó có tầm quan trọng mang tính biểu tượng đối với cả hai bên, đặc biệt là Nga, nước đã không chiếm được một thành phố lớn nào của Ukraine kể từ mùa hè năm ngoái.

Các nhà phân tích quân sự dự đoán rằng, sự gia tăng giao tranh trong mùa xuân này có thể quyết định quỹ đạo của cuộc chiến. Mỹ và các nước phương Tây đang gấp rút đưa xe bọc thép, pháo và tên lửa tới Ukraine trong nỗ lực tăng cường hỏa lực cho quân đội nước này, với hy vọng vũ khí, khí tài bổ sung sẽ giúp quân đội của ông Zelensky đột phá các khu vực do Nga kiểm soát như Zaporizhzhia trong một cuộc tấn công dự kiến bắt đầu trong những tháng tới.

Nga tăng quân, cải thiện huấn luyện

Trong khi đó, Nga đang tìm cách khởi động cuộc tấn công của riêng mình vào mùa xuân, làm dấy lên đồn đoán rằng họ sẽ triển khai thêm quân sau đợt huy động 300.000 quân vào tháng 9 năm ngoái. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu hồi tháng 12/2022 công bố đề xuất tăng quân số của nước này lên 1,5 triệu người vào năm 2026, tăng từ 1,1 triệu người hiện nay.

Năm ngoái, nhiều tân binh Nga rất thiếu kinh nghiệm, chỉ được huấn luyện hai tuần trước khi được gửi ra tiền tuyến. Nhưng trong những tháng gần đây, Nga đã cải thiện hoạt động huấn luyện, theo các quan chức tình báo phương Tây.

Ông Burns, cựu Đại sứ Mỹ tại Nga, là một trong những chuyên gia hàng đầu của chính phủ Mỹ về Nga. Ông ấy đã suy nghĩ rất nhiều về vị trí của Ukraine trong tâm lý người Nga.

Dưới thời chính quyền George W. Bush, khi chủ đề tư cách thành viên NATO của Ukraine được thảo luận, ông Burns đã nhấn mạnh mức độ phản đối của Nga đối với ý tưởng này trong một bản ghi nhớ gửi cho bà Condoleezza Rice, khi đó là ngoại trưởng.

Ông viết: “Việc Ukraine gia nhập NATO là lằn ranh đỏ rõ nhất đối với giới tinh hoa Nga, không chỉ Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ukraine gia nhập NATO chính là một thách thức trực tiếp đối với lợi ích của Nga”.

Gần đây hơn, ông Burns đã liên kết quyết định tấn công Ukraine của Tổng thống Nga như một bước quan trọng trong mục tiêu đưa Nga trở lại vinh quang trước đây. “Ông ấy tin rằng sứ mệnh của mình với tư cách là nhà lãnh đạo Nga là khôi phục nước Nga là một cường quốc”, ông nói với cử tọa tại một diễn đàn an ninh ở thành phố Aspen của Mỹ hồi tháng 7/2022.

“Ông ấy tin rằng chìa khóa để làm điều đó là tái tạo phạm vi ảnh hưởng trong khu vực lân cận của Nga và ông ấy không tin rằng bạn có thể làm điều đó mà không kiểm soát Ukraine và các lựa chọn của nước này. Và đó là thứ đã tạo ra, tôi nghĩ, cuộc chiến khủng khiếp này”, ông Burns nhận định.

Giám đốc CIA cũng đã đến thăm Ukraine vào tháng 11/2022. Những chuyến đi mang đến cho người đứng đầu cơ quan tình báo một cơ hội để xây dựng lòng tin với các đối tác tình báo của mình và hiểu rõ hơn về cuộc xung đột, những người biết về các chuyến đi của ông cho biết.Chuyến đi mới nhất của ông Burns diễn ra trước một tuần bận rộn với các cuộc giao tranh ở Ukraine. Hôm 18/1, Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, gặp người đồng cấp Ukraine ở Ba Lan trong lần gặp mặt trực tiếp đầu tiên từ khi chiến sự nổ ra.

Hôm 19/1, Tổng thống Zelensky kêu gọi những người ủng hộ Ukraine gửi xe tăng và tên lửa phòng không, đồng thời chỉ trích Đức vì từ chối cung cấp xe tăng Leopard hiện đại trừ khi Mỹ gửi xe tăng Abrams tiên tiến hơn. “Có những lúc chúng ta không nên do dự”, ông Zelensky nói với khán giả ở Davos, Thụy Sĩ qua video.

Cùng ngày hôm đó, các bộ trưởng quốc phòng NATO bắt đầu cuộc họp kéo dài hai ngày tại Brussels. Chủ đề về xe tăng Leopard đã chia rẽ các đồng minh, với việc Ba Lan tuyên bố sẽ gửi 14 xe tăng bất kể Đức có chấp thuận hay không. Về mặt kỹ thuật, cần có sự chấp thuận của Đức vì đây là nhà sản xuất Leopard 2.